SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  13
Télécharger pour lire hors ligne
De Hollandse School
            Pensioneer het Traditionele Pensioneren




                                                Werk Creëren
                                              Waar Wij Nooit van
                                                   Willen
                                                Pensioneren
              towerswatson.com                            © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   1
                                                                                                                                                                        Presentation3




Ik val maar gelijk met de deur in huis. Ik wil het huidige pensioneren pensioneren.

Mijn naam is Falco Valkenburg en ik zit nu 28 jaar in het pensioenvak. Vroeger dacht dat pensioen altijd wel pensioen zou
blijven. Tot enkele jaren geleden dacht ik dat we als Nederland het beste pensioensysteem hadden. Nu werk ik aan ‘Het
Nieuwe Pensioenverhaal’. Ik zou graag uw denken willen uitdagen over het onderwerp van het traditioneel pensioneren.

Vanmiddag hebben we veel gehoord over het Nederlandse pensioenstelsel, de rapporten Frijns en Goudswaard. We zijn ons
gaan realiseren dat traditionele pensionering niet de beloftes kan waarmaken die ze heeft gedaan.

Het kan helpen om bij alle overdenkingen goed stil te staan bij de basis van pensioen. Wat is de grondslag? En is de
grondslag nog geldig?

Wat wij nodig hebben is een nieuwe kijk op pensioneren en dat is wat u krijgt met Het Nieuwe Pensioenverhaal.
U ziet hier vier voorbeelden van vroeger en nu van mensen die gewoon doorgingen.
Rembrandt: hij werkte door en met veel plezier tot op het laatste moment
Johan Cruijff: hij hoeft niet meer te werken. Al lang niet meer. Toch is Johan Cruijff iemand die bezig wil blijven, een bijdrage
wil blijven leveren. Hij is nooit echt gestopt.
Michiel Adriaenszoon de Ruyter: Uiterst ervaren admiraal. Hij moest stoppen op zijn 60ste. Zeer tegen zijn zin. In het
Rampjaar 1672 werd hij, 65 jaar oud, teruggevraagd voor een actieve rol. Op zijn 66ste werd hij bevorderd tot Luitenant-
Admiraal-Generaal. Hij stierf in het harnas op zijn 69ste.
Joop van den Ende maakt telkens duidelijk dat het belangrijk is om door te gaan en zelf doet hij dat ook. Het gaat ook bij
Van den Ende om het beleven en realiseren van zijn passies voor musical, voor theater. Pas in DWDD advies aan de 65
jarige André van Duin: “ga gewoon door, het houd je jong”

Pensioneren is een ‘Kunstmatige Eindstreep’. Het is een culturele, sociale eindstreep die zegt dat wanneer je deze
leeftijd bereikt 62, 65, of 67, ben je klaar, dien je aan de zijlijn te gaan staan van het leven, je mag de tribune op, op de
goedkope plaatsen.
Je bent niet meer van betekenis. Jij bent irrelevant.
Ik geloof dat de generatie die er nu aankomt niet bereid is om dit verhaal over irrelevantie nog serieus neemt.
Niemand gaat ons vertellen – als een generatie - wanneer wij ertoe doen en wanneer niet meer.
Geen leeftijd mijlpaal kan dat voor ons beslissen.
Zo veel mensen hebben deze les op de harde manier geleerd door naar de periferie van het leven te zijn geschoven – als
het ware – door pensioneren – en ontdekten dat zij niet langer gelukkig of tevreden waren.
Mijn oproep is:
Pensioneer het traditioneel Pensioneren
Draag bij aan een zinvol leven, gedurende ons hele leven.
Hoe?
Door werk te creëren waarvan we niet willen pensioneren.


                                                                                                                                                                                              1
Oude Mythes. Nieuwe Realiteiten.




           towerswatson.com                    © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   2
                                                                                                                                                             Presentation3




Ons pensioendenken is op een aantal oude mythes gebaseerd. Mythes die passen bij vroeger.
Maar, …. de realiteit is de laatste jaren sterk veranderd.

We maken de overgang van een geïndustrialiseerde maatschappij naar een kennis
maatschappij en een creatieve economie.

