1. 190500МЭДЭЭ СЭЛТИЙГ ЦУГЛУУЛАХ АРГУУД<br />Хоёрдогч мэдээ сэлт<br />Маркетингийн судалгаанд мэдээ сэлт ба мэдээлэл гэдэг ойлголтуудыг ялгаж үзэх нь чухал байдаг. Аливаа нэгэн үзэгдэл, явцын талаархи бодит баримт, тоо мэдээг мэдээ сэлт гэнэ. Хүн амын тоо, нас, хүйс, долоо хоног буюу сард худалдан авч буй барааны тоо хэмжээ зэрэг нь мэдээ сэлт юм. Мэдээ сэлт нь ямар нэгэн юмсын шинж чанарыг хэмжиж, судалсны дүнд бий болно. Ямар нэгэн юмс гэдэг нь судалгааны нэгж, юмсыг тодорхойлогч шинж чанар гэдэг нь судалгааны хүчин зүйл юм. Тухайлбал, хэрэглэгч бол судалгааны нэгж, харин хэрэглэгчийг тодорхойлж байгаа шинж чанар буюу нас, хүйс, орлого, өрх бүлийн байдал зэрэг нь судлагдах хүчин зүйл юм. Хүчин зүйлээр нь дамжуулан тухайн нэгжийг судалдаг. Судлагдах хүчин зүйл бүр нэг асуулт болж тавигддаг. Тэр асуултанд хариулт олдсоноор мэдээ бүрдэнэ. Үүний үр дүнд хүчин зүйлийг үнэлнэ. Судлагдаж буй хүчин зүйл болгоны цаана хэрэглэгч-бүтээгдэхүүнтэй холбогдсон шийдвэрлэвэл зохих нэг асуудал байна гэж ойлгох хэрэгтэй. Судлагдаж буй хүчин зүйл нь шууд тоон хэмжүүрээр илэрхийлэгдэж байвал тоон мэдээг бүрдүүлнэ. Шууд тоогоор илэрхийлэгдэх боломжгүй хүчин зүйл нь чанарын мэдээг бүрдүүлдэг. Мэдээ сэлт буюу мэдээг шинжилж боловсруулан шийдвэр гаргахад ашиглахаар бэлэн болгосон үед тэр нь мэдээлэл болж хувирна. Тийм мэдээллийг гаргаж авч буй арга, эх үүсвэрээс нь хамааруулан анхдагч мэдээ, хоёрдогч мэдээ гэж ангилдаг. <br />Судалгааны тусгай асуултанд хариулуулахаар буюу тухайн асуудлыг шийдэхэд шаардагдах мэдээллийг хуримтлуулахаар цуглуулж буй мэдээг анхдагч мэдээ гэнэ. Харин аль хэдийн бэлэн байгаа буюу урьд нь ямар нэгэн хүн аль нэг зорилгоор цуглуулсан мэдээг хоёрдогч мэдээ гэдэг. Хоёрдогч мэдээг шинжлэх гэдэг нь түүний давуу, сул талыг харгалзан үзнэ гэсэн үг юм. Хоёрдогч мэдээ хэд хэдэн давуу талтай байдаг. Үүнд: <br />Олон тооны асуудалд хэрэглэх бололцоотой ба төвөгтэй байдлыг бууруулна. <br />Цаг хугацаа хэмнэдэг<br />Зардал нилээд хэмнэдэг.<br />судлах гэж буй судалгааны тань суурь болж өгнө. Өөрөөр хэлбэл, урьд өмнө нь уг асуудлыг хэлэлцэж байсан нь танд санаа авах, ургуулан бодох, шинээр хийх гэж буй судалгаагаа төлөвлөхөд тулгуур болно. <br />Хоёрдогч мэдээний сул тал нь: <br />Уялдаатай байдал<br />Найдвартай байдал<br />Хоёрдогч мэдээ нь одоогийн шаардагдаж буй мэдээний хэрэгцээтэй хэр зэрэг уялдаж байна вэ? гэдгийг дараахи үзүүлэлтээр хэмжинэ. Үүнд: <br />мэдээний хэмжигдсэн нэгж. Урьд өмнө хийсэн судалгаанд ашигласан хэмжих нэгж нь янз бүр байна. Одоо сонирхож буй хэмжих нэгжээс өөрөөр хэмжсэн байвал шууд ашиглах боломжгүй. Жишээлбэл, хоёрдогч мэдээ бүтээгдэхүүний борлуулалтын