1. STPM Pengajian Am Kertas 1
Bab 15: Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman dan Mahkamah Persekutuan
A. SURUHANJAYA PELANTIKAN KEHAKIMAN (SPK)
I. Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman ditubuhkan mengikut Akta Suruhanjaya
Pelantikan Kehakiman 2008 yang diluluskan oleh Parlimen pada bulan Disember
2008.
II. Keanggotaan Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman:
• Ketua Hakim Negara Mahkamah Persekutuan yang hendaklah menjadi
Pengerusi;
• Presiden Mahkamah Rayuan;
• Hakim Besar Mahkamah Tinggi di Malaya;
• Hakim Besar Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak;
• seorang hakim Mahkamah Persekutuan yang hendaklah dilantik oleh
Perdana Menteri; dan
• empat orang yang terkemuka, yang bukan merupakan anggota eksekutif
atau perkhidmatan awam lain, yang dilantik oleh Perdana Menteri
selepas berunding dengan Majlis Peguam Malaysia, Persatuan Undang-
Undang Sabah, Persatuan Peguam Bela Sarawak, Peguam Negara
Persekutuan, Peguam Besar perkhidmatan perundangan negeri atau
mana-mana badan berkaitan yang lain.
a) Pembatalan Pelantikan, Peletakan Jawatan, dan Pengosongan Jawatan
I. Pelantikan mana-mana anggota Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman
dalam kategori (f) boleh dibatalkan oleh Perdana Menteri pada bila-bila
masa tanpa memberikan apa-apa sebab bagi pembatalan itu.
II. Seseorang anggota Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman dalam kategori (f)
boleh meletakkan jawatannya pada bila-bila masa dengan memberikan
notis bertulis yang dialamatkan kepada Perdana Menteri.
III. Jawatan seseorang anggota Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman
hendaklah menjadi kosong jika:
• dia mati;
• telah dibuktikan terhadapnya, atau dia telah disabitkan atas,
suatu pertuduhan berkenaan dengan
i. suatu kesalahan yang melibatkan fraud, kecurangan atau
keburukan akhlak;

2. ii. suatu kesalahan di bawah mana-mana undang-undang
yang berhubungan dengan rasuah; atau
iii. apa-apa kesalahan lain yang boleh dihukum dengan
pemenjaraan (sama ada pemenjaraan sahaja atau sebagai
tambahan kepada atau sebagai ganti denda) selama lebih
daripada dua tahun;
• dia menjadi bankrap;
• dia tidak sempurna akal atau selainnya tidak berupaya
menunaikan kewajibannya;
• dia tidak menghadiri tiga mesyuarat Suruhanjaya Pelantikan
Kehakiman berturut-turut tanpa kebenaran Pengerusi atau, dalam
hal Pengerusi, tanpa kebenaran Perdana Menteri;
• pelantikannya dibatalkan oleh Perdana Menteri; atau
• peletakan jawatannya diterima oleh Perdana menteri.
b) Fungsi dan Kuasa Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman
I. Fungsi Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman:
• memilih orang berkelayakan yang sesuai yang wajar dilantik
sebagai hakim mahkamah atasan untuk pertimbangan Perdana
Menteri
• menerima permohonan daripada orang berkelayakan bagi
pemilihan hakim-hakim ke mahkamah atasan
• merumuskan dan melaksanakan mekanisme bagi pemilihan dan
pelantikan hakim mahkamah atasan
• mengkaji semula dan mengesyorkan program kepada Perdana
Menteri bagi memperbaik pentadbiran keadilan
• membuat syor lain berkenaan dengan badan kehakiman
• melakukan apa-apa benda lain sebagaimana yang difikirkannya
patut untuk membolehkannya melaksanakan fungsinya secara
berkesan atau yang bersampingan dengan pelaksanaan fungsinya
II. Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman mempunyai segala kuasa yang perlu
bagi, atau yang berhubungan dengan, atau yang semunasabahnya
bersampingan dengan, pelaksanaan fungsinya.

