จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
จริยธรรมของนักธุรกิจ
นักธุรกิจมีคณธรรมจริยธรรมจะเปน
ุ
นักธุรกิจที่มความเจริญรุงเรืองยิ่งขึ้น
ี
หากขาดคุณธรรมจริยธรรมจะถูก
สังคมลงโทษในที่สุดจะตองลมสลาย
ไปตามกรรมเวรที่กอไว ดังนั้น นัก
ธุรกิจที่ดีตองมีคุณธรรมจริยธรรม

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
จริยธรรมของนักธุรกิจ(ตอ)
ธุรกิจ หมายถึง การคา ( commerce ) ขบวนการผลิตสินคา
( Industry) เพื่อจําหนายจายแจกโดยสนองความตองการของ
ผูบริโภคและมุงหวังกําไร ขบวนการผลิตสินคาเริ่มตั้งแตการนํา
วัสดุมาแปรสภาพกลายเปนสินคาสําเร็จรูป คือ วัตถุดิบ
เครื่องจักร คนงานและการจัดการผลิต เปนตน

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
จริยธรรมของนักธุรกิจ(ตอ)
นักธุรกิจหรือผูประกอบธุรกิจ คือ พอคา ผูมีอาชีพทางการคา
บุคคลหรือองคกรใด ๆ ทีดําเนินการผลิตสินคา หรือบริการตามความ
่
ตองการของผูบริโภคในการลงทุนในรูปแบบกําไร

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ
1. นักธุรกิจพึงปฏิบตตอลูกคา ดังนี้
ั ิ 
1 พึงขายสินคาและบริการในราคายุติธรรม
2 พึงขายสินคาและบริการใหถูกตอง
3 พึงดูแลและใหบริการแกลูกคาทุกคนอยางเทาเทียมกัน

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ (ตอ)
1. นักธุรกิจพึงปฏิบตตอลูกคา ดังนี้
ั ิ 
4 พึงละเวนการกระทําใด ๆ ที่ควบคุมการตัดสินใจของลูกคา
5 พึงละเวนการกระทําใด ๆ เพื่อใหบริการสินคามีราคาสูงขึ้นโดยไมมเี หตุผล
6 พึงปฏิบัติตอลูกคาและใหบริการอยางมีน้ําใจไมตรี

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)
2. นักธุรกิจพึงปฏิบตตอคูแขงขัน ดังนี้
ั ิ 
การแข ง ขั น เป น การสร า งสรรค มิ ใ ช เ พื่ อ ทํ า ลายล า งซึ่ ง กั น และกั น
พึงละเวนจากการกลั่นแกลง ใหรายปายสีทับถมไมวาโดยทางออม หรือดวยการ
ขมขูและกีดกันอันทําใหคูแขงเสียโอกาสอยางไมเปนธรรม เชน การขายตัด
ราคา การทุมเทสินคาเขาตลาด

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)
3. นักธุรกิจพึงปฏิบัติตอหนวยราชการ ดังนี้
หนวยราชการ เปนหนวยของสังคม ตองอยูภายใตกฎบังคับของกฎหมาย
นักธุรกิจเองก็มักมีปญหาเสมอ ไมเขาใจหลักการและเหตุผลของรัฐ ราชการ
ก็ใชหลักธรรมของจริยธรรม ไมเกิดความเดือดรอนตอนักธุรกิจ

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)
4. นักธุรกิจควรปฏิบัติตอพนักงาน ดังนี้
1
การใหคาจางและผลตอบแทนทีเ่ หมาะสมกับความสามารถ
2
พึงเอาใจใสในสวัสดิการ สถานที่ทํางาน มีความปลอดภัย
3
พึงพัฒนา และใหความรูเพือเพิ่มความชํานาญ
่
4 พึงใหความยุติธรรม

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)
4. นักธุรกิจควรปฏิบัติตอพนักงาน ดังนี้ (ตอ)
5 พึงศึกษาและทําความเขาใจในพนักงานของตน
6 พึงเคารพสวนบุคคล
7 พึงใหความเชื่อถือไววางใจ
8 พึงใหคําแนะนําปรึกษา
9 พึงสนับสนุนใหพนักงานไดประพฤติเปนพลเมืองดี

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)
5. นักธุรกิจพึงปฏิบัติตอสังคม ดังนี้
1 พึงละเวนการประกอบธุรกิจทีทําใหสงคมเสือม
่ ั ่
2 พึงละเวนการประกอบธุรกิจทีทําลายทรัพยากรธรรมชาติ
่
3 พึงดูแลเอาใจใสการประกอบกิจการของตน

