1. Sanatçının yaratım sürecinin psikolojik (özellikle bilişsel, psikanalitik ve kişilik açılarından) çözümlenmesi
2. Sanat yapıtının bir çıktı olarak psikolojik (özellikle bilişsel, psikanalitik ve kişilik açılarından) çözümlenmesi
3. Sanat yapıtının sanatseverler ve özellikle de sanatsevmezler tarafından alımlanma süreci
4. Sanatçıyla ilgili genel tutumlar ve özellikle de olumlu/olumsuz kalıpyargılar
5. Sosyal psikoloji ekseninde bireysel ve toplu sanatlar ayrımı
6. Akıl hastalarının ürettiği sanat yapıtları ve sanat terapisi
7. Sanatın bir psikoloji yöntemi olarak kullanımı
8. Sanat eğitiminde psikoloji
9. Psikoloji bilgisiyle desteklenmiş sanat
10. Sanat yapıtlarıyla desteklenmiş bir psikoloji eğitimi
1. Sanat Psikolojisi
Giriş
Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin
ulasbasar@gmail.com
Yazı için bkz. http://kolajart.com/wp/2014/12/07/doc-dr-ulas-basar-gezgin-sanat-psikolojisinin-
onundeki-10-guzergah/
2. Giriş
• Sanat ve psikoloji
• Sanatın alt dalları
• Psikolojinin alt dalları
• Yüzü aşkın çalışma alanı
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 2
3. Sanat Psikolojisinin 10 Güzergahı
• 1. Sanatçının yaratım sürecinin
psikolojik (özellikle bilişsel,
psikanalitik ve kişilik açılarından)
çözümlenmesi
• 2. Sanat yapıtının bir çıktı olarak
psikolojik (özellikle bilişsel,
psikanalitik ve kişilik açılarından)
çözümlenmesi
• 3. Sanat yapıtının sanatseverler
ve özellikle de sanatsevmezler
tarafından alımlanma süreci
• 4. Sanatçıyla ilgili genel tutumlar
ve özellikle de olumlu/olumsuz
kalıpyargılar
• 5. Sosyal psikoloji ekseninde
bireysel ve toplu sanatlar ayrımı
• 6. Akıl hastalarının ürettiği sanat
yapıtları ve sanat terapisi
• 7. Sanatın bir psikoloji yöntemi
olarak kullanımı
• 8. Sanat eğitiminde psikoloji
• 9. Psikoloji bilgisiyle
desteklenmiş sanat
• 10. Sanat yapıtlarıyla
desteklenmiş bir psikoloji
eğitimi
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 3
4. 1. Sanatçının Yaratım Süreçleri
• Genel yaklaşımlarla ilgili sorunlar
• Motivasyon
• Yazar/sanatçı bloğu (tıkanma)
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 4
5. 2. Bir Çıktı Olarak Sanat Yapıtı
• İzdüşümsel bakış
• Bir mürekkep testi olarak sanat
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 5
6. 3. Sanatın Alımlanması
• Sanatseverler/Sanat dostları
• Sanatsevmezler/Sanat düşmanları
• Tutum tayfında ortada olan çoğunluk
• Kültür endüstrisi ürünleri
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 6
8. 5. Bireysel Sanatlar ve Toplu Sanatlar
• Sinema vs. Yazın
• Sokak sanatları
• Katılımcı sanat
• Sosyal psikoloji
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 8
9. 6. Akıl Hastaları ve Sanat Terapisi
• Şizofrengi Dergisi
• Kalıpyargılar
• Rahatlama
• Eğlendiren sanat
• Kültür endüstrisi
• Sanatın insan psikolojisine etkileri
• Kişilik gelişimi için sanat
• Sanat terapisini kim yapmalı?
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 9
10. 7. Bir Psikoloji Yöntemi Olarak Sanat
• ‘Bir Resim Çiz’
• Günlük yazımı
• Psikodrama
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 10
11. 8. Sanat Eğitimi
• “Sanatsal becerilerin ve de sanatçı
motivasyonunun geliştirilmesi için ne tür
eğitim ortamları yaratılmalı?”
• Sanat eğitiminin diğer işlevleri
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 11
12. 9. Sanatın Desteği Olarak Psikoloji
• Sanatçı/yazar bloğunu kırmak
• Anlatıbilim: Olay örgüsü, kişilikler, açılış,
kapanış vd.
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 12
13. 10. Sanatla Psikoloji Eğitimi
• Psikoloji derslerinde film kullanımı
• Psikoloji derslerinde yazın kullanımı
• Sanatçıların kişilik çözümlemesi (örn/ Frida)
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 13
14. Sonuç
• Yüzü aşkın çalışma alanı
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 14
15. Ek Okumalar-1
• Gezgin, U. B. (hazırlanıyor). Yaratıcı yazarlık ve
film eleştirisi.
• Gezgin, U. B. (hazırlanıyor). Gezi Direnişi ve
Sanat: Direniş için Sanat ve Sanatla Direniş.
