Presentatie programmabureau NOiV (stichting ICTU) @ workshop "Documentstandaarden binnen de overheid – ODF en PDF toegelicht"

1. De Overheid verbonden in
Openheid
Workshop “Documentstandaarden binnen de Overheid”
Den Haag, 27 november 2008
Fabrice Mous – programmabureau NOiV

4. Programma
Begrippen
●
Context
●
Actieplan Nederland Open in Verbinding
●
Basislijst open standaarden, Comply or Explain en ODF
●

5. ~ 30 mins

6. Begrippen

12. Interoperabiliteit (EIF)
quot;Interoperability means the ability of information and
communication technology (ICT) systems and of the
business processes they support to exchange data
and to enable the sharing of information and
knowledgequot;.
European Interoperability Framework, IDABC 2004
European Communities. (2004). European Interoperability Framework
http://europa.eu.int/idabc/en/document/3761

13. Interoperabiliteit (NOiV)
“Het Kabinet spreekt van interoperabiliteit als het
vermogen van (informatie)systemen om op
elektronische wijze gegevens en informatie te
kunnen uitwisselen binnen en tussen organisaties.“
Actieplan 'Nederland Open in Verbinding', 2007

16. Open source software
Geen restricties op gebruik
●
Vrije vermenigvuldiging en verspreiding
●
Vrije aanpassing
●
Vrije en eenvoudige toegang tot broncode
●
http://www.opensource.org/docs/definition.php

22. Open standaarden
@
Europese Commissie

23. standaard is gepubliceerd
✔
belegd bij een non-profit organisatie
✔
vastgesteld op basis van een open beslissingsprocedure
✔
intellectueel eigendom royalty-free beschikbaar gesteld
✔
vrij hergebruik
✔
European Communities. (2004). European Interoperability Framework
http://europa.eu.int/idabc/en/document/3761

24. quot;The name is not the thing named.quot;
Gottlob Frege (1848-1925)

27. Definities, definities ...
definities

28. Interoperabiliteit
European Interoperability Framework
http://europa.eu.int/idabc/en/document/3761
Open soure software
Open Source Definition
http://www.opensource.org/docs/definition.php
Website NOiV
http://www.noiv.nl/wat_is_open_source_software
Open standaarden
European Interoperability Framework
http://europa.eu.int/idabc/en/document/3761
website NOiV
http://www.noiv.nl/wat_zijn_open_standaarden

31. Context

32. Open source software
@ Tweede Kamer
1999 – Ursie Lambrechts (D66)
●
kamervragen open source software
●
Europees perspectief > concurrentiepositie
●

33. Onderzoek
zomer 2002
●
kabinet Kok II
●
onderzoek welke wijze bevordering OS en OSS
●
resultaat: programma OSOSS (2003)
●

35. Motie Vendrik
november 2002
●
kabinet Balkenende I
●
unaniem aangenomen door Tweede Kamer
●
Nederland koploper!
●

36. MOTIE VAN HET LID VENDRIK C.S.
Voorgesteld 20 november 2002
De Kamer,
gehoord de beraadslaging,constaterende, dat software een cruciale rol
speelt in de kennissamenleving; voorts constaterende, dat de
aanbodzijde van de softwaremarkt op dit moment sterk geconcentreerd
is en het veranderen van leverancier vaak hoge overstapkosten met
zich brengt; van mening, dat dit de mededinging beperkt en de
samenleving niet optimaal profiteert van de mogelijkheden die software
biedt; verzoekt de regering zich maximaal in te zetten om hier
verbetering in aan te brengen;
verzoekt voorts de regering ervoor te zorgen dat in 2006 alle door de
publieke sector gebruikte software aan open standaarden voldoet;
verzoekt voorts de regering actief de verspreiding en ontwikkeling van
software met een open broncode (open source software) in de publieke
sector te stimuleren en hiervoor concrete en ambitieuze doelstellingen
te formuleren, en gaat over tot de orde van de dag,
Vendrik
Stuger, Netelenbos, Gerkens, Giskes, Jense, Van Dijke, Hessels
Tweede Kamer, Vergaderjaar 2002/2003, 28600 XIII, nr 30.

