http://fenveteknolojikbilgiler.blogspot.com.tr/ ------------ fen ve teknolojiye yönelik bilgiler...

1. EĞİTİMDE REHBERLİK
HİZMETLERİ

2. REHBERLİK
HİZMETLERİ NEDİR?
 Rehberlik,bireyin kendini
anlaması,problemlerini
çözmesi,gerçekçi kararlar
alması,kapasitelerini
geliştirmesi,çevresine dengeli ve
sağlıklı bir uyum yapması ve böylece
kendini gerçekleştirmesi için,uzman
kişilerce bireye yapılan psikolojik
yardımlardır.

3. REHBERLİĞİN AMACI
 Eğitim süreci içinde rehberlik
hizmetleri,öğrencinin gelişmesine ve
uyumuna yardım etmeye yöneliktir.
Rehberliğin temel yada sonal amacı
bireyin kendini gerçekleştirmesidir.

4.  Kelime karşılığı “tam verimlilik” olarak
verilebilir. Yani bireyin her yönüyle
kapasitelerini sonuna dek
geliştirebilmesi, daha verimli ve mutlu bir
düzeye ulaşabilmesidir. Ancak bireyin
kendini gerçekleştirmesi uzun bir süreç
içinde aşama aşama sağlanabilecek bir
oluşumdur.

5.  Bu sonal amaca varabilmek için rehberlik
öncelikli alt amaçları gerçekleştirmekle
işe başlar. Bu oluşumu yani rehberliğin
amacını şu şekilde şematize edebiliriz.

6.  Ben kimim? Özelliklerim neler?
Kuvvetli ve zayıf yönlerim?
Yeteneklerim? İlgi ve eğilimlerim?
İhtiyaç ve problemlerim
neler?....gibi sorunların yanıtları.
BİREY
Kendini Tanıma
Kendini anlama ve Kabul etme

7.  Çevredeki eğitim ve iş
olanakları neler? Ailenin
sınırlılıkları? Toplumun
gerçekleri,bana sağlanan
fırsatlar?..vb. soruların
yanıtları.
Bulunduğu ortamı ve çevreyi tanıma

8.  Bulunduğum ortamda-bu çevrede sahip
olduğum yetenekleri nasıl geliştirebilirim?
Çevrenin bana sunduğu fırsatları en iyi
nasıl değerlendirebilirim? Sorunlarımı
nasıl çözebilirim ve bulunduğum ortama
nasıl uyum sağlayabilirim?
Ben ne yapabilirim? Ne yapmalıyım?

9.  İşte rehberlik hizmetleri bu sonal
amaca ulaşmada bireye ne kadar
yardımcı olabilir ve ona “kendini
gerçekleştirme” yolunda ihtiyaç
duyduğu yardımı ne ölçüde
sağlayabilirse amacına o derece
ulaşmış olur.
Kendini Gerçekleştirme
Sonal
Amaç

10. REHBERLİĞİN
KAPSAMI
 Rehberlik hizmetleri,öğrencinin her
yönüyle gelişmesini ve böylece
kendini gerçekleştirmesini
amaçlayan psikolojik yardım
hizmetlerini kapsadığı için bu
hizmetlerin bir bütünlük içinde
verilmesi gereği önem taşır.

11.  Bir okulda ,öğrencilere dönük yapılması
gereken rehberlik hizmetlerinden söz
edelim. Bu hizmetleri aşağıdaki şekilde
şematize edebiliriz.

12. Yöneltme ve
yerleştirme
Oryantasyon
İzleme
değerlendirme
Bilgi toplama
ve yayma
Ar – Ge
Psikolojik
danışma
Müşavirlik
Çevre / veli
İle ilişkiler
Bireyi
tanıma

13. Şemanın ifade ettiği noktalara dikkat
çekelim:
 Rehberlik hizmetleri bir
bütündür,birbirlerini tamamlarlar.
 Hizmetler birbirlerinin alanını kısmen
kapsasa da kendine özgü etkinlikleri de
içerir.

14.  Tüm hizmetlerin merkezinde psikolojik
danışma yardımı yer alır.
 Hizmetler arasındaki ilişkiler aynı
ağırlıkta ve yoğunlukta olan çok yönlü bir
yapıya sahiptir.
şimdi bu hizmetler hakkında kısaca
açıklamalar yapalım.

15. 1.Psikolojik Danışma
Hizmeti
 “Bireyin karar verme ve problem çözme
ihtiyaçlarını karşılayarak gelişim ve
uyumunu sürdürmesine yardımcı olmak
amacıyla bireyle yüzyüze kurulan
psikolojik yardım ilişkisidir”.
 Bu yardımı alan kişiye
“Danışan”,yardımı veren kişiye
“Psikolojik Danışman” denir.

