endoskopi kalite standartları

1. ENDOSKOPİ ÜNİTELERİNDE KALİTE STANDARTLARI
Ekim 2019 ANTALYA
Fetiye GÖKGÖZ

2.  Kalite nedir?
 Endoskopi Ünitelerinde Kalite Standartları
 Hastane Hizmet Kalite Standartları (HKS)(2011)
 Sağlıkta Kalite Standartları 5.1 (SKS)2017
Sunu planı

3. Kalite nedir?
Mükemmellik,üstünlük derecesidir(Webster's ve oxford
sözlükleri).
Bir hizmetin veya ürünün isteklere uygunluk derecesidir
(EOQC-Avrupa Kalite Kontrol Organizasyonu).
İlk seferde ve her seferde doğru olanı yapabilmektir.

4.  Endoskopi, sindirim sistemi hastalıklarının teşhis ve tedavisinde
çok popüler hale gelmiştir.
 Deneyimli endoskopistlerde bile işlem sırasında istenmeyen
durumlar ortaya çıkabilir.
 Endoskopist iyi bir iş yapmayı amaçlarken, hasta ve yakınları
endoskopi ünitesinde geçirecekleri zamanda konfora ve elde
edecekleri sonuca bakmakta, işin teknik kısmını
bilmemektedirler.
 İşin teknik kısmı endoskopistlerin sorumluluğundadır.
Endoskopist ne kadar yetenekli ve tecrübeli olsa da; iyi ekipman,
iyi imkanlar, iyi eğitilmiş motive bir ekip olmadan çalışamazlar.
 Çoğu sağlık merkezi kalite geliştirmeye önem verse de,
endoskopi ünitelerinin bu değişkenleri ile ilgili bir rehber yakın
zamana kadar bulunmamaktaydı.
Endoskopi Ünitelerinde Kalite Standartları

5.  Endoskopi ünitelerinin daha modern hale gelmesi
için, İngiltere'de Dr. Roland Valori tarafından
“Global Rating Scale” geliştirilmiştir.
 Amerika Birleşik Devletleri'nde ilk kez , endoskopi
ünitelerinin kalitesini belirlemek amacıyla bazı
parametreler "Cotton" tarafından önerilmiştir.
Endoskopi Ünitelerinde Kalite Standartları
-Valori RM et al. GIE. 2009;69:AB221.
-Cotton PB: J Interv Gastroenterol. 2011;1(2):83-87.

6.  Birimin yaşı
 Endoskopi bölümünün bulunduğu yer (Hastane,
Özel Endoskopi Merkezi)
 Akreditasyon belgesi durumu
 Medikal yöneticisi
 Hemşirelik yöneticisi
 Son 1 yıllık faaliyeti
Endoskopi Ünitelerinde Kalite Standartları
-Cotton PB: J Interv Gastroenterol. 2011;1(2):83-87.

7.  İşlem odası ve hasta yatak sayısı
 Hemşire sayısı ve deneyim seviyeleri
 İşleyiş prosedürü (Sedasyon Onam Formu, Risk
Azaltma, vb.)
 Güvenlik önlemleri (enfeksiyon derecesi,
beklenmedik tıbbi girişimler, vb.)
 İletişim ve geribildirim (Hasta ve memnuniyet
verileri, randevusuna gelmeyenler, vb.)
Endoskopi Ünitelerinde Kalite Standartları
-Cotton PB: J Interv Gastroenterol. 2011;1(2):83-87.

8.  ASGE tarafından, endoskopist ve kıdemli endoskopi
hemşirelerine 2 günlük bir sertifikasyon programı
uygulanarak endoskopi ünitelerinde kalite
standartları başlatılmıştır.
 Bu standartların daha yükseltilmesi için ASGE
tarafından çok sayıda endoskopi merkezini
kapsayan bilimsel araştırmalar yapılarak kılavuzlar
oluşturulmaktadır.
American Society for Gastrointestinal Endoscopy(ASGE)
-Cotton PB: J Interv Gastroenterol. 2011;1(2):83-87.
-Lukejohn WD:Videogie 2017;2(6):119-140.

