1. T.C.
Mİ EĞİ M BAKANLIĞI
LLÎ Tİ
MEGEP
(MESLEKİ İ M VE ÖĞ
EĞ Tİ RETİ Sİ
M STEMİ N
Nİ
GÜÇLENDİ LMESİ
Rİ PROJESİ
)
Bİ ŞM TEKNOLOJİ
Lİİ LERİ
GÖRÜNTÜ İLEME Cİ
Ş HAZLARI
ANKARA 2007
2. Milli Eğ Bakanlıı
ğ tarafı geliş
itim ndan tirilen modüller;
Talim ve Terbiye Kurulu Baş ğnı 02.06.2006 tarih ve 269 sayı Kararı
kanlıın lı ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları kademeli olarak
nda
yaygı tılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğ
nlaşrı retim programlarında
amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandı rmaya yönelik geliştirilmişöğretim
materyalleridir (Ders Notlarır).
dı
Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandı
rmak ve bireysel öğrenmeye
ş
rehberlik etmek amacı öğ
yla renme materyali olarak hazı
rlanmı denenmek ve
,
geliş
tirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda
ş
uygulanmaya baş lanmı r.
tı
Modüller teknolojik geliş melere paralel olarak, amaçlanan yeterliğ i
kazandı rmak koş ile eğ
ulu itim öğretim sı nda geliş
rası tirilebilir ve yapı
lması
önerilen değ iklikler Bakanlı ilgili birime bildirilir.
iş kta
Örgün ve yaygı eğ kurumlarıiş
n itim , letmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik
ı
kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşlabilirler.
Bası ş ı r.
lmımodüller, eğ kurumları öğ
itim nda rencilere ücretsiz olarak dağ lı
tı
Modüller hiçbir ş lamaz ve ücret karş ğ
ıı
ekilde ticari amaçla kullanı lında
satı
lamaz.
3. İ NDEKİ
Çİ LER
AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
Gİ Ş.......................................................................................................................................1
Rİ
1. KAMERALAR.....................................................................................................................3
1.1. Dijital Kameralar (Dijital Fotoğ Makineleri) ...........................................................3
raf
1.1.1. Yapı ve Çeş
sı itleri ................................................................................................. 4
1.1.2. Çalı İ ........................................................................................................9
ş lkesi
ma
1.1.3. Aksesuarları ......................................................................................................... 14
1.1.4. Teknik Özellikleri ................................................................................................ 18
1.2. Dijital Video Kameralar (Camcorder) ........................................................................22
1.2.1. Yapı ve Çeş
sı itleri ............................................................................................... 22
1.2.2. Çalı İ ...................................................................................................... 25
ş lkesi
ma
1.2.3. Aksesuarları ......................................................................................................... 27
1.2.4. Teknik Özellikleri ................................................................................................ 28
1.3. Hafı Kartları
za ............................................................................................................29
1.3.1. MMC ................................................................................................................... 29
1.3.2. SD ........................................................................................................................ 30
1.3.3. CF ........................................................................................................................ 31
1.3.4. Memory Stick ...................................................................................................... 32
UYGULAMA FAALİ YETİ .............................................................................................. 34
ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİ RME ....................................................................................35
ÖĞ RENME FAALİ YETİ -2................................................................................................... 37
2. TARAYICILAR ................................................................................................................. 37
2.1. Tarayılar ................................................................................................................... 37
cı
2.1.1. Yapı ve Çeş
sı itleri ............................................................................................... 37
2.1.2. Çalı İ ...................................................................................................... 40
ş lkesi
ma
2.1.3. Teknik Özellikleri ................................................................................................ 42
2.2. Barkod Tarayı lar/Okuyucular .................................................................................. 43
cı
2.2.1. Yapı ve Çalı İ ...................................................................................... 44
ş lkesi
sı ma
2.2.2. Teknik Özellikleri ................................................................................................ 45
UYGULAMA FAALİ YETİ .............................................................................................. 47
ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİ RME ....................................................................................50
MODÜL DEĞ ERLENDİ RME .............................................................................................. 51
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 53
ÖNERİ LEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 54
KAYNAKÇA .........................................................................................................................55
i
4. AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
KOD 481BB0018
ALAN Biliş Teknolojileri
im
DAL/MESLEK Alan Ortak
MODÜLÜN ADI Disk Sürücüleri
MODÜLÜN TANIMI Sayı ses ve görüntü kaydı
sal yapan cihazlarla optik
tarama işlemi gerçekleştiren cihazları teknik özelliklerini
n
anlatan öğrenme materyalidir.
SÜRE 40/8
ÖN KOŞUL ş
Yazılar modülünü almıolmak.
cı
Görüntü işleme cihazları n bağ sı yapmak
nı lantını
YETERLİ
K
Genel Amaç
Bu modül ile fotoğ çekme ve optik tarama ilkelerine
raf
sahip görüntü işleme cihazları
nıtanıyacak ve bilgisayara
kurulumları yapacaksı z.
nı nı
MODÜLÜN AMACI Amaçlar
ş
1. Dijital fotoğ ve dijital video makinelerini çalı
raf ma
biçimini öğ renecek, aksesuarları tanı
nı yacak ve
kullanabileceksiniz.
ş
2. Tarayı cıve barkot okuyucuları yapını çalı
n sı, ma
biçimini öğrenecek ve bunlarıkullanabileceksiniz
Ortam
Görüntü iş
leme cihazları tanı
nı tmaya uygun bilgisayar
EĞİ M ÖĞRETİ
Tİ M
laboratuarı
.
ORTAMLARI VE
Donanı ve Yazım
m lı
DONANIMLARI
USB, paralel port ve PS/2 portu bağ ları
lantı bulunan PC,
Dijital kamera, tarayı ve barkod okuyucu.
cı
Modül içinde ve sonunda verilen öğ retici sorularla
ÖLÇME VE edindiğ bilgileri pekiş
iniz tirecek, uygulama örneklerini ve
DEĞERLENDİ
RME testleri gerekli süre içinde tamamlayarak etkili öğ renmeyi
gerçekleş tireceksiniz.
ii
5. Gİ Ş
Rİ
Gİ Ş
Rİ
Sevgili Öğrenci,
Çevrede olup biten olaylarıkaydetmek ve kalı kı
cı lmak, teknolojik geliş sürecinde
im
ğı tur. İ geliş
insanlın önemli uğ raş alanlarından olmuş lk tirilen fotoğ ve video
raf
makineleriyle siyah beyaz görüntü kaydıyapı labilirken ilerleyen yı llarda renk filtreleri
geliştirilmiş renkli görüntü elde edilmiş Dijital teknolojinin geliş
ve tir. imiyle birlikte ses ve
video görüntüleri bilgisayar ortamı kolaylı iş
nda kla lenebilecek biçimde kaydedilmeye
ş
başlanmı r.tı
Görüntünün bilgisayar ortamı aktarı
na labilmesiyle birlikte görüntü işleme cihazların
nı
meler yaş şr. Her ilerleyen yı birlikte daha
hı ve kapasite oranları önemli geliş
z nda anmı tı lla
yüksek çözünürlüklü ve pikselli görüntüler elde etmeye olanak veren sayı resim sal
ş
işlemcileri geliştirilmeye baş lanmı r. Yüksek çözünürlük ve piksel oranıberaberinde
tı
ğ karmıve kayıortamları önemli geliş
ş meler yaş şr.
yüksek veri kapasitesini açı çı
a t nda anmı tı
Pek çok üretici kendi kayıstandardı kabul ettirmeye çalı ş bununla birlikte piyasaya
ş ve
t nı mı
çok farklı t ortamları
kayı kullanan görüntü iş
leme cihazları sürülmüş tür.
Bu modülle sizlere durağ ve hareketli görüntü kaydıyapan dijital görüntüleme
an
cihazları bu cihazlarda kullanı kayı teknolojileri, aksesuarları ve kurulumları
, lan t
anlatılacaktı
r.
