1. 25/06/55
ั
รองศาสตราจารย์ ดร. ชูชย สมิทธิไกร
สาขาวิชาจิตวิทยา คณะมนุษยศาสตร์
ี
มหาวิทยาล ัยเชยงใหม่
จิตวิทยา (psychology)
ึ
 การศกษาอยางเปนวทยาศาสตร
การศกษาอย่างเปนวิทยาศาสตร์
็
เกียวก ับพฤติกรรมและกระบวนการ
่
ทางจิตใจของมนุษย์
1

2. 25/06/55
ประเภทของพฤติกรรม
ภายนอก (overt)
ภายใน • วาจา
(covert)
• ความคิด
•ท่าทาง • ความรู ้สก ึ
• ความ ชอ
ความเชอ ื่
• การกระทํา
ั
จิตวิทยาสงคม (social psychology)
 ึ ิ
การศกษาเชงวิทยาศาสตร์วาคนเรา ่
คิดอย่างไรเกียวกับผู ้อืน มีอทธิพล
่ ่ ิ
ั
ต่อผู ้อืนอย่างไร และมีความสมพันธ์
่
กับผู ้อืนอย่างไร
่
 ่ ึ
มุงศกษาว่า ความคิด ความรู ้สก ึ
และพฤตกรรมของบุคคลไดรบ
และพฤติกรรมของบคคลได ้รับ
อิทธิพลจากผู ้อืนอย่างไร ไม่วาผู ้อืน
่ ่ ่
จะปรากฏอยู่ ณ ทีนันจริง หรือ
่ ้
ปรากฏอยูในจินตนาการก็ตาม
่
2

3. 25/06/55
ึ ั
ขอบเขตการศกษาด ้านจิตวิทยาสงคม
1. “คนเราคิดอย่างไรเกียวกับผู ้อืน”
่ ่
 ื่
ความเชอ (belief)
 ทัศนคติ (attitude)
 ค่านิยม (value)
 ความคิดเห็น (opinion)
 ภาพลักษณ์ (image)
 ความเชอฝงแนนื่
ความเชอฝั งแน่น (stereotype)
 การระบุสาเหตุ (attribution)
 ั
ความรู ้ความเข ้าใจทางสงคม (social cognition)
 ฯลฯ

ึ ั
ขอบเขตการศกษาด ้านจิตวิทยาสงคม
2. “คนเรามีอทธิพลต่อผู ้อืนอย่างไร”
ิ ่
 ความชอบพอ (liking)
 ความดึงดูดใจ (attraction)
 ั
การใฝ่ สมพันธ์ (affiliation)
 อคติ (prejudice)
 การเปลยนทศนคตของคนอน
การเปลียนทัศนคติของคนอืน
่ ่
(attitude change)
 ื่
การโฆษณาชวนเชอ (propaganda)
 ฯลฯ
3

4. 25/06/55
ึ ั
ขอบเขตการศกษาด ้านจิตวิทยาสงคม
ั
3. “คนเรามีความสมพันธ์กบผู ้อืนอย่างไร”
ั ่
 ความก ้้าวร ้้าว ((aggression)
i )
 ่
การชวยเหลือผู ้อืน (helping)
่
 พฤติกรรมกลุม (group behavior)
่
 ภาวะผู ้นํ า (leadership)
 การคล ้อยตาม (conformity)
 การรวมมอ
การร่วมมือ (cooperation)
 การแข่งขัน (competition)
 ความขัดแย ้งระหว่างกลุม ่
(intergroup conflict)
 ฯลฯ
1.
1 เพอบรรยายพฤตกรรม
เพือบรรยายพฤติกรรม (describe)
่
2. เพือทําความเข้าใจพฤติกรรม
่
(understand)
3. เพือทํานายพฤติกรรม (predict)
่
4. เพือควบคุมพฤติกรรม (control)
่
4

5. 25/06/55
สาเหตุของพฤติกรรม
“ ิ ์ ป ิ ั
“พฤติกรรมของมนุษย์เป็ นผลมาจากปฏิสมพัันธ์์
ิ่
ระหว่างลักษณะของบุคคลกับสงแวดล ้อม”
Behavior = f (P, E)
ล ักษณะของบุคคลทีบงช ี้
่ ่
ความแตกต่างระหว่างบุคคล
• การรับรู ้ (perception)
• การเรียนรู ้ (learning)
• บุคลิกภาพ (personality)
• สติปั ญญา (intelligence)
5

6. 25/06/55
กระบวนการแสดงพฤติกรรม
ลกษณะภายในบุคคล
ลักษณะภายในบคคล
ิ่
สงเร ้า รับรู ้ คิด กระทํา
สถานการณ์
ความแตกต่างระหว่างจิตวิทยาสาขาต่างๆ
สาขาของจิตวิทยา คําอธิบาย
จิตวิทยาสังคม (social มุงศึกษาว่าคนเราคิดอย่างไรเกียวกับผู ้อืน มีอทธิพลต่อผู ้อืน
่ ่ ่ ิ ่
psychology) อย่างไร และมีความสัมพันธ์กบผู ้อืนอย่างไร
ั ่
จตวทยาบุคลกภาพ
จิตวิทยาบคลิกภาพ มุ ศึกษาว่ามนษย์มความแตกต่างกันอย่างไรในเชิงบคลิกภาพ
ม่งศกษาวามนุษยมความแตกตางกนอยางไรในเชงบุคลกภาพ
ี
(personality psychology) และกระบวนการทีอยูภายในจิตใจ
่ ่
จิตวิทยาคลินก (clinical
ิ มุงศึกษาพฤติกรรมอปกติตาง ๆ ของมนุษย์ เช่น โรคจิต
่ ่
psychology) พฤติกรรมเบียงเบน เป็ นต ้น
่
จิตวิทยาพัฒนาการ มุงศึกษาว่ามนุษย์มการเปลียนแปลงและพัฒนาการอย่างไร
่ ี ่
(developmental psychology) ตังแต่แรกเกิดจนถึงวัยชรา
้
จิตวิทยาอุตสาหกรรมและ มุงศึกษาพฤติกรรมการทํางานของมนุษย์ในองค์การ และ
่
องคการ
องค์การ (industrial and ประยกต์ใช ้ข ้อเท็จจริงและหลักการทางจิตวิทยา เพือแก ้ไข
ประยุกตใชขอเทจจรงและหลกการทางจตวทยา เพอแกไข ่
organizational psychology) ปั ญหาทีเกียวข ้องกับการทํางานของมนุษย์ภายในองค์การ
่ ่
จิตวิทยาการศึกษา มุงศึกษาพฤติกรรมมนุษย์ทเกียวข ้องกับการศึกษาและการเรียนรู ้
่ ี่ ่
(educational psychology) และประยุกต์ความรู ้ทางจิตวิทยาเพือเพิมประสิทธิภาพของ
่ ่
การศึกษาและการเรียนรู ้
จิตวิทยาชีวภาพ (biological มุงศึกษากระบวนการทํางานของสมอง ระบบประสาท และอวัยวะ
่
psychology) อืน ๆ ทีมความสัมพันธ์กบพฤติกรรมของมนุษย์
่ ่ ี ั
6