Gastlezing voor Artevelde Hogeschool - 12 februari 2019

1. PRIVACY
BESTAAT NIET
O F W E L ?

2. DATA PRIVACY SURVEILL
ANCE GOOGLE GDPR
MAPS ANPR CAMERA FACEBOO
T O P I C S

3. VEILIGHEID > PRIVACY
Helemaal akkoord? Schrijf dan 5 op. Ben je helemaal niet akkoord, schrijf 1. Ertussen? Kies een nummer.
01.

4. E N W A T A L S I K H E T Z E L F D E V R A A G
M E T D E Z E F O T O ’ s ?
Mensen zijn emotionele wezens. Aanslagen doen ons collectief
beseffen dat we toch niet zo veilig zijn als we dachten. Terrorisme
is moeilijk te vatten, want oorlogen en soldaten: dat gebeurde
telkens ver van ons. Hoewel de doden uit een aanslag in aantal
niet te vergelijken zijn met verkeers- of tabaksdoden, lijkt het
gevaar zo significant groot dat we bereid zijn (en onze
beleidsmakers inclusief) om grote opofferingen in vrijheden te
maken. Dat is een begrijpelijke, maar niet steeds de juiste, reflex.
2016
AANSLAG

5. MATTHIAS
DOBBELAERE-
WELVAERT
S P R E K E R
T W I T T E R @ D E J U R I S T E N

6. OVER
DEJURISTEN
W I E Z I J N W E ? W A T D O E N W E ?
deJuristen Gent (onderdeel van theJurists Europe) is een eigentijds
juridisch nichekantoor, en erg trots op haar unieke pioniersrol inzake
internetrecht op de Belgische markt. Wij staan voor een open,
transparant en innoverend recht. Wij zijn gespecialiseerd in ICT-recht en
intellectuele eigendom. Dat betekent dat wij je kunnen bijstaan om je
nieuwe webshop juridisch piekfijn te maken, je merk of logo kunnen
registeren in de Benelux en Europa, of dat we voor jou leesbare,
transparante en bruikbare contracten kunnen maken.
Geen moeilijke en ingewikkelde advocatentaal bij ons dus. En ook: eerlijke en beheersbare tarieven.
Want ook dat is recht, anno 2019. Daarom kozen wij begin 2009 er bewust voor niet het zoveelste
traditioneel advocatenkantoor op te richten. Onze unieke positie in de Belgische markt (en
daarbuiten) als juridisch adviesbureau en nichekantoor laat ons toe op een meer efficiëntere wijze
om te gaan met adviezen, audits en geschillen. Wij zijn geen advocaten, maar wel gespecialiseerde
juristen. Dit impliceert dat wij er geen enkele baat bij hebben om je lang in de gerechtelijke molen te
houden. Snel, efficiënt en deskundig advies of onderhandelingsresultaat. Ofwel: recht, anders
bekeken.

7. WAT IS
PRIVACY?
M E E R D A N E E N M E N S E N R E C H T
Privacy is een mensenrecht, zoals vastgelegd in artikel 8 EVRM.
Het recht is echter niet absoluut, dat wil zeggen dat beperkingen
aan privacy mogelijk zijn. Overheden kunnen - om de veiligheid
van haar burgers te garanderen - beperkingen stellen. Ook privé-
bedrijven mogen persoonsgegevens verwerken (en dus je privacy
in zekere zin schenden) wanneer je daar zelf toestemming voor
geeft. Denk maar aan Facebook, Twitter, LinkedIn en Instagram.

8. WAT
IS DE
GDPR?
2 5 M E I 2 0 1 8
N I E U W E
E U R O P E S E
P R I V A C Y W E T

9. MEER
BESCHERMING
VOOR JOU
ZWARE BOETES
Bedrijven riskeren grote boetes en zijn dus
opeens allemaal voorbeeldige leerlingen.
MEER RECHTEN
Je had als gebruiker al veel rechten, maar je
kon die moeilijk uitoefenen. Nu is dat anders.

