2. Παλαιότερα,
όποιος πλησίαζε
με πλοίο στις
Κυκλάδες τα
πρώτα κτίσματα
που αντίκριζε
ήταν τα
εκκλησάκια και οι
ανεμόμυλοι με τις
φτερωτές τους,
που ξεπρόβαλλαν
κάτασπροι πάνω
στα υψώματα.
3. Οι νησιώτες αισθάνονταν ευλάβεια για τις εκκλησιές τους, όμως τα πιο
αγαπητά τους κτίσματα ήταν οι ανεμόμυλοι.
4. Βγαίνοντας κάθε πρωί από τα σπίτια τους, έριχναν αυθόρμητα την
πρώτη ματιά στη θάλασσα και τη δεύτερη στους ανεμόμυλους:
«Αλέθουν οι μύλοι; Όλα καλά» σκέφτονταν.
5. Άνδρες και γυναίκες περνούσαν πολλές ώρες εκεί, ώσπου να
ετοιμαστεί το αλεύρι τους. Έτσι, έγινε ο ανεμόμυλος ένα κοινωνικό
κέντρο, όπου συζητούσαν τα προβλήματα και τα νέα του χωριού,
αντάλλασσαν αστεία και πειράγματα, έκαναν ακόμα και προξενιά. Στη
σκιά του ανεμόμυλου μαζεύονταν οι κοπέλες το απόγευμα με τα
εργόχειρά τους και οι νέοι τα βράδια οργάνωναν γλέντια.
6. Συγκρίνοντας τον ανεμόμυλο με το καράβι, οι νησιώτες έδιναν την
πρώτη θέση στον ανεμόμυλο, επειδή το καράβι δεν ταξίδευε με τις
φουρτούνες και, μόλις συναντούσε κακοκαιρία, κατέφευγε σε λιμάνι.
Αντίθετα, ο ανεμόμυλος, χτισμένος σε ανεμόδαρτη τοποθεσία,
αντιμετώπιζε ανέμους και καταιγίδες.
7. Συγκρίνοντας επίσης τον μυλωνά με τον καπετάνιο, θαύμαζαν
περισσότερο τον πρώτο: ο καπετάνιος οδηγούσε το σκάφος του
πρίμα με τον αέρα, ο μυλωνάς όμως ανέμιζε πάντα κόντρα τα πανιά της
φτερωτής.
8. Οδηγώντας το πλοίο του σε λιμάνι, ο καπετάνιος ησύχαζε, γιατί δεν
κινδύνευε πια. Ο μυλωνάς δεν ξέγνοιαζε ποτέ, ούτε μέρα ούτε νύχτα,
είτε δούλευε ο ανεμόμυλος είτε όχι, γιατί οποιαδήποτε στιγμή
μπορούσε να πάθει ζημιά από κακοκαιρία.
9. Ο καπετάνιος είχε το πλήρωμά του βοηθό και συμπαραστάτη σε κάθε
δύσκολη περίπτωση, ενώ ο μυλωνάς κατάμονος πάλευε με τα
ξεσπάσματα του καιρού.
10. Στις Κυκλάδες λειτούργησαν περισσότεροι από εξακόσιοι ανεμόμυλοι.
Πρόκειται για αριθμό μοναδικό στον κόσμο. Ο ανεμόμυλος προσαρμόστηκε
στις πατροπαράδοτες κατασκευαστικές συνήθειες του κάθε νησιού.
11. Ο κυκλαδίτικος είχε πάντοτε έναν πέτρινο πύργο με στέγη από ξύλινο
σκελετό και επένδυση από χόρτο και η κατασκευή του ήταν δύσκολη
και πολυδάπανη, όσο και ενός μεγάλου ιστιοφόρου.
12. Πόσο σημαντικός ήταν τελικά ο ανεμόμυλος για τους κατοίκους;
Από πού το καταλαβαίνουμε;
13. Πώς είναι ένας κυκλαδίτικος ανεμόμυλος;
*Πού είναι συνήθως
χτισμένος;
*Πώς είναι; (εξωτερικά,
υλικά κλπ).
*Σε τι χρησίμευε,
χρησιμοποιείται και
σήμερα;
*Πώς τον έβλεπαν οι
κάτοικοι, πόσο
σημαντικός ήταν για τη
ζωή τους.
*Ποια συναισθήματα και
σκέψεις μάς προκαλεί ο
ανεμόμυλος.
Τι κείμενο είναι αυτό που
μας περιγράφει ένα κτίριο;
14. Δείτε εδώ τους ανεμόμυλους της Πάτμου
https://www.youtube.com/watch?v=tIeP8JYfN2g
18. Χρησιμοποιούμε την αιολική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.
