1. JMS 416/4: SEJARAH SOSIOPOLITIK MALAYSIA :
GERAKAN PROTES
Sidang Akademik 2013/2014
Dr. Ku Boon Dar
kubd@usm.my
046535935
2. KURSUS JMS 416/4
o Mengkaji sejarah gerakan protes di
Tanah Melayu abad ke-19 dan awal
ke-20.
3. o Protes dalam konteks sejarah – sebelum
penjajahan
o Kebangkitan Naning 1830-1831
o Pemberontakan Kedah, 1821-1842
o Gerakan anti-British di Perak, Selangor, NS,
Pahang
o Gerakan anti-British di Sarawak & Sabah
o Kebangkitan Petani di Kelantan &
Terengganu
o Bandit Sosial, Protes bercorak keagamaan,
Buruh dan Komunis - awal abad ke-20
TAJUK-TAJUK:
4. Takrifan Kongsi Gelap
• Satu pertubuhan yang kewujudannya
dirahsiakan daripada orang awam.
• Adalah satu kumpulan kewujudannya
adalah terbuka tetapi tujuan,
upacara amal (ritual) dan struktur
kumpulan dirahsiakan kepada orang
ramai
[G.Simmel]
5. Takrifan Kongsi Gelap
• Satu kumpulan kewujudannya adalah
terbuka, tetapi kegiatan-kegiatan,
pengenalan ketua dan ahli-ahli
kumpulan adalah rahsia dan tidak
diketahui oleh orang ramai.
[W.L.Blythe]
6. Sejarah Awal Kongsi Gelap Di China
• Akhir Dinasti Han (206 BC-220 AD), China
terbahagi kepada Shu Han, Cao Wei, Dong Wu.
[Three Kingdom]
• Di wilayah Shu, tiga pahlawan: Liu Bei, Guan Yu
dan Zhang Fei.
• 168 AD, ketiga-tiga mereka mengangkat sumpah
sbg “Sworn Brothers” – Peach Blossom Garden [
桃园三结义 Tao Yuan San Jieyi]
• Upacara mereka menjadi ikutan.
7. Sejarah Kongsi Gelap di China I
• 1644, Dinasti Qing berjaya menyingkirkan Dinasti Ming. Maharaja pertama
Qing – Shunzhi (1644-1661).
• Maharaja Kangxi (1661-1772)- utara China tercetus pemberontakan Silu-
Jeneral Phang Lung Tian.
• Askar-askar Manchu gagal memeranginya. Kangxi minta bantuan.
• 108 sami dari kuil Shao Lin di atas Kow Lian San, Fujian berjaya mengalahkan
askar-askar Silu.
• Kangxi mengurniakan Chop Mohor dan jade berupa berangkai tiga kepada
sami-sami tersebut.
• Kecemerlangan sami-sami Shao Lin menimbulkan perasaan cemburu jeneral
Tan Boon Piau.
• Menghasut Kangxi – serang Shao Lin – bantuan sami Mah Leng Yee.
• 18 sami berjaya melarikan diri ke Hupei. Pelarian tersebut 13 meninggal. Baki
lima orang – Lima Moyang (First Five Ancestors) –Choi Dak Jung (蔡德忠), Fong
Daai Hung (方大洪), Ma Chiu Hing (馬超興), Wu Dak Tai (胡德帝), and Lei Sik Hoi
(李式開)- temu Chan Kan Nam dan Man Wan Lung.
• Tanggal 25 bulan 7, mengikut lunar takwin Cina (1674) – angkat sumpah di
Muk Yeong depan Red Flower Pavillion menubuhkan Tian Di Hui [Ang Bin
Hoay-Hui Meng Hui]
8. Sejarah Kongsi Gelap di China II
• HEAVEN & EARTH SOCIETY – selepas kegagalan menegakkan
Dinasti Ming; ke Fujian ke Shao-Lin Monastery. 1674 – ada Five
Former Progenitors – tubuhkan persatuan ini. Maksudnya
cantuman langit, tanah dan manusia untuk keharmonian. [ Barat
– Triad]
• Berkembang ke seluruh provinsi China
• Mengalu-alu keahlian semua; ada acara-2 yg tertentu
• KO-LAO BROTHERHOOD [Gelaohui, Futaubang]– mengalu-2
semua kecuali penggunting, ahli opera, penarik beca; tidak tahu
asal-usul, semuanya diterima.