хэмжээг мөнгөн нэгж, хувийн жин, тээвэрлэсэн тээврийн хэмжих нэгжээр илэрхийлсэн байхад одоогийн судалгаанд тоо хэмжээгээр илэрхийлэх шаардлагатай бол үүнийг шууд ашиглах боломжгүй болно. Иймд хоёрдогч мэдээг шинжлэхдээ юуны өмнө ямар хэмжих нэгжээр илэрхийлснийг нь харгалзах хэрэгтэй. <br />171450-321945мэдээний хүчин зүйлүүдийн тодорхойлолт. Аливаа мэдээг цуглуулахын тулд тодорхой хүчин зүйлүүдийг судлана. Судалгааны зорилго ямар хүчин зүйлүүдийг судлах вэ гэдгийг шийднэ. Хоёрдогч мэдээнд судлагдах ёстой хүчин зүйлүүд судлагдаж чадсан эсэх, судлагдсан хүчин зүйлүүдийн байдал, тэдгээрийн хоорондын хамаарлыг шалгах хэрэгтэй. Жишээлбэл, одоогийн судалгаанд хэрэглэгчдийн талаархи өрх гэрийн орлогийн түвшин хамгийн чухал байхад хоёрдогч мэдээнд энэ талаар тусгагдаагүй байж болно. <br />цаг хугацааны хамаарал. Хоёрдогч мэдээг хэзээ, ямар цаг хугацаанд цуглуулсан гэдэг нь чухал байдаг. Хэрэглэгчдийн таатай цаг, таагүй цаг, улирлын нөлөөлөл, хугацааны үечлэл гэх мэт цаг үедээ тохироогүй цуглуулагдсан мэдээлэл байна уу, үгүй юу гэдгийг судлах хэрэгтэй байдаг. Цаг хугацааны хамаарал бол хоёрдогч мэдээг тодорхойлох чухал хүчин зүйл юм. <br />Хоёрдогч мэдээний найдвартай байдал гэдэг нь түүний үнэн зөв эсэх, итгэлтэй байдал гэсэн үг юм. Үүнийг дараах үзүүлэлтээр шинжилнэ. Үүнд: <br />Хоёрдогч мэдээг урьд өмнө нь хэн цуглуулсан. Хоёрдогч мэдээг бүрдүүлсэн эх үүсвэр болох хувь хүн, байгууллагын нэр хүнд их чухал байдаг. Сайн нэр хүнд бүхий хувь хүн, байгууллагын хийсэн мэдээ өндөр чанарын стандарттай байдаг. Үүний цаана арвин баялаг туршлага, ур чадвар байгаа гэсэн үг. Энэ нь хоёрдогч мэдээний итгэлтэй байдлыг илэрхийлнэ. <br />Хоёрдогч мэдээг урьд өмнө нь яагаад цуглуулсан. Хоёрдогч мэдээг цуглуулсан шалтгаан нь одоогийн судалгааны зорилготой нийцэж буй эсэхийг тодорхойлоход чухал үүрэгтэй байдаг. <br />Хоёрдогч мэдээг урьд өмнө нь яаж цуглуулсан. Судалгааны ямар арга хэрэгслийг ашигласан, түүврийн ямар хүрээнд, ямар аргачлалаар мэдээг цуглуулсан болохыг тодруулах хэрэгтэй. Энэ нь хоёрдогч мэдээний найдвартай байдлыг хэмжих бас нэгэн хэмжүүр болно. <br />Маркетингийн судалгаанд баримталдаг хөдөлшгүй дүрмийн нэг бол судлаач судалгааны ажлаа хоёрдогч мэдээг цуглуулахаас эхэлж тэрхүү эх сурвалжийн бүхий л нөөцийг бүрэн дүүрэн ашиглаж дуусах хүртэл анхдагч судалгаа хийх хэрэггүй гэдэг дүрэм юм. Энэ дүрмийг зөрчвөл илүү хөрөнгө, хөдөлмөр зарцуулахад хүрнэ. <br />Хоёрдогч мэдээний үндсэн 2 эх сурвалжийг ашиглана. <br />Нэгдүгээрт. Дотоод эх сурвалж. <br />Хоёрдугаарт. Гадаад эх сурвалж.