Mọi người đều biết, luyện TCQ mười phần coi trọng lực eo háng. Bởi vì eo háng là phần trung gian, là bộ phận truyền chuyển động giữa phần trên và phần dưới của cơ thể, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh trọng tâm của mình và phát kình ném người. Do đó quyền luận có câu: “thượng hạ cửu tiết động, tiết tiết eo trung phát

1. Bàn về luyện eo háng trong Thái cực quyền
Người dich: Quân
Nguồn: Internet
Mọi người đều biết, luyện TCQ mười phần coi trọng lực eo háng. Bởi vì eo háng là phần trung
gian, là bộ phận truyền chuyển động giữa phần trên và phần dưới của cơ thể, đồng thời đóng
vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh trọng tâm của mình và phát kình ném người. Do đó
quyền luận có câu: “thượng hạ cửu tiết động, tiết tiết eo trung phát”.
Tuy vậy nhiều người luyện TCQ lâu năm, mà vẫn không biết cách dùng eo, càng không hiểu cái
diệu dụng của việc kết hợp vận động giữa eo và háng. Do đó mà việc luyện tập chỉ là động tác
đơn thuần, tự cảm thấy vô vị; hoặc dùng eo quá mức, giữ eo lắc vai, thân pháp không vững ,
các bộ vị của thân không rời rạc thì chống nhau; khi cùng người giao thủ thì chỗ nào cũng dễ bị
khống chế, khó giành chiến thắng. Chính như quyền luận viết: “(nếu) có chỗ không đắc cơ đắc
thế, thân càng tán loạn, tất bị nghiêng lệch, bệnh đó tất tìm ở eo đùi”, mỗi chuyển động đều có
ý đồ, mục đích. Trong luyện tập TCQ, chuyển động của eo có phép tắc, muốn động tác sang
trái thì eo chuyển qua phải, muốn động tác sang phải thì trước tiên eo chuyển qua trái – nắm
được nguyên tắc như vậy thì luyện tập eo đùi trong TCQ không khó. Ngoài ra, khi xoay chuyển
các khớp đổi kình, không được chỉ chuyển eo, nếu không thân thể sẽ bị vặn vẹo, hạ bàn không
vững; chỉ có kết hợp 2 khớp hông buông lỏng, háng kình chống tròn, mới có thể làm cho eo,
hông chuyển động khinh linh, viên hoạt, hình thành chuyển động lập thể: hông xoay mềm mại,
xoay gót hoặc gối, xoay eo chuyển lưng, tạo thành vận động cuốn tơ xoắn ốc, toàn bộ động tác
luyện thành viên chuyển thuận hòa, tự nhiên.
Ngoài ra, khi luyện quyền và bài quyền, eo cần thẳng, thân pháp cần đạt lập thân trung chính,
không nghiêng không dựa. Không được trước cúi sau ngửa, nghiêng lệch phải trái, không đạt
thực thức.
Eo quay phải trái và hư thực của đùi dựa vào sự lỏng hoạt của hông để hoàn thành; nếu 2 hông
không lỏng hoạt, đầu xương hông cứng ngắc thì eo khó đạt được tác dụng như trục xe, do đó
lỏng hông, hoạt háng là quan trọng đối với việc luyện lực eo.
TCQ yêu cầu đối với háng: viên, hư, tùng, hoạt. Tức đầu hông và gối chống tròn, mở, lại có ý
hư hư tương hợp, háng hư viên thì hạ bàn có lực, chống đỡ tám diện; 2 hông buông lỏng thì
háng tùng hoạt, chuyển đổi hư thực khinh linh, nhanh nhẹn. Cần tránh bệnh háng nhọn, tháp
háng hay tử háng. Háng nhọn tức háng hình chữ nhân, tức hư thực của háng bất phân, 2 gối
không mở, tháp háng là mông thấp hơn gối, khớp gối cong chết, phạm vào bệnh khớp chuyển
không linh; tử háng là không kết hợp eo kình, không tùng khoa, làm cho thượng hạ kình bất
tương tùy.
Eo kình và háng kình có quan hệ mật thiết không thể thiếu 1, cần tương kết hợp, điều hợp 1
lượt. Eo và háng kết hợp, khi luyện quyền biểu hiện là mỗi động tác khi dừng cần tháp eo, hợp
háng, làm cho khí trầm Đan điền, hạ bàn vững vàng; quá trình vận động cần đạt được hoạt eo,
lỏng hông, làm cho động tác lưu loát, thông suốt, liên quán, khinh linh, tự nhiên; khi phát kình -
phóng kình cần đạt vặn eo, hợp háng, eo kình xoắn vặn, háng kình khép lại, làm cho kình
nhanh mạnh, lực đạt tới ngọn.
Trong TCQ thôi thủ eo háng kình kết hợp có vị trí trọng yếu. Khi thôi thủ, dùng eo háng kình kết
hợp để điều chỉnh trọng tâm, thăng bằng của mình, đồng thời phá hoại thăng bằng của đối
phương, mựơn lực đối phương; phát được eo háng kình của ta đạt hiệu quả cao nhất, khắc
địch chỉ trong 1 chuyển hóa của eo háng .

2. Tóm lại, vị trí trọng yếu của eo háng kình trong TCQ là rõ ràng, không loại kình nào có thể so
sánh, do đó không được coi thường việc luyện eo háng kình.