16.  Rehberlik ; eğitimde bir hizmet alanı olarak
demokratik ortam içinde öğrencinin bedensel,
zihinsel ve sosyal bütün kapasitelerini en ileri
seviyede geliştirmek üzere girişilen planlı,
programlı ve profesyonel bir yardım sürecidir.

17.  Psikolojik danışma ve rehberlik çalışmaları mevcut kanunlarımızın
bir gereğidir. Rehberliği zorunlu kılan sebepler vardır. İş seçimi
her ferdin mutluluğunu oluşturan, hayatını etkileyen üç önemli
karardır. İyi bir iş seçilemediğinde bu durum diğer seçimlere de
yansır. Bu bakımdan okullarımızda uygun mesleğe yöneltme
çalışmalarına ilk sınıflardan itibaren başlanmalıdır. Eğitim
sistemimizin yapısından dolayı çok yönlü dallara ayrılmamış
öğretim sürelerinin uzun olmasından meslek rehberliğini lise sona
bırakmaktadır. Eskiden toplumda ferdin neyi yapacağı, neyi
yapamayacağı açık bir şekilde belli iken günümüzde bu kişileri
şaşırtacak hale gelmiş hele ergenlik çağı, birçok üzüntülerin ve
acıların kaynağı haline gelmiştir. Politik, sosyal, kültür değişmeleri,
çok farklı değer sistemleri, eski ve yeni normlar, değişik fikir
akımları çocukları ayrı ayrı etkilemekte, kararsız ve güç durumda
bırakmaktadır. Böyle bir sosyal ortamda ferdin başarılı, uyumlu,
etkili olabilmesi için yardıma ihtiyacı vardır.

18.  Rehberlik bir süreçtir. Bir anda olup biten bir iş
değildir. Etkili sonuçlar alabilmek için belli bir süre
gereklidir.
 Rehberlik bireye yardım etme sürecidir. Rehberliğin
psikolojik bir yardım olma özelliği onu başka yardım
hizmetlerinden etkin bir şekilde ayırır. Nasihat
etmekten, bilgi vermekten daha farklıdır. Ancak;
psikolojik ilişkiler içerisinde verilebilir. Bu da kuşkusuz
belli ortamlarda, belirli koşulların sağlanmasıyla
mümkündür.

Her öğrenci geliştirilebilecek bir kapasiteye sahiptir.
Öğrencinin kendini gerçekleştirmesi esas amaçtır.
Kendini gerçekleştirmekte olan öğrenci; daha yeterli bir
kişiliğe sahiptir, daha verimlidir. Kim olduğu hakkında
daha tutarlı bir görüşe sahiptir. Hem kendisi hem de
başkaları hakkında olumlu düşüncelere sahiptir.

19. 
Psikolojik danışma ve rehberlik uygulamalarında,
rehberliğin bir “takım” çalışması (team-work) modeli
içinde, okuldaki tüm eğitim ilgililerinin ortaklaşa
yürüttükleri bir eğitim hizmeti olarak algılanmalıdır.
Bugün okullarda uzman personelin yanı sıra yöneticiler,
sınıf öğretmenleri, öğretmenler, belletmenler ve diğer
personel rehberlik personeli içinde düşünülmekte; "okul
rehberlik takımı"nın birer üyesi olarak kabul
edilmektedir. Personelin ortak bir rehberlik anlayışını
paylaşmaları okul rehberlik programının temel taşı
olarak kabul edilmektedir.

20. 






Psikolojik danışma ve Rehberlik Anlayışını Oluşturan Faktörleri Şöyle
Sıralayabiliriz;
1- Psikoloji danışma ve Rehberliğin temelinde insan hak ve sorumlulukları ile
yakından ilgili demokratik ve insancıl bir anlayış vardır. Sosyal ve psikolojik uyumu
ne olursa olsun her birey değerlidir. Kişisel ve özel bilgilerin gerektiğinde
kullanılabilmesi için onlardan izin alınması gereklidir.
2- Psikolojik danışma ve Rehberlik uygulamalarında öğrenci ile yakından ilgili olan
herkesin anlayış ve işbirliği içinde çalışması gerekir. Rehberlik okulun tüm eğitim
programının ayrılmaz ve tamamlayıcı bir yanını oluşturur. Rehberlik çalışmalarında
okulun tüm yönetici, uzman ve öğretim personelinin yüklenecekleri görev ve
sorumlulukları vardır. Öğrenci başarısızlığının nedenleri okulda görevli bütün
personeli ilgilendirmelidir. Veliler çocukları hakkında her zaman okuldan yeterli
bilgileri alabilmelidir.
3- Psikolojik danışma ve Rehberlik anlayışı, her türlü çalışması ile öğrenciyi merkez
alan bir eğitim sistemini öngörür. Okulda öğrencilerin kendilerini ilgilendiren
konularda görüşlerini belirtmelerine imkan hazırlanmalıdır.

