1. 1
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TRƯ NG I H C KINH T QU C DÂN
NGUY N M NH HOÀNG
HOÀN THI N N I DUNG QU N LÝ NHÀ
NƯ C V THƯƠNG M I HÀNG HÓA TRÊN
A BÀN HÀ N I N NĂM 2020
LU N ÁN TI N SĨ KINH T
Hà N i - 2008

2. 2
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TRƯ NG I H C KINH T QU C DÂN
NGUY N M NH HOÀNG
HOÀN THI N N I DUNG QU N LÝ NHÀ NƯ C V
THƯƠNG M I HÀNG HÓA TRÊN A BÀN HÀ N I
N NĂM 2020
Chuyên ngành: Thng m i
Mã s : 62.34.10.01
LU N ÁN TI N SĨ KINH T
Ngư i hư ng d n khoa h c:
GS. TS. HOÀNG C THÂN
Hà N i – 2008

3. 3
L I CAM OAN
Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u khoa h c
c l p c a riêng tôi. Các s li u, k t qu nghiên c u trong
lu n án này là trung th c và áng tin c y ./.
Tác gi lu n án
Nguy n M nh Hoàng

4. 4
M CL C
TRANG PH BÌA
L I CAM OAN.................................................................................................................2
M C L C............................................................................................................................3
DANH M C CH VI T T T...........................................................................................4
DANH M C B NG BI U..................................................................................................5
DANH M C SƠ ............................................................................................................6
M U...............................................................................................................................7
CHƯƠNG 1: LÝ LU N N I DUNG QU N LÝ NHÀ NƯ C V THƯƠNG M I
HÀNG HOÁ TRÊN A BÀN T NH, THÀNH PH .............................17
1.1. N i dung qu n lý Nhà nư c v thương m i hàng hoá trên a bàn t nh, thành ph .17
1.2. Vai trò và c i m c a thương m i Hà N i ............................................................28
1.3. Kinh nghi m xây d ng và th c hi n n i dung qu n lý Nhà nư c v thương m i
hàng hoá trong và ngoài nư c ...............................................................................33
CHƯƠNG 2: TH C HI N N I DUNG QU N LÝ NHÀ NƯ C V THƯƠNG
M I HÀNG HOÁ TRÊN A BÀN HÀ N I GIAI O N 2001 -2007 .57
2.1. Th c tr ng phát tri n thương m i hàng hoá trên a bàn Hà N i giai o n 2001-2007....60
2.2. Th c hi n n i dung qu n lý Nhà nư c v thương m i hàng hoá trên a bàn Hà
N i giai o n 2001 - 2007........................................................................................76
2.3. ánh giá th c tr ng th c hi n n i dung qu n lý Nhà nư c v thương m i hàng
hoá trên a bàn Hà N i..........................................................................................111
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP HOÀN THI N N I DUNG
QU N LÝ NHÀ NƯ C V THƯƠNG M I HÀNG HOÁ TRÊN
A BÀN HÀ N I N NĂM 2020 .......................................................113
3.1. Yêu c u và nguyên t c hoàn thi n n i dung qu n lý nhà nư c v thương m i
hàng hoá trên a bàn Hà N i ................................................................................122
3.2. Phương hư ng phát tri n thương m i Hà N i n năm 2020 và t m nhìn n
2030........................................................................................................................122
3.3. Quan i m và nh hư ng hoàn thi n n i dung qu n lý Nhà nư c v thương m i
hàng hoá trên a bàn Hà N i n năm 2020 .........................................................134
3.4. Gi i pháp hoàn thi n n i dung qu n lý Nhà nư c v thương m i hàng hoá trên
a bàn Hà N i n năm 2020................................................................................141
3.5. M t s ki n ngh .....................................................................................................162
K T LU N.......................................................................................................................167
DANH M C CÔNG TRÌNH C A TÁC GI ..............................................................170
TÀI LI U THAM KH O...............................................................................................165

5. 5
CHÚ THÍCH CÁC CH VI T T T
T vi t t t Ti ng Vi t Ti ng Anh
CNH.H H Công nghi p hoá, hi n i hoá
DNTMNN Doanh nghi p thương m i nhà nư c
DNVVN Doanh nghi p v a và nh
TNN u tư nư c ngoài
KKD ăng ký kinh doanh
HNKT H i nh p kinh t
HNKTQT H i nh p kinh t qu c t
HTX H p tác xã
HCTL H i ch tri n lãm
IMF Qu ti n t qu c t International Monetary fund
KH-CN Khoa h c - công ngh
KT-CT Kinh t - chính tr
KTTT Kinh t th trư ng
NK Nh p kh u
NSNN Ngân sách nhà nư c
QLTT Qu n lý th trư ng
TCH Toàn c u hoá
TNC Các công ty xuyên qu c gia
TTTM Trung tâm thương m i
UBND U ban nhân dân
WB Ngân hàng th gi i World Bank
WTO T ch c thương m i th gi i World Trade Organization
XHCN Xã h i ch nghĩa
XK Xu t kh u
XNK Xu t nh p kh u
XTTM Xúc ti n thương m i

6. 6
DANH M C B NG BI U
B ng 2.1 Cơ c u t ng s n ph m n i a (GDP) thành ph Hà N i 58
B ng 2.2 T ng m c bán l hàng hoá và d ch v tiêu dùng xã h i 60
Hà N i giai o n 2001-2007
B ng 2.3 Cơ c u t ng m c bán l hàng hoá và d ch v tiêu dùng 61
xã h i Hà N i giai o n 2001-2007
B ng 2.4 T ng m c và cơ c u lưu chuy n hàng hoá bán buôn Hà N i giai o n 62
2000-2007
B ng 2.5 Kim ng ch và cơ c u xu t kh u giai o n 2001-2007 63
B ng 2.6 Th trư ng xu t kh u c a Hà N i 65
B ng 2.7 Kim ng ch và cơ c u nh p kh u giai o n 2001-2007 66
B ng 2.8 Cơ c u các doanh nghi p kinh doanh thương m i trên a bàn Hà N i giai 69
o n 2001-2007
B ng 2.9 Các văn b n ã ban hành năm 2007 77
B ng 2.10 K t qu gi i quy t các th t c hành chính giai o n 2005-2007 81
B ng 2.11 Doanh nghi p ngành thương nghi p, khách s n, nhà hàng, d ch v 2001- 84
2007
B ng 2.12 Cơ s kinh doanh thương nghi p và d ch v cá th 2001-2007 85
B ng 2.13 Phân lo i các c a hàng kinh doanh xăng d u trên a bàn Thành ph Hà 93
N i
B ng 2.14 M c áp ng th t c xây d ng 93
B ng 2.15 M c áp ng các th t c kinh doanh 94
B ng 2.16 Phân b trên a bàn qu n, huy n 95
B ng 2.17 Nh ng vi ph m pháp lu t trong ho t ng thương m i Hà N i th i gian 104
2001-2007
B ng 3.1 nh hư ng m t s nhóm hàng xu t kh u ch l c 123
c a Hà N i n năm2010 và 2020
B ng 3.2 nh hư ng cơ c u th trư ng xu t kh u c a Hà N i theo các khu v c n 124
năm 2010 và 2020
B ng 3.3 nh hư ng th trư ng xu t kh u tr ng i m c a Hà N i n năm 2010 126
và 2020

7. 7
DANH M C SƠ
Sơ 1.1: Quy trình m c a hàng theo lu t năm 1989 thành ph
Shizuoka........................................................................................ 51
Sơ 2.1: Chuy n d ch cơ c u GDP trên a bàn Thành ph H N i giai
o n 2001 - 2007 .......................................................................... 62
Sơ 2.2: Chuy n d ch cơ c u xu t kh u theo thành ph n kinh t trên a
bàn Thành ph Hà N i giai o n 2002 - 2007 ............................. 67
Sơ 2.3: Chuy n d ch cơ c u nh p kh u theo thành ph n kinh t trên
a bàn Thành ph Hà N i giai o n 2001 - 2007 ....................... 70
Sơ 2.4: Chuy n d ch cơ c u nh p kh u theo nhóm hàng trên a bàn
Thành ph Hà N i giai o n 2001 - 2007 .................................... 71

8. 8
M U
1. S c n thi t c a tài
Ngh quy t 15-NQ-TW ngày 15/12/2000 c a B Chính tr ã xác nh
“Hà N i là trái tim c a c nư c, u não chính tr - hành chính qu c gia,
trung tâm l n v văn hoá, khoa h c, giáo d c, kinh t và giao d ch qu c t
c a c nư c”. Hà N i có v trí a lý và h th ng giao thông thu n l i n i li n
v i các vùng, các t nh trong c nư c, ng th i là m t trung tâm kinh t l n
nh t mi n B c và u m i giao thương qu c t c a Vi t Nam nên Hà N i ã,
ang và s là u m i xu t nh p kh u, u m i phát lu ng bán buôn c a các
t nh phía B c và c a c nư c. S tăng trư ng và phát tri n kinh t , thương
m i c a Hà N i có s c m nh lan to r ng l n và tác ng m nh m t i s
phát tri n kinh t xã h i t nư c.
Sau 20 năm th c hi n công cu c i m i và h i nh p kinh t qu c t ,
Th ô Hà N i ã phát tri n v m i m t, ã cùng c nư c vư t qua kh ng
ho ng kinh t - xã h i trong nh ng năm u c a th p k 90; kh c ph c tình
tr ng trì tr , ình n; kinh t liên t c t trình tăng trư ng cao; GDP hàng
năm không ch áp ng ư c nhu c u tiêu dùng ngày càng cao c a s n xu t
và i s ng nhân dân trên a bàn mà còn dành ư c m t ph n tích lu tái s n
xu t m r ng; l m phát b y lùi. Nh ng thành t u trên ã t o ra cho Hà N i
th và l c m i, nh ng th i cơ phát tri n toàn di n, v ng ch c trong nh ng
năm u c a th k XXI.
Trong giai o n 2001 - 2008, t c tăng GDP hàng năm t g n 12%,
GDP bình quân u ngư i tính theo giá hi n hành c a Thành ph Hà N i t
kho ng 28,6 tri u ng năm 2008, cao g p hơn 2 l n m c bình quân chung
c a c nư c (11,4 tri u ng) ưa Th ô Hà N i th c s tr thành ng l c
c a quá trình phát tri n kinh t xã h i c a khu v c phía B c nói riêng và c

9. 9
nư c nói chung.
Hơn n a, Hà N i là Th ô c a c nư c, là nơi t p trung cơ quan u
não c a ng, Nhà nư c, các B , ngành, các cơ quan trung ương, hi p h i,
oàn th , các cơ quan ngo i giao, các văn phòng i di n, các trung tâm d ch
v tài chính - ngân hàng, thương m i, thông tin - bưu chính vi n thông; nơi có
cơ s h t ng giao thông v n t i và thông tin truy n thông phát tri n vào b c
nh t t nư c; nơi t p trung ngu n nhân l c có ch t lư ng, trình cao hàng
u c nư c và có m c bình quân thu nh p trên u ngư i cao, t o i u ki n
thu n l i c v “ u vào” l n “ u ra” cho phát tri n phân công lao ng xã
h i... Hà N i, v i b dày l ch s “ngàn năm văn hi n” s là n n t ng v ng
ch c cho s phát tri n văn hoá, xã h i Vi t Nam tương lai.
Thương m i Hà N i ã t ư c nh ng thành t u áng k , óng góp
không nh vào tăng trư ng GDP c a Thành ph nói riêng và c a c nư c nói
chung. Thương m i phát tri n c n i và ngo i thành, nhi u phương th c
kinh doanh thương m i hi n i, tiên ti n trên th gi i ã ư c ưa vào ng
d ng, thương nhân Hà N i phát tri n c v s lư ng và năng l c qu n tr kinh
doanh, th trư ng xu t kh u hàng hoá và d ch v phát tri n nhanh. Thương m i
góp ph n c l c vào c i thi n ch t lư ng cu c s ng c a ngư i dân Hà N i.
Trong b i c nh Vi t Nam ã tr thành thành viên chính th c c a T
ch c thương m i th gi i (WTO) và chuy n m nh sang xây d ng n n kinh t
th trư ng hi n i, thương m i Hà N i s còn có nhi u cơ h i phát tri n và
óng góp ngày càng quan tr ng vào s phát tri n kinh t xã h i Thành ph .
Vai trò c a qu n lý Nhà nư c (QLNN) i v i phát tri n thương m i
trên a bàn Hà N i th i gian qua ư c bi u hi n c th b ng vi c Thành ph
Hà N i ã xây d ng và t ch c th c hi n nhi u cơ ch , chính sách nh m h
tr khuy n khích s hình thành và phát tri n các lo i hình thương m i văn
minh, hi n i trên a bàn Thành ph . y m nh ho t ng xu t kh u,