Για τον σκοπό αυτό στήνονται οι ανεμογεννήτριες.
19. Συγκρίνοντας έναν σύγχρονο ανεμόμυλο (ανεμογεννήτρια) με τον
παραδοσιακό κυκλαδίτικο ποιες ομοιότητες και ποιες διαφορές
μπορούμε να βρούμε;
20. • Ο ανεμόμυλος άλεθε σιτάρι ενώ η
ανεμογεννήτρια μετατρέπει την αιολική ενέργεια
σε ηλεκτρική.
• Ο ανεμόμυλος είναι κατασκευασμένος από
πέτρα και ξύλο ενώ η ανεμογεννήτρια είναι
μεταλλική
• Έχουν διαφορετικό σχήμα.
• Έχουν διαφορετικές φτερωτές.
• Η αιολική ενέργεια στον ανεμόμυλο κινούσε τη
μυλόπετρα ενώ στην ανεμογεννήτρια την
ηλεκτρογεννήτρια.
• Στον ανεμόμυλο δούλευε ο μυλωνάς, στην
ανεμογεννήτρια κανείς.
• Έχουν διαφορετική ομορφιά.
21. Σε μία περιοχή πρόκειται να κατασκευαστεί ένα αιολικό πάρκο.
Πιστεύετε ότι οι κάτοικοι θα πρέπει να δεχτούν να κατασκευαστεί ή όχι
και γιατί;
Αιολικό πάρκο Παναχαϊκού
22. Δείτε εδώ το αιολικό πάρκο του Παναχαϊκού
https://www.youtube.com/watch?v=WIHiCTz3k2M
23. Η αιολική ενέργεια ονομάζεται και ανανεώσιμη ή εναλλακτική πηγή
ενέργειας, γιατί δεν εξαντλεί την πρώτη ύλη που χρησιμοποιεί δηλ. τον
άνεμο.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δε ρυπαίνουν το περιβάλλον.
Ξέρετε άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας;
Κάποιοι διαφωνούν με την κατασκευή αιολικών πάρκων.
Μπορείτε να σκεφτείτε γιατί;
24. Με τους μύλους συνδέθηκαν πολλές λαϊκές παραδόσεις και παροιμίες.
Οι παροιμίες που ακολουθούν έχουν μεταφορική σημασία.
Διαβάστε τες και γράψτε τι νομίζετε πως θέλει να πει η καθεμία:
Πολλή βουή στον μύλο μας, μα τ' αλευράκι λίγο.
25. Τη λέμε για κάποιον που δίνει την εντύπωση ότι δουλεύει πολύ, αλλά η
δουλειά που έχει κάνει τελικά είναι απογοητευτική. Πείτε ένα
παράδειγμα.
26. Αν πας στον μύλο θα αλευρωθείς, κι αν πας στον καρβουνιάρη θα
μουτζουρωθείς.
27. Με οτιδήποτε ασχολείσαι είτε καλό είτε κακό θα επηρεαστείς.
Π.χ. Αν κάνεις παρέα με παιδιά που παίζουν σκάκι, θα επηρεαστείς και
εσύ και θα θελήσεις να το μάθεις.
31. Κάθε άνθρωπος επιθυμεί εκείνο που του λείπει.
Π.χ. Ο Πέτρος που μένει στην Πάτρα δηλ. κοντά σε θάλασσα
παρακαλά κάθε χειμώνα να χιονίσει γιατί δεν έχει δει χιόνι. Όμως ο
Κώστας που μένει στον Όλυμπο δε θέλει το χιόνι, γιατί κλείνουν οι
δρόμοι, κόβεται το ρεύμα και το τηλέφωνο…
37. Το λέμε για κείνους που δε θέλουν να ξοδέψουν χρήματα για κάτι που
δεν έχει αξία, αλλά δίνουν ένα σωρό χρήματα για να αποκτήσουν κάτι
πολύ ακριβό.
Πείτε ένα παράδειγμα
38. Τι το θες το προζύμι, αφού δεν ξέρεις να ζυμώσεις;
39. Το λέμε για κείνους που ζητάνε τα απαραίτητα εργαλεία για να κάνουν
μία δουλειά που όμως δεν ξέρουν να τα χρησιμοποιήσουν και τελικά
δεν έχουν την ικανότητα να την κάνουν.
Πείτε ένα παράδειγμα.
40. Δείτε εδώ πώς να φτιάξετε εύκολα έναν ανεμόμυλο
https://www.youtube.com/watch?v=C0Rugzrpgv8