21.  4- Rehberlik yardımının esası, öğrencilerin kendi
kişiliklerini daha iyi anlamalarını, problemlerine çözüm
yolları bulmada onların kendi kendilerine yeter bir
duruma gelmelerini sağlamaktır. Bütünü ile eğitim,
öğrencilerin kendi kendilerine anlamalarına yardım
etmelidir.

 5- Rehberlik bedensel, zihinsel, sosyal ve duygusal
bütün kapasitelerini kendi ilgi ve yetenekleri
doğrultusunda en uygun bir düzeyde geliştirmesi için
öğrencilere yardım etmelidir. Her yönü ile gelişme
süreklidir. Okulda öğrencilerin kendi yeteneklerini
geliştirme fırsat ve ortamı sağlanmalıdır. Çünkü her
öğrenciden ancak yetenekleri ölçüsünde başarı
beklenilebilir.


22.  6- Öğrencilere rehberlik yardımı verirken onları değişik
yönleri ile tanımak gereklidir. Rehberlik hizmetleri
planlı, programlı, örgütlenmiş bir biçimde ve
profesyonel bir düzeyde sunulmalıdır. Çalışmaların
nasıl, ne zaman ve kimler tarafından uygulanacağı bir
plana bağlanmalıdır. Etkili rehberlik uygulamaları için
okulda yer ve zaman ayrılmalıdır.

 Rehberlikte yanlış anlaşılan bazı olaylarda vardır.
Rehberlik bireye tek yönlü olarak yapılan bir yardım
değildir. Kullanılan yöntem ve teknikler amaç değil
araçtır. Bir disiplin görevi değildir, yargılamaz ve ceza
vermez. Her türlü problemi çözebilecek sihirli bir güce
sahip değildir

23.  REHBERLİĞİN ÖZEL AMAÇLARI:

 1- Öğrencilerin kendilerini tanımalarına yardımcı olmak bu amaçla
bedensel ve zihinsel yeteneklerini, hoşlandığı ve hoşlanmadığı
etkinlikleri, ihtiyaçlarını, tutum ve değerlerini, beklentilerini
tanımalarını sağlamak,

 2- Bireylerin kendileri ve çevreleri hakkında edindikleri bilgileri
özümsemelerini, ayrıntılı ve gerçekçi bir ben kavramı
geliştirmelerine yardımcı olmak,

 3- Gizil güçlerini algılamalarını, niteliklerini geliştirebilecekleri
imkanları görebilmelerini, sorunlarının kaynağını anlayabilmelerini
sağlayıp, onlara doğru çözümlerini ve isteklerini topluma ters
düşmeden karşılayabilecekleri yollar bulmalarına yardımcı olmak,


24.  4- Çeşitli yaşantıları karşısında vermek zorunda oldukları
kararlarda dış baskılar ve içsel çatışmalardan uzak, bilinçli, aktif
olmalarını sağlamak,

 5- Benlik yapılarının güçlendirilmesini sağlayarak, kendilerini ve
çevrelerini olduğu gibi kabullenmelerinde içsel ve dışsal
çatışmaların farkına varıp, olaylar karşısında etkin bir rol
kazanmalarında ve giderek kendi problemlerini kendileri çözmeye
çalışan kişiler olmalarına yardımcı olmak,

 6- Boş zamanlarını kendi ilgi ve yetenekleri doğrultusunda
değerlendirmelerine yardımcı olmak,

 7- Öğrencilerin derslerin dışında kalan sosyal etkinlikleri tanımaları
ilgi, yetenek ve isteklerine uygun düşen bir yada birkaçına
yönelmelerine yardımcı olmaktır.

25. PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ
Psikolojik danışma,bireyin kendini daha iyi tanıması,sorunlarının
kaynaklarının farkına varması,sorunlarıyla başetme becerisi
kazanması,kendisi için daha gerçekçi kararlar alabilmesi ve
sağlıklı bir kişisel gelişim sürdürebilmesi amacıyla bireyle karşılıklı
yüzyüze kurulan psikolojik yardım ilişkisi olarak tanımlanabilir.
Psikolojik danışma da yardım alan kişiye danışan yardım eden kişiye
danışman denir.
Temel amaç,bireyin kendisini gerçekleşmesine yardımcı olmaktır
Bireyin mesleki,eğitsel ve kişisel olan tüm problemleri hakkında
daha çok bilinçlenerek kendine en uygun ve gerçekçi bir çözüm
bulmasına yardım edilmektedir.Uzmanlık gerektiren bir yardım
türüdür ve diğer hizmet türlerine göre daha teknik bir hizmettir.
Psikolojik danışma bireysel olarak veya grupla yapılabilir.
BİREYSEL DANIŞMA:Öznel problemleri olan,başka öğrencilerin
yanında öznel dünyasından bahsetmek istemeyen veya böyle bir
durumun sakıncalı olabileceği durumlarda tercih edilir.
GRUPLA DANIŞMA:Benzer ya da farklı sorunlara sahip öğrenciler
arasında etkileşim ortamı oluşturabilme,birbirlerine destek
olmaların sağlama açısından tercih edilmektedir