9.  Ülkemizde endoskopi ünitelerinde kalite
standartları ilk olarak 2011 yılında, T.C. Sağlık
Bakanlığı'na bağlı “Tedavi Hizmetleri Genel
Müdürlüğü Performans Yönetimi ve Kalite
Geliştirme Daire Başkanlığı” tarafından yayınlanan
“Hastane Hizmet Kalite Standartları” isimli kitapta
belirlenmiştir.
Hastane Hizmet Kalite Standartları
-Hastane Hizmet Kalite Standartları. Ankara 2011.

10.  Endoskopi ünitelerinde fiziki düzenleme
yapılmalıdır.
 Endoskopi ünitesinin işleyişine yönelik yazılı
düzenleme bulunmalıdır.
 Randevu ve sonuç verme işlemlerine yönelik
düzenleme yapılmalıdır.
 Endoskopi ünitesinde dezenfeksiyon süreci kontrol
altına alınmalıdır.
 Endoskopların dezenfeksiyon işlemine yönelik
düzenleme yapılmalıdır.
Hastane Hizmet Kalite Standartları
-Hastane Hizmet Kalite Standartları. Ankara 2011.

11.  İlaç ve kitlerin muhafaza edildiği buzdolaplarının
sıcaklık takipleri yapılmalıdır.
 Hastalara hizmet verilen alanlar iletişime açık bir
şekilde düzenlenmelidir.
 Tıbbi cihazların yönetimine yönelik düzenleme
yapılmalıdır.
 Hastanenin temizliğine yönelik düzenleme
yapılmalıdır.
 Kişisel temizlik alanlarına yönelik düzenleme
yapılmalıdır.
Hastane Hizmet Kalite Standartları
-Hastane Hizmet Kalite Standartları. Ankara 2011.

12.  Riskli girişimsel işlemler öncesinde hasta
bilgilendirilmeli ve rızası alınmalıdır.
 Hasta mahremiyetini sağlamaya yönelik
düzenlemeler bulunmalıdır.
 El hijyenini sağlamaya yönelik malzeme
bulunmalıdır.
 Atıkların kaynağında ayrıştırılmasına yönelik
düzenleme yapılmalıdır.
Hastane Hizmet Kalite Standartları
-Hastane Hizmet Kalite Standartları. Ankara 2011.

13. Sağlıkta Kalite Değerlendirmesi
2016 yılında Sağlıkta Kalite Standartları 5.Versiyon
2017 yılında Sağlıkta Kalite Standartları 5.Versiyon
1.revizyondan yapılıyor.
Her bölüm yılda 1 defa kendini Sağlıkta Kalite Standartları(SKS)
kitabında bulunan standartlar dahilinde değerlendirir.
Öz değerlendirme raporu kalite departmanı tarafından hazırlanır.

14. Sağlıkta Kalite Standartları -2017
1)Kurumsal hizmetler
2)Hasta ve çalışan odaklı hizmetler
3)Sağlık hizmetleri
4)Destek hizmetleri
5)Gösterge yönetimi

15. KURUMSAL
HİZMETLER
HASTA VE ÇALIŞAN
ODAKLI HİZMETLER
SAĞLIK HİZMETLERİ DESTEK HİZMETLERİ GÖSTERGE YÖNETİMİ
Kurumsal Yapı Hasta Deneyimi Hasta Bakımı Tesis Yönetimi Göstergelerin
İzlenmesi
Kalite Yönetimi Hizmete Erişim İlaç Yönetimi Otelcilik Hizmetleri Bölüm Bazlı
Göstergeler
Doküman Yönetimi Yaşam Sonu
Hizmetler
Enfeksiyonların
Önlenmesi
Bilgi Yönetim Sistemi Klinik Göstergeler
Risk Yönetimi Sağlıklı Çalışma
Yaşamı
Sterilasyon Hizmetleri Malzeme ve Cihaz
Yönetimi
Güvenlik Raporlama
Sistemi
Transfüzyon
Hizmetleri
Tıbbi Kayıt ve Arviş
Hizmetleri
Acil Durum ve Atık
Yönetimi
Radyasyon Güvenliği Atık Yönetimi
Eğitim Yönetimi Acil Servis Dış Kaynak Kullanımı
Sosyal Sorumluluk Ameliyathane
Yoğun Bakım Ünitesi
Yeni Doğan Yoğun
Bakım Ünitesi
Doğum Hizmetleri
Psikiyatri Hizmetleri
Biyokimya
Laboratuvarı
Mikrobiyoloji
Laboratuvarı
Patoloji Laboratuvarı
Doku Tipleme
Laboratuvarı
Tablo1: SKS-Hastane Boyut ve Bölümler Tablosu

