სსიპ-თბილისის 126-ე საჯარო სკოლის მუსიკის პედაგოგი დალი დოლიძე

1. ნოტის გრძლიობა
სსიპ- ქ. თბილისის 126-ე საჯარო სკოლის
მუსიკის მასწავლებელი
დალი დოლიძე
2021 წელი

2. გრძლიობა- ბგერის ხმოვანების
ხანგრძლივობაა, ხოლო რიტმს ევალება
სხვადსხვა გრძლიობის ჯგუფებად
გაერთიანება. ყოველ მუსიკალურ ბგერას
თავისი გრძლიობა აქვს. ბგერა შეიძლება იყოს
არა მხოლოდ მაღალი ან დაბალი, არამედ
გრძელი ან მოკლეც. მუსიკაში ბგერის ამ
თვისებას გრძლიობას უწოდებენ.
სანოტო სისტემაზე ნოტები ხაზებსა და
ხაზებს შუა განლაგდება და, ამასთან ერთად ,
სხვადასხვანაირადაც გამოიყურება. ზოგი
თეთრია, ზოგი-შავი. ზოგს შტილი აქვს, ზოგს
კი - შტილზე კუდი. სწორედ ეს ნიშნები
განასხვავებს გრძლიობებს ერთმანეთისაგან.

3. წარმოვიდგინოთ მთელი ნოტი ვაშლად.
ავიღოთ ვაშლი. ის ისეთივე ფორმისაა, როგორიც
მთელი ნოტი.
მთელი ნოტი ყველაზე ხანგრძლივია და ითვლის
ოთხს (შეგვიძლია, თვლა ოთხი ტაშით გამოვსახოთ).
გამოისახება ოვალით, თეთრი წრით . გრძლიობებს
შორის ერთადერთია, რომელსაც არ აქვს შტილი.

4. თუ ვაშლს შუაზე გავყოფთ, მივიღებთ ვაშლის ორ
ნახევარს, ანუ ორ ნახევარი გრძლიობის ნოტს.
მთელის ნახევარი ითვლის ორს. ნახევარი
გრძლიობა მთელს თეთრი ოვალით ჰგავს, ოღონდ
შტილი აქვს დამატებული
რიტმული სავარჯიშო: ტაშით ან კაკუნით გამოხატე
რიტმული ნახაზი

7. ამჯერად ვაშლი ოთხად გავყოთ, ან ნახევრები –
ორად. შედეგად ოთხ ნაწილს მივიღებთ.
თითოეული მათგანი მუსიკალურ ენაზე მეოთხედად
ითარგმნება და დაითვლის ერთს. სანოტო სისტემაზე
გამოისახება შავად, შეფერადებული ოვალით და
შტილით.

8. ცარიელ უჯრაში ჩაწერე საჭირო
გრძლიობის ნოტი

9. სწორი პასუხი:

10.  რა გრძლიობისაა ნოტი, რომელსაც ერთი
თვლა აქვს?
 რა გრძლიობისაა ნოტი, რომელსაც ორი
თვლა აქვს?
 რა გრძლიობისაა ნოტი, რომელსაც ოთხი
თვლა აქვს?

11. ცარიელ უჯრაში ჩაწერე საჭირო
გრძლიობის ნოტი

12. სწორი პასუხი:

13. მერვედი ნოტი
მთელ ნოტზე რვაჯერ მოკლეა და
ერთის ნახევარს ითვლის.
მერვედი გამოისახება შავი
რგოლით, შტილით და ერთი
კუდით. მერვედი გრძლიობები
ანუ გვერდიგვერდ მყოფი ორი ან
მეტი მერვედი ნოტი ხშირად
კუდების საშუალებით ჯგუფდება
და საერთო „ზურგით“
ერთიანდება. ზურგების
რაოდენობა ყოველთვის კუდების
რაოდენობას შეესაბამება.

14. მეოთხედებს გავჭრით -
მივიღებთ მერვედებს

15. ვაშლს რვა ნაწილად თუ დავყოფთ, ბავშვი
ადვილად მიხვდება, რომ თითოეული ნაწილი კიდევ
უფრო ნაკლები ხანგრძლივობისაა, ვინაიდან
ნაწილებს შორის ყველაზე მცირეა. ნაწილს დავარქვათ
მერვედი და გადავიდეთ ვაშლის უფრო მცირე
ნაწილებად და ქუცმაცებაზე. ოღონდ მანამდე ნუ
დაგვავიწყდება, რომ მერვედ ნოტს შავად შეფერილ
ოვალზე შტილთან ერთად კუდიც ემატება.

16. ცარიელ უჯრაში ჩაწერე საჭირო
გრძლიობის ნოტი

17. სწორი პასუხი:

18. მეთექვსმეტედი ნოტი
ვაშლს თუ კიდევ უფრო
დავანაწევრებთ, მივიღებთ
თექვსმეტ მცირე ნაწილს.
მათ მეთექვსმეტედებს
ვუწოდებთ.
მეთექვსმეტედს, მერვედის
მსგავსად, კუდი ექნება,
ოღონდ ერთის ნაცვლად –
ორი.

21. ბრევისი
არსებობს მთელ
ნოტზე დიდი
გრძლიობაც. ის ორ
მთელ ნოტს უდრის,
ანუ ორი მთელი
ნოტის ჯამია
და ბრევისი (ორმაგი
მთელი) ეწოდება.

22. კითხვები:
 რამდენი ნახევრიანი ნოტის დაწერაა
შესაძლებელი 4 თვლაზე?
 რამდენი მეოთხედი ნოტის დაწერაა
შესაძლებელი 2 თვლაზე?
 რამდენი მერვედი ნოტის დაწერაა
შესაძლებელი 2 თვლაზე?
 რამდენი მეთექვსმეტედი ნოტის
დაწერაა შესაძლებელი 1 თვლაზე?

25. გრძლიობებით
რიტმული
ვარჯიში
შესაძლებელია
მუსიკის
მოსმენის ფონზე
ტაშის დაკვრით
ან მაგიდაზე
თითების
დარტყმით
(პულსირებით).

26. გავარკვიოთ თვლა

27. სწორი პასუხი:

28. გაკეთებული
გვაქვს
,,გრძლიობის
კუბიკი“.
მოსწავლეები
ხალისით და
თამაშით
სწავლობენ
გრძლიობას.

32. დავალება: ,,მუსიკალური საათის“
მიხედვით შექმნან საკუთარი
მუსიკალური საათი

33. გმადლობთ
ყურადღებისთვის