Het belang van langer doorwerken wordt vaak wel gezien. De demografische verandering enzo. De
babyboomers die met pensioen gaan. Maar de realiteit die ervaren wordt is dat we toch nog steeds
veel werknemers moeten ontslaan omdat er geen werk voor hen is. Niet nu alleen door de crisis. Ook
al daarvoor. Feit is dat de wereldeconomie snel aan het veranderen is. De opkomst van Azië.
Productieprocessen kunnen daar sneller en goedkoper worden uitgevoerd en toch met een hoge
kwaliteit.

Wij in het Westen, wij in Nederland, moeten daarom op zoek naar alternatieven. Die liggen in kennis,
creativiteit, innovatie. Hier hebben we Talent voor nodig. Nieuw Talent.
Hier hebben we Kennis, Ervaring en Relatienetwerken voor nodig. Toevallig net ook die zaken die
veel meer bij ouderen aanwezig zijn dan bij jongeren.

We zien al veel totaal andere arbeidsrelaties opkomen. Ik wijs dan op de miljoen ZZP’ers. En
ik weet dat het niet allemaal vrijwillige ZZP’ers zijn. Maar het grootste deel is wel bewust ZZP’er, wil
vrijheid, wil ondernemen. Ook op deze realiteit moeten we ons beter gaan inrichten.

Ons traditionele pensioensysteem past ook hierbij niet.

Maar laten we eens inzoomen op de grote pensioenmythes.




                                                                                                                                                                                   2
De VIJF Grote “Pensioen Mythes”




              towerswatson.com                © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   3
                                                                                                                                                            Presentation3




Minister Donner verwijst al naar opvattingen van Abraham Kuyper, eind negentiende eeuw. Ik citeer
letterlijk onze Minister in zijn voorwoord op het boek “Levenswerk” van Anne Beeftink:
“In zijn proeve van pensioenregeling voor werklieden en huns gelijken stelde de voorman van de
antirevolutionairen in 1895 dat het niet verstandig zou zijn om àlle werknemers vanaf hun 65ste recht
op pensioen te geven. Het moest van werk én de persoon afhangen. ‘Wat het bedrijf aangaat, zij
opgemerkt dat bij het ééne bedrijf veel meer losheid, vlugheid en spierkracht gevorderd wordt dan bij
het andere. Tal van boerenarbeiders doen op hun 65ste jaar nog uitstekend dienst, en kunnen op hun
70ste jaar nog zeer wel hun brood verdienen. Maar komt ge bij loodgieters, die op daken, bij schilders,
die op stellaadjes, en bij glazenwasschers, die op hooge ladders moeten werken, dan is reeds een
man van over de 50 niet veel meer waard.’ Donner vervolgt: Dat laatste zou ik hier niet willen
herhalen, maar verder ben ik het helemaal met Kuyper eens: de ene mens is de andere niet. De een
zal zeggen: “Ik stop op mijn 65ste!” terwijl de ander zal zeggen: “Ik werk liever door!”

Er zijn er vijf.

Mythe 1. 65 jaar is oud.

Is dat zo? Gelooft u dat?

Denk terug aan iemand die u kende 30 of 35 jaar geleden die 65 jaar oud was en denk nu aan
iemand die vandaag de dag 65 jaar is. Lijken ze op mensen van dezelfde leeftijd?. Neen, dat doen
ze niet.

En waarom? Omdat de 65 jaar van vandaag is niet hetzelfde als een generatie geleden. De 65-
jarigen van nu zijn veel jonger. Wij weten dit allemaal.

Een programma op de Nederlandse Televisie ging erover ‘Jouw Werkelijke Leeftijd’ waar je een test
kon maken over jouw levensstijl, dieet, de manier waarop je jouw werk benadert, jouw attitude. En op
het einde van deze berekening had je jouw ‘werkelijke leeftijd’, hoe oud je werkelijk bent.
De persoon aan de binnenkant.