10. 10
khuy n khích các thương nhân thu c m i thành ph n kinh t tham gia ho t
ng thương m i, t o i u ki n thu n l i, h tr và ưu ãi v v n, m t b ng
bán hàng, v ào t o, thông tin và xúc ti n thương m i xây d ng i ngũ
thương nhân ngày càng l n m nh, áp ng yêu c u òi h i ngày càng cao c a
th c ti n ho t ng kinh doanh thương m i trong i u ki n kinh t th trư ng
và h i nh p kinh t qu c t …
Tuy nhiên, s phát tri n c a thương m i Hà N i th i gian qua th c s
chưa tương x ng v i nh ng ti m năng và l i th c a Th ô Hà N i. L ra
v i m t Th ô ngàn năm văn hi n, là trung tâm chính tr , kinh t , văn hoá xã
h i c a c nư c, Hà N i ph i có m t cơ c u kinh t tiên ti n nh t so v i cơ
c u kinh t c a c nư c, trong ó ngành d ch v (g m c thương m i) ph i
chi m t tr ng l n và là ng l c phát tri n c a kinh t Th ô. Nhưng trên
th c t , thương m i Thành ph nh ng năm qua v n chi m m t t tr ng chưa
tương x ng. Theo s li u th ng kê chính th c, thương m i và s a ch a nh
ch chi m kho ng 12,7% GDP c a Thành ph năm 2006. T tr ng thương
m i hi n i trên a bàn Thành ph còn khiêm t n, ch chi m kho ng 20%,
thương m i truy n th ng v n chi m t tr ng áp o kho ng 80% doanh s
bán l . Cơ s v t ch t và k t c u h t ng c a thương m i Hà N i nhìn chung
v n trong tình tr ng l c h u, ch m ư c i m i nâng c p, h th ng doanh
nghi p, h th ng thương nhân, c u trúc và phân b th trư ng còn b t h p lý,
c nh tranh không lành m nh, gây ra lãng phí l n; ngu n nhân l c ch t lư ng
cao cho thương m i còn thi u. Xu t kh u tuy có tăng nhanh nhưng so v i t c
tăng chung c a c nư c thì h u như không có gì n i b t...
Trong nhi u nguyên nhân d n n nh ng h n ch c a phát tri n thương
m i th ô Hà N i trong th i gian qua, có nguyên nhân quan tr ng là qu n lý
nhà nư c v thương m i nói chung, n i dung qu n lý nhà nư c v thương m i
nói riêng còn nhi u y u kém và b t c p. S l c h u và thi u ng b trong n i

11. 11
dung qu n lý nhà nư c v thương m i ã làm gi m hi u l c qu n lý nhà nư c.
M t s n i dung qu n lý theo mô hình cũ ã c n tr s phát tri n c a thương
m i Hà N i. Nh ng v n m i phát sinh trong ho t ng thương m i không
ư c b sung k p th i vào n i dung qu n lý nhà nư c c a Thành ph ãd n
t i s buông l ng và lúng túng c a các cơ quan qu n lý nhà nư c v thương
m i. Nh ng c thù c a các ô th l n như Hà N i không có s nh v khác
bi t trong qu n lý nhà nư c, tình tr ng v a th a, v a thi u, không có s quy
nh th ng nh t và tính t i các y u t c thù trong n i dung qu n lý nhà
nư c v thương m i ang là v n r t b c xúc.
Trư c nh ng yêu c u phát tri n m i c a Th ô Hà N i, òi h i ph i có
phương hư ng và gi i pháp ng b , h u hi u nh m hoàn thi n n i dung
qu n lý Nhà nư c v thương m i hàng hoá trên a bàn. Qu n lý nhà nư c i
v i ho t ng thương m i ph i phát huy các l i th , kh c ph c nh ng t n t i
y u kém, thích ng v i th ch kinh t th trư ng và ti n trình h i nh p kinh
t qu c t và phù h p v i các m c tiêu, nh hư ng phát tri n kinh t - xã h i
c a Thành ph trong th i kỳ t i. Vì v y, vi c nghiên c u và phát tri n thêm
cơ s lý lu n c a QLNN v thương m i, ng th i ưa ra nh ng gi i pháp có
tính khoa h c và kh thi nh m nâng cao hi u qu qu n lý nhà nư c v thương
m i trên a bàn Hà N i, thúc y chuy n d ch cơ c u kinh t , th c hi n công
nghi p hoá hi n i hoá c a Thành ph Hà N i là v n v a có ý nghĩa c p
thi t v a có t m quan tr ng chi n lư c lâu dài. ây chính là lý do nghiên
c u sinh l a ch n v n : “Hoàn thi n n i dung qu n lý nhà nư c v
thương m i hàng hoá trên a bàn Hà N i n năm 2020” làm tài nghiên
c u lu n án ti n sĩ.
2. Tình hình nghiên c u tài lu n án
Qu n lý Nhà nư c v thương m i Hà N i ã ư c nhi u công trình
nghiên c u liên quan trong nư c c pt i các m c và n i dung khác

12. 12
nhau c v m t lý lu n và th c ti n. Có th nêu ra m t s công trình nghiên
c u có liên quan nv n này như:
1. Quy ho ch t ng th phát tri n thương m i Thành ph Hà N i n
năm 2020 và t m nhìn 2030, UBND Thành ph Hà N i, năm 2007. B n Quy
ho ch t p trung khái quát hoá là làm rõ các i u ki n và căn c xây d ng
quy ho ch như i u ki n t nhiên, xã h i, kinh t c a Hà N i nh hư ng n
phát tri n thương m i, th c tr ng phát tri n thương m i và th c tr ng QLNN
v thương m i c a Hà N i… N i dung chính là xu t nh hư ng chi n
lư c, các quan i m, m c tiêu, phương hư ng và các gi i pháp t ch c th c
hi n Quy ho ch t ng th phát tri n thương m i c a Hà N i t i năm 2020, t m
nhìn t i 2030. N i dung i m i và hoàn thi n QLNN v thương m i cũng
ư c c p và phân tích khá y và ng b , nhưng v i cách ti p c n là
m t b ph n không tách r i c a Quy ho ch thương m i, m c chuyên sâu
v QLNN trong b n quy ho ch b h n ch .
2. Quy ho ch phát tri n h th ng c a hàng xăng d u trên a bàn Thành
ph Hà N i t i năm 2020 và t m nhìn t i năm 2030, S Thương m i Hà N i,
2006. ây là b n quy ho ch k t c u h t ng thương m i cho m t hàng xăng,
d u. Nh ng n i dung có liên quan t i QLNN v thương m i trong B n quy
ho ch h th ng c a hàng xăng d u trên a bàn Thành ph ư c nghiên c u
m t cách khá y và sâu s c, nh t là nh ng n i dung liên quan tr c ti p t i
QLNN v thương m i m t hàng xăng d u. Tuy nhiên, xăng d u ch là m t
trong s các v t tư thi t y u c a n n kinh t c n có yêu c u qu n lý c thù.
Do v y, QLNN v thương m i trong b n quy ho ch này mang tính c thù,
sâu s c nhưng l i thi u t m chung và bao quát cho toàn b ho t ng thương
m i trên a bàn.
3. Nh ng cơ h i và thách th c i v i thương m i Hà N i trong quá
trình h i nh p kinh t qu c t , tài c p cơ s do TS Phan T Uyên, ih c

13. 13
Kinh t qu c dân là ch nhi m, năm 2006. T nh ng cơ h i và thách th c
chung c a n n kinh t khi tham gia h i nh p kinh t qu c t , tài ã i sâu
phân tích nh ng cơ h i và thách th c i v i phát tri n thương m i Hà N i
trong quá trình h i nh p kinh t qu c t và xu t m t s gi i pháp nh m t n
d ng cơ h i, vư t qua thách th c phát tri n thương m i Hà N i trong b i
c nh h i nh p kinh t qu c t . ây, i m i và hoàn thi n QLNN v thương
m i ư c c p dư i góc m t gi i pháp cho phát tri n thương m i Hà N i
trong b i c nh h i nh p kinh t qu c t .
4. Quy ho ch t ng th phát tri n kinh t - xã h i Th ô Hà N i giai
o n 2010 - 2020, t m nhìn 2030. UBND Thành ph Hà N i, năm 2006. B n
Quy ho ch t ng th phát tri n kinh t - xã h i Th ô Hà N i giai o n 2010 -
2020, t m nhìn 2030 ánh giá m t cách t ng quát v th c tr ng phát tri n
kinh t - xã h i c a Hà N i th i gian v a qua, ch rõ nh ng thành t u t
ư c, nh ng t n t i, khó khăn, thách th c và nguyên nhân... làm cơ s cho
vi c xu t các n i dung chính c a b n Quy ho ch t ng th phát tri n kinh t
- xã h i c a Th ô Hà N i giai o n 2010 - 2020 và t m nhìn 2030. Nh ng
n i dung chính này g m nh ng nh hư ng chi n lư c l n, quan i m, m c
tiêu, phương hư ng và gi i pháp t ch c th c hi n nh m hoàn thành t t nh t
các m c tiêu ra v xây d ng Th ô Hà N i văn minh, tiên ti n, hi n i
th i gian t i năm 2020 và t m nhìn t i năm 2030. Trong b n Quy ho ch t ng
th phát tri n kinh t xã h i Th ô Hà N i, n i dung v QLNN v thương m i
cũng ư c nghiên c u phân tích nhưng ch mang tính chung và khái quát l n.
5. Gi i pháp thúc y Hà N i h i nh p kinh t qu c t . TS. Nghiêm
Xuân t, TS. Nguy n Minh Phong ng ch biên, NXB Chính tr qu c gia,
Hà N i 2002. N i dung c a cu n sách nghiên c u, phân tích th c tr ng H i
nh p kinh t qu c t c a Hà N i, có c p t i n i dung QLNN v thương
m i trong liên quan t i h i nh p kinh t qu c t c a Hà N i, nhưng s nghiên

14. 14
c u này ch gi i h n góc h p và hơn n a th i gian ã ư c vài năm nên
s li u, thông tin và nh ng phát tri n m i c n ư c c p nh t, b sung nhi u.
Tuy ã có m t s công trình nghiên c u liên quan t i QLNN v
thương m i trên a bàn Thành ph Hà N i như ã nêu trên, nhưng nh ng
công trình này c p t i QLNN v thương m i dư i các góc ti p c n
khác nhau, có nh ng công trình thì c p t i QLNN v thương m i t m
chung và bao quát, có nh ng công trình l i ch t p trung vào m t khía c nh
c th , c thù cho ngành hàng, cho m t nhi m v c a QLNN v thương
m i… n nay v n chưa có công trình nào nghiên c u m t cách h th ng,
toàn di n và sâu s c v n i dung QLNN i v i ho t ng thương m i trên
a bàn Thành ph Hà N i. Hơn n a, h u h t các công trình ã ư c th c
hi n u t p trung vào giai o n 2001 - 2010, chưa công trình nào nghiên
c u giai o n 2010 - 2020. Vì v y, vi c th c hi n tài lu n án s không
trùng l p, m b o tính c l p và có ý nghĩa lý lu n và th c ti n l n i
v i vi c tăng cư ng qu n lý Nhà nư c v thương m i trên a bàn Hà N i
n năm 2020.
3. M c tiêu nghiên c u c a lu n án
M c tiêu c a lu n án là nghiên c u cơ s khoa h c và xu t gi i pháp
nh m hoàn thi n n i dung qu n lý nhà nhà nư c v thương m i hàng hoá
Hà N i th i gian t i.
hoàn thành m c tiêu này, lu n án s th c hi n nh ng nhi m v sau ây:
- Nghiên c u cơ s lý lu n c a n i dung qu n lý Nhà nư c v thương
m i hàng hoá trên a bàn thành ph Hà N i.
- Nghiên c u kinh nghi m qu n lý Nhà nư c v thương m i m ts
nư c và rút ra bài h c cho QLNN v thương m i Thành ph Hà N i.
- Phân tích, ánh giá th c tr ng n i dung qu n lý Nhà nư c v thương
m i hàng hoá trên a bàn thành ph Hà N i.

