1. Ήχος
Ο εθπαηδεπηηθόο: Τνπιηόπνπινο Φώηεο

2. Ο ήρνο παξάγεηαη από ηελ παικηθή θίλεζε,
ηαιάλησζε, ελόο ζώκαηνο πνπ νλνκάδνπκε
ησητική πηγή.
Οη παικηθέο θηλήζεηο ηεο ερεηηθήο πεγήο
αλαγθάδνπλ ηα θνληηλά κόξηα ηνπ αέξα λα θάλνπλ θαη
απηά αληίζηνηρεο θηλήζεηο δεκηνπξγώληαο
απαιώματα θαη πςκνώματα. Απηά ηαμηδεύνπλ πξνο
όιεο ηηο θαηεπζύλζεηο κε ηε κνξθή ερεηηθώλ
θπκάησλ ηα νπνία κεηαθέξνπλ ελέξγεηα. Δπνκέλσο
ν ήρνο κπνξεί λα δηαδνζεί ζηα ζηεξεά, ηα πγξά θαη
ηα αέξηα, αιιά δε κπνξεί λα δηαδνζεί ζην θελό.
Ήρν νλνκάδνπκε όηη αληηιακβαλόκαζηε κε ηελ αθνή καο.
Τι είναι ο ήχος και πώς παράγεται
Η ηαρύηεηα ηνπ ήρνπ είλαη
κεγαιύηεξε ζηα ζηεξεά,
κηθξόηεξε ζηα πγξά θαη
αθόκε κηθξόηεξε ζηα
αέξηα. Ο ήρνο δελ
ηαμηδεύεη ζην θελό.
Ο ήρνο είλαη
ππθλώκαηα θαη
αξαηώκαηα ηνπ κέζνπ
ζην νπνίν
κεηαδίδεηαη, πνπ
ηαμηδεύνπλ σο ην απηί
καο.

3. Όηαλ ν ήρνο ζπλαληήζεη κηα ιεία, κεγάιε θαη
ζθιεξή επηθάλεηα, ηόηε αλαθιάηαη ή δηαρέεηαη
όπσο θαη ην θσο. Έλα κέξνο ηεο ελέξγεηαο ηνπ
ερεηηθνύ θύκαηνο αθνινπζεί ηε λέα θαηεύζπλζε. Η αλάθιαζε είλαη
εληνλόηεξε όζν πην ιεία θαη ζηηιπλή είλαη ε επηθάλεηα.
Φάξε ζηελ αλάθιαζε ηνπ ήρνπ ηαμηδεύνπλ νη λπρηεξίδεο ζην ζθνηάδη,
αιιά ηε ρξεζηκνπνηνύκε θαη εκείο νη άλζξσπνη ζηελ ηαηξηθή
(ππεξερνγξάθεκα) θαη ζηε λαπηηιία (ζόλαξ).
Ό ήρνο αλαθιάηαη όπσο θαη ην θσο
Ανάκλαση του ήχου

4. Η αλάθιαζε ηνπ ήρνπ είλαη ε αηηία γηα ηελ ησώ θαη ηελ
αντήσηση. Σηελ ερώ ν αθξναηήο αθνύεη δύν δηαθνξεηηθνύο
ήρνπο, ηνλ ήρν πνπ εθπέκπεη ε πεγή θαη ηνλ αλαθιώκελν
ήρν. Γηα λα αθνπζηεί ε ερώ πξέπεη ην εκπόδην λα απέρεη
ηνπιάρηζηνλ 17 κέηξα, γηαηί ν εγθέθαιόο καο γηα λα
μερσξίζεη δύν δηαθνξεηηθά εξεζίζκαηα πξέπεη λα
κεζνιαβήζεη δηάζηεκα 1/10 ηνπ δεπηεξνιέπηνπ. Δθόζνλ
ν ήρνο ηαμηδεύεη ζηνλ αέξα κε ηαρύηεηα 340 κ ην
δεπηεξόιεπην, ζε 1/10΄΄ δηαλύεη 34 κ, δειαδή 17 λα πάεη
θαη 17 λα γπξίζεη. Αλ ε απόζηαζε είλαη κηθξόηεξε ηόηε έρνπκε ηελ αληήρεζε
θαηά ηελ νπνία ν ήρνο δπλακώλεη, αιιά δελ αθνύκε δύν δηαθνξεηηθνύο
ήρνπο.
Οθείινληαη ζηελ αλάθιαζε ηνπ ήρνπ
Ηχώ και αντήχηση
Ησώ:
Η επαλάιεςε ηνπ ήρνπ,
ιόγσ ηεο αλάθιαζεο.
Αθνύκε ηνλ ήρν πνπ
παξάγεηαη θαη ηνλ
αλαθιώκελν ήρν
Αντήσηση:
Η ελδπλάκσζε ηνπ ήρνπ .
Αθνύκε ηαπηόρξνλα ηνλ
ήρν πνπ εθπέκπεηαη θαη
ηνλ αλαθιώκελν

