resumo tema 8 galego netex

1. As palabras están formadas por lexemas e morfemas. O lexema ou raíz é a parte da
palabra que non varía e a que lle proporciona o significado fundamental; e o
morfema é a parte que varía e que se engade ao lexema. Existen dous tipos de
morfemas:
• Flexivos: sitúanse ao final da palabra. En substantivos e adxectivos proporcionan
información sobre o xénero e o número. Nos verbos indican o número, a persoa, o
tempo e o modo (desinencia):
• Derivativos: proporcionan significados diferentes ás palabras. Segundo a súa
posición, podemos dividilos en:
-Prefixos: van diante dunha palabra ou raíz: des-prestixio
-Sufixos: van despois dunha palabra ou raíz: panad-eiro
Unha palabra pode levar prefixos e sufixos ao mesmo tempo:
impresentable → im- (prefixo) + present- (raíz ou lexema) + -able (sufixo)
Podemos contar unha historia en primeira persoa (narrador interno) ou en
terceira persoa (narrador externo).
Verbos. O modo.- O Indicativo expresa algo real: Hoxe teño moito que facer na
escola. O Subxuntivo expresa algo posible: Se comeses ben, virías connosco ao
restaurante. O Imperativo, expresa unha orde: Almorzade que non teño todo o día!
Palabras con h
-As formas dos verbos haber, habitar, herdar e honrar, e os derivados destes.
-Prefixos hecto- ('cen'), hema- ('sangue'), hemi- ('metade'), hepta- ('sete'), hexa-
('seis'), hidro- ('auga'), hiper- ('superior'), hipo- ('cabalo').
-Palabras que empezan por hort- (agás ortiga e o prefixo orto-), hosp-, horr- e
hum- (agás úmero).
-As palabras derivadas dunha palabra primitiva que leva h conservan ese h.
Non levan h: aí, alá, alelí, arpa, ata, até, baía, inchar, irmán, irmá, oco, ola, ombro,
orfo, óso, ovo, úmero.
Haber - A ver
• Haber: existir. Verbo en Infinitivo. Exemplo: Ten que haber algo na despensa.
• A ver: preposición a co verbo ver, ollar. Exemplo: A ver se tedes coidado.
Hei - Ei
• Hei: primeira persoa de singular do presente do Indicativo do verbo haber.
Hei de comer tomates.
• Ei: interxección que se emprega para advertir. Ei!Tesme que deixar ese libro.
Hai - Aí - Ai
• Hai: terceira persoa de singular do presente de Indicativo do verbo haber.
Hai moitos parrulos nesa lagoa.
•Aí: adverbio de lugar. Exemplo: Deitouse aí e aínda segue durmindo.
•Ai: interxección que empregamos para cando nos facemos dano, nos
sorprendemos ou temos pena.
*Escríbense con cc e ct as palabras nas que o grupo culto está precedido polas
vogais a, e, o: adxectivo, cocción, acción, acto, hectómetro, acceso
*Escríbese un só c ou soamente o t se lles preceden as vogais i e u: dicionario,
redución, construtor
Estas regras teñen excepcións: por exemplo- doutoral, ficción, adicción, pictórico…
1.- Risca a palabra que non pertenza á mesma familia:
producir – produción – produtividade – prudencia – produtor
ditado – ditar – ditadura – ditame – dicción
activo – activar – actividade – activismo – activista – atizar
selección – solución – seleccionar – selectivo – selector
2.- Fai unha oración con cadansúa das palabras que riscaches.
3.- Le e clasifica as palabras destacadas:
Roi ten unha boa colección de dicionarios.
A lavalouza nova traía un libro de instrucións.
Os lectores esperan ansiosos a tradución da novela.
O estrito produtor vai facer unha película de acción.
A selección galega debutou con vitoria.
A reacción da vítima ante o veredicto foi moi fría.
O director do xornal rifou co corrector das novas.
Palabras con -t- Palabras con -ct- Palabras con -c- Palabras con -cc-
4.- Explica o significado de cada palabra e arrodea o prefixo que contén:
contraindicado–antinéboa–insoportable–sobrepeso –desordenado – vicepresidente
5.- Subliña as palabras que teñan o prefixo re- (significa volver a...):
receita – requentar – rebotar – recoñecer – regular – reencontrar – recipiente
refacer – resto – reimprimir – repintar – retocar – remarcar – rectángulo – repasar
6.- Escribe oracións con tres das palabras anteriores.
7.- Enche os ocos con: haber habitar herdar honrar habituar
Miguel .............................. unha casa desde ............................ dous anos,
.............................. nela. Xacobe ................................ xa de pequeno a erguerse cedo
e non lle custa facelo. Alberte axuda aos necesitados, e iso ...................................