26. Psikolojik Danışma Hizmetlerinin Genel İlkeleri

 Rehberlik ilkeleri, rehberliğin dayandığı psikolojik, toplumsal ve felsefi temellerin
özünden oluşmuştur. Ayrıca bu ilkeler psikolojik danışma ve rehberlik programı
yürütülen toplumun eğitim felsefesinden ve paradigmalarından etkilenmektedir.

 1. Birey seçme özgürlüğü hakkına sahiptir.
 Çağımız insanı vizyonunu ve misyonunu belirleme, yaşamında kararlar verme,
seçimleri ile varoluşunu belirleme hakkına sahiptir. Bireyin seçme özgürlüğünün
genişliği, seçeneklerin de genişliği, seçme özgürlüğünün sınırlılığı seçeneklerin de
sınırlılığı anlamına gelir. Değişen, gelişen ve yaratıcı bireyler, seçme özgürlüğünün
fazla sınırlanmadığı toplumlarda ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle demokratik
toplumlar, bireylerin kendini gerçekleştirmesine ortam hazırlama ve özgürlük
sınırlarını genişletme çabasındadır. Bireyin seçeneklerin farkında olması gerekir.
Bilgisizlik ve duygusal sorunlar seçenekleri algılamayı güçleştirir. Rehberliğin işlevi
bireyin özgürlüğünü kullanabilmesi için seçenekleri algılayabilmesine ve doğru
tercihler yapmasına yardımcı olmaktır.

 2. İnsan saygıya değer bir varlıktır.
 Bir insanı değerli olarak algılamak, ihtiyaçlarına karşı duyarlı olmayı gerektirir. Bu
bir saygıdır; ve boyutları insanın hiçbir niteliğini öne çıkarmadan, tüm insanları
kapsayacak kadar geniş olmalıdır. Dini, ırkı, rengi, cinsiyeti ne olursa olsun, insan
saygıya değer bir varlıktır. Saygı, bir başkasının arzularını, düşüncelerini,
tercihlerini, kararlarını değerli bulmaktır, ilgi ile dinlemek, kararlarında sağlam
dayanak aramasında yardımcı olmak, bilgi ve destek vermek, danışmanın
danışana duyduğu saygının somut bir biçimidir.


27. 







3. Rehberlik hizmetlerinden yararlanmada zorlama yoktur.
Rehberlik, bireyin kendisini tanımak, iç dünyasını anlamak amacıyla
verilen bir hizmettir. Ancak, belli konulara merak uyandırmak amacıyla,
istekli, isteksiz bütün öğrencilere grup rehberliği yapılabilir. Bu tür
rehberlik etkinlikleri öğretime benzemekle beraber, konuşulan konular
öğrencilerin kendilerine yöneliktir. Ayrıca, danışmanlara, öğretmen ve
yöneticiler tarafından gönderilen öğrencilere gönüllülük ilkesini
zedelemeden yardım etmek gerekir.
Rehberliğin işlevi bireyin özgürlüğünü kullanabilmesi için seçenekleri
algılayabilmesine ve doğru tercihler yapmasına yardımcı olmaktır.
Dini, ırkı, rengi, cinsiyeti ne olursa olsun, insan saygıya değer bir
varlıktır.
Öğrencilere gönüllülük ilkesini zedelemeden yardım etmek gerekir.
Öğrenci merkezli eğitimde, sadece sorunlu öğrencilere değil, her
öğrenciye rehberlik hizmeti verilir.
Psikolojik danışmanın, öğrenci ile ilgili tüm okul içi ve okul dışı kişilerin
desteğini alması, hizmeti daha etkin ve verimli biçimde sunmasında
etkilidir.
Danışanın izni olmaksızın, öğrenci ile konuşulan bilgilerin, hiçbir kişiye ve
kuruma aktarılmaması gerekir.

28. 