3. c) Proses Pemilihan Hakim
I. Apabila diterima suatu permintaan, Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman
hendaklah memberitahu anggota-anggota suruhanjaya dan membuat
persediaan bagi mesyuarat pemilihan.
II. Dalam mesyuarat pemilihan, Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman
hendaklah menggunakan proses pemilihan sebagaimana yang ditetapkan
oleh peraturan-peraturan dan
• memilih tidak kurang daripada tiga orang bagi setiap kekosongan
jawatan di Mahkamah Tinggi; atau
• memilih tidak kurang daripada dua orang bagi setiap kekosongan
jawatan jika kekosongan jawatan itu adalah bagi hakim
mahkamah atasan selain Mahkamah Tinggi.
III. Seseorang calon layak bagi pemilihan jika dia memenuhi kehendak di
bawah Perkara 123 Perlembagaan Persekutuan.
d) Mesyuarat Pemilihan
I. Pengerusi Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman hendaklah juga menjadi
pengerusi bagi mesyuarat pemilihan kecuali jika mesyuarat pemilihan itu
adalah untuk mempertimbangkan pemilihan orang bagi kekosongan
jawatan di Mahkamah Tinggi.
II. Pengerusi boleh mencalonkan seseorang hakim daripada kalangan
anggota Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman untuk menjadi pengerusi
bagi suatu mesyuarat pemilihan untuk mempertimbangkan pemilihan
orang bagi kekosongan jawatan di Mahkamah Tinggi.
III. Jika Pengerusi menjadi tidak upaya, hilang kelayakan, atau tiada, hakim
yang paling kanan selepasnya dalam Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman
yang tidak hilang kelayakan dan ada akan menjadi pengerusi mesyuarat
pemilihan itu.
IV. Kuorum bagi tiap-tiap mesyuarat pemilihan ialah tujuh orang.
V. Apa-apa undi yang diambil pada mesyuarat pemilihan mestilah dibuat
melalui undi sulit dan keputusan majoriti.

4. e) Laporan tentang Syor Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman
I. Selepas membuat pemilihannya, Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman
hendaklah mengemukakan laporan kepada Perdana Menteri.
II. Laporan itu hendaklah:
• menyatakan orang yang telah dipilih oleh Suruhanjaya Pelantikan
Kehakiman untuk disyorkan bagi pelantikan ke jawatan yang
berkenaan;
• menyatakan alasan bagi pemilihan itu; dan
• mengandungi apa-apa maklumat lain yang disifatkan perlu oleh
Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman untuk dibawa kepada
pengetahuan Perdana Menteri.
III. Selepas mengemukan laporan itu, Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman
hendaklah memberikan apa-apa maklumat lanjut sebagaimana yang
dikehendaki oleh Perdana Menteri.
IV. Perdana Menteri boleh, selepas menerima laporan itu, meminta dua
nama lagi untuk dipilih dan disyorkan bagi pertimbangannya berkenaan
dengan apa-apa kekosongan ke jawatan Ketua Hakim Negara Mahkamah
Persekutuan, Presiden Mahkamah Rayuan, Hakim Besar Mahkamah
Tinggi di Malaya, Hakim Besar Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak,
hakim Mahkamah Persekutuan dan Mahkamah Rayuan, dan Suruhanjaya
Pelantikan Kehakiman hendaklah, dengan seberapa segera yang dapat
dilaksanakan, mematuhi permintaan itu mengikut proses pemilihan
sebagaimana yang ditetapkan dalam peraturan-peraturan.
V. Apabila Perdana Menteri telah menerima mana-mana orang yang
disyorkan oleh Suruhanjaya Pelantikan Kehakiman, beliau bolehlah
seterusnya memberikan nasihatnya mengikut Perkara 122B
Perlembagaan Persekutuan.
B. BEBERAPA PERKARA TENTANG PELANTIKAN HAKIM
a) Hakim Mahkamah Persekutuan, Mahkamah Rayuan, dan Mahkamah Tinggi
I. Menurut Perkara 123, seseorang berkelayakan dilantik menjadi hakim jika
memenuhi syarat-syarat yang berikut:
• warganegara Malaysia, dan