                                                                                                                                                                                  3
1. 65 Jaar is Oud




             towerswatson.com                       © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   4
                                                                                                                                                                  Presentation3




Hoe veel van u kent bijvoorbeeld iemand die 65 is en zich gedraagt alsof hij of zij 35 is (SHEET Rob d Nijs)?
Ik weet zeker dat jullie iemand kennen.
Maar aan de andere kant hoeveel van jullie kennen iemand die 35 jaar is en zich gedraagt alsof hij 65 is?
Dus in hoge mate weten wij dat leeftijd net zo veel een kwestie is van attitude als van geboortedatum.
De juiste vraag is hoe oud zou jij zijn als je niet wist hoe oud je bent?
We hebben veel 65 jarigen vandaag die zich voelen als een 45 jarige en ernaar handelen en bereid zijn zo te
leven.
En wij hebben geen culturele verwachting nodig die zegt: het is tijd voor jou
om naar de zijlijn te gaan.
Ouderen leveren vaak grootse prestaties.
Dit moeten we erkennen en een plaatsje geven.
Voor mij betekent het dat we ook niet naar een andere leeftijd hoeven te zoeken.
Oud-zijn is individueel bepaald. Dit rechtvaardigt een echt individuele pensioenleeftijd.



Mythe 2. Gepensioneerd zijn betekent dat je niet langer werkt.
Een andere mythe zegt dat je niet werkt wanneer je gepensioneerd bent.
Hoe verklaren wij dan het feit dat zo veel mensen teruggaan aan het werk, nooit stoppen met werken of
uitgenodigd worden om terug te keren om te werken?
Een collega van me zat anderhalve week geleden vast in Londen vanwege de vulkaan in IJsland. Ik lees wat
hij me mailde:
”Gisteravond moest ik noodgedwongen overblijven in London. De enige kamer die ik nog kon krijgen was in het
(te) luxe Renaissance Hotel. Omdat ik me ziek voelde, bestelde ik een pasta op de kamer. De butler van dienst
had zichtbaar lol in zijn werk. Hij bekende al 42 jaar eten op hotelkamers te bezorgen en twee jaar terug
noodgedwongen met pensioen te moeten. De muren kwamen op hem af. In overleg met zijn vrouw en kinderen
is hij weer aan het werk gegaan. Hij straalde en fladderde mijn kamer uit.”
We realiseren ons te weinig dat er betekenis ligt in werk. In dit kader vind ik de uitspraak van de beroemde
filosoof Roussau een prachtige:

            “het is alleen maar werk, als je liever iets anders zou willen doen.”




                                                                                                                                                                                        4
2. Pensioneren Betekent Per Definitie Niet-Werken.




           towerswatson.com                   © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   5
                                                                                                                                                            Presentation3




Sigmund Freud zei dat om gelukkig te zijn wij zowel liefde als werk in ons leven nodig hebben. Daar
heeft hij wat mij betreft een punt.
Als we niet meer vinden dat gepensioneerd zijn gelijk staat aan niet-werken, dan moeten we ons
pensioensysteem met pensioen laten gaan en vervangen door wat nieuws.

Een grote groep mensen wil niet stoppen met 65.

De Towers Watson Global Workforce studie geeft aan van dat de ruim 1.000
Nederlandse werknemers die zijn ondervraagd zo’n 60% ervan uitgaat dat hij/zij doorgaat na 65. 1/3
hiervan doet dat omdat het naar verwachting gewoon financieel moet en 2/3 omdat ze bezig willen
blijven, van waarde willen zijn, iets willen betekenen voor de samenleving.
Laten we de kunstmatige eindstreep van 65 verwijderen. Dit kan technisch al in de meeste
pensioenregelingen, maar toch zijn er nog veel andere praktische barrières rondom leeftijd 65.

Ik las in een boek dat er maar liefst 386 wetten zijn waarin leeftijd 65 een belangrijke rol speelt.
Juridische belemmeringen om door te werken. Toch maakt het Burgerlijk Wetboek geen onderscheid
tussen werknemers jonger en ouder dan 65 jaar en dat is hoopgevend.
Het heeft ook te maken met hoe we een pensioentoezegging inrichten.
Al weer diverse jaren geleden had ik een gesprek met de CEO van een grote Nederlandse
onderneming. Ik moest hem toelichting geven over de plannen van de Raad van Commissarissen om
de VUT-regeling om te zetten in een prepensioenregeling. Hij begreep heel goed dat dit niet zomaar
een andere invulling zou zijn. Hij begreep dat bij prepensioen hij er uit zou moeten en dat hij bij VUT
de mogelijkheid had en zelf kon beslissen. Hij wilde de VUT houden (en dat is ook zo gebeurd).