4. Rehberlik anlayışı, öğrenciyi merkeze alan bir eğitim sistemini öngörür.
İnsan, biyo-psiko-sosyal ve kültürel bir varlıktır. Rehberlik hizmetleri, öğrencileri biyolojik, psikolojik, toplumsal
ve kültürel boyutları ile ele alır. Böyle bir anlayışa sahip okul programlan, öğrencilerin gelişim özelliklerini,
ihtiyaçlarını yeteneklerini ve ilgilerini dikkate alır. Öğrenci merkezli eğitimde, sadece sorunlu öğrencilere değil,
her öğrenciye rehberlik hizmeti verilir. Öğrencilerin kendilerini tanımaları, sağlıklı kararlar vermelerine ve
tercihler yapmalarına katkı getirir. Öğrencileri yargılamaktan ziyade, algılamak önemlidir.
5. Rehberlik hizmetleri ilgililerin işbirliği ile yürütülür.
Rehberlik hizmetleri psikolojik danışmanların öncülüğünde, yöneticilerin öğretmenlerin görev ve sorumluluk
yüklenmeleri, ortak bir amacı gerçekleştirmek bakımından takım çalışmasını gerektirir. Psikolojik danışmanın,
öğrenci ile ilgili tüm okul içi ve okul dışı kişilerin desteğini alması, hizmeti daha etkin ve verimli biçimde
sunmasında etkilidir. Psikolojik danışmanlar, rehberlik anlayışının öğretime ve yönetime yansımasında,
öğretmen ve yöneticilere, yöneticiler ve öğretmenler ise, gözlem verilerini psikolojik danışmanlara
sunmalarında yardımcı olabilir. Böyle bir iletişim ve etkileşim, ortak anlayışın gelişmesine katkı getirir. Bu
iletişim ve etkileşime, ana-babaların da katılması, öğrenci gelişimi için optimum koşulların oluşmasında etkili
olabilir.
6. Öğrencilere rehberlik hizmeti verirken onları her yönü ile tanımak gerekir.
Öğrenciler kişilik özellikleri bakımından eşit değildir. Her öğrenci kendine özgüdür, eşsizdir. Öğrencilerin
gelişim özelliklerini bilmek gerekir. Öğrencilerin kişilikleri, ilgileri, değerleri, tutumları birbirinden farklıdır. Bu
farklılıklar, hem genetik, hem de sosyo-ekonomik ve kültürel koşullardan kaynaklanır. Her öğrenciyi tek tek
tanımak, ona kendisini tanıtmak gerekir. Toplanan nesnel ve güvenilir bilgiler sayesinde, öğrenci kendisini
daha iyi tanıyarak, okul içinde programa veya bir üst okula yönelmesinde daha sağlıklı karar verebilir.

29. 





7. Rehberlik hizmetlerinde gizlilik esastır.
Psikolojik danışma oturumlarında öğrenciler, psikolojik danışman ile çok
özel sorunlarını paylaşabilirler. Güven ilişkisi kurulmuşsa, öğrenciler gerek
psikolojik danışmanlarla, gerek öğretmenlerle, kimseye
söyleyemeyecekleri sırlarını ortaya dökebilirler. Danışanın izni olmaksızın,
öğrenci ile konuşulan bilgilerin, hiçbir kişiye ve kuruma aktarılmaması
gerekir. Aksi taktirde, mesleki etikle çelişen bir tutum olarak, güven kaybı
iletişimi bozar. Ayrıca, danışana karşı saygısızca davranılmış olur.
8. Rehberlik tüm öğrencilere yönelik bir hizmettir.
Rehberliğin, amacının kendini gerçekleştirme olması nedeni ile bütün
öğrencilerin yararlanmasına açık olmalıdır. Rehberlik hizmetinin kapsamı,
normalden sapanların, uyumsuzların ve özürlülerin ötesinde, herkesi içine
alacak kadar, geniş sınırlar içinde olması gerekir. Rehberliğin bozuk
davranışları düzeltmekten ziyade, koruyucu ve geliştirici bir işlevi vardır. O
halde, hizmetten gelişmek isteyen herkes yararlanabilir.

30. 




9. Rehberlik uygulamaları her okulun amaç ve ihtiyaçlarına göre
değişir.
Anaokulundan üniversitenin sonuna kadar, her düzeydeki okulda rehberlik
hizmetlerine ihtiyaç vardır. Ancak, okul farklılıklarına göre, öğrencilerin
gelişim özellikleri, ihtiyaçları beklentileri farklıdır. O halde, okulun
amaçları, öğrencilerin sorunları, ihtiyaçları ve beklentileri tespit edildikten
sonra, rehberlik etkinlikleri programlanmalıdır. Tek bir program hazırlayıp,
tüm benzeri okullarda uygulamak sakıncalıdır. Rehberlik alanlarının bazı
boyutları daha ağırlıkta olabilir. Önemli olan öğrencinin kapasitesinden
daha fazla yararlanması ve uyumunu gerçekleştirmesidir.
10. Rehberlik hizmetleri planlı, programlı, örgütlenmiş bir biçimde
ve profesyonel bir düzeyde sunulmalıdır.
Rehberlik hizmetleri, okul, il ve Bakanlık düzeyinde örgütlenmiş, yetki ve
sorumluluklar açık bir biçimde tanımlanmış olmalıdır. Okul yöneticileri,
öğretim hizmetlerinden olduğu kadar, rehberlik hizmetlerinden de
sorumludur. Rehberlik alanında yetişmiş psikolojik danışmanlara ihtiyaç
vardır. Rehberlik programlarında yer alan çalışmaların nasıl, ne zaman ve
kimler tarafından yürütüleceği bir plana bağlanmalıdır. İşlevsel bir
rehberlik hizmeti için okulda yer ve zaman ayırmak, araç ve gereç
kullanmak gerekir.