10. GENERAL DATA
PROTECTION REGULATION

11. DATA BREACH
Datalekken en -hackings moeten nu verplicht
worden aangemeld bij de GBA.
RIGHT TO BE FORGOTTEN
Je hebt nu het recht om te vragen aan
bedrijven om je te ‘vergeten’.
DE AUTORITEIT
De privacycommissie wordt nu de
Gegevensbeschermingsautoriteit.

12. WERELDWIJDE WEB
Wist je dat sommige oudjes denken dat Google hét internet is? Of dat Facebook de toegang
verschaft tot websites? Deze mediagiganten hebben het ooit zo vrije wereldwijde web overgenomen
en gecommercialiseerd. Google is de grootste ‘data broker’ geworden. Zij weet alles over jou én over
mij. Over iedereen is een ‘profiel’ beschikbaar, met interesses, voorkeuren, gender en seksuele
voorkeur, advertentievoorkeuren en - via de Maps applicaties - waar je overal vertoeft.

13. IK HEB NIKS TE VERBERGEN
Helemaal akkoord? Schrijf dan 5 op. Ben je helemaal niet akkoord, schrijf 1. Ertussen? Kies een nummer.
02.

14. GOOGLE
WEET
ALLES
V A N J E Z O E K O P D R A C H T E N T O T J E
L O C A T I E G E G E V E N S
Geen internetbedrijf zo groot als Google. Zij weet alles over je. Uit
je zoekopdrachten leert ze of je blij bent, verdrietig, verliefd, ziek
of werkloos. YouTube leert haar welke video’s je kijkt. Google
Maps én Waze welke trajecten je volgt. Met Android heeft ze de
smartphonemarkt stevig in handen. Met Google Drive weet ze
welke bestanden op je pc staan. Met Gmail wie je
contactpersonen zijn.

15. ALTERNATIEVEN?
BRAVE
(GOOGLE CHROME)
DUCKDUCKGO
(GOOGLE SEARCH)
iOS
(ANDROID)
h t t p s : / / m e d i u m . c o m / @ d e J u r i s t e n / m e e r - p r i v a c y - i n - 2 0 1 9 - h e t - b e g i n t - b i j - j e z e l f - 8 1 0 a c 7 2 1 0 5 0 9

16. BRAVE
WAT? BROWSER
Brave is een browser die Chrome moet
vervangen. Werkt zelfs met tokens
(cryptocurrency) om gebruikers te belonen.
NADELEN?
Voor webontwikkelaars is Brave niet krachtig
genoeg: het mist implementaties en plugins.

17. DUCKDUCKGO
ZOEKMACHINE
Garandeert je privacy bij zoekopdrachten.
Houdt geen log bij. Werkt competitief met
Google Search.
NADELEN?
Minder geraffineerde en grote databank dan
Google Search. Geen advertenties:
geen businessmodel.

18. iOS
WAT? BESTURINGSSYTEEM
Apple maakt de laatste maanden en jaren
steeds meer promotie met haar
‘privacyvriendelijk’ alternatief voor Android.
NADELEN?
Apple producten zijn duur. Vaak héél erg
duur. Android smartphones zijn een pak
goedkoper, maar je betaalt met je data.

19. GEBRUIK
EEN VPN
S U R F E N Z O N D E R S P I E D E N D E O G E N

21. SIR TIM
BERNERS LEE
HEEFT HET ‘WWW’ UITGEVONDEN
Tenminste de protocollen. Wordt wereldwijd aanzien als
de ‘vader’ van het internet.
IS KRITISCH OVER HUIDIG SYSTEEM
Neemt geregeld de grote giganten op de korrel. Zag het
internet als vrije open space, niet die van Google en co.
PLATFORM SOLID
Slogan: “personal empowerment through data”. Het
Web teruggeven aan de users.

22. SOCIALE MEDIA
Sociale media is een essentieel onderdeel van ons leven geworden. We kunnen het niet meer
voorstellen: evenementen organiseren per telefoon of SMS, foto’s delen in een plakboek,
statusupdates in een ouderwetse chatclient (MSN Messenger, iemand?) enzoverder. Sociale media
heeft ons veel vrijheid gegeven, maar ook enorm veel gevaren opgeleverd. Voor je privacy, voor je
mentale welzijn, en voor de échte vriendschappen die fysiek contact nodig hebben.