Mythe 3. Je moet wachten op je pensioen, om te gaan doen wat je echt wil
“Na mijn 65ste ga ik genieten”
Maar da’s toch zonde? Waarom niet altijd genieten? Waarom zoveel jaar verspillen?




                                                                                                                                                                                  5
3. Je Moet Wachten tot Je Pensioen om te gaan doen wat jij echt wilt




             towerswatson.com                      © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   6
                                                                                                                                                                 Presentation3




Waarom zou je 40 jaar moeten werken in iets waar je niet van geniet in de hoop dat je ooit op een dag
het belletje hoort en je mag gaan doen waar je van houd.

Mijn vader heeft altijd een droom gehad om zijn eigen bedrijf te hebben, eigen baas te zijn. Op zijn 57ste zegde
hij zijn baan op als Districtsinspecteur bij Zwitserleven en startte zijn eigen pensioenadviesbureau. Ook voor mij
lagen er al visitekaartjes klaar. Zijn collega’s verklaarden hem voor gek. Zo’n groot risico om je baan op te
zeggen. Mijn vader heeft het echter de meest fantastische jaren gevonden. Niet ik maar mijn broer is ook mee
gaan werken. Mijn broer heeft het bedrijf formeel overgenomen toen mijn vader 65 werd. Mijn vader is echter
wat meer op de achtergrond blijven helpen. Daarnaast is hij ook weer veel meer gaan piano en orgelspelen met
veel uitvoeringen her en der in het land. Ook is hij voor autoverhuurbedrijven auto’s gaan verplaatsen van de
ene plek naar de andere. Hij vond auto’s altijd al prachtig en dit gaf hem de mogelijkheid om te rijden in tal van
modellen die hij altijd al had willen leren kennen en bovendien kon hij bij iedere garage even een kletspraatje
hebben waar hij zo van hield.

Dit geeft ook een uitdaging aan Werkgevers, Vakorganisaties, de Politiek

Ik noemde al even onze Global Workforce Study. De uitkomsten geven aan, ook voor Nederland, dat
veel werknemers zich graag willen ontwikkelen. Dit hoeft niet per se carrière te betekenen, maar kan ook zijn op
gelijk niveau ander werk gaan doen binnen de onderneming. Werknemers willen graag dat managers oog voor
hen hebben en iets doen met hun wens om zich te ontwikkelen. Juist op dit punt geven dezelfde werknemers
echter aan dat managers vaak niet zichtbaar zijn, geen oog hebben voor wat men wil en dat het binnen
ondernemingen veelal niet of nauwelijks mogelijk is om op diverse andere plaatsen werkervaring op te doen.
Toch ligt hier een belangrijke sleutel voor beter gemotiveerde werknemers. Werknemers die zich meer
betrokken voelen bij de onderneming. En dat is niet alleen vanuit een HR standpunt een goede zaak. Ook
financieel legt grotere betrokkenheid van werknemers de onderneming geen windeieren. En de individuele
werknemer is ook beter af.
Voor mij is dit een onderdeel van Duurzaam Ondernemen, van Duurzaam HR-beleid, van Cradle-to-Cradle
arbeidsvoorwaarden.

Laten we werk creëren waarvan we niet willen pensioneren.

Mythe 4. Pensioneren is uitsluitend een financiële aangelegenheid
Ik denk dat het volgende plaatje direct duidelijk maakt dat het om veel meer gaat.




                                                                                                                                                                                       6
4. Pensioneren Is Uitsluitend een Financiële Aangelegenheid




            towerswatson.com                   © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   7
                                                                                                                                                             Presentation3




Het gaat ook om emoties en sociale relaties.


Pensioneren is uitsluitend een financiële aangelegenheid.
Wanneer ik de term ‘Pensioen Planning’ noem, waar denkt u dan aan?.
U denkt waarschijnlijk aan financiële planning voor pensioneren.
Genoeg geld hebben.
Alsof – zoals een manager aangaf – wat wil je dat ik doe wanneer ik pensioneer?
Mijn cheque boek omhelzen?
Is dit mijn leven?
Neen.