5. Αλ ν ήρνο ζπλαληήζεη ζηελ πνξεία ηνπ κηα καιαθή ή ηξαρηά
ή πνξώδε επηθάλεηα, ηόηε έλα κέξνο ηνπ απνξξνθάηαη ελώ
ην ππόινηπν αλαθιάηαη. Τα πιηθά πνπ απνξξνθνύλ ηνλ ήρν
ιέγνληαη ησομονωτικά. Η απνξξόθεζε εμαξηάηαη από ην
πιηθό ηεο επηθάλεηαο θαη από ηελ απόζηαζε πνπ έρεη ε
ερεηηθή πεγή από ην δέθηε.
Όπσο ην θσο έηζη θαη ν ήρνο κπνξεί λα απνξξνθεζεί
Απορρόφηση του ήχου
Ηρνκνλσηηθά πιηθά
Φειιόο Σθνπγγάξη Φειηδόι Υαινβάκβαθαο Ύθαζκα

6. Τν απηί καο δε κπνξεί λα αθνύζεη ήρνπο όηαλ ε
ερεηηθή πεγή πνπ ηνπο πξνθαιεί θάλεη ιηγόηεξεο
από 16 ηαιαληώζεηο (ππόερνη) ή πεξηζζόηεξεο
από 20.000 (ππέξερνη) ην δεπηεξόιεπην.
Κάπνηα δώα όπσο ηα δειθίληα αθνύλ ππέξερνπο,
κέρξη 200.000 Hz (ηαιαληώζεηο ην δεπηεξόιεπην).
Τν αλζξώπηλν απηί δε κπνξεί λα αθνύζεη όινπο ηνπο ήρνπο
Υπέρηχοι και υπόηχοι
Υπέπησοι:
Οη ήρνη πνπ παξάγνληαη όηαλ
ε ερεηηθή πεγή ηαιαληώλεηαη
πεξηζζόηεξεο από 20.000
θνξέο ην δεπηεξόιεπην
(20KHz). Τνπο ήρνπο απηνύο
δε κπνξνύκε λα ηνπο
αθνύζνπκε
Υπόησοι:
Οη ήρνη πνπ παξάγνληαη όηαλ
ε ερεηηθή πεγή ηαιαληώλεηαη
ιηγόηεξεο από 16 θνξέο ην
δεπηεξόιεπην (16 Hz). Τνπο
ήρνπο απηνύο δε κπνξνύκε
λα ηνπο αθνύζνπκε
Σςσνότητα
1 Hz είλαη κία
ηαιάλησζε ην
δεπηεξόιεπην.
Αο κάζνπκε θάηη:
Τα ππεξερεηηθά αεξνπιάλα δελ
έρνπλ ζρέζε κε ηνπο ππεξήρνπο.
Απιώο ηαμηδεύνπλ κε ηαρύηεηεο
κεγαιύηεξεο ηνπ ήρνπ ζηνλ αέξα.
Γειαδή ηαρύηεξα από 340 κέηξα ην
δεπηεξόιεπην!