15. 15
- xu t phương hư ng và các gi i pháp ch y u nh m hoàn thi n n i
dung qu n lý Nhà nư c v thương m i hàng hoá trên a bàn thành ph Hà
N i t i năm 2020.
4. i tư ng và ph m vi nghiên c u
4.1. i t ng nghiên c u:
i tư ng nghiên c u c a lu n án là nh ng v n lý lu n và th c ti n c a
n i dung qu n lý Nhà nư c v thương m i trên a bàn Thành ph Hà N i.
4.2. Ph m vi nghiên c u c a lu n án:
- V n i dung: t p trung nghiên c u n i dung ch y u c a qu n lý Nhà
nư c (QLNN) v thương m i hàng hoá c a Hà N i và nh ng tác ng, nh
hư ng c a nó t i phát tri n thương m i c a Hà N i.
- V không gian: Nghiên c u n i dung QLNN v thương m i Thành
ph Hà N i. Nghiên c u kinh nghi m nư c ngoài s l a ch n m t s thành
ph c a Trung Qu c có nhi u i m tương ng các bài h c rút ra có giá tr
ng d ng cho th c ti n c a Hà N i.
- V th i gian: Nghiên c u th c tr ng n i dung qu n lý Nhà nư c v
thương m i Hà N i th i gian t 2001 n nay và xu t các gi i pháp
nh m hoàn thi n n i dung qu n lý Nhà nư c v thương m i Hà N i th i
gian t i năm 2020.
5. Phương pháp nghiên c u
Trong quá trình nghiên c u, tác gi s d ng các phương pháp sau:
- Nghiên c u tài li u trên cơ s ngu n tài li u th c p là sách, báo, tài
li u, thông tin, các websites trong nư c và qu c t liên quan t i QLNN v
thương m i;
- Kh o sát th c ti n QLNN v thương m i t i các ơn v h u quan Hà
N i và Thành ph H Chí Minh;
- Phương pháp th ng kê, so sánh, phân tích, t ng h p;

16. 16
- Phương pháp h i ngh , h i th o, l y ý ki n chuyên gia.
6. Nh ng óng góp m i c a lu n án
- nh d ng nh ng n i dung QLNN v thương m i hàng hoá trên a
bàn Hà N i trên cơ s nghiên c u 6 c trưng c a thương m i Hà N i.
- Nghiên c u úc rút 4 bài h c kinh nghi m t qu n lý thương m i c a
Thành ph H Chí Minh, Thành ph B c Kinh và Thư ng H i (Trung Qu c)
áp d ng cho Thành ph Hà N i.
- T ng k t nh ng thành t u và ánh giá nh ng h n ch c a th c tr ng
th c hi n n i dung QLNN v thương m i hàng hoá trên a bàn Thành ph
Hà N i giai o n t 2001 n 2007.
- Xây d ng quan i m, nghiên c u nh hư ng và xu t nh ng gi i
pháp nh m hoàn thi n n i dung QLNN v thương m i hàng hoá trên a bàn
Hà N i th i gian t i năm 2020.
7. K t c u c a lu n án
7.1. Tên tài lu n án:
Hoàn thi n n i dung qu n lý nhà nư c v thương m i hàng hoá trên a bàn
Hà N i n năm 2020.
7.2. K t c u c a lu n án:
Ngoài ph n m u, k t lu n và danh m c tài li u tham kh o, n i dung
lu n án ư c k t c u thành 3 chương:
Chương 1: Lý lu n n i dung qu n lý nhà nư c v thương m i
hàng hoá trên a bàn t nh, thành ph
Chương 2: Th c hi n n i dung qu n lý nhà nư c v thương m i
hàng hoá trên a bàn Hà N i giai o n 2001-2007
Chương 3: Phương hư ng và gi i pháp hoàn thi n n i dung qu n lý
Nhà nư c v thương m i hàng hoá trên a bàn Hà N i
n năm 2020

17. 17
Chng 1
LÝ LU N N I DUNG QU N LÝ NHÀ NƯ C V THƯƠNG M I
HÀNG HOÁ TRÊN A BÀN T NH/THÀNH PH
1.1. N I DUNG QU N LÝ NHÀ NƯ C V THƯƠNG M I HÀNG HOÁ
TRÊN A BÀN T NH/THÀNH PH
1.1.1. Tính t t y u và vai trò c a Nhà nư c trong qu n lý thương m i
trên a bàn t nh/thành ph
1.1.1.1. Khái ni m qu n lý Nhà n c v thng m i
T t c các n n kinh t th trư ng c a các nư c ã và ang phát tri n u
có s qu n lý, i u khi n, can thi p c a Nhà nư c nh ng ph m vi và m c
khác nhau và b ng các phương th c khác nhau. Ngày nay, trong n n kinh
t hi n i, góc nhi u hay ít, h u như u áp d ng mô hình kinh t h n
h p mà trong ó không th thi u vai trò qu n lý c a Nhà nư c.
Theo cách hi u chung: Qu n lý Nhà nư c v kinh t là m t b ph n c a
qu n lý Nhà nư c và qu n lý nói chung, là m t d ng ho t ng ph i h p th c
hi n ch c năng c a h th ng qu n lý Nhà nư c nh m tác ng có hi u qu lên
h th ng b qu n lý (t c là n n kinh t ) thông qua vi c s d ng h th ng các
phương pháp, công c , bi n pháp qu n lý nh m t t i nh ng m c tiêu chi n
lư c trong t ng th i kỳ.
Chúng ta có th hi u qu n lý thương m i là quá trình th c hi n và ph i
h p các ch c năng ho ch nh, t ch c, lãnh o và ki m soát các ho t ng
thương m i trên th trư ng trong s tác ng c a h th ng qu n lý nh
th ng b qu n lý nh m t m c tiêu thông qua vi c s d ng các công c và
chính sách qu n lý.
1.1.1.2. Ch c năng c a qu n lý Nhà n c v thng m i
- Ch c năng ho ch nh:
M c ích c a Nhà nư c th c hi n ch c năng ho ch nh nh hư ng
ho t ng thương m i c a các ch th tham gia th trư ng. Ch c năng này

18. 18
bao g m các n i dung cơ b n là ho ch nh chi n lư c, quy ho ch phát tri n
thương m i, phân tích và xây d ng các chính sách thương m i quy ho ch và
nh hư ng chi n lư c phát tri n th trư ng, xây d ng h th ng pháp lu t có
liên quan n thương m i; xác l p các chương trình, d án, c th hoá chi n
lư c, c bi t là các l trình h i nh p khu v c và qu c t .
Vai trò c a ch c năng ho ch nh là giúp cho các doanh nghi p có
phương hư ng hình thành phương án, chi n lư c, k ho ch s n xu t kinh
doanh. Nó v a giúp t o l p môi trư ng kinh doanh, v a cho phép Nhà nư c
có th ki m soát ho t ng c a các doanh nghi p và các ch th kinh doanh
trên th trư ng.
- Ch c năng ph i h p:
Nhà nư c b ng vi c t o l p các cơ quan và h th ng t ch c, qu n lý, s
d ng b máy này ho ch nh các chi n lư c, quy ho ch, chính sách, các
văn b n pháp lu t. ng th i, s d ng s c m nh c a b máy t ch c th c
hi n nh ng v n thu c v qu n lý Nhà nư c nh m ưa chính sách và pháp
lu t vào th c ti n kinh doanh c a doanh nghi p, hi n th c hoá quy ho ch và
k ho ch. V i m c ích trên, ch c năng ph i h p có vai trò và bao g m
nh ng n i dung sau:
(i) Hình thành cơ ch ph i h p h u hi u gi a cơ quan qu n lý Nhà nư c
v thương m i v i các cơ quan qu n lýý nhà nư c liên quan, v i các c p trong
h th ng t ch c qu n lý thương m i c a Trung ương, t nh, thành ph .
(ii) Trong thương m i qu c t , ch c năng này ư c th hi n s ph i
h p gi a các qu c gia có quan h thương m i song phương ho c trong cùng
m t kh i kinh t và thương m i, trong n l c nh m t t i các m c tiêu và
m b o th c hi n các cam k t.
(iii) B i dư ng và ào t o v ngu n l c kh năng th c hi n các công

19. 19
vi c liên quan t i qu n lý Nhà nư c v thương m i.
- Ch c năng i u ti t các ho t ng thương m i và can thi p th trư ng
M c ích c a ch c năng này là nh m i u ti t các ho t ng thương
m i, i u ti t th trư ng các ho t ng này cũng như th trư ng phát tri n
cân i, hài hoà, b n v ng và úng theo nh hư ng c a Nhà nư c.
N i dung và vai trò c a ch c năng này bao g m:
(i) Nhà nư c là ngư i b o v quy n l i h p pháp c a m i ch th kinh
doanh, khuy n khích và m b o b ng lu t pháp. Nhà nư c hư ng d n và
kích thích các doanh nghi p ho t ng theo nh hư ng th trư ng c a mình.
M t khác, Nhà nư c can thi p và i u ti t th trư ng khi c n thi t mb o
n nh kinh t vĩ mô, duy trì s c m nh n n tài chính qu c gia, gi v ng s c
mua c a ti n t , m b o l i ích c a ngư i s n xu t và tiêu dùng.
(ii) Nhà nư c h tr cho các doanh nghi p v thông tin, tài chính, k t
c u h t ng kinh t - xã h i trong i u ki n cho phép, không vi ph m các cam
k t qu c t . B o v kinh t Nhà nư c theo úng pháp lu t qu c t , ch ng
tham nhũng và th t thoát tài s n, m b o tăng trư ng kinh t , t o ngu n thu
cho ngân sách Nhà nư c.
- Ch c năng ki m soát:
Phát hi n nh ng l ch l c, nguy cơ ch ch hư ng ho c vi ph m pháp lu t
và các quy nh c a Nhà nư c, t ó ưa ra các quy t nh i u ch nh thích
h p nh m tăng cư ng hi u qu c a qu n lý Nhà nư c v thương m i.
N i dung và vai trò c a ch c năng này:
Nhà nư c giám sát ho t ng c a m i ch th kinh doanh cũng như ch
qu n lý c a các ch th ó v các m t ăng ký kinh doanh, phương án s n
ph m, ch t lư ng và tiêu chu n s n ph m, b n quy n s h u công nghi p,
môi trư ng ô nhi m, cơ ch qu n lý kinh doanh, nghĩa v n p thu ...
Nhà nư c cũng th c hi n vi c ki m tra, ánh giá v s c m nh c a h

20. 20
th ng các t ch c qu n lý thương m i c a Nhà nư c cũng như i ngũ cán b
công ch c th c hi n các ch c năng qu n lý c a Nhà nư c.
1.1.1.3. Vai trò c a qu n lý Nhà n c v thng m i
- Nhà nư c t o môi trư ng và i u ki n cho thương m i phát tri n: Môi
trư ng ây bao g m c môi trư ng v th ch pháp lý, môi trư ng kinh t ,
văn hoá - xã h i và môi trư ng k thu t - công ngh . Trong quá trình chuy n
i t n n kinh t v n hành theo cơ ch k ho ch hoá t p trung, quan liêu, bao
c p sang cơ ch th trư ng, chúng ta thư ng quá nh n m nh n môi trư ng
th ch pháp lý và môi trư ng kinh t mà chưa th c s chú ý n môi trư ng
văn hoá - xã h i và môi trư ng k thu t - công ngh i v i phát tri n thương
m i. Trong i u ki n hi n nay, Nhà nư c c n t p trung t o l p ng b các
i u ki n v môi trư ng cho phát tri n thương m i.
- Nhà nư c nh hư ng cho s phát tri n c a thương m i trên th trư ng
thông qua vi c xây d ng và t ch c th c hi n các chi n lư c, quy ho ch và k
ho ch phát tri n.
- Nhà nư c th c hi n i u ti t và can thi p: Trong i u ki n th trư ng
nư c ta phát tri n không ng u gi a khu v c, Nhà nư c th c hi n ch c
năng i u ti t và can thi p vào quá trình ho t ng thương m i trên th trư ng
b ng các công c và bi n pháp kinh t nh m m b o phát tri n ng u
gi a thành th và nông thông, vùng núi, vùng sâu, vùng xa.
- Nhà nư c th c hi n vai trò thanh tra, ki m tra và ki m soát i v i các
ho t ng thương m i trên th trư ng. Ch nh thanh tra kinh doanh và ki m
tra vi c ch p hành pháp lu t v thương m i nh m phát hi n và x lý vi ph m
v thương m i, ng th i ki n ngh các bi n pháp m b o thi hành pháp lu t
v thương m i.
1.1.2. N i dung qu n lý Nhà nư c v thương m i hàng hoá trên a bàn
t nh/thành ph

21. 21
1.1.2.1. Xây d ng và ban hành văn b n quy ph m pháp lu t
- Trên cơ s pháp lu t Nhà nư c, các văn b n quy ph m pháp lu t c a
Chính ph và các văn b n qu n lý, hư ng d n c a B Công Thương, cơ quan
QLNN v thương m i trên a bàn xây d ng các d th o văn b n quy ph m
pháp lu t hư ng d n thi hành và trình u ban nhân dân t nh/thành ph thông
qua; trong ph m vi th m quy n c a mình, cơ quan QLNN v thương m i trên
a bàn t nh/thành ph ban hành các văn b n hư ng d n chuyên môn, nghi p
v , k thu t i v i các ho t ng thương m i trên a bàn t nh/thành ph
theo quy nh c a pháp lu t.
- T ch c ph bi n, hư ng d n, giáo d c pháp lu t thương m i iv i
thương nhân trên a bàn t nh/thành ph m b o vi c th c hi n úng quy
nh c a pháp lu t v thương m i.
- Ban hành các văn b n hư ng d n các phòng Kinh t qu n, huy n v
nghi p v chuyên môn thương m i và th c hi n các ch trương chính sách
pháp lu t liên quan n ho t ng thương m i.
1.1.2.2. Xây d ng quy ho ch, k ho ch, các chng trình, án phát
tri n thng m i trên a bàn t nh/thành ph
H th ng các quy ho ch, k ho ch phát tri n thương m i là nh ng công
c quan tr ng các cơ quan qu n lý Nhà nư c th c hi n công tác qu n lý
Nhà nư c v thương m i trên a bàn t nh/thành ph . ây là nh ng tư tư ng
ch o, các m c tiêu, ch tiêu, các mô hình, bi n pháp ng n h n và dài h n
nh hư ng cho ho t ng kinh doanh thương m i c a t nh/thành ph phát
tri n theo úng các m c tiêu chung c a phát tri n kinh t - xã h i. Vì v y, xây
d ng các chi n lư c, quy ho ch, k ho ch phát tri n thương m i là m t n i
dung quan tr ng c a công tác qu n lý Nhà nư c v thương m i trên a bàn
t nh/thành ph . Các chi n lư c, quy ho ch, k ho ch phát tri n thương m i
trên a bàn t nh/thành ph ph i phù h p v i các chi n lư c, quy ho ch, k