Als we niet meer vinden dat pensioneren uitsluitend een financiële aangelegenheid is, dan moeten
we ons pensioensysteem met pensioen laten gaan en vervangen door wat nieuws. Dan moeten we
ook invulling geven aan de niet-financiële aspecten van pensioneren.


In een UPO nemen we netjes alle financiële informatie op dit wettelijk wordt vereist.

Pensioen Planning heeft natuurlijk met geldzaken te maken.
Maar het heeft ook te maken met ons gezinsleven, sociale leven, ons werkleven, onze
zelfverwezenlijking, onze lijst van doelen, de plekken waar wij naar toe willen, de dingen die wij
willen doen, de dingen die nog niet gedaan zijn in ons leven.
Dit is allemaal onderdeel van Pensioen Planning, van Life Planning
Pensioen Planning is meer dan alleen jouw geldzaken op orde brengen.


Mythe 5. Een (Zwitser) Leven van Gemak is het Ultieme Pensioendoel
                                                                                                                                                                                   7
5. Een (Zwitser) Leven van Gemak is het Ultieme Pensioendoel




              towerswatson.com                           © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   8
                                                                                                                                                                       Presentation3




Nu praat ik over die mooie plaatjes van golfbanen, stranden, martini’s uit de reclame en brochures en stel ik de vraag: “Gaat
dit U werkelijk gelukkig maken’?.
U zult er snel achter komen dat u al snel verveeld kan raken in een leven van gemak en dat het niet jouw spirit – jouw gevoel
van nieuwsgierigheid, ontdekking en avontuur aanwakkert.
En dat is waar dit werkelijk over gaat.
Jouw ontdekkingszin voeden.
Nieuwsgierig blijven.
Uitgedaagd blijven worden.
En dit is een serieuze kwestie.
Recent Alzheimer onderzoek laat zien dat wanneer je niet intellectueel uitgedaagd wordt in jouw vijftiger, zestiger,
zeventiger jaren je jezelf aan het voorbereiden bent voor een snelle aftakeling van jouw mentale vermogen.
Ja, we leren dat een leven van totaal gemak een kleine stap verwijderd is van een leven van ziekte.
We willen niet in een situatie zijn waarin we snel aftakelen omdat we niets hebben dat ons leven nog verder van energie
voorziet.
En dat is de enige belofte die een Zwitserleven-gevoel van totaal gemak werkelijk kan maken. Dat we er snel verveeld van
raken.
Dus. We willen niet verveeld raken. En we willen niet vervelend worden. We willen niet roestig worden. We willen het leven
volledig leven. We willen volledig leven omdat we balans in ons leven hebben.
We hebben vrije tijd en ontspanning.
We hebben werk dat ons uitdaagt.
We hebben enige balans en we hebben nieuwsgierigheid.
We hebben proberen nog steeds te groeien.
We krijgen nog steeds energie van de dingen die we doen, iedere dag van ons leven.
Als we niet meer vinden dat pensioneren gaat over een Zwitserleven-leven van gemak dat kan uitmonden in verveling en
ongezondheid, dan moeten we ons pensioensysteem met pensioen laten gaan en vervangen door wat nieuws. Dan moeten
we ook aandacht geven aan de gezondheidsaspecten van pensioneren.
Ik noemde al even het recente Alzheimer onderzoek waaruit duidelijk naar voren komt, dat als je verbonden blijft met de
wereld, dit een uitstekend uitgangspunt geeft om GEEN Alzheimer te ontwikkelen. Eén van de geïnterviewde
honderplussers, een dame, geeft in het filmpje een advies van 4 woorden:
“Never, Never, Never, … Retire!”
Volgens mij ligt hier ook een belangrijke sleutel tot het beheersbaar houden van de kosten van gezondheid.
Dit moet voer zijn voor ziektenkostenverzekeraars.