• Gezgin, U.B. (2015). Şiir Eleştirileri Seçkisi
(yayınlanmak üzere değerlendiriliyor).
• Gezgin, U. B. (2014). Bilişsel bilimler elkitabı.
İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• http://www.pandora.com.tr/urun/bilissel-bilimler-
el-kitabi/349165
• http://bilisselbilim.com/bilissel-bilimler-elkitabi/
• Gezgin, U.B. (2014). Büyük Diktatörle Politik
Psikoloji. 16 Mayıs 2014.
http://www.slideshare.net/dr_gezgin/buyuk-diktatorle-
politik-psikoloji
• Gezgin, U.B. (2014). Sosyal Psikolojideki
Yüklemleme Kuramı Açısından Nazım Hikmet
Şiirinde Kötülük. Anahtar Konuşma. Edebiyatta
Buluşma V: “Edebiyatımızda Kötülük ve
Kötüler” Öğrenci Sempozyumu, 6 Mayıs 2014
Yeditepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı
Bölümü, 09:15-09:45.
http://www.slideshare.net/dr_gezgin/nazim-hikmet-
ve-kotuluk-sunumu-ulas-basar-gezgin
• Gezgin, U.B. (2014). ‘Tehlikeli Oyunlar’ film
gösterimi ve semineri. İstanbul Gelişim
Üniversitesi Psikoloji Klübü, 12 Mart 2014,
İstanbul.
• Gezgin, U.B. (2014). Deney: Bir Mürekkep Testi
Olarak Film. Bianet, 25 Mart 2014.
http://bianet.org/bianet/sanat/154381-deney-bir-
murekkep-testi-olarak-film
• Gezgin, U.B. (2014). Ümit Burnu(24): Yazın ve
Psikoloji: Yola Devam. Halkın Nabzı, 30 Nisan
2014.
http://www.maltepeninnabzi.com/?p=3676#.U
2ICvmKf6lo.twitter
• Gezgin, U.B. (2014). Ümit Burnu(18): Tehlikeli
Oyunlar. Halkın Nabzı, 19 Mart 2014.
http://www.maltepeninnabzi.com/?p=3114#.U
ynPkf34oJQ.twitter
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 15
16. Ek Okumalar-2
• Gezgin, U.B. (2014). Ümit Burnu(12): Devrimci Arabesk ve
Arabeskte Devrim. Halkın Nabzı, 5 Şubat 2014.
http://www.maltepeninnabzi.com/?p=2697
• Gezgin, U.B. (2014). Sosyal Psikoloji Açısından Edebiyat ve
İktidar. Kolaj Art, 3 Nisan 2014.
http://kolajart.com/wp/2014/04/03/ulas-basar-gezgin-sosyal-psikoloji-
acisindan-edebiyat-ve-iktidar/
• Gezgin, U. B. (2014). “Ben bütün karanlıkları bunlarla yendim”:
Hasan Hüseyin’in ‘Kızılırmak’ şiiri (1966) üstüne-2. Hayal Dergisi,
sayı 48. Ocak - Şubat - Mart 2014.
• Gezgin, U.B. (2014). Anlatıbilim açısından ‘Kürk Mantolu
Madonna’. 27.08.2014.
http://www.slideshare.net/dr_gezgin/anlatbilim-asndan-krk-mantolu-
madonna
• Gezgin, U.B. (2013). Deney (Das Experiment) filmi semineri. İGÜ,
İstanbul, 27 Aralık 2013.
• Gezgin, U. B. (2013). Anlatıbilim Açısından Politik Bilim-Kurgu:
Tür Özellikleri ve Olay Örgüleri. Fantastik ve Bilim-Kurgu
Edebiyatı Sempozyumu, 14-15 Kasım 2013. Yıldız Teknik
Üniversitesi, İstanbul.
http://www.yildiz.edu.tr/images/images/FantastikBr.pdf
• http://www.edebiyathaber.net/fantastik-ve-bilimkurgu-edebiyati-
sempozyumu-14-15-kasimda/
• Gezgin, U.B. (2013). Psikoloji, Edebiyat ve Sinema: Bir Anlatı
Olarak İnsan. Ümraniye Rehberlik Araştırma Merkezi'nde
verilmiş seminer, 26 Kasım 2013, İstanbul.
• http://www.slideshare.net/dr_gezgin/psikoloji-edebiyat-ve-sinema-
bir-anlatiolarakinsan
• http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/34/21/888927/ice
rikler/psikolojiedebiyatsinema-bir-anlati-olarak-insan-semineri_
930357.html?CHK=9ec7c455deb5913f78c1da672e989
37b
• Gezgin, U. B. (2013). Psychology and architecture in cities: Phallic
architecture, urban quality of life, environmental psychology and
social engineering. SANART II. Turkish Aesthetics Congress, 24-
26 October 2013, Mersin, Turkey.
• http://www.mersin.edu.tr/haberler/sanart-ii-turkiye-estetik-kongresi-
2013
• http://www.slideshare.net/dr_gezgin/arch-psy-paper
• Gezgin, U.B. (2013). Gezi direnişi film olsaydı: Anlatıbilim
açısından direniş. Bianet, 31 Ağustos 2013,
http://bianet.org/biamag/toplum/149528-gezi-direnisi-film-olsaydi-
anlatibilim-acisindan-direnis
• Gezgin, U. B. (2013). Oyunlarda oyuncak olarak yaşamak. Çilek
Dergisi, Aralık 2013, sayı 6.