22. 22
ho ch phát tri n thương m i c a c nư c cũng như quy ho ch t ng th phát
tri n kinh t - xã h i trên a bàn t nh/thành ph .
B n quy ho ch t ng th phát tri n thương m i trên a bàn t nh/thành
ph ph i ư c xây d ng d a trên các lu n c khoa h c và th c ti n cao, c
bi t y u t d báo và t m nhìn v phát tri n thương m i trên cơ s quy ho ch
t ng th phát tri n kinh t xã h i trên a bàn ph i ư c quán tri t sâu s c
trong b n quy ho ch này làm căn c cho vi c quy ho ch t ng th phát tri n
thương m i c a c nư c trong th i gian trung và dài h n.
M t y u t quan trong không th thi u i v i vi c xây d ng quy ho ch
thương m i trên a bàn t nh/thành ph là b n quy ho ch này ph i ư c tham
v n ý ki n y và ph i ph n ánh ư c s phù h p v i quy ho ch v xây
d ng cũng như quy ho ch ô th c a t nh/thành ph .
Vi c qu n lý Nhà nư c v thương m i còn th hi n vi c c th hoá
các ch trương, chính sách, các quy t nh c a nhà nư c v thương m i trên
cơ s c thù c a t nh/thành ph . Qu n lý Nhà nư c v thương m i trên a
bàn t nh, thành ph là m t b ph n trong h th ng qu n lý Nhà nư c th ng
nh t t Trung ương n a phương. Các cơ quan qu n lý Nhà nư c v
thương m i c a t nh/thành ph có nhi m v tri n khai th c hi n t t các ch
trương, chính sách, các quy t nh c a Nhà nư c v thương m i trên a bàn
t nh/thành ph . Trên cơ s c thù c a t nh, thành ph , cơ quan qu n lý Nhà
nư c v thương m i trên a bàn t nh/thành ph ph i t ch c ban hành các
văn b n th ch hoá các văn b n quy ph m pháp lu t, các văn b n hư ng d n
chuyên môn, nghi p v i v i các ho t ng thương m i trên a bàn
t nh/thành ph ; ph bi n hư ng d n, giáo d c pháp lu t thương m i iv i
thương nhân trên a bàn t nh/thành ph m b o vi c th c hi n úng quy
nh c a pháp lu t v thương m i.

23. 23
1.1.2.3. T ch c kh o sát, nghiên c u th tr ng trong và ngoài
t nh/thành ph , th tr ng n c ngoài
Thông qua kh o sát, nghiên c u th trư ng, ti n hành t ng h p và x lý
các thông tin th trư ng, cung c p cho các doanh nghi p và các cơ quan Nhà
nư c có liên quan. Cân i cung c u trên a bàn t nh/thành ph , ph i h p v i
các cơ quan qu n lý ngành ch o các doanh nghi p ho t ng thương m i
trên a bàn th c hi n cung ng nh ng m t hàng thi t y u, m t hàng thu c
chính sách, m b o nhu c u c a th trư ng trong ph m vi t nh/thành ph , góp
ph n bình n giá c và th c hi n các chính sách thương m i ưu ãi.
1.1.2.4. T ch c ăng ký kinh doanh thng m i trên a bàn t nh/thành ph
Ho t ng ăng ký kinh doanh nh m b o m quy n kinh doanh thương
m i h p pháp cho m i thương nhân trên a bàn theo quy nh c a pháp lu t.
T ch c ăng ký kinh doanh thương m i trên a bàn t nh/thành ph bao
g m: c p gi y phép kinh doanh thương m i, gi y ch ng nh n i u ki n
kinh doanh i v i thương nhân kinh doanh các lo i hàng hoá và d ch v
thương m i h n ch kinh doanh, kinh doanh có i u ki n theo quy nh c a
pháp lu t và s phân c p c a Chính ph ; Th c hi n vi c ăng ký thành l p
văn phòng i di n, chi nhánh c a thương nhân Vi t Nam trên a bàn
t nh/thành ph ; th c hi n ăng ký ho t ng cho văn phòng i di n, chi
nhánh c a thương nhân nư c ngoài trên a bàn t nh/thành ph … Cơ quan
qu n lý Nhà nư c v thương m i ph i t ch c t t công tác c p ăng ký kinh
doanh b o m luôn theo dõi, ki m tra nh m ngăn ch n các hành vi vi ph m
pháp lu t c a thương nhân trên a bàn t nh/thành ph . Cơ quan ăng lý kinh
doanh ph i xây d ng ư c h th ng thông tin v doanh nghi p và làm t t
công tác ki m tra doanh nghi p theo nh ng n i dung trong h sơ ăng ký
kinh doanh m b o ho t ng ăng ký kinh doanh ư c th c hi n úng
theo quy nh c a pháp lu t.

24. 24
1.1.2.5. Th c hi n qu n lý Nhà n c i v i các lo i hình kinh doanh
trên a bàn t nh/thành ph
Xây d ng qui ho ch, k ho ch, phương hư ng phát tri n các lo i hình
kinh doanh thương m i cho t ng th i kỳ phù h p v i qui ho ch, k ho ch,
phương hư ng phát tri n kinh t - xã h i trên a bàn t nh/thành ph nh m
áp ng nhu c u s n xu t, lưu thông hàng hoá và tiêu dùng c a nhân dân. Ban
hành các chính sách v u tư, xây d ng, qu n lý ho t ng; Thi t l p m i
quan h ch t ch gi a các c p qu n lý các lo i hình kinh doanh và các thương
nhân, m b o thông tin k p th i, nhanh chóng và chính xác, c bi t cung
c p thông tin, tư v n v hàng hoá, th trư ng cho các thương nhân và ngư i
tiêu dùng; T ch c ki m tra, khen thư ng và x lý các vi ph m v ho t ng
c a các lo i hình kinh doanh thương m i.
1.1.2.6. Qu n lý ho t ng xúc ti n thng m i trên a bàn t nh/thành ph
N i dung này nh n m nh t i vi c quy nh rõ trách nhi m c a t nh/thành
ph và c a doanh nghi p trong ho t ng xúc ti n thương m i, ưa ra các yêu
c u i v i cơ quan t ch c xúc ti n thương m i. Hư ng d n và tư v n cho
doanh nghi p v n i dung, nghi p v và phương pháp ti n hành xúc ti n
thương m i. Ki m tra ho t ng xúc ti n thương m i c a các doanh nghi p
theo úng quy nh c a pháp lu t; h tr các doanh nghi p trong vi c xây
d ng và phát tri n thương hi u.
1.1.2.7. Thanh tra, ki m tra, giám sát vi c th c hi n pháp lu t, ch
trng, chính sách, pháp lu t v thng m i trên a bàn t nh/thành ph
Ki m tra giám sát vi c ch p hành pháp lu t v thương m i c a các ch
th kinh doanh trên a bàn. Các quy ho ch, k ho ch, chương trình, án
phát tri n thương m i c a t nh/thành ph sau khi ư c xây d ng xong ph i
tri n khai tri n th c hi n, ki m tra i u ch nh k p th i. Các cơ quan qu n lý

25. 25
Nhà nư c v thương m i trên a bàn t nh/thành ph ph i làm t t công tác t
ch c th c hi n các quy ho ch, k ho ch, chương trình, án phát tri n
thương m i ã ư c duy t, k p th i phát hi n và i u ch nh các quy ho ch, k
ho ch, chương trình, án phát tri n thương m i cho phù h p v i i u ki n
phát tri n th c t . Bên c nh ó, ph i thư ng xuyên t ch c, hư ng d n, ki m
tra vi c th c hi n và k p th i phát hi n nh ng v n m i n y sinh ki n
ngh và i u ch nh. Th c hi n công tác ki m tra, ki m soát th trư ng, tr c
ti p t ch c các ho t ng thanh tra, ki m tra u tranh ch ng buôn l u, làm
hàng gi , buôn bán hàng c m, kinh doanh trái phép và các hành vi vi ph m
pháp lu t khác v thương m i trên a bàn t nh/thành ph . Qua ó, thúc y
ho t ng kinh doanh thương m i c a các thương nhân trên a bàn t nh/thành
ph , b o v l i ích chính áng c a ngư i s n xu t và tiêu dùng.
1.1.2.8. T ch c công tác nghiên c u khoa h c v thng m i; ào t o
i ngũ cán b công ch c qu n lýý ho t ng thng m i trên a bàn
t nh/thành ph
ây là n i dung qu n lý nh m ưa các ti n b khoa h c vào ho t ng
thương m i và nâng cao năng l c ho t ng cho các t ch c qu n lý và kinh
doanh thương m i trên a bàn t nh/thành ph . Công tác này òi h i ph i có s
u tư v th i gian và ti n c a tương i lâu dài mà các doanh nghi p khó có th
th c hi n t t ư c, òi h i các cơ quan qu n lý Nhà nư c ph i tham gia th c
hi n. Cơ quan qu n lý Nhà nư c ph i t ch c t t công tác nghiên c u khoa h c
và ng d ng khoa h c công ngh vào ho t ng kinh doanh thương m i trên a
bàn. T ch c vi c ào t o, b i dư ng nâng cao trình chuyên môn nghi p v
cho cán b , công ch c làm công tác qu n lý Nhà nư c v thương m i, các doanh
nghi p thương m i trên a bàn theo quy ho ch, k ho ch ào t o nh m áp ng

26. 26
nhu c u và xu hư ng phát tri n thương m i c a t nh/thành ph .
1.1.3. S c n thi t ph i hoàn thi n n i dung qu n lýýý Nhà nư c v
thương m i trên a bàn t nh/thành ph
Vi c hoàn thi n n i dung qu n lý Nhà nư c v thương m i trên a bàn
t nh/thành ph là vô cùng quan tr ng nh m m b o cho th trư ng hàng hoá
và d ch v ư c thông su t, môi trư ng pháp lu t, chính sách thu n l i và phù
h p v i xu th h i nh p hi n nay. Tính t t y u c a vi c hoàn thi n n i dung
qu n lý Nhà nư c v thương m i trên a bàn t nh/thành ph ư c th hi n:
Th nh t, do th c ti n phát tri n m i c a thương m i trên a bàn
t nh/thành ph : Trong b i c nh môi trư ng kinh doanh c a t nh/thành ph ã
thay i căn b n khi nư c ta ti p t c quy t li t th c hi n công cu c im i
chuy n sang xây d ng n n kinh t th trư ng hi n i và tham gia h i nh p
y và sâu r ng v i khu v c và th gi i. Thương m i trên a bàn
t nh/thành ph s ti p t c phát tri n c v chi u r ng và chi u sâu, nh t là s
phát tri n nhanh chóng c a các lo i hình thương m i hi n i và thương m i
i n t . Trên a bàn t nh/thành ph s hình thành m t th trư ng c nh tranh
th c s và ngày càng quy t li t. Các doanh nghi p s ph i c nh tranh v i
nhau ngay trên th trư ng c a chính mình, th trư ng trong nư c và th trư ng
nư c ngoài khi th c hi n các l trình h i nh p v i kinh t khu v c và qu c t .
Nh ng th c ti n phát tri n m i c a thương m i trên a bàn t nh/thành ph
t ra nh ng yêu c u, nhi m v m i cho qu n lý Nhà nư c v thương m i.
Th hai, do s c ép ph i i m i chính sách thương m i trong quá trình
h i nh p kinh t qu c t . Trong b i c nh toàn c u hoá và khu v c hoá trên th
gi i di n ra ngày càng sâu s c, h u h t chính ph các nư c u l a ch n con
ư ng m c a h i nh p kinh t qu c t th c hi n công nghi p hoá, hi n
i hoá t nư c. Tham gia h i nh p kinh t qu c t , chính ph các nư c u

27. 27
ch p nh n th c hi n các chính sách thương m i trên cơ s lu t (rules - based
trade policy) thay th cho chính sách thưưong m i ơn phương hay chính sách
thương m i d a trên k t qu (result-based trade policy). Tình hình này cũng
x y ra i v i Vi t Nam khi t nư c tham gia h i nh p kinh t qu c t , ch p
nh n lu t chơi c a WTO và tr thành thành viên c a t ch c này. im i
chính sách thương m i chính là m t n i dung c a i m i qu n lý Nhà nư c
v thương m i.
Thương m i trên a bàn t nh/thành ph s phát tri n m nh m theo cơ
ch kinh t th trư ng và có s m c a, h i nh p sâu s c v i khu v c và th
gi i. Nh ng quy nh qu n lý Nhà nư c v thương m i t th i bao c p không
th áp d ng cho th c ti n sinh ng c a thương m i ngày nay, t t y u d n n
vi c ph i hoàn thi n qu n lý Nhà nư c cho phù h p.
Th ba, là yêu c u t thân c a vi c ph i tăng cư ng năng l c và hi u
qu qu n lý Nhà nư c v thương m i nh m áp ng òi h i c a th c ti n
qu n lý. Th c ti n thương m i ã ýthay i cơ b n dư i tác ng c a im i
và m c a, h i nh p. N u qu n lý Nhà nư c v thương m i không có nh ng
i m i cho phù h p mà v n duy trì tình tr ng trì tr và l c h u s kìm hãm s
phát tri n c a thương m i trên a bàn t nh/thành ph và còn t ra thách th c
v s t n t i c a chính h th ng qu n lý Nhà nư c. Vì v y, i m i và hoàn
thi n n i dung qu n lý Nhà nư c v thương m i trên a bàn t nh/thành ph
càng tr nên c p thi t. Nh t là yêu c u nâng cao năng l c tri n khai xây d ng
và th c hi n các chi n lư c và quy ho ch phát tri n thương m i trên a bàn,
năng l c ki m tra và m b o v sinh an toàn th c ph m, ki m tra giám sát
các lo i hình thương m i bán buôn, bán l qua m ng...
Th tư, h i nh p kinh t qu c t s kéo theo s phát tri n c a h th ng
phân ph i. S c h p d n l n v bán l v i các nhà u tư nư c ngoài, nh t là