In zekere zin is een ziektekostenverzekering ook pensioen. De grootste uitkeringen liggen in iedere geval bij de hogere
leeftijden. We kunnen we naar mijn idee mooie koppelingen maken tussen ziektekosten en pensioenkosten.

We hebben te maken met langlevenrisico. Dit onderwerp houdt ons sterk bezig. Ook de Commissie Goudswaard wijst
hier op. Ik onderstreep het grote belang. Tegelijk weet ik dat als er sprake is van risico er veelal ook sprake is van
rendementskansen. Laten we inspringen op hoe we rendement kunnen maken op langleven. Waar gaan onze
gepensioneerden, die volgens Goudswaard ook nog eens welvarender zijn dan vroeger, hun geld aan besteden? Daar moet
ook langleven-rendement te maken zijn.



                                                                                                                                                                                             8
Het Einde van de Kunstmatige Eindstreep –
                   het Werken/Pensioneren Ultimatum :
           ‘Ik Ben Volgeboekt tot mijn 100ste.” Jan Cremer toen hij 65 werd




          towerswatson.com                © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   9
                                                                                                                                                        Presentation3




Pensioneer Pensioneren, althans het pensioneren zoals we dat nu kennen.

Maar dat geeft wel de vraag: wat dan?

Welke uitgangspunten gaan we dan hanteren?

Ik heb al een aantal zaken aangegeven waarvan ik vind dat we die kunnen
aanpakken.

Het Nieuwe Pensioen Verhaal is misschien ook weer niet zo nieuw als we denken.
Er zijn al tal van initiatieven.

Ik krijg ook inspiratie uit diverse initiatieven die er al zijn. Ik vind het in dit verband
interessant om ook naar het buitenland te kijken.

Misschien moeten we wel beginnen met iets van onze eigen arrogantie van “ons
pensioensysteem is het beste in de wereld” aan de kant te zetten. Niet dat er
ergens anders een beter stelsel is, maar wel zijn er concrete initiatieven die ik als
puzzelstukjes zie van het Nieuwe Pensioen Verhaal.




                                                                                                                                                                              9
Het Goede Nieuws:
           We Hoeven het Wiel niet opnieuw uit te vinden!




          towerswatson.com              © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   10
                                                                                                                                                      Presentation3




Er zijn in het buitenland tal van initiatieven die zich richt op het creëren van werk
waarvan we niet willen pensioneren.

En dit is niet alleen voor de Happy Few.

Waar ik kort even op wil wijzen is de bloeiende groep ENCORE.COM in de
Verenigde Staten. ENCORE richt zich op de 45-plusser. Een nieuwe carrière voor
deze groep.

Als we daadwerkelijk aandacht geven aan onze medewerkers

De SER in Noord-Brabant luidde twee weken geleden de noodklok. Er stromen te
veel ouderen uit het werkproces.




                                                                                                                                                                             10
En ook Towers Watson heeft instrumenten beschikbaar




       www.towerswatson.com/global-workforce-study




                                                     www.closingtheengagementgap.com
          towerswatson.com                                © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   11
                                                                                                                                                                        Presentation3




Wij als Towers Watson zien dat enkele bedrijven van naam zeer actief zijn op het
gebied van “engagement”. Zich serieus verdiepen in wat hun werknemers willen en
daar hun arbeidsvoorwaarden, opleidingsmogelijkheden, groeimogelijkheden binnen
de organisatie op aanpassen.

Dit geeft ook nog eens een aantoonbaar beter bedrijfsresultaat. Bedrijven die
hoog scoren op de betrokkenheid van hun werknemers scoren zo’n 5%-punt hoger
operationeel resultaat dan bedrijven met een lage engagement score.

Kent u uw werknemers?
Ontwikkelt u uw werknemers echt?
Inspireert u uw werknemers?
Betrekt u uw werknemers er echt bij?
Beloont u uw werknemers op een passende manier voor hun tijd en creatieve
energie?


Alles wat ik heb gezegd betekent wat mij betreft dat we niet alleen moeten
repareren.
Het betekent ook dat we buiten pensioen om veranderingen moeten aanbrengen.

Ik ben benieuwd wat de sociale partners en de politiek hiervan vinden en wat
zij op dit gebied gaan doen.