• Gezgin, U. B. (2013). “Ben bütün karanlıkları bunlarla yendim”:
Hasan Hüseyin’in ‘Kızılırmak’ şiiri (1966) üstüne. Hayal Dergisi,
sayı 47.
• Gezgin, U. B. (2013). Ferçler ve Zebler: ‘Binbir Gece Masalları’
üstünde bir içerik çözümlemesi denemesi . Evrensel Kültür
Dergisi, sayı 259, Temmuz 2013.
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 16
17. Ek Okumalar-3
• Gezgin, U. B. (2013). Türkiye Sineması’nda karlı bir doruk:
‘Ağrıdağı Efsanesi’ üstüne. Sekans Sinema Yazları Seçkisi 8.
Ankara: Phoenix Yayınevi.
http://www.idefix.com/kitap/sekans-sinema-yazilari-seckisi-
8-
kolektif/tanim.asp?sid=R80GQ0Y47S0SWCZNV2DA
• Gezgin, U.B. (2013). ‘Amerikan Güzeli’ (‘American Beauty’)
Filmi Neden Hâlâ İzlenebiliyor? Bianet, 7 Aralık 2013,
http://bianet.org/biamag/diger/151764-amerikan-guzeli-neden-
hala-izlenebiliyor
• Gezgin, U. B. (2013). İki Artı İki Beş Eder mi?: Arabesk Bir
Filmin Eleştirisi . Sinamatek Dergisi, sayı 12, s.70-77, Nisan
2013. http://www.sinematekdergi.com/12/SD-sayi12.pdf
• Gezgin, U. B. (2013). ‘Notre Dame’ın Kamburu’ ve
romanların film uyarlamaları üzerine. Sinematek Dergisi,
sayı 12, s.36-43, Nisan 2013.
http://sinematekdergi.com/12/
• http://www.sinematekdergi.com/12/SD-sayi12.pdf
• Gezgin, U. B. (2013). Yabandan Gelen Adam. Sinematek
Dergisi, sayı 11, Mart 2013, s. 42-55.
http://www.sinematekdergi.com/11/
• http://www.sinematekdergi.com/11/SD-sayi11.pdf
• Gezgin, U. B. (2012). Anlatıbilim açısından tarihyazımı.
Haberajans, 23 Mart 2012.
http://www.haberajans.com/anlatibilim-acisindan-tarihyazimi-
yazisi-2710.html
• Gezgin, U. B. (2011). Tarih(çilik) ve öykü(cülük): Nerede
nasıl ayrılıyorlar? İzinsiz Gösteri Dergisi, sayı 239 (Temmuz-
Ağustos 2011).
http://www.izinsizgosteri.net/new/?issue=64&page=1&co
ntent=541
• Gezgin, U. B. (2010). Futbol neden en yaygın spordur?
Resim sergilerine gidenlerin sayısı neden az? Ve dahası…
Cogito Dergisi, sayı 63 (Yaz 2010).
http://www.ykykultur.com.tr/dergi/?dizi=Cogito
• İzinsiz Gösteri Dergisi, sayı 199 (Kasım-Ekim 2009).
http://www.izinsizgosteri.net/new/?issue=58&page=1&co
ntent=479
• Gezgin, U. B. (2010). Asya-Pasifik’te Bu Hafta (148): Ho Çi
Min Kenti’nde sanat dünyası. Evrensel Gazetesi, 31 Ekim
2010. http://evrensel.net/ekhaber.php?haber_id=77518
•
• Gezgin, U. B. (2010). Asya-Pasifik’te Bu Hafta (120):
(Çöp)Sanat ve kent... Evrensel Gazetesi, 23 Mayıs 2010.
http://evrensel.net/ekhaber.php?haber_id=69747
• Gezgin, U. B. (2010). Sanatı değerlendirebilmek için 2 ölçüt:
Emek-yoğunluğu ve yeri-doldurulamazlık.
http://kultur.sol.org.tr/makaleler/ulas-basar-gezgin/sanati-degerlendirebilmek-
icin-iki-olcut-emek-yogunlugu-ve-yeri-doldurul
• Gezgin, U. B. (2009). Münevver Karabulut filmine katkı ve
anlatıbilim açısından Münevver Karabulut cinayeti. Günlük
Gazetesi, 25 Eylül.
http://www.gunlukgazetesi.com/haber.asp?haberid=79504
• Gezgin, U. B. (2009). Silent movies, cognition and
personality. Almanya: VDM Verlag.
http://www.amazon.com/Silent-Movies-Cognition-Basar-
Gezgin/dp/3639202694
12/9/2014 sanat psikolojisi - Doç.Dr. Ulaş Başar Gezgin 17