Görüntü İ
şleme Cihazları
1
7. ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–1
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
-1
AMAÇ
ş
Dijital fotoğraf ve dijital video makinelerini çalıma biçimini öğ
renecek,
aksesuarları tanı
nı yacak ve kullanabileceksiniz.
ARAŞTIRMA
35 mm film üzerine analog kayıyapan fotoğ makineleriyle dijital kameraları
t raf
ı rı
karş tın.
laş
şı
Dijital kameralarla birlikte ne gibi üstünlüklerin geldiğ sı f içinde tartın.
ini nı
ı
Hangisiyle elde edilen görüntünün daha kolay taş nabildiğ ve iş
ini lenebildiğini
araşrı
tın.
Analog fotoğ çekimi yapan makinelerde piksel ve çözünürlük kavramları n
raf nı
olup olmadıı , dijital makineyle kaydedilen bir resmin çekilen fotoğ n tüm
ğ nı rafı
ayrı ları içerip içermediğ öğ
ntı nı ini renin.
1. KAMERALAR
1.1. Dijital Kameralar (Dijital Fotoğ Makineleri)
raf
Dijital kameralar, 35 mm’lik film bantları üzerine analog çekim yapan ve temel olarak
mercek düzeneğ mekanik bir aksama sahip olan, fotoğ makinelerinden farklı
iyle raf olarak
elektronik kayı yapan cihazlardı Örneğ çektiğ
t r. in, iniz bir fotoğrafıe-posta yoluyla
ı
arkadaş nı göndermeyi düş
larıza ünüyorsanı fotoğ n bilgisayar tarafı
z rafı ndan anlaşlabilir bir
dile çevrilmesi gerekir. Bu dil bildiğ imiz üzere ‘0’ ve ‘1’ kodları ndan oluş ikilik sayı
an
dijital bilgi kümesidir. Ş 1.1’de çeş dijital kameralar gösterilmiş
sistemine dayalı ekil itli tir.
Ş 1.1: Çeş dijital fotoğ makineleri
ekil itli raf
3
8. 1.1.1. Yapı ve Çeş
sı itleri
Film bandı üzerine analog çekim yapan kameralar, merceklerinin çekim alanı giren
na
tüm bilgiyi alı Dolayıyla gerçeğ en yakı çekim iş analog kameralarla gerçekleş
r. sı e n lemi ir.
Ancak iş lenmesi zor olan bu sürekli bilginin bilgisayar ortamı aktarıp kolaylı
na lı kla
ı lenebilir duruma getirilmesi gerekir. Sürekli analog bilgi yıında insan
ğnı
taşnabilir ve iş
ğ ı
gözünün algı layamadı çok fazla ayrı ve birbirini tekrar eden bilgi kümeleri bulunur.
ntı
Analog bilginin belli aralı örneklenmesi, birbirini yineleyen kımları ve gereksiz
kta sı n
ayrı larıelenmesiyle ‘1’ ve ‘0’ kodları çevrilen sayı bilgi elde edilir.
ntı n na sal
Genel olarak iki tür dijital kamera bulunmaktadı Ş 1.2’de yalnı tek bir açı
r. ekil zca dan
ı layan klasik dijital kameranı yapı gösterilmiş Ş 1.6’da ise
çekim yapma olanağ sağ n sı tir. ekil
ndan farklı ş
içinde değ tirilebilir lensler bulunan ve dolayıyla tek bir odak noktası
iş sı bakı
layan dijital SLR (Single Lens Reflex) kameranı yapı
açılarıelde etmeyi sağ n sı
gösterilmiş
tir.
Ş 1.2: Dijital kameranı yapı
ekil n sı
Dijital kameranıyapında genel olarak ş parçalar yer alı
n sı u r:
Lens Ünitesi: İ
çerisinde sı
ralıbiçimde, farklıboyutlarda çok küçük merceklerin
bulunduğ ve ığ kılması sağ
ş ı rı nı layan kımdı(Bk. Ş 1.3).
ın
u sı r ekil
Ş 1.4: CCD resim algı cı
ekil layısı
Ş 1.3: Iş ı lens ünitesinden geçmesi
ekil ın
ğ
4
9. CCD (Charge Coupled Device): Lens ünitesinden geçen ık bir tür ık algı cı
ş
ı şı layısı
olan CCD üzerine düş Algı cı n üzerinde bulunan ığ duyarlımalzeme üzerine
şa
ı
er. layını
düş ıkla orantı olarak elektron üretilir. Iş a duyarlı malzemenin her bir
en ş ı ı
ğ
lı
fotohücresinde, yüklenen elektron miktarı orantı lıolarak ADC (Analog-Digital
yla
Converter-Analog Sayı Dönüş
sal türücü) çı ş ı
kında dijital sinyal elde edilir. Analog
kameralarda yer alan film bandı n iş gören kım burası r. Dolayıyla dijital
nı ini sı dı sı
kameraları en önemli ve çözünürlük kalitesini belirleyen parçasır.
n dı
Dijital Görüntüleme İlemcisi (DIGIC): CCD ya da CMOS gibi bir resim
ş
algı cı tarafı
layısı ndan dijital bilgiye çevrilen resmi yüksek hı
zlarda iş
leyerek resim üzerinde
çeş iş
itli lemleri gerçekleş ve hafı kartı kaydeden parçadı
tiren za na r.
LCD (Liquid Crystal Display): Vizör ekranı ndan izlenen görüntünün dijital bir
kopyası üzerinde oluş
nı turan ekrandı Böylece çekilecek resmin daha geniş
r. boyutlu hali bu
ekranlar yardı yla izlenebilir.
mı
Hafı Kartı SD, MS,
za :
MMC, CF ve XD Picture Card
gibi çeş itleri bulunan elektronik
kayı kartı r. Genelde Flash
t dı
Memory olarak adlandılı rırlar.
Kaydedilebilir ROM belleklerin
yapına sahip olup veriler seri
sı
olarak kaydedilir ve okunur.
Ş 1.5: Dijital kamera ve video kamera
ekil
cihazları kullanı çeş hafı kartları
nda lan itli za
Dijital SLR kameralarda yer alan en önemli fark, ayarlanabilir aynalar yardı yla
mı
vizör ekranı ndan görünen görüntünün farklı lardan çekilebilmesidir. Dijital kameraları
açı n
ş ilkesi adlıbölümde dijital SLR bir kameranı nası çalı ğ ş ıayrı lıolarak
çalı ma n l tı ntı
anlatı şr.
lmı tı
5
10. Ş 1.6: Dijital SLR kameranı yapı
ekil n sı
CMOS (Complementary Metal Oxide Semiconductor) Resim Algı cı: Iş a layısı ı ğ
malzeme üzerine düş elektronlar aracığ pikseller üretilir. Bu algı cı
lıı
duyarlı en yla layıda
üretilen her bir piksel için birkaç adet transistör kullanır. CCD resim algı cı nda ADC
lı layıları
kullanırken CMOS sinyali dijital olduğ
lı undan dönüş türücüye gerek yoktur.
Şekil 1.7’de CMOS dijital
dönüş türücü ve CMOS devrenin
resim algı cı, renk filtresi ve
layısı
mercek katmanı ile iliş
kisi
gösterilmiş tir.
(A) (B)
Ş 1.7: (A) CMOS dijital dönüş
ekil türücü, (B) Resim
algı cı üzerine renk filtresi geçirilmiş
layısı
Araşrma Ödevi: Piyasada satı dijital kameralarda çoğ
tı lan unlukla hangi resim
algı cını kullanı ğnı tın. CCD ve CMOS algı cı n kullanı ğ ve aynı
ldıı araşrı ldıı
layısın layıları
ı rmaya çalın.şı
teknik özelliklere sahip dijital kameralarıfiyat/performans açından karş tı
sı laş
Üretici firmaları birbirinden ayrı tasarı çizgileri ve her türlü kullanı zevkine
n lan m cı
hitap etme politikası sonucu piyasaya sürekli olarak çok farklıdijital kamera modelleri
sürülmektedir. Ş 1.8 ve 1.10’da farklı tür dijital kamera gösterilmiş bu kameraları
ekil iki ve n
ş
önemli öğeleri açıklanmı r.
tı
6
11. Ş 1.8: Dijital bir kamerada yer alan genel öğ
ekil eler
(1) LCD ekrandı Çekilecek görüntünün bir kopyası ekranda oluş
r. bu turulur.