<br />Дотоод эх сурвалжид аж ахуйн нэгж, байгууллагын борлуулалтын тайлан, нягтлан бодох бүртгэлийн мэдээ, ажиллагсад ба бусад хэрэглэгчдийн мэдээ зэрэг хамаарагдана. Эдгээр мэдээ сэлт бүрээс олон тооны үнэ цэнэтэй мэдээлэл гарган авч болно. Жишээ нь Борлуулалтын тайлан, баримтыг ашиглан дараахи мэдээллүдийг гарган авна. Үүнд:<br />- үйлчлүүлэгчдийн нэр ба байршил<br />- худалдаалсан бараа, үйлчилгээ<br />171450152400- хийсэн гэрээ хэлцлийн тоо, үнийн дүн<br />- худалдсан бүтээгдэхүүний эцсийн ашиглалт<br />- барааг тээвэрлэсэн байгууллага, газруудын байршил<br /> - худалдааны анги төрөл ба борлуулалтын сувгууд<br /> - барааг худалдаалсан нөхцөл, хямдруулалтын хэмжээ<br /> - барааг тээвэрлэсэн тариф, үнэлгээ г.м<br />Ийм байдлаар компанийн дотоод мэдээг иж бүрэн ашиглаж сурах хэрэгтэй. <br />Гадаад эх сурвалжид номын сангийн ном, хэвлэл, засгийн газар, бизнесийн болон олон улсын байгууллагуудын мэдээлэл, интернет, телевизор, радио, сонин сэтгүүлийн мэдээ, түүний дотор мэргэжлийн болон худалдааны сэтгүүл, гадны судалгааны байгууллагаас худалдан авах мэдээ сэлт хамаарагдана. Макро орчны талаархи дараах мэдээллүүд гол төлөв хоёрдогч мэдээний шинжтэй байдаг. Тухайлбал, хүн ам зүйн талаархи мэдээлэл, макро эдийн засгийн үзүүлэлтүүд, хууль эрх зүйн мэдээлэл, шинжлэх ухаан, технологийн мэдээлэл, байгаль экологийн мэдээлэл, нийгмийн үйл явдлын мэдээлэл, олон улсын үзүүлэлт, мэдээллүүд, бусад төрөл бүрийн статистик мэдээлэл. <br />Эхлээд дотоод эх сурвалжуудыг ашиглаж улмаар гадаад сурвалжийг ашиглана. Хэвлэлийн мэдээг хайн олж ашиглахдаа тодорхой дэс дарааллыг баримталдаг. <br />Үүнд : <br />1. Судлах гэж буй сэдвийнхээ юуг нь одоогоор мэдэж байгаа, юуг мэдэхгүй байгаагаа тогтоох<br />2. Олж авах мэдээний жагсаалт ба нөхцөлийг тодорхойлох<br />3. Мэдээ, тайлангийн лавлах материалуудыг олж авах <br />4. Мэдээ баримтыг цуглуулж, нэмэлт баримтыг тодруулах <br />5. Номын санчид мэргэжлийн хүмүүстэй зөвлөн комьютерийн хайлт хийх <br />6. Энэ бүгдийн дүнд таны цуглуулсан мэдээ зорилгод тань нийцэхгүй байвал судалгааны төрөлжсөн байгууллагад хандах. <br />Засгийн газрын байгууллагуудаас гаргадаг цаг үеийн мэдээг тодорхой ангилалд оруулан байнга ашиглах нь компани нөхцөл байдлаа зөв үнэлэн хэтийн чиглэлээ тодруулж байх чухал хэрэгсэл болно. Бусад гадаад хоёрдогч мэдээнүүдэд ч анхааралтай хандах шаардлагтай байдаг. Ялангуяа зах зээл, арилжааны мэдээний хувьд энэ асуудал хурцаар тавигдаж байдаг. <br />Монголын маркетингийн холбооны гишүүн Зах зээлийн хүрээлэнгээс “Бизнесийн мэдээлэл” үзэсгэлэн худалдааг жил бүр тогтмол зохион байгуулдаг. Үзэсгэлэн худалдаанд 100 гаруй төрлийн мэдээллийг дараахь 7 төрөлд ангилан хувааж харуулдаг. Үүнд : <br />Бизнесийн ёс зүй, жаяг дэг, хэлэлцээрийн