Onze plannen zijn de volgende: tenminste één vernieuwende actie per oude
mythe



                                                                                                                                                                                               11
Het Nieuwe Pensioen Verhaal.
           De Innovatie Agenda van mij en mijn collega’s.

           1. De Persoonlijke Pensioen Leeftijd introduceren
                 i.t.t. 65 jaar is oud
           2. De Grote Comeback organiseren voor mensen die te vroeg volledig
              gepensioneerd zijn
                 i.t.t. pensioneren = niet – werken
           3. ‘Opnieuw een Talent’ nationale campagne voor 45+ ers
                 i.t.t. je moet wachten tot je met pensioen gaat om te doen wat je echt wilt.
           4. ‘Wat is de Kleur van Uw Pensioen’ planning
                 i.t.t. pensioen is alleen een economische gebeurtenis
           5. ‘Het Bruto Nationaal Geluk’ Fonds
                 i.t.t. een (Zwitser) Leven van Gemak is het Ultieme Pensioendoel.


           towerswatson.com                       © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.
                                                                                                                                                                Presentation3




1. De Persoonlijke Pensioen Leeftijd introduceren
Werkgever en werknemer organisaties adviseren over de mogelijkheid om werknemers door te laten
    werken.
De wetgever helpen om een persoonlijke pensioenleeftijd mogelijk te maken.
Adviseren hoe fiscale, juridische, organisatorische, culturele belemmeringen hiervoor op te heffen.
Het Nieuwe Pensioenverhaal publiceren om het grote publiek bewust te maken.
Pensioenfondsen adviseren hoe het feit dat wij steeds langer leven niet alleen een risico is maar ook
    een kans op rendement.
2. De Grote Comeback organiseren voor mensen die te vroeg volledig gepensioneerd zijn
Werkgever en werknemer organisaties adviseren over het actief aanbieden van geleidelijke
   pensionering waarbij werknemers educatie krijgen over het vormgeven van een Portfolio leven
   waarin vrije tijd, leren en pensioneren op de persoonlijke behoeften en die van de onderneming
   worden afgestemd.
3. ‘Opnieuw een Talent’ nationale campagne voor 45+ ers
Met ‘Opnieuw een Talent’ programma waarin Towers Watson de werkgevers en werknemer
   organisaties vinden die handen ineenslaan om 45+ ers een nieuwe job te laten vinden of creëren.
   Waarbij wij onze Global Workforce kennis en Engagement programma’s inzetten.
4. ‘Wat is de Kleur van Uw Pensioen’ planning
Een nieuw model van Pensioen Planning voor ondernemingen, banken, verzekeraars,
   pensioenfondsen waarmee werknemers zich kunnen voorbereiden op hun leven na
   pensionering. Naast de UPO ook aandacht geven aan de sociale en emotionele aspecten van
   belangrijke gebeurtenissen, zoals pensioneren.
5. ‘Het Bruto Nationaal Geluk’ Fonds
Een nieuwe belevingswereld rondom een fonds (of PPI) creëren waar diverse pensioenfondsen (en
   de 1 miljoen ZZP– ers) aan deel kunnen nemen. Een fonds dat goedkoper en eenvoudiger
   uitvoering geeft aan een basispensioenregeling. Duurzaam beleggen, niet alleen in
   ondernemingen die MVO, ook door actief beleggingen te zoeken die bijdragen aan de eigen
   leefomgeving, veiligheid, ontspanning en zorg. En voorts mensen in staat stelt zelf extra te
   sparen voor later. Waarbij zij de held in geld zijn. Online educatie in geldzaken die amuseert en
   verrijkt. Financiële planning die erop gericht is om in iedere levensfase het leven en werk te
   vinden of creëren waar zij van houden en waar zij steeds nieuwe uitdagingen in vinden.
“Pensioneren is het meest lelijke woord in de
          geschiedenis van de mensheid” – Wim Kan




         towerswatson.com            © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only.   13
                                                                                                                                                   Presentation3




Pensioneer het traditioneel pensioneren.

En laten we werk Creëren waarvan we niet willen pensioneren.
En tegelijkertijd het rendement van ondernemingen verhogen.

Ik nodig u van harte uit om mee te doen.