(2) Dijital veri aktarı terminalidir. Çoğ dijital kamerada bulunur ve bilgisayar,
m u
yazı gibi aygı kablo aracığ bağ ı kurmayı lar. USB, FireWire gibi bağ
cı tlara lıyla lantı sağ lantı
arayüzleri en sıtercih edilen standartlardı
k r.
(3) DC giriş terminalidir. Bataryanı bitmesi ya da azalması
n durumunda 110-220VAC
şş
ehir ebekesinden adaptör aracığ uygun seviyede (3,6,9,12Vdc gibi) DC gerilim elde
lııyla
ş
edilebilir ve bu giriş yardı yla harici besleme sağ
mı lanmıolur.
(4) Görüntü (video) ve ses (audio) bilgilerinin analog olarak iletilmesini sağlayan A/V
çı şterminalidir. Televizyon, video oynatı, vb. aygı
kı cı tlara görüntü ve ses aktarı için
mı
kullanır. Böylece çektiğ
lı iniz bir görüntüyü A/V giriş bulunan bir televizyonda hemen
i
izleyebilirsiniz.
(5) Vizör ekranır. LCD ekranı
dı kullanmak istemediğ durumlarda vizör ekrandan
iniz
çekim alanı izleyebilirsiniz.
nı
(6) Hareketli video çekimi, fotoğ çekimi, özel sahne çekimi ve çekilen görüntülerin
raf
oynatı
lması iş
gibi levleri yerine getiren anahtardı Modelden modele değ iklik gösterebilir.
r. iş
(7) Zoom anahtarı r. Odaklanan görüntüyü yakı tı
dı nlaşrmak amacı kullanır. Dijital
yla lı
kameralarda iki tür büyütme (zoom) iş vardı(Bk. Teknik Özellikler).
levi r
(8) Kamera modeline göre değ kenlik gösteren ve kameranı içindeki yazımı
iş n lı
kullanarak çeş menü iş
itli lemlerini yapmayısağlayan kontrol anahtarır. Örnek olarak
dı
kameranı menü seçenekleri arası gezinmeyi, flaş makro çekim özelliklerini açma-
n nda ve
kapamayızamanlamalı
, otomatik çekim yapmayıseçilen tercihleri onaylamayıvb. iş
, , lemleri
sağlar.
7
12. Ş 1.9 ve 1.10’da dijital SLR bir kameranıfarklı lardan görünüş verilmiş
ekil n açı ü tir.
Ş 1.9: Dijital SLR bir kameranı flaşve objektifi kapalı k durumdayken önden
ekil n ı /açı
görünüşü
Ş 1.10: Dijital SLR kameranı diğ açı
ekil n er lardan görünüş
ü
(1) Deklanş düğ
ör mesidir. Çekim iş
lemini baş
latmak için kullanır.
lı
(2) Farklı
çekim ve izleme modları ayarlamak için kullanı anahtardı
nı lan r.
(3) Flaşbellek kartı n ve yüksek akı
nı m/saat oranı sahip batarya ya da pillerin
na
takı ğ yuvadı Yuvanı kapağ açmak için kapağ kı zı yönünde hareket ettirmek
ı ı ı rmı ok
ldı r. n nı
gerekir.
(4) Dijital giriş kı A/V ve DCin terminallerinin bulunduğ yuvadı Kapağ kı zı
/çı ş ı rmı
, u r.
ok yönünde hareket ettirerek açabilirsiniz.
8
13. NOT: Dijital kameraları modeline göre batarya ve flaşbellek yuvasın,
n nı
/çış
dijital giriş kı A/V ve DCin gibi terminallerin kullanı farklık gösterebilir. Ne tür
, mı lı
bellek kartı n ya da bataryanı kullanı ğ bunları nasıtakı ğ ya da kapakları nası
ı ldıı
nı n ldı, n l n l
açı ğgibi bilgiler dijital kameralarıkullanı kı
ı
ldı n m lavuzları yer almaktadı
nda r.
Araşrma Ödevi: Bir dijital kamera kullanı kı
tı m lavuzu elde edin ve kullanı bellek
lan
/çı ş
kartı, bataryayı resim algı cını dijital giriş kı terminalinin türünü, baş
nı , layısı, ka
terminalinin bulunup bulunmadıı ğnıraporlayı Bataryanı ve bellek kartı n nası
n. n nı l
takı ğ resimli olarak raporunuzda gösterin.
ı
ldını
1.1.2. Çalı İ
ş lkesi
ma
Gerek film kameralarda gerekse dijital kameralarda görüntünün bir kopyası n
nı
oluşturulmasıilkesi aynır. Bu iş için birkaç sı
dı lem ralımercekten oluş lens ünitesi
an
kullanır.
lı
şbükey mercek içinden geçen ın yardı yla gerçek resim biçimlendirilir. Elde
ş
ı
Dı mı
edilen resim ığ mercek içinde nasıhareket ettiğ bağ olarak değ ir. Iş ı mercek
şı
ın iş ın ğ
l ine lı
içindeki hareketi iki unsurdan etkilenir:
ı
- Iş huzmesinin lense giriş sı
k açı
- Lensin yapı
sı
Nesneden merceğ yansı ığ mercek içine giriş sı
yan ş ı
ın
e açı nesneyle mercek arası
ndaki
mesafeye göre değ ir (Bk. Ş 1.11). Mercek nesneye yaklaşğnda mercek dına çı
tıı şı kan
iş ekil
ın huzmeleri daha uzak noktada buluş Bu durum elde edilen kopyanı büyümesine
şı ur. n
neden olur. Mercek nesneden uzaklaşğ
tıı mercekten çı ın huzmeleri daha yakı
kan şı
nda n
noktada buluş Böylece resmin kopyası
ur. küçülür.
(A) (B)
Ş 1.11: (A) Mercek nesneye yakı (B) Mercek nesneden uzaklaşrıyor
ekil n, tılı
9
14. kan ın huzmeleri
şı
Mercekten çı
kesişmeleri gereken noktada buluş mayacak
şekilde yüzeye çarpacak olursa elde edilen
kopyada bulanı k meydana gelir (Bz. Ş
klı ekil
1.12). Örneğ kameranı nesneye çok fazla
in, n
yaklaşrı
tılması durumunda görüntüde
bulunı k meydana geldiğ görülür.
klı i
Şekil 1.11A’da nesne mercekten
uzaklaşğnda
ı ın
şı
tı mercekten çıkan
huzmeleri perdenin önüne düş ecek açı da
Ş 1.12: Mercekten geçen ın
ekil şı kılacak ve görüntü bulanı acaktı Ş
rı klaş r. ekil
huzmelerinin kılma açı nı
rı ları n 1.11B’de ise nesne merceğ yaklaşrı ğ ı
e tıldında
değ imi ve bulanı ğ neden olması
iş klıa kan ın huzmeleri perdenin
ş
ı
mercekten çı
arkasında buluş acak açı kılacak ve
da rı
görüntü bulanıolacaktı
k r.
Görünür ık bilindiğ üzere kı zı mor arası değ en bir renk tayfı sahiptir.
şı i rmı ve nda iş na
Her renk farklı kılma değ
bir rı erine sahiptir. Renkler merceğ içinden geçerken farklı
in
kıldı ndan tek mercekle oluş
rı kları turulan resmin kopyası renk bozulmalarımeydana
nda
gelecektir. İ bu nedenle gerçeğ en yakı resmin elde edilmesi için kameralarda birden
şte e n
fazla mercek kullanır. Ana renklerin istenilen ş
lı ekilde kılması
rı nısağ lamak için farklı
malzemelerden üretilen mercekler kullanır. Her mercek renkleri farklıekilde kı ğ
ş ı
lı rdından
merceklerin birleştirilmesiyle doğ renk değ
ru erlerine sahip resim kopyası edilir.
elde
Aş ı ş ı
ağdaki ekillerde mekanik aksamı
ndan dolayıdaha karmaş olan dijital SLR bir
k
ş
kameranıçalı ilkesi gösterilmiş
n ma tir.