23. IK VOEL ME VEILIG OP FACEBOOK
Helemaal akkoord? Schrijf dan 5 op. Ben je helemaal niet akkoord, schrijf 1. Ertussen? Kies een nummer.
03.

25. CAMBRIDGE
ANALYTICA
PRIVAAT BRITS-AMERIKAANS BEDRIJF
Datamining, data-analyse en direct marketing bundelde
met strategische communicatie.
BREXIT
Grote twijfels of het bedrijf heeft aangestuurd op de
“VOTE LEAVE” campagnes die Brexit veroorzaakten.
KLOKKENLUIDER
Hiernaast zie je de ‘klokkenluider’ die de wanpraktijken
aan het licht bracht. Werkt nu bij H&M.

26. SIGNAL
WAT? ALTERNATIEF
Signal en Telegram zijn alternatieven voor
Whatsapp, Facebook Messenger, Instagram
Messenger.
NADELEN?
Geen volk op. Helaas.

27. F E A T U R E D
P I J N L I J K

28. ER IS GEEN
ALTERNATIEF
VOOR
FACEBOOK
# F U C K E D

29. OVERHEID
Ook de overheid verwerkt een schat aan data. De meest intelligente dienst is - weinig verwonderlijk -
de FOD Financiën, de fiscus dus. De fiscus die je inkomen controleert, zowel bij werknemers als
zelfstandigen, kan toegang vragen tot bijvoorbeeld de parkeerdiensten, om te kijken waar je precies
was op een bepaalde dag. Bovendien heeft de dienst toegang tot alle financiële gegevens (je bank)
en nog veel andere interessante databanken. Kan dat allemaal zomaar? En hoeveel geven we prijs?

30. MIJN VINGERAFDRUK?
DE OVERHEID MAG DIE HEBBEN!
Helemaal akkoord? Schrijf dan 5 op. Ben je helemaal niet akkoord, schrijf 1. Ertussen? Kies een nummer.
04.

31. ANPR-CAMERA
ANONIEME SIM
VINGERAFDRUK
SLIMME METERS
INFORMATIEHONGER
De overheid is in hetzelfde bedje ziek als
privé-bedrijven: ongebreidelde
informatiehonger. Waar gaat onze data heen?

32. ANPR-CAMERA’S
J A N J A M B O N ( N - V A ) W I L M E E R D A N
3 0 0 0 A N P R - C A M E R A ’ S O P O N Z E W E G E N
ANPR-camera’s (of Automatic Number Plate Recognition) lezen
automatisch de nummerplaat in van elke wagen, motorfiets of
brommer die voorbijzoeft. ANPR-camera’s zijn technisch vaak erg
geavanceerd: zo kunnen ze meer dan zes rijstroken tegelijk controleren
en zijn ze technisch in staat om gezichtsherkenning toe te passen.
Deze camera’s roepen echter ook veel vragen op: waarom moeten deze
beelden een jaar lang worden bijgehouden? Waarom springt de camera
niet gewoon ‘AAN’ als er een verdachte nummerplaat passeert? En wie
controleert de gluurders?

33. ANONIEME SIM
A N O N I E M E S I M K A A R T E N K O P E N K A N
N I E T L A N G E R I N B E L G I Ë
Na de terroristische aanslagen in Brussel nam de regering een pakket
paniekmaatregelen. Eén daarvan was de afschaffing van de anonieme
SIM-kaarten. Zo moet iedereen die een SIM-kaart aankoopt, zich vanaf
nu legitimeren. Alexander De Croo (Open VLD) nam die beslissing,
terwijl hij enkele maanden ervoor had verklaard dat anonieme SIM-
kaarten de ‘privacy zouden aantasten van elke burger’.
Werkt dit echter om terrorisme en criminaliteit tegen te gaan? In het
buitenland (maar ook evengoed binnen de EU) kan je nog steeds
nummers aankopen in alle anonimiteit..