5. • dalam tempoh 10 tahun sebelum pelantikannya, telah menjadi
peguam dalam mana-mana mahkamah yang berkenaan atau
menjadi anggota perkhidmatan kehakiman dan undang-undang.
II. Menurut Perkara 125 (1), seseorang hakim memegang jawatan sehingga
beliau berusia 66 tahun, atau sehingga suatu masa yang diluluskan oleh Yang
di-Pertuan Agong tetapi masa itu tidak boleh lebih daripada enam bulan
selepas beliau mencapai usia 66 tahun.
III. Ketua Hakim Mahkamah Persekutuan (yang juga Ketua Hakim Negara),
Presiden Mahkamah Rayuan, Hakim-hakim Besar Mahkamah Tinggi, dan
hakim-hakim yang lain dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong atas nasihat
Perdana Menteri selepas berunding dengan Majlis Raja-raja.
IV. Menurut Perkara 122B, sebelum menasihati Yang di-Pertuan Agong tentang
pelantikan hakim-hakim, selain Ketua Hakim Negara, Perdana Menteri
hendaklah meminta pandangan Ketua Hakim Negara.
V. Selain itu, menurut Perkara 122B, Perdana Menteri juga perlu meminta:
• pandangan Hakim-hakim Besar setiap Mahkamah Tinggi bagi
pelantikan Hakim Besar Mahkamah Tinggi.
• pandangan Ketua Menteri setiap negeri yang berkenaan bagi
pelantikan Hakim Besar Sabah dan Sarawak.
VI. Menurut Perkara 122B, Perdana Menteri juga hendaklah meminta:
• pandangan Ketua Mahkamah Persekutuan bagi pelantikan hakim-
hakim Mahkamah Persekutuan.
• pandangan Presiden Mahkamah Rayuan bagi pelantikan hakim-hakim
Mahkamah Rayuan.
• pandangan Hakim besar Malaya atau Hakim Besar Sabah dan Sarawak
bagi pelantikan hakim-hakim Mahkamah Tinggi.
VII. Menurut Perkara 125(3A), hakim-hakim Mahkamah Persekutuan,Mahkamah
Rayuan, dan Mahkamah Tinggi mesti mematuhi suatu kod etika bertulis.
b) Hakim Mahkamah Sesyen
• Hakim dilantik oleh Yang di-Pertuan Agung atas nasihat Hakim Besar
Mahkamah Tinggi yang berkenaan tanpa melalui Perdana Menteri dan
Majlis Raja-raja.

6. c) Majistret
I. Di wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, Labuan, dan Putrajaya,
majistret dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong atas nasihat Hakim Besar
Mahkamah Tinggi Malaya.
II. Di negeri-negeri lain, majistret dilantik oleh Ketua Negeri atas nasihat
Hakim Besar Mahkamah Tinggi yang berkenaan.
C. PENAMATAN JAWATAN HAKIM
a) Jawatan seseorang hakim boleh ditamatkan dengan cara hakim itu:
i. meletakkan jawatan
ii. dipecat daripada jawatannya
b) Seseorang hakim boleh meletakkan jawatannya pada bila-bila masa
c) Seseorang hakim Mahkamah Persekutuan, Mahkamah Rayuan, atau Mahkamah
Tinggi hanya boleh dipecat daripada jawatannya oleh Yang di-Pertuan Agong
atas syor tribunal.
d) Proses pemecatan seseorang hakim Mahkamah Persekutuan, Mahkamah
Rayuan, atau Mahkamah Tinggi bermula dengan Perdana Menteri membuat
rayuan (presentasi) kepada Yang di-Pertuan Agong untuk memecat hakim itu
kerana mana-mana daripada alasan berikut:
i. hakim itu melanggar mana-mana peruntukan kod etika.
ii. hakim itu tidak berupaya menyempurnakan tugas jawatan beliau dengan
sepatutnya kerana lemah anggota tubuh atau tidak sempurna akalnya.
e) Selepas mendapat rayuan Perdana Menteri, Yang di-Pertuan Agong akan
melantik sebuah tribunal dan merujuk rayuan itu kepada tribunal itu.
f) Anggota-anggota tribunal itu dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong dan harus
terdiri daripada tidak kurang daripada lima orang hakim atau bekas hakim
Mahkamah Persekutuan, Mahkamah Rayuan,atau Mahkamah Tinggi,atau hakim
yang memegang jawatan yang setarafnya di mana-mana Negara anggota
Komanwel.
g) Semasa menunggu tribunal membuat syornya, Yang di-Pertuan Agong boleh atas
nasihat Perdana Menteri, menggantung jawatan hakim yang berkenaan.