(A) (B)
Ş 1.13: (A) Iş yansıcı ayna yardı yla bakıaçını
ekil ı
k tı ana mı ş sı ayarlamayı layan odaklama
sağ
ekranı yansılı (B) Vizör üzerinde resmin gerçek bir örneğ oluş
na tır, i turulur
(A) (B)
Ş 1.14: (A) Daha ufak bir aynaya yansılan resmin bir görüntüsüyle lenslerin en iyi ş
ekil tı ekilde
odaklanması lanı (B) Lenslerin içinden geçen ık miktarı
sağ r, şı hesaplanarak en uygun pozlama
süresi belirlenir
10
15. (A) (B)
Ş 1.15: (A) Deklanş bası ğnda Aperture denen diyafram sayesinde lensin
ekil öre ldıı
açma/kapama değ ayarlanı (B) Yansıcı ayna kalkar ve ığn yol alması sağ
eri r, tı ana şı
ı nı lar
(A) (B)
Ş 1.16: (A) Shutter diye adlandılan perde ığn resim algı cına varması sağ (B)
ekil rı şıı layısı nı lar,
Iş filtre üzerine çarpar ve gerekli olan ık geçirilir
ı
k şı
(A) (B) (C)
Ş 1.17: (A) Resim algı cı ığelektriğ çevirir ve DIGIC’e yollar, (B) Resim DIGIC
ekil layısış ı ı e
tarafı
ndan yüksek hı iş
zda lenir ve bellek kartı n ilgili adresine yazır (C) Resmin tutulduğ
nı lı u
bellek kartı
ğı
Makine çekim için hazı rlandı nda vizör üzerinden ya da LCD ekran üzerinden
çekilecek görüntüyü izlemek için ayna düzeneğ yardı yla resmin bir kopyası turulur.
i mı oluş
ndan yansılan ık buzlu bir camla kaplı
tı ş ı
Ana ayna tarafı olan odaklama ekranı gönderilir
na
(Bk. Ş 1.13).
ekil
CMOS üzerinde AF algı cı vardı AF yardı ını mcış olumsuz hava koş
ı
layısı r. ulları
nda
lmasıamacı kullanı bir ındı Daha küçük bir ayna
ş r.
ı
odaklamanı daha iyi yapı
n yla lan
yardı yla AF algı cına gönderilen resmin bir örneğ yardı yla lenslere AF yardı
mı layısı i mı mcı
ını
ş (odaklama sinyali) gönderilir (Bk. Ş 1.14).
ı ekil
Hem 35mm film kameralarda hem de dijital kameralarda diyafram (aperture) ve lens
ı(shutter) bulunmaktadı Kamerada yer alan ık ölçme algı cı
şı
açma/kapama kapağ r. layısı
yardı yla diyafram ayarlanarak lenslerin içinden geçecek olan ık miktarıbelirlenir.
şı
mı
Ayrı lens açma/kapama kapağ ayarlanarak içeri giren ığn süresi belirlenir (Bk. Ş
ı şı
ı
ca ekil
1.15).
Deklanş tuş bası ğ ı ıyukarı
ör una ldında diyafram ve lens açma/kapama kapağ da
anlatı ğgibi belirlenen miktarda ığn içeri girmesini sağ Ana yansıcı
ldıı şı
ı lar. tı ayna kalkar ve
11
16. ık CCD ya da CMOS resim algı cına gelir. Ancak bundan önce kılaltı morötesi
şı layı sı zı ve
(görünür ık tayfı n dında kalan ınlar) ınlar bir filtre yardı yla elenir (Bk. Ş
şı nı ş ı şı şı mı ekil
1.16).
Resmin dijital bilgisi elde edildikten sonra bilgi dijital resim iş
leyicisine (DIGIC) ve
oradanda flash bellek kartı gönderilir (Bk. Ş 1.17).
na ekil
CCD ya da CMOS resim algı cı yarı
layıları iletken teknolojiyle üretilmiş üzerlerinde
ve
milyonlarca fotohücresi, fotoeleman ya da piksel olarak adlandılan ığ duyarlı
rı ş a ı diyot
bulunan yongalardı(chip).
r
Gerçekte CCD ya da CMOS olsun her fotohücresi renk körüdür. Diğ bir ifadeyle
er
fotohücreler yalnı yüzeye çarpan ığ ş ş ı iddetine (parlaklı duyarlı
ın k)
zca olup renk algılama
ildirler. Her bir fotohücresi Ş 1.18’de gösterildiğ gibi saf beyazdan
özelliğ sahip değ
ine ekil i
saf siyaha 256 farklı tonuna duyarlır.
gri dı
Ş 1.18: Gri ölçeğ 256 farklı içerir
ekil i ton
Renkli resim elde etmek için pek çok
algı cı
layı önünde renk filtresi bulunur. Renk filtresi
yardı yla ık üç temel renge (kı zı yeş
mı ş ı rmı, il,
mavi) ayrı rır. Dijital kamerada üç rengi de
ş lı
tı
kaydetmenin çeş yolları
itli vardı r.
Yüksek kaliteli kameralarda her renk için
layısıkullanır. Gelen ığ ş ıana
ı
ayrırenk algı cı lı
ş
renklerine ayrı ran bir düzenek yardı yla (beam
tı mı
splitter) her renk ilgili algı cı gönderilir. Her
layı ya
üç algı cı giden resim de aynıolmakla
layıya
birlikte, filtreler nedeniyle her algı cı
layı yalnı
zca
temel renklerden birine yanı verir (Bkz. Ş
t ekil
Ş 1.19: Üç ana renkten diğ
ekil er 1.20).
renklerin elde edilmesi
12
17. Elde edilen üç ayrıresim üst
üste bindirildiğinde gerçek resim elde
edilmişolur. Bu tür kameraları en n
büyük üstünlüğ her üç renginde
ü
gerçek piksel değ erlerinde
kaydedilmesidir. Ancak bu yöntemi
ır
kullanan kameralar hem daha ağrdı
hem de daha pahalı r.
dı
Ş 1.20: Iş ı ana renklerine ayrı rı
ekil ın
ğ ş lması her
tı ve
renk algı cında yalnı ilgili rengin gözükmesi
layısı zca
Bir baş yöntem tek bir algı cı n önünde kı zıyeş ve mavi filtreleri sı
ka layını rmı, il rayla
hı bir ş
zlı ekilde döndürmektir. Algı cı ayrı
layı üç resmi de hı ca kaydeder. Bu yöntemle de
zlı
her üç rengin gerçek piksel değ
erleri kaydedilir. Ancak kameranıve hedefin durağ olması
n an
şartıvardı ki bu da elde tutulan kameralar ve hareketli nesnelerin çekimi için uygun
r
değ ildir.
Ş 1.21: Üzerinde üç ayrı
ekil renk filtresi bulunan dönen bir diskin gerçek görüntüyü taraması
Bu her iki yöntem de profesyonel stüdyo fotoğ lıı
rafçığ için uygun olmakla birlikte
düş seviyeli ve daha ufak kameralar için pek uygulanabilir değ
ük ildir.
Temel renkleri kaydetmenin daha uygulanabilir ve tasarruflu bir yöntemi renk filtre
dizisi (color filter array) diye adlandılan sabit bir filtre kullanmaktı Algı cı rmı,
rı r. layı kı zı
ı
yeş ve mavi filtreli piksellere parçalanı Gerçek resmin renk değ
il r. erleri hakkı yaklaş
nda k
bilgi elde etmek söz konusudur. Bu iş komş piksellere de bakmayı interpolation
lem u ve
diye adlandılan çok iyi bir tahminde bulunmayı
rı gerektirir.
En yaygı kullanı filtre paterni (iz) Bayer Filter Pattern olarak adlandılan
n lan rı
paterndir (Bk. Ş 1.22). Pikseller eş olarak dağlmamı r. Kı zı mavi piksellerin
ı ş
ekil it tı rmı ve
13
18. sayı kadar yeş piksel vardı Çünkü insan gözü her üç renge eş duyarlı değ
sı il r. it kta ildir.
