3. Η μεγαλύτερη και πιο πολύνεκρη πολεμική
αναμέτρηση που γνώρισε ο κόσμος μέχρι τις
αρχές του 20ου αιώνα. Ξεκίνησε στις 28 Ιουλίου
1914, όταν η Αυστροουγγαρία κήρυξε τον
πόλεμο κατά της Σερβίας και τελείωσε με την
ταπεινωτική ήττα της Γερμανίας και των
συμμάχων της στις 11 Νοεμβρίου 1918.
Ονομάστηκε Α' Παγκόσμιος Πόλεμος ή
Μεγάλος Πόλεμος, επειδή εξαπλώθηκε πέρα
από τα σύνορα της Ευρώπης και αναμίχθηκαν
σ’ αυτόν όλες οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής.
4. ΑΝΤΙΠΑΛΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ
ΑΝΤΑΝΤ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ
Βρετανία Γερμανία
Γαλλία Αυστροουγγαρία
Ρωσία Οθωμανική Αυτοκρατορία
ΗΠΑ,Ελλάδα (από το 1917) Βουλγαρία
Ιταλία(από το 1915) Ιταλία(μέχρι το 1915)
Σερβία,Βέλγιο,Ιαπωνία
5. Τα αίτια, που οδήγησαν στην έκρηξη του Α'
Παγκοσμίου Πολέμου αφορούν κυρίως τις
οικονομικές συνθήκες και τις επεκτατικές βλέψεις
των διαφόρων κρατών, που αύξησαν τον μεταξύ
τους ανταγωνισμό. Ειδικότερα, η οικονομική
ανάπτυξη της Γερμανίας, που προήλθε από τη
ραγδαία εκβιομηχάνισή της, οδήγησε στην όξυνση
του ανταγωνισμού της με την Αγγλία για την
κυριαρχία στις μεγάλες αγορές του κόσμου.Την ίδια
εποχή, η Αυστροουγγαρία βρισκόταν σε
ανταγωνισμό με τη Ρωσία σχετικά με την κυριαρχία
στα Βαλκάνια
6. Τη σπίθα του πολέμου άναψε η δολοφονία του
διαδόχου του θρόνου της Αυστροουγγαρίας
Φραγκίσκου Φερδινάνδου και της συζύγου του
Σοφίας από τον νεαρό σερβοβόσνιο εθνικιστή
Γκαβρίλο Πρίντσιπ στο Σαράγεβο της Βοσνίας
στις 28 Ιουνίου 1914. Για τη δολοφονία οι
Αυστριακοί θεώρησαν υπεύθυνη την
κυβέρνηση της Σερβίας και της κήρυξαν τον
πόλεμο στις 28 Ιουλίου 1914.
7. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος τότε έκανε το χωριστικό κίνημα
(κίνημα «Εθνικής Αμύνης»). Πήγε στη Θεσσαλονίκη και
σχημάτισε φιλική κυβέρνηση προς την «Αντάντ» . Η
Ελλάδα χωρίστηκε στα δυο:Το «κράτος των Αθηνών»
υπό τον βασιλιά Κωνσταντίνο υποστήριζε την
ουδετερότητα και το «κράτος της Θεσσαλονίκης» υπό
τον Ελευθέριο Βενιζέλο την έξοδο στον πόλεμο στο
πλευρό της «Αντάντ».Τη λύση έδωσαν οι Γάλλοι, δια του
γερουσιαστή Ζονάρ, που υποχρέωσαν το βασιλιά
Κωνσταντίνο να φύγει από την Ελλάδα.Έτσι, η ενωμένη
Ελλάδα εισήλθε στον πόλεμο στο πλευρό της «Αντάντ»
και στις 27 Ιουνίου 1917 κήρυξε τον πόλεμο κατά των
«Κεντρικών Δυνάμεων».
8.
9. Εργάζονταν σε εργοστάσια πυρομαχικών,
οδηγούσαν ασθενοφόρα, φρόντιζαν τους
τραυματίες τόσο στα νοσοκομεία όσο και στα
πεδία των μαχών. Ο ρόλος των γυναικών στη
Βρετανία του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν
κρίσιμος και σύμφωνα με τα Εθνικά Αρχεία
περισσότερες από 1,6 εκατομμύρια γυναίκες
εργάζονταν το 1918 όταν ο πόλεμος τελείωσε.
Δεν ήταν όμως όλες οι δουλειές των γυναικών
κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πολέμου τόσο
επικίνδυνες. Άλλες απασχολούνταν στη γεωργία,
σε δημόσιες υπηρεσίες ή τράπεζες καθώς και σε
παραδοσιακές εργασίες παροχής υπηρεσιών.
10.
11. Στις 9 Νοεμβρίου ανακηρύσσεται στη Γερμανία δημοκρατία
και την επομένη ο αυτοκράτορας Γουλιέλμος Β'
εγκαταλείπει τη χώρα. Στις 5 το απόγευμα της 11ης
Νοεμβρίου 1918 υπογράφεται η παράδοση της Γερμανίας
μέσα σ’ ένα βαγόνι τρένου και στις 11 το βράδυ της ίδιας
ημέρας, ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, που στοίχισε 16
εκατομμύρια νεκρούς και εξαφανισθέντες και 20
εκατομμύρια τραυματίες στα πεδία των μαχών, λαμβάνει
τέλος. Οι συνέπειές του, όμως, θα στοιχειώνουν για πολλά
χρόνια ακόμα τη Γηραιά Ήπειρο. Στις 18 Ιουνίου 1919
υπογράφτηκε η συνθήκη των Βερσαλιών, με τη συμμετοχή
του Ελευθερίου Βενιζέλου, που επέβαλε επαχθείς όρους στη
Γερμανία.