стратеги, тактик<br />Гадаад худалдаа эрхлэгчидэд зориулсан иж бүрэн гарын авлага, зөвлөмж, лавлах <br />Жижиг үйлдвэр, бизнес эрхлэгчидэд зориулсан иж бүрэн хөтөлбөр <br />Эрдэс баялаг, ХЭАА-н бүтээгдэхүүн, хэрэглээний болон бусад барааны дэлхийн зах зээл, үнэ, дотоод зах зээлийн тойм <br />Арьс ширэн бүтээгдэхүүн, түүхий эдийн дэлхийн зах зээлийн тойм /үйлдвэрүүд, экспортлогчдод зориулсан гарын авлага /<br />-28575-9525Гадаад хөрөнгө оруулалт, хамтарсан үйлдвэрийн холбогдолтой лавлах зөвлөмжүүд <br />Бизнесийн саналууд “Худалдаа бизнесийн мэдээлэл” сэтгүүлийн болон зарим түүхий эдийн /өлөн гэдэс, арьс шир/ зах зээлийн тоймын захиалга. <br />Иймэрхүү мэдээлийг жилд нэг удаа биш улиралд тэр ч байтугай сард долоо хоног тутам гаргаж бизнес эрхлэгчидэд үйлчилж байх шаардлагатай. <br />Багш, оюутнуудын тухайд ч хоёрдогч мэдээллийн сан зайлшгүй хэрэгцээтэй. Иймээс багш, оюутны эрдэм шинжилгээний бүтээл, тайлан ном, сурах бичиг, өгүүлэл, аргачлал, зөвлөмж, бусад материалуудыг цуглуулж, тэдний хэрэгцээнд ашиглуулахын зэрэгцээ оюуны бүтээлийг нь үнэлэн бизнес эхлэгчид, сонирхогч хэн бүхэнд зохих үнээр нь худалдан борлуулж, мэдээллээр үйлчлэх боломж бүрдүүлэх хэрэгтэй. <br />Хоёрдогч мэдээллийн санг дараахь гол ангиллаар бүрдүүлж болох юм. <br />Үүнд : <br />Компанийн дотоод мэдээнүүд <br />Засаг төрийн байгууллагаас эрхлан гаргадаг мэдээ сэлт <br />Тогтмол хэвлэл, ном, сэтгүүл <br />Арилжаа наймаа, зах зээлийн мэдээ сэлт <br />Сүүлийн үед интернетээс төрөл бүрийн мэдээллийг авч ашиглах бололцоотой төдийгүй байгууллага бүр өөртөө хоёрдогч мэдээллийг санг байгуулж нэгдсэн мэдээллийн сүлжээнд орж байна. Байгууллага өөртөө тасралтгүй орж гарах мэдээллийн сантай байж түүнийгээ зөв удирдаж, зохион байгуулж байх шаардлагатай. Мэдээллийн сангийн удирдлага гэдэг нь мэдээллийг байнга чанаржуулж байхыг хэлнэ. Бизнесийн байгууллагын маркетингийн судалгааны албаны хүмүүс шаардлагатай нөхцөлд өөрсдөө бие дааж судалгаа хийхээс гадна бэлэн гараад ирсэн судалгааны материал, мэдээллүүдийг цаг алдалгүй шүүрч авч байх ёстой. Ингэж өөрийхөө мэдээллийн санг баяжуулж, чанаржуулж байх нь зүйтэй. Харин бэлэн мэдээллийг авч ашиглахдаа түүнд шинжилгээ хийх хэрэгтэй. <br />Хоёрдогч мэдээ шууд ашиглах боломж муутай, анхдагч мэдээг цуглуулах шаардлагатай гэвэл бие даасан судалгааныхаа ажилд орно. Үүний тулд судалгааныхаа нарийвчилсан хөтөлбөрийг боловсруулах хэрэгтэй. <br />Анхдагч мэдээ сэлт<br />Анхдагч мэдээг цуглуулах явцад дараахь төрлийн мэдээ сэлтийг гаргаж авдаг юм. <br />Хэрэглэгчид буюу худалдан авагчдын хүн ам зүй, нийгмийн шинжүүд болох хүн амын нас, боловсрол, мэргэжил, гэр бүлийн байдал хүйс, орлого