28. 28
các t p oàn phân ph i xuyên qu c gia (TNCs) u tư xây d ng các lo i hình
c a hàng hi n i như siêu th , i siêu th , trung tâm thương m i... Nh ng
v n l n ang t ra trong qu n lý Nhà nư c v thương m i trên a bàn
t nh/thành ph là vi c m b o hài hoà và phát tri n cân b ng thương m i như
th nào? làm sao có th b o v các nhà bán l trong nư c trư c s bành
trư ng c a các TNCs khi th c hi n l trình m c a th trư ng phân ph i theo
cam k t WTO trong i u ki n v n m b o quy n l i chính áng c a ngư i
tiêu dùng và duy trì s n nh, phát tri n th trư ng trên a bàn t nh/thành
ph ? M t yêu c u khác t ra i v i qu n lý Nhà nư c v thương m i trên
a bàn t nh/thành ph nh hư ng phát tri n cho thương m i c a t nh/thành
ph t t m c khu v c và th gi i trong th i gian trung h n t i.
1.2. VAI TRÒ VÀ C I M C A THƯƠNG M I HÀ N I
1.2.1. Vai trò c a thương m i Hà N i
Thương m i v i nghĩa là m t ngành d ch v phân ph i, có vai trò quan
tr ng s ng còn i v i b t kỳ m t n n kinh t s n xu t hàng hoá nào dù là l n
hay nh , dù là phát tri n hay ang phát tri n. Thương m i th c hi n các ch c
năng xu t, nh p kh u, phân ph i, lưu thông, và là các m t xích không th
thi u trong h th ng phân ph i hàng hoá t khâu s n xu t t i ngư i tiêu dùng
cu i cùng. Thương m i gi vai trò quan tr ng trong quá trình th c hi n tái s n
xu t m r ng xã h i, góp ph n quan tr ng thúc y phát tri n s n xu t, phát
tri n kinh t và gia tăng l i ích cho ngư i tiêu dùng, c i thi t ch t lư ng cu c
s ng con ngư i. Khi xã h i càng phát tri n, trình phân công lao ng xã
h i, trình chuyên môn hoá càng cao và nhu c u c a ngư i tiêu dùng càng
ư c cá bi t hoá thì vai trò c a thương m i càng tr nên quan tr ng. Th c
ti n, các nư c tiên ti n nh t cũng là các nư c có n n thương m i phát tri n
hàng u th gi i và óng góp c a thương m i cho t ng s n ph m qu c n i
(GDP) nh ng nư c này cao hơn h n so v i t tr ng thương m i/GDP c a

29. 29
nh ng nư c khác. Ví d , Hoa Kỳ là siêu cư ng kinh t th gi i cũng là nư c
có kim ng ch trao i ngo i thương l n nh t th gi i. c bi t, óng góp c a
thương m i bán buôn, bán l trong cơ c u GDP c a Hoa Kỳ cũng r t cao.
Theo V th ng kê kinh t , B Thương m i Hoa Kỳ, t ng kim ng ch xu t nh p
kh u hàng hoá và d ch v c a Hoa Kỳ năm 2005 t 3.280,0 t USD, trong ó
kim ng ch xu t kh u t 1.283,07 t USD và kim ng ch nh p kh u t
1.997,44 t USD, nh p siêu hàng hoá và d ch v là 714,4 t USD. Doanh s
bán buôn hàng hoá c a các nhà bán buôn ch s h u Hoa Kỳ (Merchant
wholesalers) (không tính doanh s bán buôn c a các nhà s n xu t/ch t o)
năm 2005 t 3.858,0 t USD và b ng kho ng 29,7% so v i GDP c a Hoa
Kỳ. Còn doanh s bán l hàng hoá và d ch v thì t kho ng 3.693,4 t USD
năm 2005, chi m kho ng 24% trong GDP (13.000,0 t USD năm 2005) c a
Hoa Kỳ.
Thương m i cũng góp ph n quan tr ng trong t o công ăn, vi c làm cho xã
h i, trong u tư phát tri n kinh doanh t o ra c a c i, v t ch t cho xã h i, th c
hi n giá tr gia tăng cho n n kinh t ; L y ví d v trư ng h p c a Hoa Kỳ, theo s
li u th ng kê vi c làm c a B Lao ng (DOL) nư c này, lĩnh v c bán buôn
chi m kho ng 4,4% l c lư ng lao ng và 7,0% s lư ng cơ s kinh doanh c a
Hoa Kỳ; s li u tương ng c a lĩnh v c bán l là 11,6% và 12,1% năm 2006.
Vai trò quan tr ng c a thương m i trong n n kinh t qu c dân còn ư c
th hi n r t rõ trong lýý thuy t v chu i cung ng (Supply Chain) hay chu i
giá tr (Value Chain). Nh t là trong b i c nh toàn c u hoá và qu c t hoá hi n
nay, các chu i này ư c nghiên c u ph m vi toàn c u. Chu i giá tr toàn
c u (Global Value Chain - GVC) ư c nh nghĩa là m t dây chuy n (chu i)
s n xu t - kinh doanh theo phương th c toàn c u hoá, trong ó nhi u nư c,
mà ch y u là doanh nghi p, tham gia vào các công o n khác nhau, t thi t
k ; ch t o; marketing; n phân ph i; h tr ngư i tiêu dùng. GVC cho phép

30. 30
các công o n c a chu i t t i nh ng a i m (qu c gia) có kh năng t
hi u qu cao nh t v i chi phí th p nh t. Vai trò then ch t c a GVC thư ng là
các t p oàn xuyên qu c gia (TNCs) do tính ch t ho t ng xuyên biên gi i
và kh năng thu hút h p tác, thương m i và u tư qu c t c a nh ng t p
oàn này. Lý thuy t chu i cũng ch ra r ng, trong 3 công o n chính c a
chu i là: (1) nghiên c u và thi t k , (2) s n xu t, l p ráp và (3) thương m i thì
công o n 1 và 3 là t o ra giá tr gia tăng l n nh t. Như v y, phát tri n thương
m i chính là cách th c không ch th c hi n mà quan tr ng là nâng cao
giá tr gia tăng cho n n kinh t ...
Vai trò c a thương m i Hà N i i v i phát tri n kinh t , xã h i c a
Thành ph cũng quan tr ng như vai trò c a thương m i i v i s phát tri n
c a m t n n kinh t chung. Vai trò c a thương m i Hà N i ư c nghiên c u
xác nh d a trên nh ng tiêu chí sau ây:
M t là, t tr ng c a ngành thương m i trong t ng GDP c a Thành ph qua
các năm (g m c xu t nh p kh u và thương m i bán buôn, bán l trên a bàn);
Hai là, óng góp c a ngành thương m i vào tăng trư ng GDP c a Thành
ph (m c óng góp c a ngành thương m i vào tăng trư ng GDP ư c o
lư ng b ng ch tiêu t l (%) gi a m c tăng thêm c a GDP ngành thương m i
v i t ng m c tăng thêm c a GDP toàn n n kinh t Thành ph );
Ba là, t l s d ng v n u tư c a thương m i Hà N i qua các năm (v n
u tư cho thương m i/v n u tư toàn xã h i c a Thành ph );
B n là, thu hút lao ng vào thương m i Hà N i trong Thành ph (lao
ng c a thương m i Hà N i/t ng s lao ng c a Thành ph , t l vi c làm
tăng thêm trong thương m i so v i tăng vi c làm chung c a Thành ph ...);
Năm là, óng góp c a thương m i Hà N i vào vi c lôi kéo s phát tri n,
nâng cao kh năng c nh tranh c a các ngành khác (công nghi p, nông nghi p,

31. 31
thu s n, du l ch…);
Sáu là, t l trang b công ngh hi n i cho ngành thương m i.
1.2.2. c i m thương m i Hà N i
Hà N i có v trí a lý - chính tr quan tr ng, có l i th c bi t phát
tri n thương m i so v i các a phương khác trong c nư c. Là trung tâm u
não chính tr - hành chính qu c gia; là trung tâm l n v kinh t , văn hoá, giáo
d c, y t nên t p trung các cơ quan s quán nư c ngoài và các t ch c qu c
t ; có nhi u u m i giao thông ư ng b , ư ng s t, ư ng thu và hàng
không, thu n l i cho giao thương v i bên ngoài. Cơ s v t ch t k thu t ã
t o d ng vào lo i khá trong c nư c. ó là các y u t m b o không ch cho
liên k t c a th trư ng Hà N i v i th trư ng c nư c và th gi i, mà còn cho
phép Hà N i ti p c n nhanh v i nh ng cơ h i thương m i, phát huy ư c s c
m nh trong thu hút, i u ph i và phân ph i các dòng hàng hoá và d ch v
phát tri n thương m i c th trư ng trong nư c và nư c ngoài, ph c v và
thúc y quá trình tham gia phân công lao ng qu c t , khu v c và h i nh p
vào th trư ng th gi i c a Hà N i nói riêng và c nư c nói chung.
Là trung tâm kinh t l n nh t B c b , Hà N i có s c hút và kh năng thúc
y, lôi kéo s phát tri n thương m i c a vùng ng b ng sông H ng và trung
du mi n núi B c b , vùng kinh t tr ng i m B c b , nh th trư ng tiêu th l n
v hàng hoá, các ngành d ch v phát tri n thu n l i, m ng lư i phân ph i có kh
năng liên k t ch t ch v i các ngu n cung ng hàng hoá trong vùng.
Hà N i là u m i giao thông chính, trung tâm c a các ngành d ch v
nên có i u ki n thu n l i phát tri n ngành thương m i mang t m khu v c
ông Nam Á.
Hà N i còn có v trí quan tr ng trong h p tác hai hành lang kinh t Vi t
Nam - Trung Qu c: Côn Minh - Lào Cai - Hà N i - H i Phòng - Qu ng Ninh
và Qu ng Tây - L ng Sơn - Hà N i - H i Phòng. Theo ó, Hà N i là thành

32. 32
ph trung tâm và um i phát tri n các quan h thương m i trong hai
hành lang kinh t này.
Hà N i là trung tâm hàng u v khoa h c- công ngh , có i u ki n
thu n l i thu hút i ngũ khoa h c trong và ngoài nư c, trong i u ki n ó,
ngành thương m i Hà N i cũng có nhi u thu n l i tăng cư ng trình
công ngh hi n i, áp ng các m c tiêu phát tri n.
V i v trí Th ôc a t nư c, Hà N i có các i u ki n và y u t
thu n l i phát tri n ngành thương m i, phát huy vai trò trung tâm giao lưu
và phân ph i hàng hoá, trung tâm kinh t và giao d ch qu c t c a c nư c.
Nh ng i u ki n trên ã phác ho b c tranh thương m i Hà N i v i
nh ng c i m sau:
Th nh t, thương m i Hà N i t p trung nhu c u phong phú, a d ng v
hàng hoá và d ch v vào b c nh t nư c. Nhu c u a d ng này b t ngu n t s
a d ng c a các t p h p ngư i tiêu dùng Hà N i v i l i s ng và thu nh p
khác nhau c a các t ng l p dân cư và xã h i.
Th hai, Hà N i là m t trong hai th trư ng tiêu th hàng hoá l n c a
Vi t Nam. Th ô Hà N i v i trình phát tri n ti n ti n so v i c nư c, v i
quy mô dân s l n th hai trên c nư c và thu nh p bình quân u ngư i vào
hàng cao nh t nư c, l i là nơi t p trung nhi u cư dân tr , có vi c làm và thu
nh p m b o nên có nhu c u tiêu dùng, mua s m cao. V i c i m này,
thương m i Hà N i ã phát huy ư c v th c a m t trong hai trung tâm
thương m i l n nh t Vi t Nam, óng góp ch y u vào t ng giá tr gia tăng c a
thương m i c nư c và óng góp có ý nghĩa vào s phát tri n kinh - t xã h i
c a Thành ph nói riêng và c a c nư c nói chung.
Th ba, thương m i Th ô là u m i phát lu ng bán buôn c a khu v c
và c nư c.
Th tư, tính ch t a d ng, ph c t p c a thương m i Hà N i trên các