37. MOTIE VAN HET LID VENDRIK C.S.
Voorgesteld 20 november 2002
De Kamer,
gehoord de beraadslaging,constaterende, dat software een cruciale rol
speelt in de kennissamenleving; voorts constaterende, dat de
aanbodzijde van de softwaremarkt op dit moment sterk geconcentreerd
is en het veranderen van leverancier vaak hoge overstapkosten met
zich brengt; van mening, dat dit de mededinging beperkt en de
samenleving niet optimaal profiteert van de mogelijkheden die software
biedt; verzoekt de regering zich maximaal in te zetten om hier
verbetering in aan te brengen;
verzoekt voorts de regering ervoor te zorgen dat in 2006 alle door de
publieke sector gebruikte software aan open standaarden voldoet
verzoekt voorts de regering actief de verspreiding en ontwikkeling van
software met een open broncode (open source software) in de publieke
sector te stimuleren en hiervoor concrete en ambitieuze doelstellingen
te formuleren, en gaat over tot de orde van de dag,
Vendrik
Stuger, Netelenbos, Gerkens, Giskes, Jense, Van Dijke, Hessels
Tweede Kamer, Vergaderjaar 2002/2003, 28600 XIII, nr 30.
●

38. MOTIE VAN HET LID VENDRIK C.S.
Voorgesteld 20 november 2002
De Kamer,
gehoord de beraadslaging,constaterende, dat software een cruciale rol
speelt in de kennissamenleving; voorts constaterende, dat de
aanbodzijde van de softwaremarkt op dit moment sterk geconcentreerd
is en het veranderen van leverancier vaak hoge overstapkosten met
zich brengt; van mening, dat dit de mededinging beperkt en de
samenleving niet optimaal profiteert van de mogelijkheden die software
biedt; verzoekt de regering zich maximaal in te zetten om hier
verbetering in aan te brengen;
verzoekt voorts de regering ervoor te zorgen dat
in 2006 alle
door de publieke sector gebruikte
software aan open standaarden voldoet
verzoekt voorts de regering actief de verspreiding en ontwikkeling van
software met een open broncode (open source software) in de publieke
sector te stimuleren en hiervoor concrete en ambitieuze doelstellingen
te formuleren, en gaat over tot de orde van de dag,
Vendrik
Tweede Kamer, Vergaderjaar 2002/2003, 28600 XIII, nr 30.
Stuger, Netelenbos, Gerkens, Giskes, Jense, Van Dijke, Hessels

39. Verantwoording beleid
oktober 2006 schriftelijke beantwoording
minister EZ
maart 2007 algemeen overleg Tweede Kamer
staatssecretaris EZ

41. ... op meerdere niveau's

45. Actieplan “Nederland Open
in Verbinding”

46. http://www.noiv.nl/noiv/

48. Van plan naar uitvoering
Open standaarden
actielijn 1-6
Open source software
actielijn 7-9
Flankerende acties
actielijn 10-17

49. Open standaarden
(1) Basislijst open standaarden
(2) Invoering principe Comply or Explain
(3) Interoperabiliteitsraamwerk
(4) Programmabureau
(5) Handhaving obv High Trust
(6) Invoering ODF

50. Open source software
(7) Implementatiestrategie Rijk
(8) Implementatiestrategie medeoverheden
(9) Stimuleren voorlopers

51. Beleidsaccenten
➔ toepassing open standaarden
‘comply-or-explain’
➔ implementatiestrategieën aanbesteding,
inkoop en gebruik
➔ invoering Open Document Format

52. Basislijst Open Standaarden
Comply or Explain
Open Document Format

53. Basislijst Open Standaarden

55. Over de basislijst
Forum Standaardisatie stelt voor/vast
●
8 10 open standaarden
●
uitbreiding lijst 2 keer per jaar
●
inzet open standaarden niet op basislijst
●
basislijst open standaarden @ http://www.forumstandaardisatie.nl/lijst-open-standaarden/
http://www.forumstandaardisatie.nl/fileadmin/OVOS/OS_Leidraad_beoordeling_standaarden.pdf