Gerçek resme yaklaş
abilmek için yeş piksellerden daha fazla bilgi almak gerekir.
il
Ş 1.22: Bayer filtresi ve büyütülmüş parçası
ekil bir
Her piksel yalnı kendi filtresinin karş ğ rengi kaydedebilir. Örneğ kı zı
ıı
zca ladı in rmı
filtreli piksel kendisine çarpan kı zıığn parlaklınıbilir. Çekilen görüntünün her
rmı ş ıı ğı
pikselinin gerçek rengini bilmek için komş filtrelere bakır. Komş filtrelerdeki parlaklı
u lı u k
şiddetine göre gerçek renk tahmin edilir.
Örnek vermek gerekirse, kı zıfiltreli piksel çok parlak ve komş yeş filtreli
rmı u il
pikselle mavi filtreli piksel de çok parlaksa çekilen görüntünün o andaki pikselinin beyaz
renk olduğ belirlenir. Burada olay tamamen komş filtrelerin parlaklı ş
u u k iddetleriyle
ilgilidir. Hangi filtre daha parlaksa gerçek renk o filtrenin rengine yakı r.
ndı
Bu tekniğ kullanan kameralarda yalnı tek bir algı cı
i zca layı kullanır ve tüm renk
lı
bilgisi tek seferde kaydedilir. Bu nedenle bu tür kameralar daha küçüktür, ucuzdur ve çok
labilir. Ancak interpolation denen tahmin iş için çok
farklı durumlarda rahatlı kullanı
kla lemi
zlı ş lemciye (DIGIC) gereksinim vardı
hı çalı iş an r.
1.1.3. Aksesuarları
Dijital kameraları kullanı esnekliğ sağ
n m i layan ve bazıteknik özelliklerini
kullanabilmek için gerekli olan aksesuarlar vardı Bu aksesuarlarıu ş
ş ekilde sı
r. ralayabiliriz:
Batarya ve Ş Cihazı
arj
Dijital kameralar modellerine göre farklı bataryalar kullanı Burada bilinmesi gereken
r.
ı
mA/h (saat baş mA cinsinden akı değ
na m) eridir. Dijital kameralar, film kameralara göre
daha fazla enerjiye gereksinim duyduğ undan yüksek mA/h değ erine sahip batarya
kullanı dı mA/h değ yükseldikçe daha fazla görüntü kaydı labilir, ancak fiyat da
lmalır. eri yapı
yükselir.
Dijital kameranı kullandı batarya türüne göre ş cihazı
ğı
n arj kullanmak gerekir. Dijital
kameralar çok fazla enerji harcadı ndan “akaline”gibi ş edilemeyen bataryalar tercih
kları arj
edilmez. Her ne kadar alkaline bataryalar uzun ömürlü olsa da dijital kameralar için uygun
ildir. Genellikle LiIon (Lityum Ion), NiCad (Nikel Cadmiyum) ve NiMH (Nikel
değ
Metal Hydride) gibi ş edilebilir bataryalar kullanmak daha ekonomiktir.
arj
14
19. NOT: Ş edilebilir bataryalar içinde en uzun ömürlü ve güvenilir olan
arj
NiMH bataryalardı Diğ
r. erlerine göre yeni bir batarya teknolojisi olup çevreyi zehirleyen
maddeler en aza indirgenmiş Özellikle NiCad bataryalarda yer alan Kadmiyum malzemesi
tir.
çevre için son derece zararlır.
dı
Ş 1.24: NB-3L serisi 790mA/h’lik LiIon
ekil
batarya ve ş cihazı
arj
Ş 1.23: AA serisi 2300mA/h’lik NiMH
ekil
bataryalar ve ş cihazı
arj
FireWire ve USB Dijital Veri Aktarı Kabloları
m
Dijital kameraları elbette en güzel yanı
n çektiğ görüntüleri anı bilgisayar gibi
iniz nda
bir baş dijital platforma aktarabilmesidir.. Bu iş için genellikle FireWire ve USB
ka lem
arayüzleri tercih edilir.
Ş 1.25: Solda 4’ten 6’ya, ortada 9’dan 9’a, sağ 9’dan 6’ya iğ sayıüç farklı
ekil da ne lı FireWire
kablosu
Ş 1.26: Dijital kamera bağ
ekil lantınoktalarıfarklıolan iki ayrıUSB kablo
15
20. NOT: Kablosuz dijital veri iletimi standardı olan bluetooth teknolojisinin
geliştirilmesiyle birlikte bazıdijital kameralara da bluetooth vericisi eklenmiş Böylece
tir.
bluetooth alısı
cı olan cihazlara kablosuz görüntü aktarı gerçekleş
mı tirilebilir.
Analog A/V Bilgisi Aktarı
m
Kabloları
Dijital kameraları bir önemli özelliğ de
n i
analog çışverebilmeleridir. Böylece analog
kı
ses ve görüntü giriş sahip televizyonlarda
ine
çektiğiniz görüntüleri izleyebilirsiniz. Ayrı ca
A/V giriş olmayan televizyonlara takı olan
i lı
video oynatıları ya da uydu alıları
cı n cı n
arkası bulunan A/V giriş yardı yla da
nda leri mı
görüntüleri televizyondan izlemeniz
mümkündür. A/V kablosunda genellikle iki Ş 1.27: A/V kablosu ve A/V giriş
ekil leri
çı şbulunur. Sarı renkli olan video çı ş rı
kı kıdı
ve televizyon ya da video oynatısı n sarı
cını
ine takır. Diğ çı ş
renkli video giriş lı er kı
genellikle siyah renklidir ve beyaz ya da
kı zı
rmı renkli audio giriş takır.
ine lı
DC Adaptör
Dijital kameraları çoğ harici DC
n u
giriş sahiptir. Böylece bataryaya gerek
ine
kalmadan uygun DC adaptörüyle 110/220VAC
şebeke geriliminden besleme alı
nabilir.
Ş 1.28: DC adaptör ve kablosu
ekil
Flaş
Dijital kameralarla gece çekimi yapı ğnda dâhili flaşyeterli gelmeyebilir. Bu
ı
ldı
ğ yükseltmek için çok daha güçlü harici flaş kullanır. Harici
ı
durumda ortam parlaklı nı lar lı
flaşdesteğ genellikle profesyonel çekim yapan makinelerde bulunur. Nası takı ğ ldıı
i l nı
öğ renmek için teknik kullanı klavuzuna bakı
m n.
16
21. Ş 1.29: Düz ve halka yapında iki ayrı
ekil sı harici flaş
Çok Amaçlıstasyon (Dock Station)
İ
Dijital kameranı TV’ye, bilgisayara, yazıya, vb. cihazlara veri aktarmak için
zla cı
sürekli kablo kullanmak istemiyorsanı çok amaçlıistasyonlardan kullanarak kablo
z
sıntından kurtulabilirsiniz. Eğ dijital kameranı sürekli olarak bilgisayara görüntü
kı sı er zla
aktarı yorsanı istasyonu bilgisayarı USB giriş bağ nı Kameranın istasyon
z n ine larsı z. zı
kullanma özelliğ varsa kameranı istasyonun üzerine takarsız. İ
i zı nı stasyonla birlikte gelen
uzaktan kumandayla ya da cihazı üzerinden veri aktarı , fotoğ gösterisi, kamera
n mı raf
pillerini dahili ş etme gibi pek çok iş yapabilirsiniz.
arj lemi
ş
ı ğz
ı
Çok amaçlı istasyonlar harici beslemeyle çalır. Kullandını istasyonun
kameranı uyumlu olması
zla gerekir. Ayrı uyumlu bir yazıya da bağ
ca cı lantıyapabilirsiniz.
Ş 1.30: Üstte bir istasyonun önden ve arkadan görünüş altta uzaktan kumandalı
ekil ü, bir
baş istasyon
ka
17
22. Tripot
Dijital kameranı sabit çekim yapmak
zla
istiyorsanıüç ayaklı
z tripotlardan kullanabilirsiniz.