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ(ตอ)
5. นักธุรกิจพึงปฏิบัติตอสังคม ดังนี้ (ตอ)
4 พึงใหเคารพในสิทธิสิทธิทางปญญาของผูอื่น โดยไม ลอกเลียน
5 พึงใหความรวมมือกับทุกฝายในชุมชน
6 ในการดําเนินธุรกิจนักธุรกิจพึงใหความสนใจเรื่องการสรางงาน

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
หลักเกณฑปฏิบัติในการดําเนินธุรกิจ 6 ประการ
6. นักธุรกิจพึงปฏิบัติตอนักธุรกิจ ดังนี้
1 ซื่อสัตยสจริตในการปฏิบัติงาน
ุ
2 รับผิดชอบงานตามชอบเขตหนาที่ของตนเอง
3 มีความขยันหมั่นเพียร
4 มีวินัยในการทํางาน
5 ใหเกียรติและไมขัดผลประโยชนผูอื่น

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
หลักธรรมของนักธุรกิจ
1. ฆาราวาสธรรม 4 สัจจะ คือ ความจริง ตองมีความจริงใจ ซื่อสัตยตอ
1 ทุก ๆ คนรวมทั้งลูกคาของตน
ทมะ คือฝกตนใหรูจักขมใจ ควบคุมจิตใจเพื่อแกไข
2 ขอบกพรอง ขอขัดแยง ปรับปรุงตนใหดีงามยิ่งขึ้น
ขันติ คือความอดทน จิตใจหนักแนน ไมวูวามทน
3 ตอความลวงล้ําก้ําเกินกัน และรวมกันอดทนตอความ
ยากลําบากตรากตรําเพื่อฟนฝาอุปสรรคตาง ๆ
จาคะ คือ เสียสละมีน้ําใจ เสียสละความสุขสําราญ
4 เพื่อผูอื่นได มีจิตใจเอื้อเฟอตอลูกคา ใจกวาง

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
2. กัลยาณธรรม 5 (เปนธรรมคูกับศีล 5 ธรรมะของคนดี)
เมตตา-กรุณา เมตตา ไดแก ความคิดปรารถนาใหผูอื่นเปนสุข
1 กรุณา ไดแก ความปรารถนาใหผูอื่นปราศจากทุกข
2 สัมมาอาชีวะไดแกการประกอบอาชีพที่สจริต
ุ
3 ความสํารวมในกามไดแก กิริยาที่ระมัดระวัง ไมประพฤติมักมากในกาม
4 ความมีสัตย ไดแก ความซื่อตรง ทั้งกาย วาจา ใจ
5 ความมีสติตรวจตราไดแก ความรอบคอบไมประมาท สุขุม ไมวูวาม
ทุกคนควรมีกัลยาณธรรมที่จะสรางความเปนคนดีใหแกตนเองในทุกอาชีพ

จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
3. อกุศลมูล (ตนเหตุแหงความชั่ว)
1.โลภะ คือ ความโลภ อยากไดโดยไรสติ ไมรูผิดชอบชั่วดี ทําใหประพฤติชั่ว เห็นแกตัว
อยากไดไมรูจบสิน
้
2.โทสะ คือ ความโกรธแคน คิดประทุษรายเขา โกรธแคนคิดทํารายผูอื่น
3.โมหะ * คือ ความหลงงมงายโดยไมรูจริง มีความโฉดเขลาเบาปญญา ไมใชสติเปน
ตัวการทําใหเกิดโลภะ โทสะ ตามมา
ตองกําจัดอกุศลมูลทั้ง 3 ดวย ทาน ศีล และภาวนา
ทาน คือ การกําจัดโลภะ (ผูบําเพ็ญทานยอมปติเบิกบานใจ)
ศีล คือ กําจัดโทสะ (ผูรักษาศีลยอมมีความสงบเยือกเย็น)
ภาวนา คือ กําจัดโมหะ (ผูเจริญภาวนา ยอมเกิดสติปญญาสุขุม เปรื่องปราชญ)


จริยธรรมกับการดําเนินชีวต(ตอ)
ิ
รศ.วิมล เอมโอช
4. กุศลมูล
1.อโลภะ คือ ไมโลภ ไมอยากไดของผูอื่น
2.อโทสะ คือ ไมโกรธ ไมคิดประทุษรายผูอื่น
3.อโมหะ คือไมหลงงมงาย รูจริงในตน
ทุกสิ่งทุกอยาง เกิด => แตก => ดับ
(ทุกอยางเปนอนิจจัง จึงไมควรเบียดเบียนกัน)
สิ่งที่เหลืออยูคอความดีงามหรือความชั่วที่เราทําไว)
ื