зэрэг үзүүлэлтийг эн түрүүнд гаргаж авдаг. <br />Мөн сэтгэл зүйн ба аж төрөх хэмжээний шинжүүд болох хувь хүний өвөрмөц онцлог шинж, үйл ажилгаа, чөлөөт цагаа хэрхэн өнгөрүүлдэг, хүсэл сонирхол, санал бодлыг анхдагч судалгаагаар тодруулна. <br />Хүсэл хандлагыг гаргана. Хүний аливаа зүйлд хандах хандлага, мэдрэмж, гарч буй зарим хувирал, өөрчлөлт энд хамаарагддаг. <br />Ямар нэгэн зүйлийн талаар хүмүүс юү мэдэд байна, юү мэдэхгүй байна гэдгийг илэрхийлдэг ухамсар мэдлэгийн хэмжээг тодруулах бололцоотой. <br />-190509525Хүний санаж бодож, төлөвлөж буй ирээдүйн төлөв байдлыг йлэрхийлэх зорилго ба зорилт. <br />Хүмүүс ямар нэг зүйлийг яагаад үйлдсэн болох сурвалжийг тодруулах шалтаг ба шалтгаан <br />Юу хийсэн болон юу хийж байгааг тодруулдаг зан төлөвийн байдал <br />Хэрэгжүүлж буй үйл ажилгааны төвшин буюу тоо хэмжээ зэргийг анхдагч судалгаагаар илрүүлэн гаргадаг. Эндээс харвал анхдагч судалгаагаар олж авах мэдээ маш олон талтай байх нь тодорхой байдаг. <br />Эдгээрийг эрдэмтэн Don Dillman дараах байдлаар ангилж үзсэн байдаг. Үүнд: <br />Атрибуцийн хүчин зүйлүүд. Үүнд хэрэглэгчийг тодорхойлогч үндсэн шинж чанарууд буюу хүн ам зүйн үзүүлэлтүүд багтана. Жишээ нь: хүний нас, хүйс, боловсрол, өрх бүлийн байдал, хүүхдийн тоо гэх мэт. <br />Зан байдлын хүчин зүйлүүд. Үүнд хэрэглэгчийн гадаад өдөөлтөд үзүүлж буй шууд хариу үйлдэл хамаарагдана. Зан байдлын хүчин зүйлүүд хүний хувийн, төрөлхийн шинж чанартай холбоотой байж болно. Сэтгэл зүйчид хүний зан чанарыг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй тодорхойлдог. Тухайлбал, холерик зан чанартай, флегматик зан чанартай гэх мэт. <br />Итгэл үнэмшлүүд. Энэ нь хэрэглэгчийн танин мэдэхүйтэй холбогдон гарч ирж буй шинж чанарууд юм. Энэ шинж чанар дээрээ тулгуурлаж хэрэглэгч бүтээгдэхүүнд үнэлгээ өгнө. <br />Хандлагууд. Энэ нь хүний гаргаж байгаа үйдлээр илэрхийлэгдэнэ. Хандлага нь итгэл үнэмшилтэй ижилхэн ойлголт боловч үүн дээрээ үнэлгээний дүгнэлтийг нэмж авч үздэг. Өөрөөр хэлбэл, итгэл үнэмшил нь бүтээгдэхүүнд өгч буй үнэлгээ, харин хандлага нь тэр үнэлгээнд хийж буй дүгнэлт юм. Хандлага=итгэл үнэмшил+зан байдал+атрибуц. <br />Хэрэглэгчийн итгэл үнэмшил, зан байдал, хандлага нь бүгд сэтгэл зүйн нэгдмэл ойлголт боловч судалгаанд эдгээрийг маш сайн ялгаж салгаж тодорхойлох явдал чухал байдаг. Хэрэглэгчид сэтгэл зүйн эдгээр төлөв байдлуудыг амьдралынхаа явцад бий болгодог. <br />Анхдагч мэдээг цуглуулах үндсэн арга нь харилцааны арга буюу асуулга судалгаа юм. Үүнийг сурвалжлага ч гэж нэрлэж болдог. Мэдээлэл олж авахаар асуулгад оролцож буй хүмүүсийг асуугдагч гэж нэрлэнэ. Амаар болон бичгээр асууж буй мэдээлэл олж авах тодорхой хэлбэрийг асуулга хэмээн нэрлэдэг. Хариултыг мөн амаар буюу бичгээр авдаг.