7. Τα απηηά καο απνηεινύληαη από ην εμσηεξηθό απηί (πηεξύγην
θαη αθνπζηηθόο πόξνο), ην κέζν απηί πνπ βξίζθεηαη κεηά ην
ηύκπαλν θαη ην εζσηεξηθό απηί κε θπξηόηεξν όξγαλν ην
ιαβύξηλζν.
Τν απηί καο είλαη ην όξγαλν ηεο αθνήο αιιά θαη ηεο ηζνξξνπίαο
Το αυτί μας

8. Τα ερεηηθά θύκαηα θηάλνπλ ζην πηεξύγην ηνπ απηηνύ. Απηό
ζπιιέγεη ηνπο ήρνπο θαη θαζνξίδεη ηελ θαηεύζπλζε από ηελ
νπνία πξνέξρεηαη ν ήρνο. Ο ήρνο νδεγείηαη ζηνλ αθνπζηηθό
πόξν θαη κεηά ζην ηύκπαλν. Απηό δνλείηαη θαη κεηαθέξεη ηηο
δνλήζεηο ζην κέζν απηί.
Τα απηηά ιακβάλνπλ ηνπο ήρνπο θαη ζηέιλνπλ κελύκαηα ζηνλ εγθέθαιν
Πώς ακούμε. Το εξωτερικό αυτί.
Εξωτεπικό αςτί:
Απνηειείηαη από
ην πηεξύγην, ηνλ
αθνπζηηθό πόξν
θαη ην ηύκπαλν

9. Σην κέζν απηί ππάξρνπλ ηξία κηθξά νζηά, ε ζθύξα, ν
άθκνλαο θαη ν αλαβνιέαο. Απηά θηλνύληαη από ηηο δνλήζεηο
ηνπ ηπκπάλνπ θαη κεηαδίδνπλ ηελ θίλεζε ζην εζσηεξηθό
απηί.
Μεηά ην ηύκπαλν αθνινπζεί ην κέζν απηί.
Το μέσο αυτί
Μέσο αςτί:
Η ιεηηνπξγία ηνπ είλαη
λα κεηαθέξεη ηηο
δνλήζεηο από ην
ηύκπαλν ζην
εζσηεξηθό απηί.

10. Σην εζσηεξηθό απηί ππάξρεη κηα κηθξή θαηαζθεπή γεκάηε
πγξό πνπ ιέγεηαη θνριίαο θαη πεξηέρεη πεξίπνπ 20.000
ηξηρίδηα. Απηά κεηαθξάδνπλ ηηο δνλήζεηο πνπ δέρνληαη από
ην κέζν απηί ζε ειεθηξηθνύο παικνύο θαη ηνπο ζηέιλνπλ
ζηνλ εγθέθαιν κέζσ ηνπ αθνπζηηθνύ λεύξνπ. Ο εγθέθαινο
θαζνξίδεη ηνλ ήρν πνπ αθνύκε.
Σην εζσηεξηθό απηί ππάξρνπλ ν θνριίαο θαη ν ιαβύξηλζνο
Εσωτερικό αυτί
Λαβύπινθορ:
Βξίζθεηαη ζην εζσηεξηθό
απηί θαη είλαη ππεύζπλνο
γηα ηελ ηζνξξνπία ηνπ
ζώκαηόο καο.

11. Όηαλ θάπνηεο ερεηηθέο πεγέο παξάγνπλ θόπςβο,
ηόηε έρνπκε ην θαηλόκελν ηεο ησοπύπανσηρ.
Οη ζόξπβνη απηνί είλαη ελνριεηηθνί γηα ηνπο
πεξηζζόηεξνπο αλζξώπνπο θαη πξνθαινύλ
εθλεπξηζκό, θνύξαζε, αιιά θαη πξνβιήκαηα ζηελ
αθνή. Γηα λα ειαηηώζνπκε ηελ ερνξύπαλζε
ρξεζηκνπνηνύκε ερνκνλσηηθά πιηθά ηα νπνία
απνξξνθνύλ ή αλαθινύλ ηνλ ήρν.
Τέηνηα πιηθά ρξεζηκνπνηνύκε ζηα ζπίηηα καο, ζηα
απηνθίλεηα θαη ζε δεκόζηνπο ρώξνπο.
Οη πνιύ δπλαηνί ήρνη (ζόξπβνη) πξνθαινύλ δπζαξέζθεηα
Ηχορύπανση
Ησοπύπανση:
Ο ππεξβνιηθόο θαη
ελνριεηηθόο ζόξπβνο ηνπ
πεξηβάιινληνο πνπ
πξνθαιείηαη από ηνλ
άλζξσπν
Ησομονωτικά ςλικά:
Υιηθά πνπ απνξξνθνύλ ή
αλαθινύλ ηνλ ήρν ώζηε
λα κελ καο ελνριεί.