ความหวังของ “มนุษย” ทุกรูปทุกนามคือ “ความสุข” ในชีวตตามคําสอนในทางพุทธศาสนาบอกทางไวใหเรา
ิ
คือ มรรค 8 คือทางเดินที่จะเดินไปถึงความสุขดังกลาว คือ
5. มรรค 8
1 สัมมาทิฎฐิ = ปญญาเห็นชอบ
2 สัมมาสังกัปป = ดําริชอบ
3 สัมมาวาจา = เจรจาชอบ
4 สัมมากัมมันตะ = ทําการงานชอบ

ความหวังของ “มนุษย” ทุกรูปทุกนามคือ “ความสุข” ในชีวตตามคําสอนในทางพุทธศาสนาบอกทางไวใหเรา
ิ
คือ มรรค 8 คือทางเดินที่จะเดินไปถึงความสุขดังกลาว คือ
5. มรรค 8 (ตอ)
5 สัมมาอาชีพ = เลี้ยงชีวิตชอบ
6 สัมมาวายามะ = มีความเพียรชอบ
7 สัมมาสติ = ระลึกชอบ คือระลึกในสติ ปฎฐาน 4 รูเทาทัน
8 สัมมาสมาธิ = ตั้งใจไวชอบคือเจริญญาณทั้ง 4

จริยธรรมของพนักงานมีดังตอไปนี้
รศ.วิมล เอมโอช
ปฏิบัติงานดวยความวิริยะอุตสาหะตามที่ไดรับ
1 มอบหมาย
ปฏิบัติงานดวยความซื่อสัตยสุจริต
2
ปฏิ บั ติ ต นให อ ยู ใ นระเบี ย บกฎข อ บั ง คั บ ของ
3
องคการ

จริยธรรมของพนักงานมีดังตอไปนี(ตอ)
้
รศ.วิมล เอมโอช
4 มีความสมานฉันทกลมเกลียว อดทน อดกลั้น
รักษาทรัพยสินขององคการเพื่อไมใหทรัพยสิน
5
นั้นเสื่อมเสียกอนเวลาอันควร
พัฒนาประสิทธิภาพของตนทั้งทางดานความรู
6 และความสามารถ
ปฏิบัติตนใหพรอมที่จะไดรับมอบหมายภารกิจ
7
ตามสภาวะการตาง ๆ

7.จริยธรรมของพนักงาน/ลูกจาง
รศ.วิมล เอมโอช
ขอพึงปฏิบัติของพนักงาน
1 เริ่มทํางานกอน
2 เลิกงานทีหลัง
3 เอาแตของทีนายให
่
4 ทําการงานใหเรียบรอยและดียิ่งขึ้น
5 นําความดีของนายและกิจการไปเผยแพร

ขอคิดเตือนใจสําหรับนายจางและลูกจาง 8 อยาก
รศ.วิมล เอมโอช
แปดอยาก
อยากมีเงิน ตองทํางาน จึงพานพบ
อยากเรียนจบ ตองขยัน หมั่นศึกษา
ถาอยากรัก ตองฝกใฝ เวียนไปมา
อยากมีหนา เสนอหนา อาสาคน
อยากมีเกียรติ เลิกชั่ว อยากลัวอด
อยากมียศ กลาแข็ง ทุกแหงหน
อยากเปนหนึ่ง ตองพึ่ง ตัวของตน
อยากเปนคน ตองมีธรรม ประจําใจ
จาก วัดสวนแกว

จริยธรรมของครูอาจารย
รศ.วิมล เอมโอช
อาชีพครู อาจารย เปนอาชีพที่คน
ในสังคมตั้งความหวังไวสูงวาจะตองเปน
คนดี มีคุณธรรม จริยธรรมสูง เปน
ตัวอยางเปนผูนาที่ทุกคนในสังคมจะตอง
ํ
พึ่งพาได
นอกจากมีคุณธรรมจริยธรรม
เชนเดียวกับคนทั่วไปแลว ยังตองมี
จรรยาบรรณของอาชีพอีกดวย
หลักธรรมและจริยธรรมที่ควรยึดถือ
ปฏิบัติไดแก

