1. VAL junior Excellent
• Een innovatieve didactiek
• Met ondersteunende virtuele leeromgeving
• Met een inhoudelijk aanbod
• Geschikt voor excellente leerlingen

2. Probleemstelling van de doelgroep
Elke school wil dat de talenten van hun leerlingen optimaal benut worden.
Voor veel scholen is het echter lastig om passende uitdaging te bieden voor hun
excellente leerlingen, waardoor talenten minder tot ontwikkeling komen.
In de praktijk zie je oplossingen, zoals plusklassen. Hoogbegaafde leerlingen
worden dan binnen de school of binnen de stichting samengebracht, zodat ze elkaar
kunnen uitdagen en specifieke begeleiding krijgen. Organisatorische kwesties hebben
tot gevolg dat het aantal contacturen tussen de plus-leerlingen beperkt blijft.
Door de toepassing van VAL junior excellent blijven de kinderen binnen hun
klassenstructuur, maar creëren we ook meer contacturen tussen de plus-
leerlingen, onder begeleiding van een eigen begeleider. De virtuele leeromgeving stelt
hen in staat om van en met elkaar te leren. Doordat excellente leerlingen grotendeels
in hun eigen klas kunnen blijven werken met VAL junior, brengt dat ook sociale
voordelen met zich mee. Excellente leerlingen werken niet geïsoleerd in een
plusklas, waardoor samenhang in het onderwijs en betrokkenheid bij de
groepsleerkracht en medeleerlingen wordt gecreëerd.

3. Didactisch concept
Samen groeien, individueel presteren
Leerlingen maken individuele leerproducten en leren van en met elkaar, met name door
het geven van tips (peer-feedback) op een leerproduct van een ander, het
beantwoorden van elkaars leervragen en het waarderen van elkaars ‘Topwerk’.
Het primaire leerproces, waarin leerinteractie een belangrijke rol speelt, wordt
ondersteund door een virtuele leeromgeving die speciaal voor deze didactiek is
gebouwd.
VAL junior leercyclus
Animatie: www.innofun.nl/val-junior/

4. VAL junior excellent content
• Leeropdracht sturen aan op het maken van leerproducten. De leerproducten zijn verrijkend, zetten
aan tot onderzoeken, nadenken en bieden ruimte voor eigen creativiteit. Denkvaardigheden op het
niveau van analyseren, evalueren en creëren worden gestimuleerd (taxonomie van Bloom). Dit sluit
aan bij de behoefte van de hoogbegaafde leerling, net als het top down leren, dat ook een
uitgangspunt is van de leeropdrachten van VAL junior excellent.
• Het aanbod van leeropdrachten spreekt tevens de verschillende intelligenties van de leerlingen aan.
Zo verwerken leerlingen hun kennis in talige en beeldende leerproducten.
• De leeropdrachten sturen ook aan op het samen leren. Zo geven leerlingen tips op elkaars
leerproducten, reageren ze op elkaars stellingen en beantwoorden ze leervragen van elkaar. Ze
bepalen gezamenlijk welke leerproducten ze het beste vinden.
• Er is aandacht voor het ‘leren leren’. Leerlingen leren plannen en reflecteren op hun eigen
ontwikkeling. Doelen die gekoppeld zijn aan de leeropdrachten worden door de leerlingen zelf
geëvalueerd in hun rapport zelfbeoordeling in de virtuele leeromgeving. In gesprek met de
leerkracht wordt dit vergeleken met de leerkracht beoordeling.

5. VAL junior excellent: blended leren
De leerinteractie met ontwikkelingsgelijken vindt plaats in de leeromgeving én
tijdens groepsbijeenkomsten. Beiden versterken elkaar.
Tijdens de groepsbijeenkomsten wordt ingespeeld op de leervragen die
leerlingen in de virtuele leeromgeving stellen en worden leerproducten
besproken die vanuit de leeromgeving geopend kunnen worden op het
digibord. Zo is er geen sprake van instructivistisch onderwijs waarbij de
leerkracht zijn kennis overdraagt op de leerlingen, maar verwerven leerlingen
zelf kennis met elkaar. Er sprake is van sociaal constructivistisch leren, waarbij
de leerkracht inspeelt op de leerbehoeftes van de excellente leerling. Die
leerling is eerst zelf actief aan de slag gegaan met medeleerlingen in de virtuele
leeromgeving.