33. 33
phương di n ch th kinh doanh (Trung ương, a phương, i di n c a a
phương khác, c a nư c ngoài...); lo i hình thương m i (truy n th ng, hi n
i), k t c u h t ng, phương th c bán hàng...
Th năm, thương m i Hà N i ch u nh hư ng r t l n c a các y u t
chính tr , văn hoá, xã h i c a Th ô. c i m này t o ra nét c thù riêng
c a thương m i Hà N i mà nh ng nơi khác trên c nư c không có ư c.
Th sáu, yêu c u v ch t lư ng hàng hoá, d ch v , yêu c u v văn minh
thương nghi p c a ngư i tiêu dùng Hà N i r t cao và kh t khe hơn so v i các
nơi khác trên c nư c.
1.3. KINH NGHI M XÂY D NG VÀ TH C HI N N I DUNG QU N LÝ
NHÀ NƯ C V THƯƠNG M I HÀNG HOÁ TRONG VÀ NGOÀI NƯ C
1.3.1. Kinh nghi m c a Thành ph H Chí Minh v xúc ti n thương m i vĩ
mô
Theo Quy t nh s 251/2004/Q -UB ngày 10/11/2004 c a U ban nhân
dân Thành ph H Chí Minh v ban hành Quy ch t ch c và ho t ng c a
S Thương m i Thành ph H Chí Minh thì S Thương m i Thành ph H
Chí Minh là cơ quan chuyên môn tr c thu c y ban nhân dân Thành ph H
Chí Minh, có ch c năng giúp U ban nhân dân Thành ph th c hi n qu n lý
Nhà nư c v thương m i trên a bàn Thành ph theo quy nh c a pháp lu t.
(a) Nh ng n i dung chính c a QLNN v thương m i trên a bàn Thành
ph H Chí Minh:
Th nh t, ph bi n, hư ng d n pháp lu t v thương m i.
- Trên cơ s pháp lu t Nhà nư c, các văn b n quy ph m pháp lu t c a
Chính ph và các văn b n qu n lý, hư ng d n c a B Thương m i (nay là B
Công Thương), S Thương m i trình U ban nhân dân Thành ph ban hành
các văn b n theo th m quy n c th hoá các văn b n quy ph m pháp lu t
v thương m i, S Thương m i ban hành các văn b n hư ng d n chuyên môn,

34. 34
nghi p v i v i các ho t ng thương m i trên a bàn Thành ph theo quy
nh c a pháp lu t.
- Ph bi n, hư ng d n, giáo d c pháp lu t thương m i i v i thương
nhân trên a bàn Thành ph m b o vi c th c hi n úng quy nh c a
pháp lu t v thương m i.
- Hư ng d n các phòng kinh t qu n, huy n v nghi p v chuyên môn
thương m i và th c hi n các ch trương chính sách pháp lu t liên quan n
ho t ng thương m i.
Th hai, xây d ng chi n lư c, quy ho ch, k ho ch phát tri n thương
m i Thành ph .
- S Thương m i l p quy ho ch, k ho ch v phát tri n thương m i c a
Ngành trên a bàn Thành ph trình U ban nhân dân thành ph phê duy t.
Trên cơ s quy ho ch, k ho ch phát tri n thương m i c a Thành ph , S
Thương m i xây d ng và trình U ban nhân dân Thành ph các án, chương
trình phát tri n thương m i c th c a Thành ph và t ch c th c hi n các
án, chương trình ó.
- Nghiên c u, xu t U ban nhân dân Thành ph ban hành theo
th m quy n các chính sách, bi n pháp qu n lý Nhà nư c i v i ho t ng
thương m i phù h p v i th c ti n c a Thành ph trong t ng th i kỳ. Nghiên
c u, xu t U ban nhân dân thành ph , ki n ngh Chính ph , B Công
Thương và các cơ quan Trung ương có liên quan k p th i i u ch nh, b sung,
s a i ho c c th hoá các chính sách, quy nh pháp lu t có liên quan n
ho t ng thương m i, qu n lý th trư ng, nh m t o i u ki n thu n l i cho
các thành ph n kinh t kinh doanh thương m i có hi u qu , ng th i nâng
cao hi u l c, hi u qu c a cơ quan qu n lý Nhà nư c a phương.
- ngh U ban nhân dân Thành ph ình ch , bãi b , s a i, b sung

35. 35
nh ng quy nh c a Thành ph không còn phù h p v i tình hình th c t và
không còn phù h p v i pháp lu t.
Th ba, th c hi n các ho t ng nghiên c u th trư ng và marketing
thương m i c p thành ph .
- T ch c kh o sát, nghiên c u th trư ng trong và ngoài ph m vi Thành
ph ; th trư ng nư c ngoài ph c v cho công tác phát tri n thương m i,
tham mưu U ban nhân dân Thành ph tri n khai các chương trình xúc ti n
thương m i, h p tác qu c t , h i ngh qu c t v thương m i.
- Nghiên c u, t ng h p th trư ng ngoài nư c: xu hư ng thương m i, các
quy nh v t p quán thương m i c a các nư c, qu c gia và lãnh th khác trên
th gi i theo s ch o c a U ban nhân dân Thành ph . Tham mưu cho U
ban nhân dân Thành ph các bi n pháp qu n lý hành chính Nhà nư c iv i
ho t ng thương nhân nư c ngoài trên a bàn Thành ph .
- Tham mưu U ban Nhân dân Thành ph và B Công Thương các cơ
ch , chính sách, bi n pháp t ch c xu t nh p kh u phù h p v i m c tiêu y
m nh xu t kh u, qu n lý nh p kh u trên a bàn Thành ph theo nh hư ng
chung, góp ph n phát tri n kinh t Thành ph và c nư c.
- Th c hi n vi c n i m ng thông tin nh m thu th p khai thác thông tin,
phân tích s li u, d báo v th trư ng hàng hoá, giao d ch thương m i trên
a bàn Thành ph , c nư c và nư c ngoài nh m áp ng cho yêu c u công
tác qu n lý Nhà nư c và h tr doanh nghi p.
Th tư, t ch c th c hi n th t c hành chính Nhà nư c v thương m i.
- Theo dõi, ki m tra vi c th c hi n k ho ch xu t kh u, nh p kh u c a
các doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài trên a bàn Thành ph theo u
quy n c a B Công Thương (tr các doanh nghi p n m trong khu công

36. 36
nghi p, khu ch xu t). Ph i h p v i các ngành có liên quan xem xét c p h n
ng ch hàng d t may xu t kh u vào th trư ng có quy nh h n ng ch theo u
quy n c a B Công Thương m i và U ban nhân dân Thành ph .
- Th c hi n vi c c p và thu h i gi y phép kinh doanh, gi y ch ng nh n
i u ki n kinh doanh i v i thương nhân kinh doanh hàng hoá, d ch v thương
m i h n ch kinh doanh và kinh doanh có i u ki n theo quy nh c a pháp lu t.
- Th c hi n nhi m v qu n lý Nhà nư c v ho t ng ch , siêu th , trung
tâm thương m i và ho t ng c a h p tác xã thương m i, d ch v thương m i
trên a bàn Thành ph theo quy nh c a pháp lu t và s phân c p qu n lý
c a U ban nhân dân Thành ph .
- Ti p nh n, th lý h sơ trình U ban nhân dân Thành ph c p phép
thành l p hi p h i doanh nghi p nư c ngoài, xem xét c p và thu h i gi y phép
thành l p văn phòng i di n, chi nhánh nư c ngoài c a thương nhân nư c
ngoài trên a bàn Thành ph theo u quy n c a U ban nhân dân Thành ph .
Ph i h p các S , Ban, ngành thành ph trong công tác qu n lý thương nhân
nư c ngoài ho t ng chính th c và vãng lai trên a bàn Thành ph H Chí
Minh. Th c hi n vi c qu n lý hành chính Nhà nư c i v i văn phòng i
di n, chi nhánh thương m i, hi p h i c a các t ch c kinh t nư c ngoài t i
Thành ph H Chí Minh theo quy nh c a pháp lu t.
- T ch c và qu n lý các lo i hình ho t ng xúc ti n thương m i theo s
phân công và u quy n c a U ban nhân dân Thành ph , th c hi n vi c thúc
y các chương trình xúc ti n thương m i gi a các doanh nghi p Vi t Nam và
doanh nghi p nư c ngoài.
- Theo nh kỳ và hàng năm ư c phép yêu c u các t ch c và cá nhân
ăng ký kinh doanh ho t ng thương m i trên a bàn cung c p s li u, báo
cáo k t qu ho t ng thương m i c a ơn v mình ph c v cho công tác qu n

37. 37
lý Nhà nư c a phương.
- Th c hi n qu n lý Nhà nư c i v i h i qu n chúng ho t ng thu c
lĩnh v c thương m i trên a bàn Thành ph do U ban nhân dân Thành ph
phân công cho S Thương m i.
Th năm, thanh tra, ki m tra, ki m soát th trư ng.
- T ch c giáo d c hư ng d n cho các cá nhân, pháp nhân kinh doanh
thương m i ch p hành t t các quy nh c a pháp lu t Nhà nư c. T ng h p
tình hình thông qua nh ng bi u hi n vi ph m trên th trư ng Thành ph , ki n
ngh v i U ban nhân dân Thành ph có nh ng bi n pháp ch n ch nh ngăn
ch n.
- Thanh tra, ki m tra vi c thi hành pháp lu t c a các doanh nghi p,
thương nhân ho t ng thương m i - d ch v , văn phòng i di n, chi nhánh
c a thương nhân Vi t Nam, thương nhân nư c ngoài trên a bàn Thành ph
và ki n ngh x lý vi ph m theo quy nh c a pháp lu t.
- Thanh tra, ki m tra vi c th c hi n các quy nh c a pháp lu t v khuy n
m i, qu ng cáo thương m i, h i ch , tri n lãm thương m i trên a bàn Thành
ph .
- Ti p nh n và gi i quy t ơn thư, khi u n i, t cáo trong lĩnh v c
thương m i trên a bàn thành ph theo quy nh c a pháp lu t.
Th sáu, phát tri n ngu n nhân l c QLNN v thương m i trên a bàn
Thành ph .
- Nghiên c u xu t v i U ban nhân dân Thành ph phương án ki n
toàn t ch c S Thương m i trên cơ s tinh g n, ho t ng có hi u qu , phù
h p v i ch trương c i cách n n hành chính qu c gia c a ng và Nhà nư c.
- Th c hi n Pháp l nh Cán b công ch c và các pháp l nh khác có liên
quan n công ch c viên ch c c a Nhà nư c.
- Ph i h p v i S N i v Thành ph trình U ban nhân dân Thành ph
b nhi m, mi n nhi m, i u ng, k lu t và th c hi n ch , chính sách i

38. 38
v i cán b công ch c làm vi c t i S Thương m i nhưng thu c di n U ban
nhân dân Thành ph qu n lý theo quy nh phân c p qu n lý cán b c a
Thành ph .
- Th c hi n công tác cán b công ch c (bao g m: b nhi m, i u ng,
khen thư ng, k lu t, ào t o, s d ng, qu n lý và th c hi n các ch , chính
sách c a Nhà nư c…) i v i cán b công ch c thu c di n S qu n lý theo
quy nh phân c p qu n lý cán b c a Thành ph .
- S Thương m i ph i h p v i S N i v thành ph trình U ban nhân
dân Thành ph quy t nh thành l p, tách, nh p, gi i th i v i các ơn v s
nghi p tr c thu c S . Hư ng d n, ch o, ki m tra vi c th c hi n nhi m v ,
s d ng kinh phí, tài s n ư c c p, biên ch ư c giao úng m c ích và có
hi u qu .
(b) Kinh nghi m ho t ng xúc ti n thương m i (XTTM) c p thành
ph c a Thành ph H Chí Minh:
Ho t ng XTTM c p thành ph Thành ph H Chí Minh ư c th c
hi n b i Trung tâm Xúc ti n thương m i và u tư Thành ph H Chí Minh
(ITPC) tr c thu c U ban nhân dân Thành ph ư c thành l p năm 2001 trên
cơ s t ch c l i Trung tâm Phát tri n Ngo i thương và u tư (FTDC) ư c
thành l p năm 1993, ITPC hi n nay có tên trong sách hư ng d n “Các t ch c
xúc ti n thương m i và u tư c a các nư c ang phát tri n khu v c châu Á -
Thái Bình Dương c a Liên H p qu c”.
ITPC có nh ng ch c năng, nhi m v chính sau ây:
- Tham gia xây d ng và th c hi n k ho ch, chương trình XTTM, u tư
theo ch o c a UBND Thành ph H Chí Minh;
- Ph i h p xu t các chương trình k ho ch 5 năm và hàng năm v
XTTM và u tư c a Thành ph ;

39. 39
- Tham mưu cho UBND Thành ph các chính sách h tr , khuy n khích
xu t kh u và u tư;
- Tri n khai các gi i pháp, chương trình XTTM;
- Thu th p thông tin và nghiên c u th trư ng, cơ h i u tư và thông tin
kinh t ;
- Xây d ng cơ s d li u v ti m năng c a Thành ph , hàng hoá, th
trư ng xu t nh p kh u và u tư;
- Phát hành b n tin, các n ph m thương m i và u tư;
- T ch c thông tin v thương m i và u tư qua m ng.
Các ho t ng chính c a ITPC:
- T ch c b i dư ng v nghi p v ho c gi i thi u các t ch c cung c p
d ch v nh m giúp doanh nghi p nâng cao năng l c qu n tr doanh nghi p;
- Tư v n h tr doanh nghi p m các văn phòng i di n thương m i và
u tư trong nư c và nư c ngoài, các phòng trưng bày, c a hàng bán s n ph m;
- T ch c ho c h tr t ch c các oàn doanh nghi p i kh o sát th
trư ng, tham d h i ch tri n lãm, di n àn u tư trong nư c và nư c ngoài;
- T ch c ón ti p, b trí chương trình cho các doanh nghi p, các t ch c
và cơ quan nư c ngoài vào Thành ph tìm hi u môi trư ng u tư và thương
m i;
- T ch c h i th o, h i ngh chuyên ;
- Xây d ng phòng trưng bày, gi i thi u s n ph m xu t kh u, t ch c
ho c ph i h p t ch c các h i ch và tri n lãm hàng xu t kh u;
- Cung c p ho c gi i thi u cung c p d ch v cho doanh nghi p nư c ngoài
và trong nư c, phòng h i ngh , văn phòng làm vi c, d ch v thư ký, phiên d ch
và chuyên viên nghi p v , l p d án u tư, tham quan, g p g doanh nghi p;