31. 
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Okullarda Psikolojik Danışma Uygulamaları Özellikle Şu problem
Alanlarında Yoğunlaştırabilir
Sosyal Fobi
Madde Bağımlılığı
Şiddet
Zorbalık
Çekingenlik
Saldırganlık
Antisosyal Davranışlar
Düşük Öz Saygı
Akademik Başarısızlık
Öfke
Çocuk İstismarı
Yalnızlık
Aile ilişkileri
Başkaları ile ilişki kurabilme ve arkadaşlık konusundaki problemler

32. PSİKOLOJİK DAIŞMA
SÜRECİNDE TERAPÖTİK
İLETİŞİM BECERİLERİ










Yapılanma
Yakından ilgilenme
Konuşmaya açık davet
Asgari düzeyde teşvik
Duyguların yansıtılması
İçeriğin yansıtılması
Kişiselleştirme
Özetleme
Paylaştırma
Bağlanma

33. 






YAPILAMA:Psikolojik danışmanın ilk oturumda danışana psikolojik
danışma ve bunun kuralları hakkında bilgi vermesini içeren aşamadır
YAKINDAN İLGİLENME:Danışanın güvenini artırmak ve güvenli bir ortam
oluşturmak için danışana insan olarak saygı duyulduğunu ve
söylediklerine önem verildiğini ileten bir davranıştır
KONUŞMAYA AÇIK DAVET:Psikolojik danışmada kullanılan bu beceri
danışanın kendisini daha iyi anlatabilmesi amacıyla açık uçlu sorular
sorma becerisidir.
Görüşmenin başlamasına yardımcı olur.(Neler olup bitti.Geçen haftadan
beri neler oldu)
Danışanın belli bir noktada odaklaşmasını sağlar.(O konuyu biraz daha
açıklar mısın ?)
Danışanın dikkatini duyguları üzerinde odaklaştırmasını sağlar.(O anda ne
hissettin ? Şu an ne hissediyorsun ? )
Danışmanın danışanın sözcüklerini daha iyi anlaması için belirli davranış
örneklerinin ortaya çıkmasını sağlar.(Bana bir örnek verir misin?
Mutluyum demekle neyi kastettin)

34. ı
 ASGARİ DÜZEYDE TEŞVİK
 Danışmanın en az düzeyde konuşup, danışanın konuşmaya sevk
edilmesidir.Danışmanın görevi danışanın konuşmasının devamını
sağlamaktır.
 DUYGULARIN YANSITILMASI
 İçeriğin yansıtılması anlamı yansıtma ve yeniden ifade olarak da
nitelendirilir.
 Danışanın düşüncelerinin,psikolojik danışmanca doğru anlaşılıp
anlaşılmadığını kontrol etmeye, fikirlerin daha belirgin bir şekilde
ifade edilerek kristalleştirmesine,psikolojik danışmanın, danışanın
düşüncelerini anlama çalıştığını iletmeye yarar.
Örnek.Danışan:İstediğim şeyleri yapamıyorum.Annem her şeyime
karışıyor
Danışman:Kısıtlanıyorsun

35.  KİŞİSELLEŞTİRME
 Anlamın Kişiselleştirmesi:İçerik ancak kişiselleştirildiği zaman
danışan için anlam kazanır.
Örnek:Çok kızgınsın,çünkü haksızlığa uğradığını düşünüyorsun
Problemin kişiselleştirmesi:Danışana sorunun ne olduğu konusunda
yardım edildiğinde problemin kişiselleştirilmesi kullanılır
Örnek:Çok üzülüyorsun, Çünkü okulda başarısızsın
Amacın Kişiselleştirilmesi:Anlam ve problem kişiselleştirildikten sonra
sıra amacın kişiselleştirmesine gelir
Örnek:Düş kırıklığına uğradın çünkü derslerinde başarısızsın ve
başarılı olmak istiyorsun
ÖZETLEME
Özetleme duyguların ve içeriğin yansıtılmasının bir arada
kullanılmasıdır.

36. 