16. Sağlıkta Kalite Standartları
1) Kurumsal Hizmetler
- KEY0500:
Hasta/hasta yakını eğitimlerine yönelik
düzenleme bulunmalıdır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Kalite Standartları (SKS), 2017

17. Sağlıkta Kalite Standartları
2) Hasta ve çalışan odaklı hizmetler
2.a) Hasta deneyimi
Amaç;hastanede bulunan sağlık süreçlerine hasta gözüyle bakarak
hasta ve yakınlarına kaliteli hizmet sunulmasıdır.
- HHD05: Her türlü tıbbi müdahale öncesinde hasta rızası
alınmalıdır.
- HHD06: Tüm sağlık hizmeti süreçlerinde hastanın
fiziksel,sosyal,bilişsel mahremiyeti sağlanmalıdır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Kalite Standartları (SKS), 2017

18. Hasta ve Çalışan Odaklı Hizmetler
2.b) Hizmete erişim
Amaç;hastaların hastane hizmetlerine zamanında,etkili ve yeterli şekilde
ulaşabilmeleri için tedbirlerin alınmasını sağlamaktır.
- HHE04: Teşhis ve tedavi amaçlı randevu ve sonuç verme
süreçlerine ilişkin düzenleme bulunmalıdır.
*Endoskopi işleyiş prosedürü olmalıdır. Prosedürün içeriğinde;
.randevu verilmesi
.işlem hazırlığı (hasta ve cihaz hazırlığı)
.işlem süreci
.işlem sonrası (takip ve taburculuk süreci)
.endoskopların temizlik ve dezenfeksiyonu
*Patoloji örneği alma,hazırlama ve teslim talimatı
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Kalite Standartları (SKS), 2017

19. Hasta ve Çalışan Odaklı Hizmetler
2.c) Sağlıklı çalışma yaşamı
Amaç;sağlık çalışanları için ideal,güvenli bir çalışma
ortamının sağlanmasıdır.
- HSÇ07: Çalışanların sağlık taramaları yapılmalıdır.
Bu taramaların; içeriği,kapsamı,zamanı,sıklığı ve nerede yapılacağı, sonuçlarının
kim tarafından değerlendirileceği,olumsuz sonuçlarda neler yapılacağı bölüm
riskleri ve çalışan görüşlerine göre hazırlanmalıdır.
Sonuçlar çalışan ile paylaşılmalı,bilgi güvenliği olmalı,olumsuzluk durumunda
takip ve tedavi yapılmalıdır.
- HSÇ08: Çalışanlar tarafından kişisel koruyucu
ekipmanlar kullanılmalıdır.

20. YAPILMASI GEREKEN TETKİKLER, PERİYOT VE RİSKLER
- Endoskopi
- Taş Kırma
- Anjio
- İşe ilk giriş
- 6 ayda bir
- Olay olduğunda
- Enfeksiyon
- Radyasyon riski
- Delici kesici alet
yaralanmaları
- Vücut sıvısı ile
mukoza teması
- Tehlikeli atık riski
- Alerji (latex)
- Anamnez
- HBs Ag, Anti HBs,
Anti HCV, Anti HIV,
HBc İgG
- Hemogram
- Tiroid Fonksiyon
Testleri
- Periferik Yayma
- Dermatolojik
Muayene
- Göz Muayenesi
- Gereğinde eski
tetkikler ile
kıyaslama
Sonuçlar:
-Enfeksiyon
Hastalıkları Uzmanı
tarafından
değerlendirilir.
-Gerekirse tetanoz
aşısı serumu, hepatit
b aşı serumu yapılır.