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)
รศ.วิมล เอมโอช
1. สุจริต 3
1.กายสุจริต คือความสุจริตทางกาย คือยึดถือปฏิบัติ
ในสิ่งที่ถูกตองดีงามเหมาะสม
2.วจีสุจริต คือ ความสุจริตทางวาจา คือพูดในสิ่งที่ดี
งาม ถูกตอง ไพเราะ ไมนินทาเยาะเยย ถากถาง ไม
พูดโกหก
3.มโนสุจริต คือ ความสุจริตทางใจคือคิดในสิ่งที่ดี
งาม ถูกตอง ไมมีอคติหรือลําเอียงมีใจเปนธรรมทุก
คน ไมอิจฉาหรือปองรายใคร

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)
รศ.วิมล เอมโอช
2.พรหมวิหาร 4
1. เมตตา (ความรัก) คือความปรารถนาดี ตองการ
ชวยเหลือผูอื่นใหมความสุข
ี
หลักธรรมเรื่องพรหม
2.กรุณา (ความสงสาร) คืออยากชวยเหลือผูอื่นให วิ ห าร 4 ผู มี อ าชี พ ครู
พนจากความทุกข ใฝใจที่จะปลดเปลื้องบําบัดความ ตองยึดมั่นและใชเสมอ
ทุกขใหแกผูอื่น และควรเลื อ กใช ใ ห
3.มุทิตา (ความเบิกบานพลอยยินดี)เมื่อเห็นผูอื่นอยูดี เหมาะสมกั บ โอกาส
มีสุข ก็มีใจแชมชื่นเบิกบานและยินดีดวย ตามสถานการณอยาง
เหมาะสม
4. อุเบกขา (ความมีใจเปนกลาง) คือมองตามความ
เปนจริง เที่ยงตรง มองเห็นความจริงวาบุคคลจะ
ไดรับผลดีหรือชั่วดวยการกระทําของตนเอง

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)
รศ.วิมล เอมโอช
3. กัลยาณมิตร 7
ปโย (นารัก) คือ มีเมตตากรุณา ใสใจคนและประโยชนสุข
1 ของเขา เขาถึงจิตใจ สรางความรูสึกสนิทสนมเปนกันเอง
ครุ (นาเคารพ) คือ เปนผูหนักแนน ถือหลักการเปนสําคัญและมี
2 ความประพฤติใหสมควรแกฐานะ ทําใหรูสึกอบอุนเปนทีพงได
่ ึ่
ภาวนิโย (นาเจริญใจ) คือ มีความรูจริง ทรงภูมิปญญาแทจริง
3 และเปนผูฝกฝนปรับปรุงตนอยูเสมอ นายกยองควรเอาอยาง
ทําใหศิษยเอยอางและรําลึกถึงดวยความซาบซึงมั่นใจและ
้
ภาคภูมิใจ

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)
รศ.วิมล เอมโอช
3. กัลยาณมิตร 7 (ตอ)
วตฺตา (รูจักพูดใหไดผล) คือรูจักชี้แจงใหเขาใจรูวาเมื่อไรควร

4 พูดอะไร อยางไร วากลาวตักเตือนไดดี
วจฺนกฺขโม (อดทนตอถอยคํา) คือพรอมที่จะรับฟงคําปรึกษา
5 ซักถาม ตลอดจนคําลวงเกินและคําตักเตือนวิพากษวิจารณตาง ๆ
อดทนฟงได ไมเบือหนายไมเสียอารมณ
่

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)
รศ.วิมล เอมโอช
3. กัลยาณมิตร 7 (ตอ)
คมฺภีรฺจกถํกตฺตา (แถลงเรื่องล้ําลึกได) คือกลาวชี้แจงเรื่อง
6 ตาง ๆ ที่ยุงยากลึกซึงใหเขาใจไดและสอนศิษยใหไดเรียนรูเรื่องราว
้
ที่ลึกซึงยิงขึ้นไป
้ ่
โนจฏญาเน นิโยชาย คือไมชักจูงไปในทางที่เสื่อมเสียหรือ
7 เหลวไหลไมสมควร เชนไมชักชวนใหสูบบุหรี่ ดื่มน้ําเมา เที่ยว
กลางคืน เปนตน