<br />Нэг бүрчлэн сурвалжлага, телефон асуулга ба шуудан сурвалжлага гэсэн 3 гол аргаар асуулга – судалгааг явуулдаг. Эдгээр аргын алийг хэрэглэх нь хөрөнгө мөнгөний хэрэгцээ, мэдээллийн иж бүрдлийн шаардлага ба цаг хугацааны хүрэлцээнээс хамаарна. Арга тус бүр өөрийн давуу тал болон сул талтай. <br />Нэг бүрчилсэн сурвалжлагыг хүмүүстэй нүүр тулан ярилцах хэлбэрээр хийнэ. <br />Нарийвчилсан мэдээ олж авах боломжтойгоос гадна асуугдагчидад нэмэлт тайлбар, тусламж өгч болдгоороо энэ арга давуу талтай байна. Мөн хүмүүсийн сонирхол ба төлөв байдалд нь тохирсон асуудлыг сурвалжлагчаас тавихад илүү уян хатан байдгаас гадна нэг бүрчлэн харилцсанаар асуугдагчийн сонирхолыг харгалцан, тэднийг урамшуулж хамтран ажилах, асуудлаа тайлбарлах боломжтой байдаг. <br />190509525Гэвч сурвалжлага хийх ба мэдээлэл олж авахад их цаг хугацаа зардал шаарддаг, сурвалжлагчийн зүгээс нүүр царайны хувирал, дууны өнгө зэрэг нь асуугдагчид нөлөөлж жинхэнэ байдгаас гажсан хариулт өгөхөд хүргэж болдог зэрэг дутагдалтай талуудтай. <br />Утсаар сурвалжлах судалгаа нь цаг хугацаа, зардал бага зарцуулдаг, түргэн шуурхай арга юм. Үргэлж завгүй байдаг төрийн зүтгэлтэн, бизнесмэнүүд зэрэг хүмүүсээс судалгаа авахад тохиромжтой, хариултын гажилт харцангуй бага байдаг. Харин гэр бүлийн нарийвчилсан мэдээлэл авах боломжгүй, телефон хүрэлцээгүйгээс буюу хэрэглэгчийн зан төлөвөөс болж хүссэн нэгж бүрээсээ хариулт авч чадахгүй, бодитой туслалцаа үзүүлэх боломж бага зэрэг бэрхшээлтэй талууд бий. <br />Шуудангаар хийх асуулга судалгаа нь асуугдагчид аажуу тайван, үнэн зөв хариулт өгөх бололцоотой байдгаараа давуутай боловч их урт хугацаа зарцуулдаг, сурвалжлагч асуудлаа тайлбарлаж өгөх бололцогүй зэрэг дутагдлыг агуулж байдаг. <br />Асуулга судалгааны эдгээр 3 аргын алийг хэрэглэж мэдээлэл цуглуулахаа судлаач шийдэх бөгөөд судалгаанд тавьж буй зорилго, тухайн нөхцөл байдалтай уялдуулан шийдвэрээ гаргадаг. <br />Асуугдагчдийн өмнө тавигдах асуултанд дараах 2 ялгаатай ойлголт гарч ирдэг. Нэгд, асуултын агуулгын тодорхойлолт, Хоёрд, асуултын хэмжигдахүүний тодорхойлолт. Агуулгын тодорхойлолт гэдэг нь хэрэглэгчийн ямар төлөв байдлыг тодорхойлох гээд байгаа юм бэ гэдэгтэй холбоотой. Жишээлбэл, хэрэглэгчийн хандлага тодорхойлох зорилготой хүчин зүйлийг судлая гэвэл ямар нэг объектод өгч байгаа сайн, муу талын дүгнэлтийг олж мэдэх гэж буй хэрэг. Энэ бол асуултын агуулгын тодорхойлолт. Ингэхийн тулд яаж үнэлүүлэх вэ гэдэг нь асуултын хэмжигдэхүүний тодорхойлолт юм. Жишээ нь, Хэрэглэгчийн ямар нэг бүтээгдэхүүнд хандах хандлагыг мэдье