Hoe positioneer je je organisatie, uitgewerkt voorbeeld voor een openbare bibliotheek.

1. Position Paper bibliotheek Kennemerwaard
De Openbare Bibliotheek Kennemerwaard van de gemeenten Castricum, Alkmaar, Bergen en
Heerhugowaard biedt aan iedere inwoner en bezoeker toegang tot informatie, kennis en cultuur
door het beschikbaar stellen van fysieke en digitale boeken, tijdschriften, kranten, databanken,
cd’, dvd’s en het leveren van bibliotheekdiensten voor educatie, participatie, ontmoeting en
cultuurbeleving. De bibliotheek biedt daarmee een bereikbare, laagdrempelige en aantrekkelijke
toegangspoort tot de wereld van analoge en digitale informatie. Na de fusie is bibliotheek
Kennemerwaard een krachtige organisatie geworden die efficiency en effectiviteit met elkaar
verenigt en daardoor ook instaat is tot innovatief bibliotheekwerk.
Vanwege de toename van leesachterstand1
bij de kinderen in onze gemeenten zijn wij in
samenwerking met kinderdagverblijven, consultatiebureau, alle basisscholen en scholen in het
voortgezet onderwijs actief met het opstellen van een samenhangend aanbod van activiteiten
voor de kinderen op het terrein van leesbevordering, bestrijding laaggeletterdheid en bevordering
van mediawijsheid. Een zo vroeg mogelijke interventie op lees- en taalachterstanden is
belangrijk, en kan al plaats vinden in de voor- en vroegschoolse periode. Het is duidelijk dat
wanneer kinderen in het primair onderwijs achterstanden oplopen dit grote consequenties heeft
voor schooluitval en leerprestaties in het voortgezet onderwijs. Daarom is het belangrijk dat
scholen, bibliotheken en gemeenten de handen in een slaan om een bijdrage te leveren aan dit
groot maatschappelijk belang. Tijdens de Bibliotheektweedaagse 2
van 2012 riep Prinses
Laurentien alle betrokken partijen op de handen in één te slaan om laaggeletterdheid de wereld
uit te helpen.
Bibliotheek Kennemerwaard heeft deze handschoen al opgepakt en heeft een uitgebreid pakket
aan activiteiten waarmee taalachterstanden kunnen worden bestreden of voorkomen. Via alle
consultatiebureaus krijgen jonge ouders het Boekstartpakket of Boekenpret pakket waarmee het
belang van voorlezen voor de taalontwikkeling op een speelse manier onder de aandacht wordt
gebracht. Vrijwilligers worden geschoold om bij taalzwakke gezinnen thuis voor te lezen.
Bibliotheek Kennemerwaard heeft m.b.v. een extra subsidie Combinatiefunctionaris van de
gemeenten Heerhugowaard en Castricum de eerste successen geboekt op 6 basisscholen in
Heerhugowaard en 2 in Castricum door de structurele inzet van leesconsulenten van de
bibliotheek op de school. Ook in Alkmaar zijn inmiddels al een aantal scholen
samenwerkingspartners geworden met een leesconsulent van de bibliotheek op school.
Met het Bonhoeffercollege in Castricum is een contract voor 3,5 jaar afgesloten waarin school en
bibliotheek samenwerken om de leerlingen van betrouwbare informatie te voorzien en ze te
scholen in mediawijsheid.
Als bibliotheek zien wij in de gemeente de gevolgen van de kanteling van de WMO. Op dit
moment zijn wij in gesprek met een aantal partijen op het terrein van Jeugd & Gezondheid en
Participatie van Ouderen om gezamenlijk activiteiten te ontwikkelen. De bibliotheek biedt nu al
een platform van ontmoetingen, waarbij wij in samenwerking met de teams welzijn en
wijkontwikkeling onder meer cursussen, spreekuren en lezingen aanbieden op het gebied van
opvoeden, gezondheid, en mediawijsheid (7 dingen We zijn van mening dat de bibliotheek bij
uitstek de plek is die onderdelen van de kanteling kan faciliteren .
1
Inspectie van het Onderwijs (2009). De staat van het onderwijs. Onderwijsverslag 2007/2008.
Den Haag: Inspectie van het Onderwijs
2
http://www.koninklijkhuis.nl/nieuws/toespraken/2012/december/toespraak-van-prinses-laurentien-tijdens-de-
bibliotheektweedaagse-2012-te-middelburg/