21. Sağlıkta Kalite Standartları
3) Sağlık Hizmetleri

22. 3) Sağlık Hizmetleri
SHB08:Kimlik doğrulama amacıyla kimlik
tanımlayıcısı kullanılmalıdır.
• Herhangi bir test, girişim veya tedavi
öncesi
• İlaç hazırlama ve uygulama öncesi
• Kan ve kan ürünü uygulaması öncesi
• Örnek almadan önce
• Hasta transferinden önce yapılmalıdır.
Hasta adı-soyadı
Hasta numarası
Doğum tarihi (gün-ay-yıl olarak)
Oda numarası, yatak numarası kimlik belirleyici değildir
kesinlikle kullanılmaz.

23. 3) Sağlık Hizmetleri
SHB09:Hasta düşmelerinin önlenmesine yönelik
çalışmalar yapılmalıdır.
Hasta düşmelerinden kaynaklanabilecek
yaralanma riskini azaltmak için
“Hasta Düşmelerini Önleme Talimatı”
doğrultusunda hareket edilir.
Hastalar düşme riskine göre değerlendirilir;
Riskli olan hastalara yeşil kol bandı
takılır,
Hasta odası kapılarında 4 yapraklı
yonca figürü asılır.
Riskler doğrultusunda gerekli önlemler alınır.

24. Sağlıkta Kalite Standartları
3.a) İlaç yönetimi:
Amaç: Hastanede ilacın dahil olduğu tüm süreçlerde etkin yönetimi
sağlamak, hasta ve çalışana yönelik riskleri en aza indirmektir.
- SİY11: Narkotik ve psikotrop ilaçlara yönelik düzenleme
yapılmalıdır.
Acil müdahale seti bulunmalıdır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Kalite Standartları (SKS), 2017

25.  Acil müdahale seti bulunmalıdır.
Sağlıkta Kalite Standartları

26. Sağlık Hizmetleri
3.b) Enfeksiyonların Önlenmesi
Amaç: Bilimsel kurallar ve ulusal mevzuata göre çalışanları ve
hastaları sağlık hizmetlerine bağlı oluşabilecek enfeksiyon risklerini:
-Tespit etmek
-Önlemek
-Oluşması durumunda kontrol altında tutmaktır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Kalite Standartları (SKS), 2017

27. Sağlık Hizmetleri
3.c) Sterilizasyon Hizmetleri
Amaç: Hastanelerde,enfeksiyonların önlenmesi için gerçekleştirilen
tüm sterilizasyon işlemlerinin,bilimsel kurallar ve kabul görmüş
uygulamalar çerçevesinde kontrol altına alınmasını sağlamaktır.
- SSH11: Hastanede kullanılan endoskopik cihazların
yüksek düzey dezenfeksiyon süreci kontrol altına
alınmalıdır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Kalite Standartları (SKS), 2017

28. YÜKSEK DÜZEY DEZENFEKTAN AKTİVİTE KONTROL FORMU
Şube: Solüsyon Adı: Ay:
Bölüm: Solüsyon No: Yıl:
Kontrol
Tarihi
Saat
Solüsyonun
Son
Kullanma
Tarihi
İndikatör Berraklık Partikül Solüsyon
Kontrol
Eden
Uygun Değil Berrak Değil Yok Var Uygun Değil
Dezenfektan Etiketi
Ürün adı: ........................................ml
dezenfektan/enzimatik/ ......lt su
Son kullanma tarihi, saati: ..../..../.... ....:....
Hazırlanma tarihi, saati: ..../..../.... ....:....
Hazırlayan: ......................................