• WHITE LOTUS- sejarah yg lama, separa keagamaaan; tubuh 1250
atau lebih awal. Menyingkirkan Mongol kembalikan kepada Dinasti
Song
• Pendekatan agama Buddha dan Tao mendekati rakyat
• 1781 – pemimpinnya, Liu Sung ditangkap dan diusir buang
negeri
9. Sejarah Kongsi Gelap China di Tanah Melayu
• Matlamatnya = Drive out the Ching Dynasty. Restore
the Ming [Fanqing Fuming].
• Tradisi ini dipegang mewarisi tampuk kepimpinan
kongsi gelap ini.
• Pemberontakan di Fujian (1835); Shanghai (1855).
• Berjaya dipatahkan oleh Kerajaan Qing 17 Sept
1855- benarkan belayar ke NNS.
• Ghee Hin, Hai San (H), Hoi San (K).
• Tujuan : menjaga kebajikan dan kepentingan ahli-ahli
termasuk kekeluargan, sumpah persaudaraan, politik
(orang tengah), keagamaan, ekonomi.
10. Kongsi Gelap China di Pulau Pinang
• 1860-an: Ghee Hin, Toa Peh Kong, Hai San [Hakka],
Ho Seng, Chin-Chin [Hokkien] dan Ho Hup
Seah[cabang baru GH]
• 90,000 keahlian pada tahun 1867. Ghee Hin
[25,000-26,000; 15,000]; Toa Peh Kong [6,000-
7,000 ]
• Perkembangan disebabkan Kerajaan China tidak
memberi perlindungan kepada rakyatnya di seberang
laut.
• Dasar pentadbiran Kerajaan Kolonial British yang
memerintah secara tidak langsung; pelantikan Kapitan
Cina Kapitan Woo Chih Ming [Tikoo, 1803] tidak
berjaya.
11. “The Kapitans tended to look after their
own interests and the interests of their
own dialect groups. In addition, they
were unlikely to be able to speak other
Chinese dialects. The minority groups
thus felt insecure, and could not count
on the Kapitans for support in the
times of need or crisis”
Yen Ching-hwang, ‘Early Hakka Dialect Organizations in Singapore and Malaya,
1801-1990’, Asia Culture, No. 17, Singapore, hlm.111
12. Kongsi Gelap China di Pulau Pinang
• 1856, Police Act dan Conservancy Act
dikuatkuasakan.
• Tujuan menyekat perhimpunan awam, perarakan,
perarakan pengebumian, pertunjukan dan pemujaan
terhadap dewa-dewi.
• September 1856, komuniti Cina mengemukakan
petisyen kepada Gabenor Negeri-negeri Selat, Blundell.
• 1860 - 1870, konflik di antara kongsi-kongsi gelap
merusuh: Ogos 1867, rusuhan meletus di antara Toa
Peh Kong dan Ghee Hin. Lanjutan konflik di Bang
Chiam, Tongkah (Siam).
• Urusan kongsi-kongsi gelap akan dipindahkan kepada
Jabatan Jajahan India (Home Department)
13. Kongsi Gelap China di Pulau Pinang
• Ordinan Penghapusan Persatuan
Berbahaya 1869 (The Dangerous Societies
Suppression Ordinance 1869).
• 1871, W.A.Pickering dilantik sebagai
Pegawai Pelindung Orang Cina (Protector
of Chinese) yang pertama.
14. Kongsi Gelap China di Pulau Pinang
• 1879, W.A.Pickering memberi pengiktirafan
kepada ketua-ketua kongsi gelap dan mengakui
kedudukan mereka. [Mengapa?]
• Qiu Tian-De (Khoo Thean Teik), dan Lin Hua-Zen
(Lim Hua Cheam) dari persatuan Kien Teik (Toa
Peh Kong) telah dilantik menjadi pengarah
Pertubuhan Ping Zhang.