6. Virtuele leeromgeving VAL junior
VAL junior : leerlingen leren autonoom, interactief en betekenisvol
Het werken in de leeromgeving kunnen leerlingen zelfstandig. Ze kunnen overal
inloggen via een internetbrowser, waardoor de momenten om in VAL junior te werken
flexibel zijn te organiseren. Voor de excellente leerling betekent dit dat de tijd waarin
hij met andere excellente leerlingen samen kan leren, wordt verhoogd. Slecht 1/3 deel
van de tijd is hij fysiek aanwezig in de plusklas en 2/3 van de tijd in zijn eigen klas of
elders.
De leeromgeving biedt ondersteuning aan het primaire leerproces. Leerlingen kunnen
leerproducten in hun eigen portfolio plaatsen. Ze kunnen gemakkelijk elkaars
leerproducten bekijken en tips geven. Alle interactie wordt in rapportages per leerling
bewaard, ook de beoordeling daarvan. De informatie over welke leeractiviteiten de
leerlingen ondernemen en hoe vaak kan ook worden geraadpleegd. Zo kan de
leerkracht zowel de individuele leerling als de gehele groep gemakkelijk begeleiden in
het leerproces.
Rondleiding in de virtuele leeromgeving via skype.
Contact: danielle.kooistra@innofun.nl

7. Implementatie VAL junior excellent
Bij het implementatie traject van VAL junior excellent worden het schoolbestuur, de VAL junior
excellent leerkracht en de groepsleerkrachten betrokken.
De VAL junior leerkracht die de excellente leerlingen begeleid, heeft een training gevolgd bij
Innofun. In die training leren ze te werken volgens de didactiek van VAL junior. Ze leren hoe ze
het leerproces kunnen monitoren in de virtuele leeromgeving en op welke manier ze de
leerlingen vervolgens kunnen stimuleren tot leren van en met elkaar en hoe ze dit proces en de
leerproducten kunnen beoordelen. De groepsleerkracht krijgt handvatten om de excellente
leerling uit zijn klas voldoende gelegenheid te bieden om met VAL junior excellent te werken.
In de training en de verdere implementatie wordt ook aandacht besteed aan het begeleiden van
excellente leerlingen met hun specifieke leerbehoeftes.
De opbouw van de training is gebaseerd op ‘practise what you teach’. De leerkracht zal zelf als
deelnemer in de virtuele leeromgeving van VAL junior werken met andere cursisten, om zelf te
ervaren wat het betekent om de stappen uit de leercyclus van VAL junior te doorlopen.
Tijdens de uitvoering van VAL junior in de klas kan de adviseur van Innofun gemakkelijk
meekijken op afstand in de virtuele leeromgeving en de leerkracht adviseren.
Intervisiebijeenkomsten en klassenbezoeken horen tot de mogelijkheden.
Praktijkervaringen: www.leraar24.nl/video/3201

8. Resultaat en impact
VAL junior excellent is een doorontwikkeling van het opleidingsconcept Virtual Action Learning
dat zich in de afgelopen 10 jaar heeft bewezen in het HBO, MBO en bij bedrijfsopleidingen. Om
VAL geschikt te maken voor het primair onderwijs, hebben onderwijskundigen de stappen uit de
VAL leercyclus passend gemaakt voor deze doelgroep, de rol van de leerkracht
gespecificeerd, werkvormen aangepast en heeft de virtuele leeromgeving een make-over
doorgemaakt. Voor het ontwerpen van de content zijn ontwerpprincipes opgesteld. Expert op het
gebied van hoogbegaafdheid hebben meegedacht als het gaat om ontwerpprincipes voor VAL
junior excellent. De trainingen voor de leerkrachten zijn ontworpen door een team van VAL junior
trainers. Elke implementatie van VAL junior excellent wordt geëvalueerd met de leerkracht en de
leerlingen. Dit levert informatie op die meegenomen wordt in de verbetering van de
leeromgeving en de content.
Om de opbrengsten te kunnen meten wordt op dit moment onderzoek gedaan in samenwerking
met het IVA uit Tilburg. De resultaten worden dit jaar gepubliceerd. Uit de eerste interviews met
leerlingen komt al wel naar voren dat zij enthousiast zijn over VAL junior en actief betrokken zijn
bij hun eigen leerproces.

9. Aanvullende informatie
• www.innofun.nl
• danielle.kooistra@innofun.nl