12.
13. Η φοβερότερη πολεμική αναμέτρηση που γνώρισε
η ανθρωπότητα και ο πρώτος αληθινά παγκόσμιος
πόλεμος. Διάρκεσε από την 1η Σεπτεμβρίου 1939
έως τις 2 Σεπτεμβρίου 1945 και άφησε πίσω του
πάνω από 60 εκατομμύρια νεκρούς.
Από την πλειονότητα των ιστορικών θεωρείται ως
συνέχεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, γιατί στην
ουσία τα αίτια και οι δυνάμεις που τον
προκάλεσαν ήταν οι ίδιες. Μερικές από τις
βασικές αιτίες του πολέμου ήταν οι επαχθείς όροι
που επιβλήθηκαν στην ηττημένη Γερμανία από τη
συνθήκη των Βερσαλιών και η τάση των χωρών
του φασιστικού Άξονα (Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία)
να κυριαρχήσουν στον κόσμο.
14. Στη Γερμανία κυβερνούσε από το 1933 ο Αδόλφος
Χίτλερ, που επιδίωκε να ανορθώσει το γόητρο της
καταρακωμένης χώρας του και να πάρει εκδίκηση
από τους Αγγλογάλλους για την ήττα στον Α’
Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην Ιταλία εξουσίαζαν οι
φασίστες του Μουσολίνι από το 1922, ενώ η
στρατοκρατική Ιαπωνία είχε ξεκινήσει και επιδίωκε
τη συνέχιση της επεκτατικής της πολιτικής, που
ονόμαζε «Μεγάλη Σφαίρα Ευημερίας της
Ανατολής».
15. ΝΑΖΙΣΜΟΣ
Ο Ναζισμός ή Εθνικοσοσιαλισμός ήταν η
ιδεολογία του ναζιστικού κόμματος, που επέβαλε
δικτατορικό καθεστώς στη Γερμανία το 1933 μέχρι το
1945, και συναφών κινημάτων σε άλλες χώρες..
Στους κύριους σκοπούς του ανήκε η αντικατάσταση
του δημοκρατικού συστήματος με ένα καθεστώς που
θα βασιζόταν στην αρχή της «κοινότητας» με την
έννοια της εθνικής και βιολογικής ενότητας με
επικεφαλής τον αρχηγό (Φύρερ) τους, τον Χίτλερ. Οι
ιδεολογικές αρχές του εθνικοσοσιαλισμού και η
εφαρμογή τους στην πράξη οδήγησαν στον Β΄
Παγκόσμιο πόλεμο και στο Ολοκαύτωμα, τη
γενοκτονία Εβραίων, Ρομά και άλλων εθνοτικών,
πολιτικών και κοινωνικών ομάδων σε στρατόπεδα
εξόντωσης.
16.
17. ΤΟ ‘’ΟΧΙ’’ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Η Ιταλία εισήλθε στον πόλεμο στις 10 Ιουνίου 1940, με επιθέσεις
σε βρετανικές βάσεις στη Βόρειο Αφρική. Στις 28 Οκτωβρίου οι
Ιταλοί επιτίθενται κατά της Ελλάδας, μετά το «ΟΧΙ» του
δικτάτορα Μεταξά. Ο ελληνικός στρατός δίνει σκληρές μάχες
στην Πϊνδο και γρήγορα ανατρέπει την κατάσταση, περνώντας
στην επίθεση. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1943 η Ελλάδα
βρισκόταν υπό τριπλή κατοχή (Γερμανική, Ιταλική και
Βουλγαρική) και μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας και μέχρι
τον Οκτώβριο του 1944 υπό Γερμανο-Βουλγαρική
κατοχή.Σταδιακά, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (Πολωνία,
Ρουμανία, Τσεχοσλοβακία, Βουλγαρία, Ουγγαρία,
Γιουγκοσλαβία) απελευθερώνονται από την προέλαση των
σοβιετικών στρατευμάτων, με αποτέλεσμα ο γερμανικός στρατός
να αποχωρήσει από την Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1944.
18.
19. Στις 7 Ιουλίου του 1943 τα συμμαχικά στρατεύματα
πραγματοποιούν απόβαση στη Σικελία. Αυτό έχει ως
συνέπεια την πτώση του Μουσολίνι (25 Ιουλίου) και την
ανάληψη της εξουσίας από τον στρατάρχη Πιέτρο
Μπαντόλιο, που υπογράφει ανακωχή με τους Συμμάχους (3
Σεπτεμβρίου 1943). Στο διάστημα αυτό, οι Ρώσοι απωθούν
τους Γερμανούς από τα εδάφη τους. Στις 2 Απριλίου 1945 οι
αγγλικές, αμερικανικές και γαλλικές δυνάμεις ενώνονται
στον ποταμό Έλβα με τις δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού.
Στις 2 Μαΐου ολοκληρώνεται η κατάληψη του Βερολίνου,
ενώ ο Χίτλερ αυτοκτονεί (30 Απριλίου) και ο Μουσολίνι
εκτελείται στην Ιταλία από τους παρτιζάνους (28 Απριλίου).
Στις 7 Μαΐου 1945 οι Γερμανοί παραδίδονται άνευ όρων
στους Συμμάχους και ο πόλεμος στην Ευρώπη λήγει.
