1. Semundjet gjenetike
Projekt biologjie
Punoi:Eros Hoxha
Klasa:x-1

2. C’jane semundjet gjenetike?
 Semundjet e trasheguara, ose semundjet
gjenetike jane semundje qe trashegohen
nga njeri brez ne tjetrin.Ato jane te
pasherueshme edhe pse ekzistojne disa
kura per crregullime te renda te organeve
te njeriut.

3. Semundja gjenetike te pasardhesit kur babi
eshte I shendetshem kurse mamaja
mbaratese

4. Si ti parandalojme keto semundje?
 Është folur disa vite më parë dhe rishfaqet herë pas here ideja se duhet
një ligj për analiza paramartesore për t’i detyruar njerëzit që të bëjnë
analizat e gjakut para martesës, për disa sëmundje gjenetike. Por, a
është kjo zgjidhja më e mirë ....? Shefi i Qendrës së Diagnostikës
Molekulare dhe Kërkimeve Gjenetike, pohon se, meqënëse nuk ka një
marrëveshje midis palëve për një ligj të tillë, parandalimi i sëmundjeve
gjenetike është lënë në harresë.
“Duhet theksuar se eksperienca botërore ka treguar se parandalimi nuk
bëhet me forma detyruese, ai duhet të kuptohet, përkrahet dhe
ndihmohet nga vetë qytetarët, mbasi janë vetë ata viktimat e mungesës
se një programi parandalimi”,- pohon Zoraqi, duke shtuar se aprovimi i
një ligji për analizat paramartesore, nuk është i mjaftueshëm në vetvete
dhe nuk është kusht për të bërë një program të mirë parandalimi dhe për
të arritur rezultate të kënaqshme. Sipas tij, parandalimi bëhet pa analizat
paramartesore të detyrueshme dhe, më kryesorja është që, shteti, me
paratë e taksapaguesve të tij, duhet të kujdeset që programet e
parandalimit të përfshijnë analizat pa pagesë. Pikërisht ky është faktori
numër një i suksesit. Një program parandalimi duhet, gjithashtu, të
parashikojë informimin e publikut me të gjitha format, mbasi pa një
informim të publikut dhe konsensusin e tij, asnjë program nuk do të ketë
rezultatin që pritet. “Kërkohet formim dhe informim, formim i
vazhdueshëm për mjekët dhe informim i vazhdueshëm për popullatën”, -
thekson shefi i Gjenetikës. Sipas Zoraqit, laboratorët e huaj kanë arritur
të zbulojnë se, njohja e gjeneve, sjell parashikimin dhe parandalimin e
çdo sëmundjeje

5. Shkaqet e semundjeve gjenetike
 Shkaqet kryesore te ketyre semundjeve
jane crregullime qe ndodhin ne strukturen
e gjenit,duke shkaktuar mosfunksionimin
e tyre.Ne baze te vendodhjes se alelit te
“semure” percaktohet edhe emri i
semundjes.Gjithashtu ekzistojne edhe
disa faktore te jashtem qe ndikojne ne
shfaqjen e ketyre semundjeve si psh
rrezet e demshme,stresi e shume faktore
te tjere.

6. Klasifikimi i semundjeve
 Semundje te
kurueshme:
 Diabeti
 Tensioni
 Semundjet e
zemres
 Dhimbjet e shpines
 Semundje te
pakurueshme:
 Sindroma Daun
 Trizomia
 Autizmi
 Sindroma Angelman
E shume te tjera

7. Kanceri
 Kanceri eshte nje nder semundjet
gjenetike me te njohura.Ai shfaqet ne
forma te ndryshme dhe mund te prek
organe te ndryshme prandaj edhe
konsiderohet si shume i rrezikshem.Disa
nga format e tij jane:
 Kanceri i lekures
 Kanceri i gjirit
 Kanceri ne mushkri
 Kanceri ne stomak

8. Semundje te ndryshme gjenetike
 Humbja e kujteses ,
sindroma e
Alzheimerit lind pas
moshes 65 vjecare.
Zakonisht humbjet
e kujteses vijne
duke u bere me te
medha
 Sindromat:
 Memoria humbet
cdo dite .
 Probleme gjuhesore
 Kofuz
 Gjerat e reja i mban
mend me veshtiresi
 Nuk arrin te
shkruaje normal

10. Semundje te ndryshme gjenetike
 Zemra:
 Eshte nje organ
jetesor ne trupin
tone.Ka funksionin
e nje pompe gjaku
dhe ne rastin e
semundjeve kjo
pompe nuk e kryen
funksionin e saj sic
duhet
 Sindromat:
 Marrja e frymes
 Enjtje e kembeve
 Nxirje e buzeve
 Dhimbje si shenja
infarkti
 Bllokim
 Shtrengim ose
dhimbje ne
kraharor

12. Perfundimet
Me ane te ketij projekti u
njohem me disa semundje
gjenetike si edhe folem per
menyren e parandalimit te
tyre.Tashme ne dime te
perballemi dhe ti njohim ato ne
jeten e perditshme.