40. 40
- Thu th p ý ki n c a c ng ng doanh nghi p trong nư c và nư c ngoài
v ch trương, chính sách nh m c i thi n môi trư ng kinh doanh và u tư
c a Thành ph , gi i quy t các khó khăn, vư ng m c c a các doanh nghi p;
- Phát tri n h p tác qu c t v i các t ch c XTTM và u tư trong và
ngoài nư c.
1.3.2. Kinh nghi m xây d ng và th c thi quy ho ch v thương m i
Th ô B c Kinh - Trung Qu c
Trong b i c nh ch o quy t li t v xây d ng quy ho ch t Trung
ương, Thành ph B c Kinh ph i ch u trách nhi m xây d ng quy ho ch
thương m i cho a phương mình. Khi thi t k b n quy ho ch, nh ng v n
v s phát tri n t ng th c a Thành ph , phân b dân cư, nhu c u tiêu dùng,
h th ng giao thông và các yêu c u v môi trư ng... t t c u ư c ưa ra
xem xét, cân nh c.
Quy ho ch phát tri n thương m i ô th cung c p d li u ch y u v kinh
t , thương m i dân s , k ho ch xây d ng các cơ s thương m i trong tương
lai, chi ti t v s t n t i c a các cơ s như các c a hàng quy mô l n, các trung
tâm thương m i, các ch trao i hàng hoá, các tuy n ph thương m i, trung
tâm logistics... và ti n hành các phân tích sâu s c v nh ng thành t u t ư c
và nh ng v n t ra trong phát tri n thương m i c a Thành ph . Trong b n
quy ho ch còn ưa ra các nh hư ng chi n lư c l n nh m m b o s phát
tri n cân b ng và hài hoà v lo i hình và c u trúc thương m i. C th , theo
quy ho ch phát tri n thương m i c a Thành ph B c Kinh thì t vành ai 2
c a Thành ph B c Kinh không ư c phép xây d ng các trung tâm thương
m i v i di n tích 10.000 m2 n a; trong vòng vành ai 3 (trong ph m vi vành
ai 3) không ư c phép xây d ng các ch bán buôn hàng nông s n; các ch
bán buôn hàng nông s n mà ã có t trư c ây thì u ph i chuy n ra bên
ngoài vành ai 3. Trên th c t , trong ph m vi vành ai 2 c a Thành ph B c

41. 41
Kinh ã có quá nhi u siêu th và trung tâm thương m i có di n tích trên
10.000 m2. N u c ti p t c cho xây d ng thì s d n n tình hình kinh doanh
c a các doanh nghi p ã có s n tr nên khó khăn. Trong khi, các ch bán
buôn hàng nông s n ph i chuy n ra vành ai 3 vì nh ng ch này làm ô nhi m
môi trư ng, ng th i cũng nh hư ng r t l n n công tác phòng cháy, ch a
cháy cũng như công tác tr an...
N i dung quy ho ch thương m i c a Thành ph B c Kinh bao g m:
a. Quy ho ch th trư ng hàng tiêu dùng
V i quy mô dân s hi n nay trên 11 tri u ngư i, Chính quy n Thành ph
B c Kinh h t s c coi tr ng quy ho ch th trư ng hàng tiêu dùng.
H t nhân c a công tác quy ho ch th trư ng hàng tiêu dùng t i Thành
ph B c Kinh là vi c tăng cư ng hoàn thi n công năng, ch c năng c a th
trư ng này. Bao g m ti n hành quy ho ch i v i khu thương m i trung tâm,
khu thương m i xung quanh khu dân cư, khu thương m i vùng ngo i vi.
Ngoài ra, th trư ng chuyên ngành cũng ti n hành nh v cho công tác quy
ho ch th trư ng hàng tiêu dùng nh m hình thành nên m t b c c có s phân
công h p lý, có ch c năng hoàn thi n.
Có th nói, tr ng i m c a công tác quy ho ch là quy ho ch m ng lư i thành
th . Thành ph B c Kinh có nh ng trung tâm thương m i mang tính ch t trung
tâm như khu Vương Ph T nh, khu Tây ơn. Các khu thương m i c a các khu
v c như khu v c qu n ông Thành, khu v c qu n Chi u Dương; ngoài ra còn có
các khu thương m i g n khu dân cư như khu Hư ng Trang, khu Ti n Môn.
b. Quy ho ch các doanh nghi p kinh doanh theo phương th c chu i
Phương th c kinh doanh chu i m i ư c áp d ng kho ng hơn mư i năm
Trung Qu c nhưng là b n thân nó ã trào lưu trong ngành thương m i c a
th gi i và có t c phát tri n r t thanh t i Trung Qu c. Phương th c kinh
doanh chu i có th thu hút ư c r t nhi u ngu n u tư a d ng. Phương th c
kinh chu i chính quy s có th m r ng ư c quy mô c a doanh nghi p,

42. 42
khuy n khích phát tri n hàng hoá có nhãn mác, thương hi u n i ti ng.
V quá trình phát tri n, có hình th c chu i cho phép m t cách c bi t
và chu i t do nh m làm tăng cư ng kh năng t ch c c a doanh nghi p.
Trung Qu c, các doanh nghi p v a và nh áp d ng phương th c kinh doanh
chu i chi m m t t l r t l n, kho ng 93%. Vi c kinh doanh chu i s làm
tăng kh năng t ch c cũng như trình kinh doanh liên h p c a các doanh
nghi p v a và nh .
Hi n nay kinh doanh chu i là m t tr ng i m trong chính sách c a
Chính ph Trung Qu c và chính quy n Thành ph B c Kinh, các siêu th và
các c a hàng kinh doanh chuyên ngành u áp d ng hình th c kinh doanh
chu i; i v i các c a hàng bách hoá, Chính quy n Thành ph B c Kinh cũng
khuy n khích phát tri n theo hư ng kinh doanh chu i.
c. Phát tri n các hình th c kinh doanh bán l m i
Trung Qu c, nh ng hình th c kinh doanh theo ki u c a hàng bách hoá
ho c c a hàng chuyên doanh thì ã tương i cũ. Trung Qu c ch s d ng 15
năm phát tri n thu hút các hình th c kinh doanh cũng như các kinh nghi m
liên quan c a nư c ngoài (trong khi ó thư ng các nư c khác ph i m t 150 năm
m i có ư c).
Hi n nay nh ng hình th c kinh doanh như siêu th , trung tâm thương
m i, siêu th d ng kho hàng là nh ng hình th c kinh doanh m i. iv i
nh ng hình th c kinh doanh m i này, Thành ph u có nh ng quy ho ch
tương ng. Như i v i nh ng siêu th quy mô l n, mang tính ch t t ng
h p thì Thành ph có chính sách cho phát tri n có m c . Nguyên nhân là
t sau năm 1999, các h th ng siêu th l n c a th gi i như World-Mart
c a M , c a Pháp... u ã vào Trung Qu c và ti n hành kinh doanh v i
quy mô l n. T i Thành ph B c Kinh, hình th c kinh doanh theo d ng siêu

43. 43
th t ng h p quy mô l n ã bão hoà. Chính vì v y, Thành ph B c Kinh ã
ph i áp d ng các bi n pháp kh ng ch phát tri n hình th c kinh doanh siêu
th t ng h p quy mô l n.
Thành ph B c Kinh cũng có chính sách khuy n khích phát tri n siêu th
chuyên ngành như siêu th bán i n, cơ i n, siêu th chuyên v th c ph m,
siêu th chuyên v dùng gia ình...
Các c a hi u, c a hàng ti n l i cũng ư c khuy n khích phát tri n nh ng
thành ph v tinh c a B c Kinh. Hình th c kinh doanh này ch y u l y hình th c
cho phép m t cách c bi t gia nh p vào nh ng liên minh kinh doanh và v i
m c tiêu là hàng t t, giá r và c bi t là ti n l i v i ngư i dân tiêu dùng.
Coi tr ng các hình th c kinh doanh m i khác và kh ng ch s phát tri n
c a các trung tâm thương m i mô hình l n: B c Kinh có doanh nghi p
Kinh Nguyên ã u tư 3,8 t Nhân dân t xây d ng trung tâm mua s m
v i di n tích 68 v n m2, nhưng nh ng lo i trung tâm như th này hi n nay
B c Kinh tương i bão hoà cho nên c n kh ng ch vi c phát tri n m i lo i
hình này.
d. i u ch nh, nâng c p, quy ho ch các hình th c bán l truy n th ng
Ti m bách hoá có th nói là hình th c kinh doanh truy n th ng nh t c a
Trung Qu c. Hi n nay, Thành ph B c Kinh kh ng ch quy mô và s lư ng
c a lo i hình này, không cho phát tri n m t cách t phía Thành ph khuy n
khích các c a hàng bách hoá l n ti n hành h p nh t, thu gom các c a hàng
bách hoá l d n d n hình thành nên h th ng bách hoá l n v i nhãn mác,
thương hi u n i ti ng. Như B c Kinh, có t p oàn bách hoá Vương ph
T nh, t p oàn này còn ư c Chính ph Trung Qu c khuy n khích m r ng
kinh doanh, vư t kh i ph m vi a bàn B c Kinh. Hi n nay, T p oàn này ã
có 12 chi nhánh các nơi và T p oàn bách hoá Vương Ph T nh là hình nh
p và r t n i ti ng trong con m t c a ngư i B c Kinh cũng như c a ngư i

44. 44
dân toàn Trung Qu c…
e. Tăng cư ng c i t o ph thương m i
L y ó làm h t nhân trong khu thương nghi p có tính ch t trung tâm c a
Thành ph ví d như ư ng Vương Ph T nh. Vi c c i t o các ph thương
m i khi n cho ngư i tiêu dùng có c m giác r t hi n i ng th i v n có màu
s c, b n s c văn hoá truy n th ng. Các ph thương m i có m t c i mn i
b t là s t p trung r t l n và s khuy ch tán r t m nh.
f. Tăng nhanh phát tri n th trư ng hàng tiêu dùng m i
Cùng v i thu nh p c a ngư i dân B c Kinh ngày càng ư c tăng lên,
m c tiêu dùng c a h cũng ư c nâng lên theo. Tr ng i m tiêu dùng hi n
nay c a h chuy n sang ô tô, nhà c a.
Nh ng th trư ng tiêu dùng m i này ư c coi tr ng và ư c khuy n
khích xây d ng và phát tri n. Trong quá trình quy ph m th trư ng này, trên
cơ s th trư ng giao d ch ô tô truy n th ng ti n hành xây d ng th trư ng ô tô
có thương hi u, có nhãn mác và vi c kinh doanh cho phép tr ng i m. Xây
d ng m t h th ng tiêu th xe hoàn ch nh bao g m c các khâu trưng bày
tri n lãm, tiêu th xe c chi c, tiêu th ph ki n, d ch v h u mãi. Ngoài ra,
Thành ph cũng khuy n khích th trư ng d ch v v tài chính cho ô tô và cũng
có quy nh l i th trư ng thuê ô tô.
Bên c nh ó, Thành ph cũng quy ho ch phát tri n th trư ng v i n
gia d ng, th trư ng s n ph m công ngh thông tin, dùng gia ình. ng
th i, ti n hành quy ho ch làm cho các th trư ng v v t li u xây d ng, th
trư ng v dùng gia ình… phát tri n theo hư ng kinh doanh chu i và kinh
doanh v i quy mô l n, t ng h p.
g. Phát tri n phương th c bán buôn hàng tiêu dùng công nghi p hàng ngày
theo ki u m i và b trí m t cách h p lý các th trư ng giao d ch bán buôn
nh hư ng là phát tri n m nh t ng kinh tiêu và t ng i lý làm cho nó