PAYLAŞTIRMA
Paylaştırma becerisi,daha çok grupla psikolojik danışmada kullanılan bir
beceridir.Danışmanın gruptan birinin daha önceki oturumlardan birinde anlattığı
yaşantıları ve duygularıyla,diğer grup üyelerinin yaşantı ve duyguları arasında
benzer yanlara dikkat çekmesidir. Böylece grup üyeleri grup içinde kendilerini
yalnız hissetmezler.
Danışman : Benzer yaşantıları olan var mı? Paylaşabilir.
Danışman : Ayşe, sen de anneni kaybettiğinde şu anda Ali’nin yaşadıklarını
yaşamıştın.
BAĞLAMA
Danışmanın, danışanın daha önceki oturumlarda, anlattıkları ve yaşadıklarıyla, o
anda anlattıkları ve yaşadıkları arasında paralellik kurmasıdır.
Burada danışmanın sürece dikkat etmesi gerekmektedir.
Örneğin farklı olaylar karşısında, danışanca aynı duygu yaşanıyorsa, danışanın
dikkati bu noktaya çekilmelidir.
Danışman: Ayşe, eşin sana sinemaya gidelim dediğinde ‘’fark etmez’’ demiştin,
pikniğe gidip gitmeme konusunu sorunca da ‘’fark etmez’’ dedin.

37. PSİKOLOJİK DANIŞMA ve
REHBERLİK HİZMETLERİNİN
AMAÇLARI
Olumlu ve olumsuz özelliklerini fark
etmelerine, olumsuz özelliklerini
değiştirebilme becerisini kazanmalarına,
değiştiremeyeceklerini kabul edebilmelerine
ve olumlu yanlarını sürekli
geliştirebilmelerine,
Öğrencilerin, kendi kendilerine yetebilecek
bireyler haline gelmelerine,

38. Sorunlarını çözebilme ve uyum becerisi
kazanmalarına,
Bilgi, beceri ve yeteneklerini
geliştirebilmelerine,
Gerçekçi, dengeli, mutlu ve üreten bireyler
haline gelmelerine,
İlgi ve yetenekleri doğrultusunda gelecekleri
ile ilgili gerçekçi kararlar alabilen bireyler
haline gelmelerine,

39. Kendileriyle ve çevreleriyle kuracakları
iletişimde, onlara gerekli olacak iletişim
donanımlarını sağlamada,
Duygularını tanımalarına, ifade
edebilmelerine, olumlu ve olumsuz
duygularını ayırt edebilmelerine özellikle
de olumsuz duygularını ifade
edebilmelerine …vs yardımcı olabilmektir.

41. REHBERLİK VE PSİKOLOJİK
DANIŞMA HİZMETLERİNİN
SINIRLILIKLARI VE ALANA
İLİŞKİN YANLIŞ ANLAYIŞLAR
1)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri
her türlü problemi hemen çözebilecek sihirli
bir güce sahip değildir.
2)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri,
Yardımı alan bireylerin pasif bir şekilde
konumlandığı,tek yönlü bir süreç değildir.
3)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri
bireylerin sadece duygusal yönü ile
ilgilenmez.

42. 4)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin
temelinde bireye acımak,onu kayırmak ve
karşılaştığı her sorununu onun yerine çözmek
gibi bir anlayış yoktur.
5)Rehberlik ve psikolojik danışma yardımı
sadece “sorunlu” olan bireylere verilen
hizmetler değildir.
6)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bir
ders değildir.
7)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri
disiplini sağlamak amaçlı kullanılmazlar.Bu
nedenle,özellikle eğitim kurumlarında disiplin
uygulamalarının bir uzantısı yada parçası
olarak görmemek gerekir.
8)Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde
kullanılan tüm yöntem ve teknikler bireyi
tanımak ve doğru yardımı verebilmek için araç
olarak kullanılmaktadır.

43. SONUÇ
Rehberlik ve psikolojik danışma bireyin kendisini
tanıması,çevresine uyum sağlayarak olumlu
ilişkiler geliştirmesi,sağlıklı kararlar verebilmesi ve
kendini gerçekleştirmesi temelinden yola çıkan
hizmetler bütünüdür.
Bireyin varolduğu her ortamda ihtiyaç duyulan bu
hizmetleri doğru değerlendirmek çok önemlidir.
Hizmetlerde gönüllülük,gizlilik,süreklilik gibi
esasların var olması,”hasta değil danışan”
kavramına yer vermesi,sadece duygusal
sorunlarla ve sorunlu bireylerle değil,ihtiyaç duyan
tüm bireylere açık hizmetler olması gibi
özelliklerinin bilinmesi,bu hizmetlerden
yaralanmak isteyip de tedirginlik duyan bireylere
doğru fikirler verecektir.

44. 2.Oryantasyon Hizmeti
(Yeni Ortama
Alıştırma)
 Bu hizmet bir okula yeni başlayan
öğrencilere ,eğitim yılı başında
,okulu,kurallarını,işleyişini
tanıtmak,okul ve o çevrede
ihtiyaçlarını nasıl karşılayacakları
hakkında bilgi vermek ve böylece
yeni girdikleri ortama kısa sürede
alışmalarına yardımcı olmak üzere
yapılan çalışmalardır.