Dijital kameraları altı tripotlara takı
n nda lmaları nı
sağ layan bağ lantıyuvası bulunur.
Ş 1.31: Sabit çekim için tripot
ekil
1.1.4. Teknik Özellikleri
Piyasada birbirinden çok farklıteknik özelliklere sahip kameralar bulunmaktadı
r.
Aş ı bu özelliklerden öncelikli olanları klanmı r.
ş
ağda açı tı
Çözünürlük
Dijital kameraları en önemli teknik özelliklerinden biri çözünürlük değ
n eridir. Bir
kameranı yakalayabildiğ ayrı
n i ntımiktarıçözünürlük (resolution) olarak adlandılı rır.
Kamera içinde yer alan CCD ya da CMOS resim algı cını sahip olduğ piksel sayı
layı sın u sı
kameranı çözünürlüğ belirler. Daha fazla piksel sayına sahip olan kameralar bozulma
n ünü sı
olmadan daha büyük boyutlu resimler çekebilir.
erleri aş ı gibidir.
3,2 Megapiksellik bir kameranıbaşca çözünürlük değ
n lı ağdaki
640X480: Resimlerin e-posta olarak gönderilmesi için uygundur.
1024X768: Yazı baskı için yeterli bir kalitedir.
cı sı
1600X1200: Yaklaş iki milyon piksellik yüksek çözünürlüklü resim elde edilebilir.
ık
Bozulma olmadan 13,5X10 cm ebatları fotoğ baskı alı
nda raf sı nabilir.
2048X1536: 3,2 Megapiksele yakı çok yüksek çözünürlüklü resim elde edilebilir.
n
Bozulma olmadan 17X13 cm ebatları fotoğ baskı alı
nda raf sı nabilir.
18
23. Ş 1.32: Farklı
ekil çözünürlükte resimlerin piksel değerlerinin karş tılması
ı rı
laş
Örnek olarak 2048X1536 piksel çözünürlüğ
ünde bir resmi ele alalı Böyle bir resim
m;
yatayda 2048, düş 1536 pikselden oluş
eyde ur.
2048 x 1536 = 3145728 piksel = 3145728/1000000 = 3,15 Megapiksel
ı
Dijital fotoğ baskında inç (1 inch = 2,54cm) baş 300piksel basır. Bu
raf sı na lı
durumda;
2048/300 = 6,8inç 17cm
1536/300 = 5,1inç 13cm Dolayıyla 17X13 cm boyutları fotoğ baskı
sı nda raf sı
elde edilebilir.
Soru: 11Mpiksel çözünürlüğ ünde çekilmiş fotoğ kaç cm ebatları fotoğ
bir raf nda raf
ı
kâğ na özgün kalitesinde bası
dı labilir?
11Mpiksellik fotoğ 4294X2516 çözünürlüğ
raf ündedir.
4294/300 = 36,4cm 2516/300 = 21,3cm
KayıKalitesi
t
Dijital kameralar resimleri TIFF ya da JPEG formatı
ndan birinde kaydeder. TIFF
sışrı
kı lmamıresim formatır. JPEG ise sı şrı ş
ş
tı dı kı lmıresim formatır. Dijital kameraları
tı dı n
büyük çoğ unluğ JPEG türünü kullanmakta olup kullanıya yüksek, orta ve düş gibi
u cı ük
19
24. kalite ayarlarısunar. Tablo 1.1 size farklıresim boyutları tahmin edebileceğ dosya
için iniz
boyutları hakkı bir fikir sunacaktı
nda r.
Tablo 1.1: Farklıresim çözünürlükleri için farklı t kalitelerinde elde edilecek resim
kayı
boyutları
Resim Boyutu TIFF JPEG JPEG
(Sı şrı
kı lmamı (Yüksek Kalite)
tı ş
) (Orta Kalite)
640X480 1.0MB 300KB 90KB
800X600 1.5MB 500KB 130KB
1024X768 2.5MB 800KB 200KB
1600X1200 6.0MB 1.7MB 420KB
Resim boyutunun hesaplanması ilgili bir örnek yapacak olursak;
yla
Resmin 1 pikselinde gerçek renk değ için 24 bitlik renk bilgisi vardı 8 bit kı zı
eri r. rmı,
8 bit yeş ve 8 bit mavi renk içindir. 24 bit = 3 byte yapar.
il
Dolayıyla 1600X1200 çözünürlüğ
sı ünde çekilmiş fotoğ n;
bir rafı
1600 x 1200 = 1920000 pikseli bulunur. Toplam renk bilgisi;
1920000 x 3 = 5760000 byte = 5625 KB = 5,5 MB yapar.
ş
ı ğ zda
ı
Renk bilgisi dındaki bilgileri de hesapladımı Tablo 1.1’de gösterildiğ gibi
i
ünde sı şrı ş ı
1600X1200 çözünürlüğ kı lmamıresmin boyutu yaklaş 6 MB yapar. Kı adı
tı k sa yla
JPEG olarak bilinen sışrma formatı insan gözünün algı layamadıı ntı elenir ya
ğ ayrı lar
kı tı yla
da birbirini tekrar eden bilgiler çı lı ve %80-90’lara varan sışrma iş
kartır kı tı lemi
gerçekleştirilir.
Zoom
Dijital kameraları bir diğ teknik özelliğ hedefe yakı ma (zoom) değ
n er ide nlaş erleridir.
İ tür zoom özelliğ vardı
ki i r:
Optik Zoom
Bu yakı ma iş
nlaş leviyle lens düzeneğ içindeki merceklerin konumu değ tirilerek
i iş
gerçek büyütme ve küçültme iş lemi yapır. Bazı
lı dijital kameralarda 35 mm film kamera
mercekleri kullanılmaktadır.
Dijital Zoom
Bu yakı ma iş
nlaş leviyle odaklanan görüntü dijital olarak büyütülür. Görüntü
büyütüldükçe resmin araları otomatik olarak pikseller yerleş
na tirilir. Gerçek büyütme
değildir. Büyütme oranıölçeğ resim kalitesi düş
inde er.
Her kamerada optik zoom özelliğ bulunmayabilir. Optik zoom değ yükseldikçe
i eri
cihaz fiyatıda yükselir. Yakı ma oranı‘X’ harfiyle gösterilir. Optik zoom değ
nlaş eri
20
25. yükseltildikçe Ş 1.1’de gösterildiğ gibi mercek dı doğ hareket ettirilir (nesneye
ş
ekil i arı ru
ı
yaklaş Böylece odaklanı görüntünün daha büyük bir kopyası
r). lan resim algı cı üzerine
layısı
ı
düşürülür. Mercek içeri doğ hareket ettikçe (nesneden uzaklaş görüntü küçülür, ancak
ru r)
daha geniş çekim alanı edilir.
bir elde
FlaşBellek
Dijital kameraları film kameralara göre en büyük üstünlüğ film bitmesi gibi bir
n ü
sıntı n olmaması r. Görüntüler flash bellek kartları dijital olarak kayde dildiğ
kı nı dı na inden
belleğ dolmasıdurumunda istenmeyen görüntüler silinerek yer açı
in labilir. Farklıflash
bellek kartları kullanan dijital kameralar bulunmaktadı Kamera hangi tür kartı
r. destekliyorsa
onu kullanmak gerekir.
Dijital kameralar dahili hafı kartları gelir. İ
za yla stendiğinde daha büyük bir hafı
za
kartıkullanılabilir. 8MB, 16MB, 32MB, 64MB, 128MB, 256MB, 512MB, 1GB, 2GB, 4GB,
8GB… değ erlerinde hafı kartları
za bulmak mümkündür.