45. 45
có ch c năng a d ng bao g m c ch bi n gia công, c l p ráp, kh p hàng…
phát tri n thương m i i n t . Khuy n khích phát tri n các hình th c kinh
doanh theo hư ng chu i trên cơ s t ng h p, h i t các cơ s kinh doanh nh .
T i B c Kinh, các ch bán buôn u b chuy n ra ngo i vi, không cho
phép ư c kinh doanh trong n i ô. ng th i các ch bán buôn cũng ư c
yêu c u ph i nâng c p và a d ng v ch c năng…
1.3.3. Kinh nghi m xây d ng b máy qu n lý và m ng lư i siêu th c a
Thành ph Thư ng H i - Trung Qu c
Thành ph Thư ng H i (Trung Qu c) là Thành ph tr c thu c Trung
ương, v th c hi n ch c năng QLNN v thương m i trên a bàn Thành ph ,
chính quy n Trung ương ã có s phân c p qu n lý ngành d c rõ ràng.
QLNN v thương m i quy mô qu c gia thu c ch c năng c a B
Thương m i Trung Qu c. B Thương m i nư c này qu n lý 3 lĩnh v c: (1)
N i thương; (2) Ngo i thương và (3) Công nghi p c a Trung Qu c.
Trung ương không òi h i a phương có mô hình t ch c hoàn toàn
gi ng như Trung ương. i chi u v i ph m vi qu n lý c a B Thương m i
Trung Qu c thì cơ quan tương ng Thư ng H i là hai ơn v : U ban Kinh
t Thư ng H i ph trách n i thương và công nghi p, trong khi U ban kinh t
thương m i i ngo i c a Thư ng H i qu n lý lĩnh v c ngo i thương c a
Thư ng H iý. T th c t này cho th y, không nh t thi t b máy qu n lý Nhà
nư c v thương m i Trung ương như th nào thì a phương cũng ph i
hoàn toàn như v y, mà tuỳ vào yêu c u phát tri n c a th c ti n a phương,
t m quan tr ng c a ho t ng thương m i và năng l c trình qu n lý Nhà
nư c c p a phương mà b máy qu n lý Nhà nư c v thương m i s ư ct
ch c cho phù h p.
Ba c p qu n lý là Thành ph , Khu - Huy n và Phư ng. Vi c chia làm hai
c p chính quy n và ba c p qu n lý nh m m c ích kích thích tính năng ng

46. 46
c a chính quy n c p khu, c p huy n. Trư c ây th c hi n ch m tc p
thì chính quy n c p khu, c p huy n không có tài chính c l p, mu n làm gì
cũng ph i báo cáo lên c p thành ph , không ư c t ch v thu chi tài chính.
Hơn n a, trư c ây Thành ph c p ti n nên c p dư i s d ng cũng không ti t
ki m, nay tài chính c l p, làm gì cũng ph i tính toán. Ngoài ra do cl pv
tài chính nên cũng có th ch ng, sáng t o tìm ra nhi u bi n pháp m i và
hay tăng ngu n thu.
Cơ c u t ch c c a U ban Kinh t Chính quy n nhân dân Thành ph
Thư ng H i g m 30 Phòng, ban, trong ó có m t s phòng, ban liên quan n
qu n lý Nhà nư c v thương m i như sau:
Phòng Lưu thông th trư ng:
Ch y u qu n lý v xây d ng h th ng th trư ng, các văn b n pháp quy có
liên quan n th trư ng và qu n lý d tr hàng hoá. Ngoài ra phòng còn ph
trách m ng lư i thu h i nh ng s n ph m ph li u và ph trách khai thác th
trư ng n i a, xây d ng và c i cách h th ng th ch c a th trư ng n i a.
Phòng Qu n lý ngành bán l :
- Nghiên c u xu hư ng phát tri n c a ngành bán l trên th gi i.
- Ch nh ra các quy ho ch phát tri n m ng lư i bán l c a Thành ph
Thư ng H i cũng như các quy nh, quy t c có liên quan n bán l .
- Ch o các doanh nghi p quy mô l n trong lĩnh v c bán l .
- Thúc y các phương th c kinh doanh như phương th c kinh doanh
chu i, xây d ng các khu thương m i trung tâm cũng như ngo i vi.
Phòng Qu n lý ngành th c ph m
Qu n lý nh ng v n có liên quan n các s n ph m th c ph m như
th t, tr ng, thu s n...
Phòng Qu n lý các ngành d ch v :
- Qu n lý d ch v v v n chuy n, tư v n, công trình ng b .

47. 47
- Qu n lý các ngành d ch v như ăn u ng, c m , bán u giá, h i ch
tri n lãm, cho thuê và nh ng d ch v có liên quan n s n xu t và sinh ho t.
- Nghiên c u, ch nh các tiêu chu n kinh doanh các ngành ngh d ch
v cũng như các quy t c, quy nh có liên quan.
Phòng Quy ho ch t ng h p:
Ch y u ph trách chi n lư c, ư ng l i phát tri n và quy ho ch c a các
ngành ngh .
Phòng Nghiên c u:
Ph trách các chuyên nghiên c u có liên quan n ngành thương m i và
so n th o các văn b n pháp quy có liên quan n kinh t cũng như hành chính.
Phòng V n hành kinh t :
Ph trách công vi c th ng kê và phân tích tình hình thương m i.
Trong công tác quy ho ch, u tiên là quy ho ch c a toàn Thành ph ưa
ra. Quy ho ch này ư c ưa cho các khu, huy n liên quan c a Thành ph tham
kh o. Các khu, huy n liên quan ph i quy ho ch trên cơ s quy ho ch chung c a
Thành ph . N u phát sinh mâu thu n ho c không kh p thì t t nhiên là ph i tuân
th quy ho ch c a c p trên. C p thành ph gi nguyên quy t nh v quy
ho ch, ví d m t khu mu n làm m t siêu th t ng h p quy mô l n, cơ ch ã
quy nh ph i thông qua h i ngh v trưng c u ý ki n, nhưng sau ó trình
lên c p trên th y không h p thì h có th g t i. Cho nên khi th c hi n quy
ho ch cũng ph i tính nm c kh thi c a các quy ho ch.
C p khu ho c huy n có thu và tài chính riêng. c p khu - huy n thì
thu ư c n p cho cho cơ quan tài chính riêng và ư c t chi tiêu. Do áp
d ng cơ ch hai c p chính quy n qu n lý cho nên vai trò c a c p khu - huy n
trong vi c thúc y thương m i r t l n. Có r t nhi u khu - huy n c a Thành

48. 48
ph có thu nh p tài chính ph n l n t ngành thương m i, vì v y n u h làm
t t quy ho ch phát tri n thương m i trên a bàn thì thu thu ư c cũng s
l n. Thư ng H i có khu Th nh An có 3 Office buildings (toà nhà) cho thuê,
t t c các lo i thu thu ư c t vi c khai thác 3 toà nhà này m t năm là 100
tri u Nhân dân t .
Trong th p niên 80, m ng lư i thương m i Thư ng H i còn r t kém
phát tri n, không áp ng n i nhu c u c a th trư ng cũng như c a ngư i dân,
hàng hoá không , c a hàng c a hi u không . M c dù có nhi u khu chung
cư m i ư c xây d ng nhưng dân không mu n n ó b i vì xa, không ti n
cho sinh ho t, mua s m không thu n l i.
n th p niên 90, Thư ng H i ã khuy n khích phát tri n h th ng siêu
th tho mãn nhu c u mua s m c a ngư i dân. Trong nh ng năm 1994-
1996, Thành ph ã có chính sách khuy n khích m siêu th . Khi ó phương
th c kinh doanh siêu th còn m i, m i ngư i kinh doanh chưa có nhi u kinh
nghi m, òi h i u tư tương i l n, vì th Thành ph ph i h tr cho
thương nhân v thuê a i m, h tr v thu , h tr v kho n vay, phí cho
thuê m c t i thi u thương nhân có th thuê ư c a i m, c th như:
Năm th nh t ư c mi n thu hoàn toàn; năm th hai gi m m t n a, năm th
ba m i thu y ; v vay ngân hàng: b n thân doanh nghi p vay thì r t khó
cho nên chính quy n h tr b ng cách chính quy n ng ra b o lãnh cho
doanh nghi p vay ngân hàng kinh doanh siêu th . Trong giai o n t 1994 -
1996, trung bình m i năm kho ng trên 100 siêu th ư c xây d ng.
Thư ng H i có con ư ng H ng Sơn, ư ng này là ư ng chuyên kinh
doanh v ăn u ng. hình thành nên ư ng ph ăn u ng này thì chính quy n
khu ó ã có nhi u chính sách h tr : chính quy n ng ra thương lư ng v i

49. 49
các h có nhà hai bên m t ư ng các h này như ng l i v trí ó cho ch
kinh doanh cà phê, kinh doanh ăn u ng; ngoài ra, chính quy n cũng b ti n
c i t o l i h th ng chi u sáng, môi trư ng cho khu ph ó. Vì v y, ư ng
ph này ã tr thành m t ư ng ph mà h u h t u do nh ng ngư i Trung
Qu c t ng i du h c M và Châu Âu tr v u tư m ti m kinh doanh,
ng th i h ã mang theo các quan ni m và các kinh nghi m v kinh doanh
ăn u ng t các nư c Âu M v Thư ng H i. ph này có m t nhà hàng g i
là Nhà hàng Sài Gòn chuyên kinh doanh món ăn Vi t Nam và các nhân viên
ph c v trong ó cũng m c Vi t Nam.
Ngoài ra, khu ô An cũng có a i m kinh doanh g i là Th gi i m i
do ch u tư H ng Kông u tư xây d ng. Ch u tư ch y u là ph trách
u tư cơ s có liên quan n kinh doanh thương m i, còn chính quy n u tư
xây d ng h nhân t o, tr ng cây xanh… t o môi trư ng. Sau khi khu này ư c
hình thành thì không ch có ngư i Thư ng H i mà còn có r t nhi u ch kinh
doanh trên th gi i cũng như các a phương khác ã n ây u tư kinh
doanh.
1.3.4. Kinh nghi m i u ti t th trư ng bán l c a thành ph Shizuoka
(Nh t B n)
Có th nói, Nh t B n là m t nư c có s b o h m nh m i v i thương
m i truy n th ng c a nư c này trư c s xâm nh p c a các t p oàn bán l a
qu c gia. V i quan i m b o v l i ích ngư i tiêu dùng, Nh t B n ã ban
hành Lu t C a hàng bán l quy mô l n (Large Scale Retail Stores Law -
Daiten Ho) năm 1974. Lu t C a hàng bán l quy mô l n Daiten Ho ư c s a
i vào năm 1979 và v n ư c áp d ng cho t i ngày nay m c dù liên t c ư c
ch nh s a cho phù h p v i th c ti n thương m i bán l c a Nh t B n.

50. 50
C a hàng bán l quy mô l n g m 2 h ng: h ng I là nh ng c a hàng bán
l có di n tích sàn t 1.500 m2 tr lên (ho c 3.000 m2 tr lên t i các thành
ph l n (Seirei Shitei Toshi)) và h ng II là nh ng c a hàng có di n tích sàn t
500m2 tr lên.
Lu t 1979 quy nh nh ng k ho ch xây d ng và m r ng các c a hàng
bán l quy mô l n h ng I ph i ư c trình lên B Thương m i qu c t và Công
nghi p Nh t B n (MITI); còn nh ng k ho ch xây d ng và m r ng các c a
hàng bán l h ng II ph i ư c trình lên ngư i ng u chính quy n a phương.
Tuy nhiên, do có nh ng quy nh mơ h và khó th c hi n trong th c
ti n và xu t phát t nh ng yêu c u th c ti n ph i hi n i hoá ngành
d ch v bán l c a Nh t nâng cao tính c nh tranh nên Lu t ch nh s a
v c a hàng bán l quy mô l n năm 1979 ti p t c ư c ch nh s a vào
các năm 1982, 1984, 1987 và 1990. ng th i còn có các văn b n hư ng
d n th c thi Lu t c a B /ngành, c a chính quy n a phương và c a H i
ng C a hàng bán l quy mô l n dư i d ng chính th c, bán chính th c
ho c không chính th c i v i vi c m m t c a hàng bán l quy mô l n.
Nhi u khi, vai trò i u ti t c a chính quy n a phương và các Phòng
Thương m i và Công nghi p là r t quan trong i v i vi c m m t c a
hàng bán l quy mô l n. Sơ 1.1 du i ây minh ho các bi n pháp i u
ch nh m c a hàng bán l l n c a Phân ban thương m i bán l , Phòng
Thương m i và Công nghi p Shizuoka. Cơ ch này d a trên tho thu n
t ư c vào tháng 8/1989 gi a Phòng Thương m i và Công nghi p
Shizuoka v i 3 t p oàn bán l c a Shizuoka là Hi p h i C a hàng
chuyên doanh Shizuoka, Liên hi p Thương m i Thành ph Shizuoka và
T p oàn Hi n i hoá bán l Shizuoka.

51. 51
V n ng m c a (Di n tích sàn l n hơn Khai trương c a hàng
hàng 500 m2)
Gi i trình ban u Ch p thu n Thông báo
trình k ho ch t i Phòng B trư ng B Thương m i và Công
Thương m i và Công nghi p nghi p; Chính quy n thành ph
xu t ý
ki n
H i ng i u ch nh
Phân ban thương m i bán l
ho t ng thương m i H i ng C a hàng bán l
phòng Thương m i
quy mô l n
Th m nh
Ban Ch o các phân ban B trư ng B Thương m i và Công
th o lu n nghi p; Chính quy n a phương
Trình lên
Nghe ý ki n các phân ban
Gi i trình b n bên v k
L a ch n ý ki n b i Phòng ho ch m c a hàng: Thương
Thương m i m i, N i v , Thành ph và
Phòng thương m i
T ng h p ý ki n c a các
phân ban Gi i trình
Ban Ch o phê duy t B t u các th t c
chính th c
Hoàn thi n k ho ch
bư c u ư c cho phép
Sơ 1.1: Quy trình m c a hàng theo lu t năm 1989
thành ph Shizuoka