34. VINGERAFDRUK
V A N A F A P R I L 2 0 1 9 M O E T E L K E E I D
T W E E V I N G E R A F D R U K K E N B E V A T T E N
Daarmee krijgt België de bedenkelijke eer van ‘pionier’ in de Europese
Unie. Hoewel er inderdaad een voorstel ligt om dit ook op Europees
niveau in te voeren, is er voorlopig nog geen eenduidigheid. De reden
om een vingerafdruk op te nemen, is de strijd tegen identiteitsdiefstal.
Er is protest tegen deze maatregel, die ook zal worden aangevochten bij
het Grondwettelijk Hof.

35. SLIMME METER
D E S L I M M E M E T E R H E E F T W E L W A T
V O O R D E L E N . M A A R N I E T E N K E L D A T.
Elektriciteitsgebruik zegt het één en ander over jou. Of je thuis bent,
bijvoorbeeld. Da’s best handig als je -zeg maar- wat slechte
bedoelingen hebt. Ook energiebedrijven kunnen wel het één en ander
met die data doen. Wetenschappers uit Nederland , waar dit debat al
aansleept sinds 2008, stellen dat slimme meters in strijd zijn met het
EVRM.
Bart Tommelein (Open VLD) is ongeacht de bezwaren van
privacyorganisaties, grote fan van de slimme meter.

36. The Five Eyes is composed of
Australia, Canada, New
Zealand,The United Kingdom,
and The United States. It
formally began in 1946 with
the UK and USA and
extended to the other nations
in 1948.
T H E F I V E E Y E S
“

37. TIP
PINE GAPN E T F L I X T I P

38. SNELLE TIPS
WACHTWOORDZIN
Gebruik niet hetzelfde wachtwoord
voor elke website of dienst. Maak
gebruik van een wachtwoordzin + 2FA.
DEK JE CAMERA AF
Gebruik wat tape of een schakelaar om
je camera af te dekken. Camera’s
kunnen op afstand geactiveerd worden.
DOE NIET ONNOZEL
Naaktselfies? Racistische
boodschappen online? Alles wat op
internet staat, is 4ever and ever.

39. TOEKOMST
Wat brengt de toekomst voor onze privacy? Wat gaan onze robots straks vinden van ons persoonlijk
leven? Wat zal onze koelkast die met artificiële intelligentie is behept - en meteen een paar pintjes
bij Delhaize gaat bestellen - doen met onze privé-gegevens, onze gewoontes en gebruiken? Wat met
de SMART TV die met de microfoon luistert naar onze gesprekken? Wat met Google Home, Alexa, Siri
en andere voice assistants? Is privacy, straks, helemaal dood?

40. WELKE
TOEKOMST
WILLEN WE?
De toekomst ligt, zoals steeds, voor het grijpen. De
vraag is: welke toekomst we willen. Eén van
technologisch optimisme of nét even kritischer?
M E E R S U R V E I L L A N C E
Na nieuwe terroristische aanslagen vergroot het surveillancenetwerk van
onze overheden. Onze veiligheid is belangrijker, zo oordeelt men.
2022
P R I V A C Y ‘ O N L Y O F F T H E G R I D ’
Touroperators bieden nu ‘privacyreizen’ aan. Even alleen op de noordpool,
een eiland of midden het Amazonewoud. Privacy: de nieuwe luxereis.
2030
A I P L E E G T M A S S A M O O R D O P M E N S H E I D
En de robots vermoorden ons allemaal. Verhaaltje uit.
(Grapje. Of…?)
2040

41. 60%
HOE
SCOOR JIJ?
T E L A L L E S E V E N S A M E N
Hoe hoger je scoort, hoe minder
belangrijk privacy voor jou is. En dat is
niet erg: iedereen is nét even anders.
H O E B E L A N G R I J K I S P R I V A C Y V O O R J O U ?
We denken allemaal wel net zo even
anders. Links, rechts of midden:
politiek kan een gesprek maken of
kraken. Met privacy is dat net zo. Wat
de één extreem belangrijk acht, is voor
de ander futiel. Belangrijk is wel dat je
waarde krijgt voor je data, of je nu van
privacy houdt of niet.

42. BEDANKT HE
Presentatie door Matthias Dobbelaere-Welvaert, Managing partner deJuristen.
Twitter: @deJuristen