2. Wij spreken onze zorg uit over het feit dat de erfgoedinstellingen in onze gemeenten ook onder
druk staan. Ook zij hebben te kampen met een teruggang in het aantal actieve leden. Wij werken
aan een programma om nieuwe doelgroepen, m.n. jongeren te trekken en zowel deze
instellingen als de bibliotheek door gemeenschappelijke thematische activiteiten onder de
aandacht te brengen van zowel de inwoners als bezoekers van buiten de gemeente. Wij doen dit
door activiteiten te organiseren op het terrein van erfgoed, historie, literatuur en verschillende
actuele maatschappelijke thema’s. Samenwerking met de scholen is hier onderdeel van.
Wij signaleren de zorgwerkende ontwikkeling dat door bezuinigingen nu veel minder gedaan
wordt aan activiteiten voor en met inburgeraars. Het lukt ons nog steeds om binnen de reguliere
subsidie meerdere inburgeringsactiviteiten te faciliteren die bijdragen aan maatschappelijke
participatie en werktoeleiding en die maatschappelijk isolement tegengaan. Uiteraard ligt bij
onze bijdragen het zwaartepunt bij versterking van de taalvaardigheden, het lezen en het
omgaan met de digitale media. Resultaten zien wij onder meer op de volgende terreinen:
projecten met taalzwakke ouders in Overdie, taalmaatjes in Castricum, Heerhugowaard en
Alkmaar, de taaltafel (samenwerkingsproject tussen alle taalaanbieders binnen de gemeente
Alkmaar), klik&tik, de taaltelefoon.
In onze gemeente zijn inmiddels veel ZZP’ers en ca. 4% (jan 2012) van de bevolking is werkeloos,
en dat percentage is helaas stijgend.. We organiseren inmiddels in samenwerking met
plaatselijke ZZP’ers verschillende cursussen en de bibliotheek blijkt een favoriete ontmoetingsplek
van ZZP’ers voor kennisuitwisseling. Daarnaast werken we samen met het UWV in de
ondersteuning van werkzoekenden bij het opzetten van een digitaal dossier, en hebben we met
het vrouwennetwerk WomanLink netwerkbijeenkomsten georganiseerd voor kansarme vrouwen
op de arbeidsmarkt om hen te ondersteunen bij het opbouwen van een netwerk op via de sociale
media.
De bibliotheek neemt in toenemende mate de rol van content curator op zich en beschikt over
een
goed functionerende digitale infrastructuur waarmee haar eigen collecties en die van anderen
ontsloten, geduid (in de context geplaatst) en verrijkt kunnen worden. Dit betreft nu vooral
informatie op het gebied van erfgoed en groen en duurzaam. Dit draagt bij aan betere
toegankelijkheid van deze informatie voor inwoners van onze gemeente en bewustwording op
beide onderwerpen onder bewoners van onze gemeenten.

3. Factsheet bibliotheek Kennemerwaard
Algemeen:
De Openbare Bibliotheek Kennemerwaard is de grootste culturele instelling van Alkmaar,
Bergen, Castricum en Heerhugowaard met:
-12 vestigingen
- 54.119 leden
-1.828.307 uitleningen per jaar
-meer dab 900.000 bezoekers van de vestigingen en ruim 440.000 digitale bezoekers per
jaar
-meer dan 1.500 activiteiten per jaar (o.m. groepsontvangsten, exposities, voorstellingen en
workshops)
- Bibliotheek Alkmaar Centrum werd in 2013 tweede bij de verkiezing Beste Bibliotheek van
Nederland, en bibliotheek Heerhugowaard Centrum was in 2009 5de
in dezelfde verkiezing.
Bibliotheek Kennemerwaard levert de volgende maatschappelijke waarde:
*Toegangspoort tot kwalitatief hoogwaardige informatie
-grote boeken- en tijdschriften collectie van in totaal 352.859 exemplaren
-digitale bestanden en ebooks via bibliotheek.nl
-cd’s en dvd’s
-internet en wifi
-contextualisering (plaatsen van informatie in een inhoudelijk verband) zoals de digitale
etalage Groen en Duurzaam (ism bibliotheek Groningen)
-begeleiding en advies
*Lezen en Leesbevordering van jong tot oud
-lezen en voorlezen belangrijk voor taalverwerving
-Boekstart voor peuters
-samenwerking met vrijwel alle scholen van primair en voortgezet onderwijs
-leeskringen voor kinderen, ouders, ouderen en laaggeletterden
-bijeenkomsten voor ouderen zoals “De ochtenden” in Egmond en Heerhugowaard

