1. Η
ΓΡΑΦΗ
ΝΙΚΟΣ ΜΑΥΡΙΔΗΣ
Ε1 ΤΜΗΜΑ
2ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΠΕΥΚΩΝ
ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ:2013-14

2. ΓΡΑΦΗ
γραφή είναι η αναπαράσταση της γλώσσας με την τέχνη του
κειμένου και μέσα από την χρήση ενός συνόλου σημείων ή
συμβόλων (γνωστού και ως σύστημα γραφής). Η γραφή
μπορεί να χρησιμοποιήσει αφηρημένους χαρακτήρες που
αναπαριστούν τα φωνητικά στοιχεία του λόγου, όπως στις
Ινδο-ευρωπαϊκές γλώσσες, ή απλοποιημένες αναπαραστάσεις
αντικειμένων και εννοιών, όπως είχαμε στην Ανατολική Ασία
και στην Αρχαία Αίγυπτο στις πικτογραφικές μορφές γραφής.
Εντούτοις η γραφή διακρίνεται από την εικονογραφία, όπως
τα σχέδια εντός των σπηλαίων και η ζωγραφική, και την μη
συμβολική διατήρηση της γλώσσας μέσα από μη κειμενικά
μέσα, όπως ήταν οι μαγνητικές ταινίες ηχογράφησης.

3. ΓΡΑΦΗ
γραφή είναι μια προέκταση της ανθρώπινης γλώσσας στον χώρο
και στον χρόνο. Ξεκίνησε πιθανότατα ως συνέπεια της πολιτικής
επέκτασης των αρχαίων πολιστιμών, που χρειαζόταν αξιόπιστα
μέσα για να μεταφέρουν πληροφορίες, να διατηρούν οικονομικούς
καταλόγους, να κρατούν ιστορικά αρχεία, και παρόμοιες
δραστηριότητες. Γύρω στην 4η χιλιετία προ Χριστού, η πολυμορφία
του εμπορίου και της διοίκησης ξεπερνούσε τις δυνατότητες της
ανθρώπινης μνήμης, και η γραφή επιλέχθηκε ως ένα πιο αξιόπιστο
σύστημα καταγραφής και παρακολούθησης των συναλλαγών σε
μια μόνιμη βάση. Τόσο στην Μέση Αμερική όσο και στην Αρχαία
Αίγυπτο η γραφή μπορεί να προήλθε μέσα από ημερολογιακές και
πολιτικές ανάγκες για καταγραφή περιβαλλοντικών και πολιτικών
συμβάντων

4. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ
ιστορία της γραφής πηγαίνει πίσω μέχρι το 3.500 Π.Χ. και ξεκινά στην
αρχαία Αίγυπτο. Οι άνθρωποι ξεκίνησαν να γράφουν προκειμένου να
διατηρήσουν πληροφορίες σε βάθος χρόνου. Εν τω μεταξύ, οι τεχνικές
άλλαξαν και η εικόνα της γραφής ανανεώθηκε πολλές φορές στη διάρκεια
της χιλιετίας. Όπως και να έχει όμως, ένας λόγος ενώνει τις τεχνικές των
αρχαίων πολιτισμών με τις απαιτήσεις του σήμερα: Η πληροφορίες
περνάνε στις επόμενες γενιές μέσω της γραφής.
α συστήματα γραφής ξεκίνησαν από πικτογραφικά λογογραφικά για να
εξελιχθούν σε ιδεογραφικά λογογραφικά και στη συνέχεια σε συλλαβικά
και τελικά στην αλφαβητική γραφή.
γραφή στον δυτικό κόσμο εξελίχτηκε από το σύστημα μέτρησης των
Σουμέριων στην αρχαία Μεσοποταμία. Οι αρχαιότερες σουμεριακές
πινακίδες που έχουν βρεθεί ως σήμερα ανάγονται στο 3500 π.Χ.,
χρονολογία που γίνεται αποδεκτή σήμερα ως η εποχή εφεύρεσης από τον
άνθρωπο της γραφής.

5. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ
ι περισσότερες γραφές που χρησιμοποιούνται σήμερα, με
εξαίρεση κυρίως τα κινέζικα ιδεογράμματα, κατάγονται, μέσα
από μια μακρά εξελικτική πορεία, από τη σουμεριακή
σφηνοειδή γραφή. Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές μαρτυρίες, η
γραφή εμφανίζεται στην αρχαία Αίγυπτο περίπου το 3100 π.Χ.,
λίγο αργότερα από την πρώτη επιβεβαιωμένη εμφάνισή της στη
Μεσοποταμία.
αρόλο που η ιερογλυφική γραφή δεν αποτελεί απευθείας δάνειο
από τη σφηνοειδή, είναι πιθανόν το αιγυπτιακό σύστημα
γραφής να αναπτύχθηκε ύστερα από την επίδραση του
σουμεριακού. Καθένας από τους χαρακτήρες που συναντάμε στο
σουμεριακό σύστημα -λογογράμματα, φωνητικά σύμβολα και
προσδιοριστικά- εμφανίζονται επίσης και στην αιγυπτιακή
γραφή. Επίσης, στην Αίγυπτο αναπτύχθηκε, παράλληλα με τα
ιερογλυφικά η ιερατική γραφή, όπου ένα σύνολο 24 πρόσθετων
ιερογλυφικών συμβόλων σημειώνει ξεχωριστά σύμφωνα της
γλώσσας.

6. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ
ε επιδράσεις από την αιγυπτιακή γραφή, ίσως και άλλες γραφές,
αναπτύχθηκε στις αρχές της 2ης χιλιετίας π.Χ. το πρωτοσημιτικό
αλφάβητο από το οποίο προήλθε το φοινικικό και στο οποίο
μπορούν να αναχθούν όλα σχεδόν τα αλφάβητα που
χρησιμοποιήθηκαν ποτέ.
πό το φοινικικό αλφάβητο κατάγεται το ελληνικό αλφάβητο και
επίσης, μέσω του αραμαϊκού αλφαβήτου το εβραϊκό, το αραβικό,
τα ινδικά αλφάβητα καθώς και τα αλφάβητα της νοτιοανατολικής
Ασίας κ.ά.. Η σημασία του φοινικικού αλφαβήτου οφείλεται από
την εμπορική κυριαρχία των Φοινίκων στη Μεσόγειο την περίοδο
1200 π.Χ.-800 π.Χ. και την υιοθέτηση αραμαϊκού αλφάβητου από
την Περσική Αυτοκρατορία τον 6ο αιώνα π.Χ. ως επίσημης γραφής
του κράτους.

7. ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΡΑΦΗΣ
ύστημα γραφής είναι ένα συμβολικό, οπτικό σύστημα
καταγραφής της γλώσσας. Σε αντίθεση με την οπτική,
ζωγραφική απεικόνιση γεγονότων και αφηγήσεων, τα
συστήματα γραφής είναι συμβατικοποιημένοι, λιγότερο ή
περισσότερο σταθεροί και τυποποιημένοι τρόποι για την
καταγραφή λέξεων ή φθόγγων.
τσι στα συστήματα γραφής δεν περιλαμβάνονται
ανθρωπολογικά ευρήματα όπως οι παραστάσεις των
προϊστορικών σπηλαίων. Επίσης, διακρίνονται από
συστήματα μέτρησης βάρους, όγκου ή έκτασης, αν και
πιθανότατα κατάγονται από αυτά, γιατί τα συστήματα αυτά
μέτρησης έχουν πολύ περιορισμένη και συγκεκριμένη
εμβέλεια αναπαράστασης.

8. ΓΡΑΦΗ- ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΓΡΑΦΗ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
υτόματη γραφή είναι ένας τρόπος γραφής κατά τον οποίο
η σκέψη εκφράζεται ελεύθερα και αυτόματα, χωρίς
εμπόδια και περιορισμούς από τους κανόνες της λογικής.
ον όρο καθιέρωσε ο Γάλλος λογοτέχνης Αντρέ Μπρετόν
στο Πρώτο Μανιφέστο του υπερρεαλισμού που δημοσίευσε
το 1924. Μέσα από την αυτόματη γραφή οι Υπερρεαλιστές
ζήτησαν να βρουν ασυνήθιστους τρόπους έμπνευσης.
έλησαν να απελευθερώσουν την φαντασία από τα δεσμά
των λογικών και των λογοτεχνικών κανόνων και να
βγάλουν τη λογοτεχνία από το αδιέξοδο που είχε φτάσει
με τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Πολλοί Έλληνες ποιητές
της Γενιάς του Τριάντα δέχτηκαν την επίδραση του
Υπερρεαλισμού
όπως
ο
Οδυσσέας Ελύτης,
ο
Ανδρέας Εμπειρίκος και ο Νίκος Εγγονόπουλος.