29. 08/26/19
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Kalite Standartları (SKS), 2017

30. Sağlık Hizmetleri
3.d) Radyasyon Güvenliği
Amaç: Hasta ve çalışanları sağlık hizmetinden kaynaklanan
radyasyona maruz kalma süresini azaltmaya yönelik önlemlerin
alınmasını sağlamaktır.
- SRG04: Riskli girişimsel işlem yapılan görüntüleme
alanlarına yönelik düzenleme bulunmalıdır.
Çalışanlar;
CPR,radyasyon güvenliği eğitim almalıdır.
Acil müdahale seti bulunmalıdır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Kalite Standartları (SKS), 2017

31. Sağlık Hizmetleri
- Radyasyon koruyucuları yılda 1 kez ve
gereğinde kontrolleri yapılmalıdır. Radyoloji
uzmanı tarafından onaylanmalıdır.
- Bireysel dozimetreler kullanılmalıdır.
- Her dozimetre takip dönemi sonundaki
radyasyon dozu kayıt altına alınmalı ve yıllık
toplam doz hesaplanmalıdır.
- Radyasyon dozları dönemsel ve yıllık olarak
yasal sınırlarıyla kıyaslanmalıdır.

32. Sağlık Hizmetleri
3.e) Patoloji laboratuvarı
Amaç: Patoloji laboratuvarı ,çalışma süreçlerine yönelik doküman
oluşturulmalıdır.
Patoloji örneğinin;
- transfer
- kabul ve ret kriterleri
- raporlama
- panik tanı kriterleri
- sonuçların hastaya ve hekime ulaştırılması
- raporların arşivlenmesi

33. DESTEK HİZMETLER
4a) Malzeme cihaz yönetimi
Amaç: Sağlık hizmeti verirken kullanılan malzeme , cihazların hasta
ve çalışan ihtiyaçlarına göre temini,bu cihazların güvenli,verimli ve
etkin kullanımını sağlamaktır.
- DMC04: Tıbbi cihazların izlenebilirliği sağlanmalıdır.
Cihaz kimlik kartına;
Ad, Seri no, Marka, Demirbaş no, Bölüm yazılmalıdır.
Demirbaş takip formu kullanılmalıdır.

34. Destek Hizmetleri
4b) Tıbbi Kayıt ve Arşiv
Amaç: Hastalara ait tıbbi kayıtların etkin,doğru ve zamanında
oluşturulması,sistematik bir arşivleme sistemi ile güvenli muhafazası
ve hastaların bakım sürecine ilişkin her türlü bilgi ve belgeye
zamanında ulaşılabilmesinin sağlanmasıdır.
- DTA01: Tıbbi kayıt,arşiv hizmetlerine ilişkin politika
belirlenmelidir.

35. Sonuç olarak
Kültürel ve sosyal değerler göz önünde bulundurularak
hasta ve çalışan merkezli olarak, bilimsel dayanaklara ve
kılavuzlara uygun çalışılmalıdır.
Ülkemizdeki Sağlıkta Kalite Standartları,
2017 kılavuzunda belirtilen standartlara göre uygulanmaktadır.

36. KAYNAKLAR
 1-Valori RM, Barton R, Johnston DK: English National Endoscopy Quality Assurance
Programme: Quality of care improves as waits decline. GIE. 2009;69:AB221.
 2-Cotton PB:Quality endoscopists and quality endoscopy units. J Interv
Gastroenterol. 2011;1(2):83-87.
 3-Lukejohn W. at al: Quality indicators for gastrointestinal endoscopy units. GIE
2017;2:119-140.
 4-Hastane Hizmet Kalite Standartları. TC. Sağlık Bakanlığı, Performans Yönetimi
Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı, Ankara 2011.
 5-T.C. Sağlık Bakanlığı. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı, Sağlıkta
Kalite Standartları Güncelleme Ocak 2017.

37.  Kalite geliştirme asla sona ermeyecek bir
seyahattir.
TEŞEKKÜRLER