56. 'Comply or Explain'
(CorE)

57. Over CorE
rijksbrede instructie per 1 april 2008
●
maatregel gepubliceerd en geaccordeerd door EC
●
gepubliceerd in Staatscourant 21 november 2008
●
overheden zelf verantwoordelijk voor toepassing CorE
●
< € 50.000,- dan gebruik open standaarden basislijst
●
http://www.forumstandaardisatie.nl/fileadmin/OVOS/Instructie_rijksdienst_bij_aanschaf_ICT.pdf

58. Kortom ...
Gebruik open standaarden nu
verplicht bij ICT-opdrachten en
aanbestedingen!!

59. Open Document Format
(ODF)

60. Wat is ODF?
ODF (OpenDocument Format) is een door ISO
gepubliceerde open standaard voor het bewaren en
uitwisselen van tekstbestanden, rekenbladen,
grafieken en presentaties.

61. Wat is ODF?
ODF (OpenDocument Format) is een door ISO
gepubliceerde open standaard voor het bewaren en
uitwisselen van tekstbestanden, rekenbladen,
grafieken en presentaties.

62. Citaat
Rijksdiensten ondersteunen vanaf april 2008, naast de
huidige bestandsformaten, ODF voor lezen, schrijven
en uitwisselen van documenten. Mede overheden en
overige instellingen volgen zo snel mogelijk, doch
uiterlijk december 2008.
Nederland Open in Verbinding, Een actieplan voor het gebruik van Open Standaarden en Open
Source Software bij de (semi-)publieke sector, 2007

63. Citaat (focuspunt 1)
“Rijksdiensten ondersteunen vanaf april 2008, naast
de huidige bestandsformaten, ODF voor lezen,
schrijven en uitwisselen van documenten. Mede
overheden en overige instellingen volgen zo snel
mogelijk, doch uiterlijk december 2008.”

64. Rijksdiensten
Onder Rijk vallen de ministeries bestaande uit:
kerndepartementen
●
rijksdiensten
●
agentschappen (maar geen ZBO's)
●

65. Medeoverheden
Tot mede-overheden worden gerekend:
gemeenten
●
provincies
●
waterschappen
●
ZBO's en semi-publieke instellinge in sectoren zorg,
●
onderwijs en sociale zekerheid

66. Citaat (focuspunt 2)
“Rijksdiensten ondersteunen vanaf april 2008, naast
de huidige bestandsformaten, ODF voor lezen,
schrijven en uitwisselen van documenten. Mede
overheden en overige instellingen volgen zo snel
mogelijk, doch uiterlijk december 2008.”

67. Ondersteunen (van ODF)
minimale vereisten
Via (1) een conversie-tool, (2) een plugin of (3) een
●
toepassing
Alternatief voor bewerkbare documenten
●
aangeboden op websites

68. Ondersteunen (van ODF)
aanvullende vereisten
huisstijl en sjablonen
●
ODF-versies standaarddocumenten
●
ODF-versies documenten op intranet
●
ODF-ondersteuning in backendsystemen
●

69. Citaat (focuspunt 3)
“Rijksdiensten ondersteunen vanaf april 2008, naast de
huidige bestandsformaten, ODF voor lezen,
schrijven en uitwisselen van documenten. Mede
overheden en overige instellingen volgen zo snel
mogelijk, doch uiterlijk december 2008.”

70. ODF = nevenschikkend
ODF is niet het standaard documentformaat
ODF wordt naast bestaande documentformaten ondersteund

71. Dus ...
... open source software als voorkeur
... open standaarden als norm

72. “The more extensive a man's knowledge of what has
been done, the greater will be his power of knowing
what to do.quot;
Benjamin Disraeli (1804 - 1881)

73. Meer informatie
Programmabureau NOiV
http://www.noiv.nl
Bureau Forum Standaardisatie
http://www.forumstandaardisatie.nl

74. Vragen?

75. De Overheid verbonden in
Openheid
Workshop “Documentstandaarden binnen de Overheid”
Den Haag, 27 november 2008
Fabrice Mous – programmabureau NOiV