4. *Mediawijsheid voor jong en oud
-ontwikkelen van vaardigheden en bewustwording van gebruikers hoe om te gaan met
(digitale) vormen van informatie en sociale media
-bestrijden laaggeletterdheid via programma (i.s.m. oa ROC, gemeenten,
welzijnsorganisaties) met inzet van NL-punt met oefenpc’s, taalconferentie voor specifieke
doelgroepen (gezondheidszorg, werkgevers)
*Sociale Cohesie
-Bibliotheek Kennemerwaard maakt burgers weerbaar en in staat tot participatie in de
samenleving
-bibliotheek Kennemerwaard bereikt alle groepen in de samenleving van Alkmaar, Bergen,
Castricum en Heerhugowaard
-voor veel inwoners van onze gemeenten is de bibliotheek de “derde plek” waar ze graag en
veel komen naast thuis en werk
-ouderen en jongeren
-faciliteren van inburgeringscursussen
-plek van stille integratie
-projecten zoals ‘Mensenbibliotheek’ waarin men kan kennismaken met mede-inwoners uit
een andere cultuur.
*Samenwerking met derden
-culturele instellingen zoals Cool, Artiance, Theater de Vest, Toonbeeld, Stedelijk Museum
Alkmaar, historische verenigingen in onze gemeenten, Regionaal Archief
-educatieve instellingen zoals primair en voortgezet onderwijs en Volksuniversiteit
-gezondheids- en welzijnsorganisaties zoals Kern8, MEE, Stichting Welzijn
-Alkmaar promotie zoals Alkmaar Prachtstad
Voorwaarden:
-goed spreidingsbeleid over alle vier de gemeenten
-ruime openingsuren
-brede en actuele goede collecties
-goed opgeleid en servicegericht personeel

5. Concept tekst voor in verkiezingsprogramma:
De Openbare Bibliotheek Kennemerwaard biedt aan iedere inwoner van (Alkmaar, Bergen,
Castricum, Heerhugowaard) toegang tot informatie, kennis en cultuur door het leveren van
hoogwaardige bibliotheekdiensten voor educatie, participatie, ontmoeting en cultuurbeleving.
Hiervoor houdt bibliotheek Kennemerwaard een goed gespreid en samenhangend
bibliotheeknetwerk in de vier gemeenten in stand met o.a. vernieuwde vestigingen in
Alkmaar Centrum, Limmen, Schoorl, Overdie, De Noord (gerealiseerd of in voorbereiding).
Bibliotheek Kennemerwaard biedt daarmee een voor iedereen goed bereikbare,
laagdrempelige en aantrekkelijke toegangspoort tot de wereld van analoge en digitale
informatie.

6. Concept tekst voor in verkiezingsprogramma:
De Openbare Bibliotheek Kennemerwaard biedt aan iedere inwoner van (Alkmaar, Bergen,
Castricum, Heerhugowaard) toegang tot informatie, kennis en cultuur door het leveren van
hoogwaardige bibliotheekdiensten voor educatie, participatie, ontmoeting en cultuurbeleving.
Hiervoor houdt bibliotheek Kennemerwaard een goed gespreid en samenhangend
bibliotheeknetwerk in de vier gemeenten in stand met o.a. vernieuwde vestigingen in
Alkmaar Centrum, Limmen, Schoorl, Overdie, De Noord (gerealiseerd of in voorbereiding).
Bibliotheek Kennemerwaard biedt daarmee een voor iedereen goed bereikbare,
laagdrempelige en aantrekkelijke toegangspoort tot de wereld van analoge en digitale
informatie.