7. h) Berdasarkan syor tribunal itu, Yang di-Pertuan Agong boleh memecat seorang
hakim Mahkamah Persekutuan, Mahkamah Rayuan, atau mahkamah Tinggi
daripada jawatannya.
i) Tiada rayuan boleh dibuat terhadap keputusan tribunal.
D) HAK ISTIMEWA HAKIM
a) Kelakuan hakim tidak boleh dibincangkan dalam mana-mana Majlis Parlimen kecuali
dengan suatu usul yang tersendiri yang disokong oleh tidak kurang daripada ¼ ahli
Majlis Parlimen itu.
b) Kelakuan hakim tidak boleh dibincangkan sama sekali dalam Dewan Undangan Negeri.
c) Kelakuan hakim tidak boleh dibincangkan oleh badan lain atau orang perseorangan.
d) Saraan hakim ditanggung oleh Kumpulan Wang yang Disatukan.
e) Seseorang hakim tidak boleh diddakwa semasa menjalankan tugasnya dan tidak perlu
menjawab komen orang lain.
E) PENGHINAAN MAHKAMAH
a) Penghinaan mahkamah termasuk:
I. tidak mematuhi dan tidak melaksanakan perintah mahkamah.
II. membuat komen sebelum hakim memutuskan kes
III. mengkritik keputusan mahkamah secara terbuka dan melawan keputusan
mahkamah.
IV. mengkritik cara-cara hakim menjalankan tugasnya secara terbuka
b) Mahkamah berkuasa untuk menghukum sesiapa sahaja yang menghina mahkamah.
c) Pihak yang menghina mahkamah boleh dikenakan hukuman penjara.
F) MAHKAMAH PERSEKUTUAN
a) Ditubuhkan menurut PERKARA 121 Fasal (2) Perlembagaan Persekutuan.
b) Keanggotaan Mahkamah Persekutuan terdiri daripada:
I. Ketua Hakim Mahkamah Persekutuan yang juga Ketua Hakim Negara.
II. Presiden Mahkamah Rayuan.

8. III. Hakim-hakim Besar Mahkamah Tinggi.
IV. Lapan orang hakim lain.
V. Beberapa orang hakim tambahan yang dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong
mengikut keperluan.
BIDANG KUASA MAHKAMAH PERSEKUTUAN
a) Perbicaraan kes hendaklah didengar oleh tidak kurang daripada tiga orang hakim atau
lebih yang ditentukan oleh Ketua Hakim Negara.
b) Bidang kuasa Mahkamah Persekutuan adalah seperti berikut:
I. menentukan kesalahan undang-undang yang digubal oleh badan perundangan
Negara dan berkuasa untuk menolak undang-undang yang bercanggah dengan
Perlembagaan Persekutuan.
II. menyelesaikan kekeliruan dan persoalan yang timbul daripada tafsiran undang-
undang Persekutuan dan Perlembagaan Persekutuan.
III. menasihati Yang di-Pertuan Agong tentang penguatkuasaan mana-mana peruntukan
undang-undang.
IV. mengendalikan kes-kes perselisihan faham antara Kerajaan Persekutuan dan
Kerajaan Negeri atau antara Kerajaan Negeri.
V. mendengar dan mempertimbangkan rayuan kes sivil dan kes jenayah daripada
Mahkamah Rayuan.
VI. mendengar rayuan kes petisyen pilihan raya daripada Mahkamah Tinggi.
PERBICARAAN KES RAYUAN DI MAHKAMAH PERSEKUTUAN:
a) Kes Mahkamah Rayuan boleh dirayu di Mahkamah Persekutuan
b) Bagi kes jenayah, notis rayuan hendaklah diserahkan kepada Mahkamah Persekutuan
dalam masa tujuh hari daripada tarikh keputusan Mahkamah Rayuan.
c) Bagi kes sivil, notis rayuan hendaklah diserahkan kepada Mahkamah Persekutuan dalam
masa 14 hari daripada tarikh keputusan Mahkamah Rayuan.
d) Rayuan tidak dibenarkan jika:
I) kes tersebut melibatkan nilai tuntutan yang kurang daripada RM250 000 kecuali
dengan keizinan khas.
II) kes sivil atau kes jenayah itu belum dibicarakan di Mahkamah Rayuan.
III) keputusan Mahkamah Rayuan dianggap sebagai muktamad.

9. G) RAYUAN UNTUK PENGAMPUNAN KEPADA LEMBAGA PENGAMPUNAN
a) Mahkamah Persekutuan ialah mahkamah rayuan yang terakhir.
b) Jika kes rayuan pesalah ditolak oleh Mahkamah Persekutuan, dia akan menjalani
hukuman yang dikenakan terhadapnya.
c) Setelah pesalah sudah menjalani hukuman untuk suatu tempoh tertentu,dia boleh
membuat rayuan untuk pengampunan kepada Lembaga Pengampunan.
d) Bagi pesalah yang disabitkan dengan kesalahan di negeri-negeri yang beraja atau
mempunyai Yang Dipertuan Negeri, rayuan untuk pengampunan dibuat kepada lembaga
pengampunan negeri-negeri yang berkenaan.
e) Bagi pesalah yang disabitkan dengan kesalahan di wilayah-wilayah persekutuan Kuala
Lumpur, Labuan, dan Putrajaya, rayuan untuk pengampunan dibuat kepada lembaga
pengampunan bagi wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, Labuan dan Putrajaya.
Disediakan oleh:
Ahmad Nur Amsyar bin Zainal

10. Muhammad Fauzi bin Yusof