9. Η ΓΡΑΦΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

10. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ
ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ
τυπογραφία αποτελεί ανακάλυψη των Κινέζων. Αναπτύχθηκε
αρχικά με τη μέθοδο της ξυλογραφίας, του σκαλίσματος
δηλαδή ενός θετικού ειδώλου της σελίδας που πρέπει να
τυπωθεί πάνω σε ένα κομμάτι ξύλο, και στη συνέχεια της
εκτύπωσης, με την πίεση του ξύλου -που στο μεταξύ έχει
αλειφθεί με μελάνι- πάνω σε χαρτί ή ύφασμα. Η μέθοδος αυτή
εμφανίστηκε στην Κίνα κατά την αρχαιότητα, και η πρώτη
εφημερίδα κυκλοφόρησε εκεί τον 9ο μ.Χ. αιώνα.
τη ραγδαία όμως εξέλιξη της τυπογραφίας στην Κίνα
συνέβαλε τόσο η ανακάλυψη του χαρτιού (105), όσο και η
εξάπλωση του βουδισμού. Από τη μία το χαρτί ήταν το
καταλληλότερο υλικό λόγω της αντοχής του και του χαμηλού
κόστους του, και από την άλλη, η πρακτική των βουδιστών να
κάνουν πολλά αντίγραφα των προσευχών και άλλων ιερών
κειμένων τούς ενθάρρυνε την ανακάλυψη νέων μηχανικών
μέσων αναπαραγωγής τους. Τα αρχαιότερα δείγματα της
κινεζικής τυπογραφίας είναι ανάγλυφα τυπωμένα γράμματα
και ζωγραφιές σε ξύλινη επιφάνεια και χρονολογούνται στο
200.

11. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ
ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ
πίσης καταγράφετε στην ιστορία η εφαρμογή των
σφραγιδόλιθων
ήταν
από
τους
Βαβυλώνιους,
αλλά
χρησιμοποιήθηκαν και αλλού ως θρησκευτικά σύμβολα, αλλά
και προς αντικατάσταση των υπογραφών. Το σχέδιο που
ήθελαν να τυπώσουν το χάραζαν πρώτα πάνω σε μία
σφραγίδα ή μία πέτρα, την οποία βουτούσαν σε χρώμα ή στη
λάσπη και την πίεζαν πάνω σε μία λεία ελαστική επιφάνεια.
εξέλιξη των τυπογραφικών μεθόδων ήταν διαφορετική στις
ιστορικές περιόδους και τα διαφορετικά μέρη του κόσμου. Η
αντιγραφή των βιβλίων με το χέρι, με τη χρήση πένας ή
πινέλου με μελάνι, ήταν χαρακτηριστικό του αιγυπτιακού,
του ελληνικού και του ρωμαϊκού πολιτισμού. Με παρόμοιο
τρόπο γινόταν και η αντιγραφή βιβλίων στα μεσαιωνικά
μοναστήρια.
επόμενη σημαντική εξέλιξη ήταν η χρήση κινητών
τυπογραφικών στοιχείων, που μπορούσαν να αναδιαταχθούν
και να επαναχρησιμοποιηθούν πολλές φορές. Η τεχνική αυτή
επινοήθηκε επίσης στην Κίνα περί το έτος 1000.

12. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ
ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ
εμφάνιση της τυπογραφίας στην Ευρώπη πραγματοποιήθηκε
περίπου το 1448 μ.Χ. Η εφεύρεση της έγινε από τον Ιωάννη
Γουτεμβέργιο στη Γερμανία ο οποίος κατασκεύασε ξύλινα
κινητά τυπογραφικά στοιχεία. Το πρώτο βιβλίο που τύπωσε
ήταν η Αγία Γραφή.
ευκολία με την οποία μπορούσαν να παραχθούν βιβλία
επέτρεψε να τυπωθούν συγγράμματα αρχαίων Ελλήνων και
Ρωμαίων συγγραφέων, που έως τότε αναπαράγονταν μόνο
από αντιγραφείς σε μοναστήρια, και υπήρξε έτσι μια στροφή
στην κλασική αρχαιότητα.
ο επόμενο μισό του 15ου αι. τυπώθηκαν περισσότερα από
6.000 έργα, ενώ ο αριθμός των τυπογράφων σε όλη την
Ευρώπη αυξανόταν συνεχώς. Ενώ η πρώτη ελληνική
γραμματική που τυπώθηκε ήταν το 1476 στο Μιλάνο.
τυπογραφία επίσης επέτρεψε τη γοργή μετάδοση και
ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και πληροφοριών. Αυτό είχε σαν
αποτέλεσμα τη ραγδαία μετάδοση της γνώσης και την
διεύρυνση τις πνευματικής καλλιέργειας, που έως τότε ήταν
προνόμιο μόνο του κλήρου και των αριστοκρατών, οδηγώντας
στην περίοδο της Αναγέννησης.

13. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
ww.greekbooks.gr