45. 3.Bireyi Tanıma
Hizmeti
 Öğrencinin gelişimine ve uyumuna
yardımcı olabilmek için onu tanımak
gereklidir.Bireyi tanımada
amaç,bireyin kendini tanıması,kendi
özellikleri hakkında
bilinçlenmesi,kendini zayıf ve kuvvetli
yönleriyle görüp kabul etmesini
sağlamaktır.Tanıma hizmetlerinde en
önemli görev sınıf öğretmenine
düşer.

46.  Kuşkusuz tanıma çalışmalarını
yürütürken sınıf öğretmeni,okuldaki
rehberlik uzmanından yardım alır,bazı
tanıma araçlarının hazırlanması ve
kullanılmasında onun uzmanlık
bilgisinden yararlanır.

47. 4.Bilgi
Yayma
Toplama ve
Hizmeti
 Öğrencinin gerek duyabileceği her türlü
bilgiyi onun yararlanmasına sunmak için
yapılan çalışmalardır.
Ör: üst eğitim kurumları,üniversiteler ve
koşulları,okuldaki ve çevredeki eğitsel ve
kültürel etkinlikler vb.

48. 5.Yöneltme ve
Yerleştirme Hizmetleri
 Öğrencinin kendine uygun bir eğitim
kurumuna ,branşa,işe ya da mesleğe
yönelmesi ve o konuma yerleşmesi için
yapılabilecek yardım hizmetleridir.

49. 6.İzleme ve
Değerlendirme Hizmeti
 Yapılan önceki hizmetlerin bir
devamı gibi düşünülebilir.
Yöneltme ve yerleştirme sürecinin
sonucu ne olmuştur? Psikolojik
danışma yardımı alan öğrencide
bu hizmetin sonucu beklenen
değişiklik gerçekleşmiş midir?

50. 7.Müşavirlik
(Konsültasyon) Hizmeti
 Okuldaki rehberlik uzmanının ,öğretmen
ve yöneticilerin ortak bir rehberlik anlayışı
kazanmaları,bu alanlardaki bilgi ve
becerilerini artırmaları için onlara
yardımcı olmasıdır.

51. Bir diğer deyişle okuldaki rehberlik
uzmanı ile öğrencinin eğitimi ve
yetiştirilmesi ile ilgili bir yada daha fazla
sayıda kişinin
(öğretmen,yönetici,veli…)işbirliği içinde
,öğrencinin gelişmesine yönelik olarak
kurdukları yardım ilişkisidir.

52. Soru : Hangi ifade yanlıştır?
a)Rehberlik bir süreçtir.
b) Rehberlik yardımı bireye
dönüktür.
c)Rehberlik problemli bireylere
yönelik bir hizmettir.
d) Rehberliğin amacı bireyin kendini
gerçekleştirmesine yardım etmektir.

53. " HAYAT BİR
YARDIMLAŞMADIR
."

54. Öğretmenler Ergenlere
Neler Yapmalı,Neler
Yapmamalı?
* Gençlerle şakalaşın,espiri
yapın ama sakın alay etmeyin.
*Onları anlamaya ve içten
ilişkiler kurmaya çalışın ama
yaşadıklarını sakın
küçümsemeyin.

55. *Onlara kuralları açıklayın,uymalarını
isteyin ama bunu otoritenizi kanıtlama
yolu olarak kullanmayın.
*Gençleri kabul edin,değer verin ancak bu
durum,onların her davranışını
onaylamanızı gerektirmez. Yanlış
davranışlarını onaylamadığınızı gösterin.
Elbette uygun bir şekilde.

56. *Gençlere görev ve sorumluluk verin,ama
onlara işin başında yenilgiye ve
başarısızlığa uğrayacakları görevler
vermeyin.
*Gencin olumsuz davranışları üzerine
dikkatleri toplamayın,bunu olumlu yönleri
için yapabilirsiniz.Yine de fazla
abartmaktan kaçının

57. *Gencin sizinle paylaştığı sırlarına saygı
duyun,bu sırları başkalarıyla
paylaşmayın.

58. *Gençler, yetişkinlerin “her şeyi bilen,çok
anlayışlı,mükemmel” görünmesinden
hoşlanmazlar.Onlara
söylevlerden,kalıplaşmış sözleri
söylemekten kaçının.Söylemek
istediklerinizi arkadaşça bir
yaklaşımla,espirili bir tarzda söylemek
daha etkili olabilir.

59. *Onlara söylev vermek yerine onların
kendilerini,sorunlarını ifade etmelerine
fırsat verin.
*Sosyal etkinliklere,grup çalışmalarına
gereken önemi gösterin.Ders içi ve ders
dışı etkinliklerde gençlere sorumluluk
alma,kendini kanıtlama,iş birliği yapma
fırsatlarını sağlayın