гэвэл агуулгын тодорхойлолт нь: хэрэглэгчийн уг бүтээгдэхүүнд үзүүлэх тааламжтай/тааламжгүй хариу үйлдлийг мэдэх. Хэмжигдэхүүний тодорхойлолт нь: уг хариу үйлдлийг мэдэхийн тулд 1-5 хүртэлх эрэмбэлсэн хэмжигдэхүүнийг ашиглаж бүтээгдэхүүнийг үнэлүүлэх. Энэ үнэлгээгээр дамжуулж хандлагыг тодорхойлох гэх мэт. <br />Хэрэглэгчийн өмнө тавигдаж байгаа асуултын зорилго гэдэг бол агуулгын тодорхойлолт, яаж асуух вэ гэдэг нь хэмжигдэхүүний тодорхойлолт юм. Асуултынхаа агуулгыг зөв хэлбэрээр илэрхийлж чадвал зөв үнэлүүлнэ. Зөв хэлбэрээр илэрхийлнэ гэдэг бол зөв хэмжигдэхүүн сонгоно гэсэн хэрэг. Агуулгаа зөв хэмжээсээр илэрхийлэх нь тэр агуулгыг зөв гаргаж тавьж үнэлүүлж байна гэж ойлгох хэрэгтэй. Ингэснээр хэрэглэгчийг зөв тодорхойлох болно. <br />Асуулга- судалгааг урьдаас бодож төлөвлөсөн нэг ижил бүтэцтэй асуултаар, эсвэл асуугдагчийн хариултаас ургуулан асуух бүтэцгүй асуулгаар явуулж болдог. Мөн ижил болон далд байдлаар асуух гэж буй.<br />Анхдагч мэдээг цуглуулах хоёрдогч үндсэн арга нь ажиглалт юм. Олон янзын аргаар ажиглалт хийж, хүссэн мэдээллээ гарган авч болдог. Шууд харж ажиглах /худалдан авагчдын урсгал хөдөлгөөнийг тоолох г.м/-аас гадна цахилгааны ба механик хэрэгслийг ашиглаж ажиглалт хийж болно. Ажиглалтаар чанарын бус тооны талыг харуулсан мэдээ сэлтийг зуглуулан авч чадна. Энэ аргаар илүү бодитой мэдээлэл цуглуулдаг онцлогтой. Жишээ нь: тоглоомын үйлдвэр өөрийн үйлдвэрлэсэн шинэ тоглоомын загваруудыг нэг өрөөнд байрлуулаад хүүхдүүд урьж авчран аль тоглоомон дээр илүү олон хүүхэд толлож байна вэ? гэдгийг тоолж гаргаж болно. Ажиглалтыг ч мөн ил буюу далд,бүтэцтэй ба бүтэцгүй байдлаар явуулж болно. Зориудын ба ердийн орчинд ажиглах гэж ч ангилж болно. <br />-19050-847725Анхдагч мэдээг гаргаж авах үндсэн 2 аргыг ангилллыг бүдүүвчээр илэрхийлбэл дараахь байдалтай байна. <br /> <br /> Бүтэцтэй <br />Бүтцийн байдлаар <br /> Бүтэцгүй <br /> Ил <br />Далдлалтын зэргээр <br /> Далд <br />Íýã á¿ð÷èëñýí àñóóëãà <br />Òåëåôîí àñóóëãàЗохион байгуулах<br />аргаар <br />Øóóäàí ñóðâàëæëàãà<br />Åðäèéí<br />ÇîðèóäûíНөхцөлөөр <br />Õ¿íèé îðîëöîîòîéãîîð <br />Зохион байгуулалтын <br />Ìåõàíèê áàéãóóëàìæààðХэлбэрээр <br />Анхдагч судалгааны гуравдагч үндсэн арга нь туршилт юм. Өмнөх бүлэгт авч үзсэн туршилтын дизайнуудаас тухайн нөхцөл байдалд хамгийн оновчтойг нь сонгон авч хэрэглэнэ. Туршилтаар гаргаж авсан мэдээ сэлтийг мэдээллийн бааз болгон хадгаламж, тодорхой үе хугцааны дараа туршилтыг давтан хийж, маш сонирхолтой үр дүн гарган авч болно. Наад зах нь барааныхаа зах зээлийн үнийг тодорхой хугцаанд өөрчилж, борлуулалтын өсөлтийг ажигласнаар үнийн зохистой төвшинг олж чадна. <br />