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)
รศ.วิมล เอมโอช
4. อารยธรรม10 (1)ละเวนการฆา
ทางกาย (2)ละเวนการแยงชิงลักขโมย
3 (3)ละเวนการประพฤติผิดในของรักของหวงของผูอื่น
(4)ละเวนการพูดเท็จ
(5)ละเวนการพูดสอเสียด ยุยง
ทางวาจา 4
(6)ละเวนการพูดคําหยาบ กาวราว
(7)ละเวนการพูดเหลวไหลเพอเจอ
(8)ไมละโมบ ไมคิดเอาแตได รูจักเสียสละ
(9)ไมคิดมุงเบียดเบียน หรือมุงทําลายผูอื่น ทางใจ 3
(10)มีความเห็นถูกตอง ยึดหลักธรรม

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)
รศ.วิมล เอมโอช
4. อารยธรรม10 (ตอ)
สําหรับอายธรรม 10 ประการนี้
หากพิจารณาแลวจะเห็นวาปฏิบัติดี
คือ การประพฤติตามหลักของศีล 5
นั่นเอง ซึ่งหากผูใดประพฤติปฏิบัติ
ไดยอมเวนจากการทําชั่ว ทั้งทางกาย
วาจา และใจนั่นเอง ซึ่งใชไดกับทุก
อาชีพ มิใชเพียงแตครูอาจารยเทานั้น

คํากลอนเตือนใจสําหรับ ครู/อาจารย
รศ.วิมล เอมโอช
อาชีพครู ควรรอบรูสารพัด
ควรเครงครัดหางตัณหาอยาถลํา
ควรประพฤติยึดดีมีประจํา
ประพฤติธรรมใหประจักษวารักดี
ผศ.วีระ รักความสุข

คํากลอนเตือนใจสําหรับ ครู/อาจารย (ตอ)
รศ.วิมล เอมโอช
ครู....ดีเมตตาศิษยคิดสั่งสอน
คือ.....สังวรในหนาที่อุปถัมภ
ผู.......ยึดหลักบริสุทธิ์ยุติธรรม
ให....จดจําหลักวิชากาวหนาไกล
ผศ.วีระ รักความสุข

คํากลอนเตือนใจสําหรับ ครู/อาจารย (ตอ)
รศ.วิมล เอมโอช
ความรูคูคุณธรรม

เมื่อความรูยอดเยียมสูงเทียมเมฆ
่
แตคุณธรรมต่ําเฉกยอดหญานั่น
อาจเสกสรางมิจฉาสารพัน
เพราะจิตอันไรอายในโลกา
แมคุณธรรมสูงเยี่ยมถึงเทียมเมฆ
แตความรูต่ําเฉกเพียงยอดหญา
ยอมเปนเหยื่อจารชนจนอุรา
ดานปญญาออนดอยนานอยใจ
หากความรูสูงล้ําคุณธรรมเลิศ
แสนประเสริฐกอปรกิจวินิจฉัย (ศาสตราจารยอําไพ สุจริตกุล)
อําไพ สุจริตกุล.ปาฐกถา ครั้งที่ ๖ คุณธรรมครูไทย
จะพัฒนาประชาราษฎรทั้งชาติไทย คณะครุศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.กรุงเทพฯ:
ตองฝกใหความรูคูคุณธรรม โรงพิมพจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย, ๒๕๕๓ : ๓๐๔-๓๐๕.

จริยธรรมของครูอาจารย (ตอ)
รศ.วิมล เอมโอช
คนทุ ก คนทุ ก ชาติ ทุ ก ภาษาควรมี ห ลัก ธรรมเป น
เครื่องยึดเหนี่ยวประจําใจของตนเพราะศาสนาทุก
ศาสนาสอนใหคนเปนคนดี มีศีลมีธรรมดวยกัน
ทุกศาสนาแมแตคนที่ไมมีศาสนา หากตองการ
เป น คนดี ก็ ค วรมี เ ครื่ อ งยึ ด เหนี่ ย วจิ ต ใจให ใ ฝ ดี
ประพฤติ ป ฏิ บั ติ ใ นทางดี ง ามจึ ง จะเป น คนที่ มี
คุณคาตอการเกิดมาในโลกนี้

รศ.วิมล เอมโอช
สิ่งล้ําคาที่สุดของคนเราคือชีวิต
สิ่งที่สวยงามที่สุดของคนเรานัน ้
ก็คืองานที่เราสรางขึ้น และสามารถรับ
ใชประชาชนตอไปภายหลังที่ชีวิตของ
เราดับสูญไปแลว
นิโคลไรน อาชาลอฟสกี้

รศ.วิมล เอมโอช
คณะครุศาสตร
LOGO
มหาวิทยาลัยราชภัฏรําไพพรรณี