Video Oynatma
‘Dijital kamera’ deyimi her ne kadar dijital fotoğ makineleri için kullanı da bu
raf lsa
kameraları tek özelliğ durağ resimler çekmek değ
n i an ildir. Dijital kameraları pek çoğ
n u
hareketli görüntü çekimi yapabilme özelliğ sahiptir. Ancak dijital kameralarda kullanı
ine lan
lemcisi dijital camcorder gibi video kameralarda kullanı iş
görüntü iş leme iş lan lemci kadar
ğı rı ş
güçlü olmadı ndan görüntü çekimi sı rlandılmı r. Örnek vermek gerekirse pek çok
nı tı
dijital kameranı en yüksek görüntü çekim çözünürlüğ 640X480 piksel ve saniyede 30
n ü
çerçevedir (30fps-frame per second). Ayrı pek çok dijital kamerada görüntü kalitesine
ca
rı ş
göre çekim süresi de sı rlandılmı r. Örneğ 640X480 çözünürlükte 30sn, 320X240
nı tı in
çözünürlükte 180sn süre sı rını bulunmaktadı r.
Kablosuz İ im
letiş
Yeni nesil dijital kameraları bazımodellerine kablosuz (wireless) veri iletiş
n imi
yapmayı layan bluetooth iş eklenmiş Böylece Bluetooth yoluyla kablosuz alı
sağ levi tir. cı
özelliğbulunan bir baş cihaza kablosuz görüntü aktarı gerçekleş
i ka mı tirilebilir.
LCD Boyutu ve Nokta Sayı
sı
LCD ekran çekim yaparken görüntüleri oluş turmak, menü ayarları ayarlamak ve
nı
görüntüleri oynatmak için kullanı
labilir. LCD boyutunun artması birlikte çekilen
yla
ı
görüntülerin ön izlemesi daha rahat yapı labilir, ancak enerji tüketiminin artacağnı
unutmamanıgerekir.
z
PictBridge
Bu özelliğ sahip dijital kameralar yardı yla aynı
e mı özelliğ sahip yazılardan baskı
e cı
alı
nabilir. PictBridge ortak bir standart olup bu özelliğ destekleyen herhangi bir yazı dan
i cı
baskıalmak mümkündür. PictBridge özelliğ kullanmak için bağ
ini lantıuçları iki cihaza
her
21
26. da uygun dijital veri kablosu (USB ya da FireWire’dan hangisi kullanıyorsa) kullanır.
lı lı
Kameranıüzerinde yer alan baskı uyla baskı lemi baş lı
n tuş iş latır.
Odak (Focus) ve Açma Kapama Hı
zı
Sabit odaklıkameralar hareketli lens düzeneğ sahip değ
ine ildir. Yüksek seviyeli
makinelerse kamerayıilgili nesneye otomatik olarak odaklar.
Çoğ kamera aydı k durumuna göre doğ açma kapama süresini belirleyebilir. Bazı
u nlı ru
gibi) diyaframdan geçecek ık
şı
durumlarda (sahnenin çok karanlı ya da çok aydı k olması
k nlı
nıelle ayarlama gerekebilir. Bir dijital kameranı ISO değ ık hassasiyetini
eri ş ı
miktarı n
belirler. Geleneksel film kameralarda kullanı filmlerin ne kadarlı ık hassasiyetine sahip
kş ı
lan
olduklarıüzerlerinde yazıdı ISO-100’lük bir dijital kamera ISO-100 film kullanan
lı r.
geleneksel film kamerayla aynış duyarlıı sahiptir. Yüksek ISO değ kameranı ığ
ıkı ğna n şa
ı
eri
daha duyarlı olması anlamı gelir ve daha karanlıanlarda resim çekilebilir.
na k
Bir kameranı en yüksek diyafram açma kapama oranı kadar ığ içeri gireceğ
şı
ın
n ne ini
kameranı ığ daha duyarlı
n şaı olduğ ve düş ıklarda daha
ük ş
ı
belirler. Düş diyfram oranı
ük unu
kaliteli görüntü alı
nabileceğ gösterir. Ayrı yüksek hı hareket eden nesnelerin berrak
ini ca zda
bir ş ekilde ve duruyormuşgibi yakalanabilmesi için yüksek ISO ve düş açma kapama
ük
özelliğ sahip kameralar kullanı dı
ine lmalı r.
1.2. Dijital Video Kameralar (Camcorder)
Yüksek kalitede hareketli dijital video kayı yapabilen cihazlardı Dijital fotoğ
tı r. raf
makinelerinin hareketli görüntü çekebilmesi gibi dijital video kameralar da fotoğ raf
çekebilir.
1.2.1. Yapı ve Çeş
sı itleri
Kullandı
klarıkayı teknolojileri bakı ndan farklıdijital video kameralar vardı
t mı r.
Dijital video kameraları ilk versiyonlarıDijital 8 olarak adlandılan bir kayı formatı
n rı t
kullanan ve analog Hi 8 video kameraları varisi olan cihazlardı Dijital 8’in kaset bant
n r.
geniş i 8 mm’dir.
liğ
Ş 1.34: Dijital 8 video kamera (arka görünüş
ekil )
Ş 1.33: Dijital 8 video kamera
ekil
Dijital 8 kayıformatı kullanan cihazlar Hi 8 analog kasetleri oynatabilme özelliğ
t nı ine
de sahiptir. Geliş teknolojiyle birlikte dijital kasetlerin boyutu küçültülmüşve MiniDV
en
22
27. olarak adlandılan dijital kaset standardıgeliş
rı tirilmiş MiniDV kaset teknolojisini
tir.
kullanan cihazları daha yeni bir teknolojiye sahip olmasısonucu bünyelerine günün
n
koş ulları uygun teknolojiler eklenmiş MiniDV’nin kaset bant geniş i 6 mm’dir.
na tir. liğ
Ş 1.35: MiniDV video kamera
ekil
Ş 1.36: MiniDV video kamera (arka görünüş
ekil )
Dijital 8 ve MiniDV standardları n kaset yapı farklı
nı ları olup her ikisi de 500 satı k
rlı
çözünürlüğ sahiptir. Dijital 8 kameralar MiniDV’lere göre birazcı daha büyük
e k
ölçülerdedir.
Araşrma Ödevi: VHS, VHS-C, S-VHS, 8mm, Hi-8 gibi analog kayıyapan video
tı t
oynatıları çözünürlük değ
cı n erlerini ve boyutları kaset kullanan dijital video oynatıları
nı cı yla
ı rı
karş tın.
laş
Dijital kayı ortamıolarak CD ve DVD’lerin
t
yaygı ması özellikle DVD disklere uzun süreli
nlaş ve
yüksek kaliteli video kaydıyapı labilmesiyle birlikte
kayı ortamıolarak DVD kullanan video oynatılar
t cı
tirilmiş MPEG-1 (Moving Picture Experts
geliş tir.
Group) sayı video sı şrma formatı VCD
sal kı tı nda
kalitesinde bir video görüntüsü 352X288 piksel
ünde kaydedilirken, MPEG-2 sayı video
çözünürlüğ sal
sı şrma formatı DVD kalitesinde bir video
kı tı nda
görüntüsü 720X526 piksel çözünürlüğünde
kaydedilmektedir.
Dolayıyla 500 satı kalitesinde olan Dijital 8
sı r
ve MiniDV’lerden biraz daha yüksek kaliteli bir kayı
t
Ş 1.37: DVD kaydedicili video
ekil
teknolojisi ortaya çı
kmaktadır.
kamera
DVD disklerin önemli üstünlükleri vardı Kaydettiğ DVD diski kayıformatı
r. iniz t nı
destekleyen bir DVD oynatıda ya da bilgisayarda hiçbir dönüş
cı türme yapmaya gerek
kalmadan izleyebilirsiniz. DVD’li kaydedicilerde bilgi izler, üzerine kaydedildiğ
inden
görüntünün istenen bir noktası hemen gidilebilir.
na
23
28. Araşrma Ödevi: Dijital video kaydedicilerinde yerden kazanç sağ
tı lamak ve kayı t
süresini uzatmak amacı MPEG diye adlandılan bir sı şrma formatı
yla rı kı tı kullanır. Her bir
lı
film çerçevesi (frame) üç yoldan biriyle sı şrır. Bu sışrma yolları intraframe,
kı lı
tı kı tı ;
predicted frame ve bidirectional frame olarak adlandılı Bu sışrma yolların
rır. kıtı nı
nıaraşrı Piyasada satı video oynatılardan bu sı şrma
özelliklerini ve farkları tın. lan cı kıtı
yolları kullananlara örnek bulun ve hangi yolun daha çok kullanı ğ öğ
ı
nı ldını renin.
İ önce Japonya’da ve ardı
lk ndan ABD’de baş layan yüksek tanımlamalı unluklu
/yoğ
(HD-High Definition) TV yayı yla birlikte yüksek çözünürlükte kayı yapan video
nları t
kameralar geliştirilmiş Standard bir VGA kalitesinde video görüntüsü 640 sütun ve 480
tir.
satırdan oluşurken HD teknolojisiyle bu oran 1080i formatıiçin 1920X1440 değ erine
kartı ş
çı lmı r. HD kayıyapan video kameralar HDV kasetler kullanı
tı t r.
Ş 1.39: HD video kamera (arka görünüş
ekil )
Ş 1.38: HD video kamera
ekil
Dijital kameraları yaş ğ en büyük sorun uzun süreli yüksek kaliteli film kaydı
ı
n adı
yapmada yaş lan sorundur. Bunun nedeni kullanı kayımedyası n sı rlı
anı lan t nı nı kapasitede
ünde MPEG-2 sayı video sı şrma formatı 21 saate kadar
oluşudur. DVD çözünürlüğ sal kı tı nda
olarak HDD (Hard Disk Drive) kullanan video kameralar
kayıyapabilen ve kayımedyası
t t
geliştirilmiş tir. HDD kapasitesinin yükseltilmesiyle birlikte kayı süresi de
t
yükseltilebilmektedir. Bu tür kameralarla çok yüksek çözünürlüklü (HD standardı video
nda)
çekimi yapabilmek te mümkündür. Ş ekil 1.40’da 30GB kapasiteli ve maksimum video
boyutu 2016X1512 piksel olan bir video oynatı gösterilmiş
cı tir.
Ş 1.41: HDD video kamera (arka görünüş
ekil )
Ş 1.40: HDD video kamera
ekil
Ş 1.42’de dijital video kameranı (camcorder) genel yapı gösterilmiş Dijital
ekil n sı tir.
kameraları yapıyla paralellik göstermekte olup en büyük farkları
n sı yüksek kaliteli ve uzun
süreli video çekimi yapabilmeleridir. Bunun nedeni yapı nda kullanı genişölçek
ları lan
24
29. entegreli (LSI-Large Scale Integrated) sayı resim iş lemcisinin (DIGIC DV) dijital
sal
kameralarda kullanı resim iş
lan lemcisinden daha kuvvetli olması r.
dı
Ş 1.42: Dijital video oynatısı n yapı
ekil cını sı
Genel bir video kamera cihazı temel bölümden oluş
iki ur:
Kamera Bölümü: Bu bölüm CCD’yi, mercekleri, yakı ma (zoom) motorları ,
- nlaş nı
odaklamayı diyaframı
ve (aperture) içerir.
Video KayıBölümü: Bu bölüm CCD yoluyla elde edilen bilginin analog-dijital
t
-
dönüş türücüler yoluyla sayı çevrilmesinden sonra kayıortamı yazı nı
sala t na lması
sağ (Analog video kameralarda ADC iş
lar lemi yoktur. Bilgi manyetik kaset
bandları analog olarak kaydedilir).
na
Kayıortamı
t olarak HDD, HDV, DVD, MiniDV, Dijital 8 sayı kayıortamları
sal t nı
olarak CF (Compact Flash) Microdrive, SD (Secure
kullanan video oynatıları farklı
cı ndan
Digital), Memory Stick gibi flaş bellek kartları video kaydıyapan kameralar
na
üretilmektedir.
1.2.2. Çalı İ
ş lkesi
ma
Dijital kameralarda ve analog video
kameralarda olduğ gibi dijital video kameralarda da
u
inden geçen ık küçük bir yarı
şı
mercek düzeneğ
iletken resim algı cı olan CCD üzerine
layısı
gönderilir. Çok yüksek çözünürlüklü modern video
kameralarda bir CCD üzerinde 3 milyonun üzerinde
fotohücresi (ığ duyarlı
şa
ı diyot) bulunur.
Ş 1.43: CCD ve mercek
ekil
25
30. Her bir fotohücresinin ığ ş
ş ı iddetini ölçtüğ ve daha parlak ığ daha yüksek
ın şı
ın
ü
elektrik yüküyle temsil edildiğ dijital kameralar bölümünde anlatı ş. Mercek düzeneğ
i lmıtı i,
ş
CCD’nin çalı ması daha pek çok fiziksel donanı dijital kameralarda olduğ gibidir.
ve m u
Ancak dijital video kameralarda kayı ortamıolarak kaset bant, DVD ya da hard disk
t
kullanır.
lı
Dijital video görüntüsünün kaydedilmesinde izlenen iki yol vardı bunlardan biri
r;
analog televizyonlarda kullanı tarama sistemine uygun geçmeli (interlaced) kayıtekniğ
lan t i,
diğeriyse yeni nesil dijital kameralarda kullanı tam kayıtekniğ (Ayrı lı
lan t idir ntı bilgi için
‘Monitörler’ modülüne baş vurun).
Geçmeli analog video görüntüsünde tam bir çerçeve (resim) ikiye bölünmektedir.
Önce tam görünümlü birinci yarı çerçeve ekrana yazdılı ardı
m rır, ndan ikinci yarı çerçeve
m
ekrana yazır. Tam görünümlü iki yarı çerçeve ekrana yazı ğnda tam resim ortaya
ldıı
lı m
çı ş
kmıolur.
İ nesil dijital video kaydedicilerde geçmiş uyum sağ
lk e lamak amacı geçmeli tarama
yla
ilkesine uygun kayıtekniğ korunmuş Böylece televizyonun video giriş bağ
t i tur. ine lanan bir
ş
video kameranı dönüş
n türme iş yapması gerek kalmamı r. Ancak video kameraları
lemi na tı n
performansları n ve teknolojilerinin ilerlemesiyle birlikte geçmeli kayı tekniğ
nı t inden
vazgeçilmiş Böylece her bir çerçeve tek seferde kaydedilmektedir. Televizyonun analog
tir.
video giriş bağ
ine lanan böyle bir kameranı görüntüsünü izleyebilmek için tam çerçevelerin
n
ş lması
ikiye ayrı rı
tı gerekir.
Ş 1.44-1.49’da dijital video kaydedicisinin çalı ilkesi gösterilmiş
ş
ekil ma tir.
Ş 1.45: Titremeye duyarlı
ekil görüntü
Ş 1.44: Kameranımercek düzeneğ
ekil n i dengeleme sistemi
Ş 1.46: Merceklerden geçen ığn CCD
ekil şı
ı
yüzeyine çarpması
Ş 1.47: CCD’den gelen video sinyalini ve
ekil
mikrofondan gelen ses sinyalini iş
leyen
elektronik kontrol kartı
26
31. Ş 1.49: Kaset teknolojisini kullanan kayı
ekil t
ortamı
Ş 1.48: Verilerin elektronik kontrol
ekil
kartı ndan kayıortamı aktarı
t na lması
1.2.3. Aksesuarları
Dijital kameralarda kullanı aksesuarları pek çoğ dijital video kameralarda da
lan n u
kullanır. İ cı adaptörü, farklı adaptörleri, ş aleti ve taş cı
ı çantanı
lı çinde sigara yakısı priz arj yı n
olduğ bir aksesuar takı Ş 1.50’de gösterilmiş
u mı ekil tir.
Ş 1.50: Aksesuar takı
ekil mı
genellikle daha uzun ömürlü olacak ş
Video kameraları bataryaları
n ekilde üretilirler.
Bu nedenle dijital kameralarda kullanı lanlardan biraz daha büyük bataryaları vardı Ayrı
r. ca
harici mikrofon takılabilme özellikleri sayesinde daha güçlü ses kaydıyapabilirler.
27