De komende maanden zult u meer van ons horen op dit gebied.

Ik ben benieuwd naar uw reactie.

Dank u wel.




                                                                                                                                                                          13

Contenu connexe

Similaire à 20100428 Nieuwe Pensioen Verhaal Presentatie Final

Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (4)Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (4)Peter de Kuster
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel AdviseursHet Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel AdviseursPeter de Kuster
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs Peter de Kuster
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Hollywood (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Hollywood (4)Het Nieuwe Pensioenverhaal in Hollywood (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Hollywood (4)Peter de Kuster
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam. Het Boek
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam. Het Boek Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam. Het Boek
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam. Het Boek Peter de Kuster
 
Een Miljardenmarkt voor Financieel Dienstverleners. Peter de Kuster 28 juni 2...
Een Miljardenmarkt voor Financieel Dienstverleners. Peter de Kuster 28 juni 2...Een Miljardenmarkt voor Financieel Dienstverleners. Peter de Kuster 28 juni 2...
Een Miljardenmarkt voor Financieel Dienstverleners. Peter de Kuster 28 juni 2...Peter de Kuster
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal de Actuarisdag
Het Nieuwe Pensioenverhaal de ActuarisdagHet Nieuwe Pensioenverhaal de Actuarisdag
Het Nieuwe Pensioenverhaal de ActuarisdagPeter de Kuster
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (12)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (12)Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (12)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (12)Peter de Kuster
 
Conferentie mantelzorg gemeente Amsterdam
Conferentie mantelzorg gemeente AmsterdamConferentie mantelzorg gemeente Amsterdam
Conferentie mantelzorg gemeente AmsterdamMartijn Kriens
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciHet Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciPeter de Kuster
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciHet Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciPeter de Kuster
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciHet Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciPeter de Kuster
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciHet Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciPeter de Kuster
 
Generatie WIJ aan zet
Generatie WIJ aan zetGeneratie WIJ aan zet
Generatie WIJ aan zetwederWIJs
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal Generali
Het Nieuwe Pensioenverhaal Generali Het Nieuwe Pensioenverhaal Generali
Het Nieuwe Pensioenverhaal Generali Peter de Kuster
 
Verpleeghuiszorg 2025 - Liefdevolle zorg. Voor onze ouderen
Verpleeghuiszorg 2025 - Liefdevolle zorg. Voor onze ouderenVerpleeghuiszorg 2025 - Liefdevolle zorg. Voor onze ouderen
Verpleeghuiszorg 2025 - Liefdevolle zorg. Voor onze ouderenSignificant
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Parijs (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Parijs (4)Het Nieuwe Pensioenverhaal in Parijs (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Parijs (4)Peter de Kuster
 

Similaire à 20100428 Nieuwe Pensioen Verhaal Presentatie Final (20)

Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (4)Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (4)
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel AdviseursHet Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs
 
Het nieuwepensioenverhaal18juni2011
Het nieuwepensioenverhaal18juni2011Het nieuwepensioenverhaal18juni2011
Het nieuwepensioenverhaal18juni2011
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs
Het Nieuwe Pensioenverhaal voor Financieel Adviseurs
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Hollywood (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Hollywood (4)Het Nieuwe Pensioenverhaal in Hollywood (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Hollywood (4)
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam. Het Boek
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam. Het Boek Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam. Het Boek
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam. Het Boek
 
Een Miljardenmarkt voor Financieel Dienstverleners. Peter de Kuster 28 juni 2...
Een Miljardenmarkt voor Financieel Dienstverleners. Peter de Kuster 28 juni 2...Een Miljardenmarkt voor Financieel Dienstverleners. Peter de Kuster 28 juni 2...
Een Miljardenmarkt voor Financieel Dienstverleners. Peter de Kuster 28 juni 2...
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal de Actuarisdag
Het Nieuwe Pensioenverhaal de ActuarisdagHet Nieuwe Pensioenverhaal de Actuarisdag
Het Nieuwe Pensioenverhaal de Actuarisdag
 
Leefbaar werk en werkbaar leven
Leefbaar werk en werkbaar levenLeefbaar werk en werkbaar leven
Leefbaar werk en werkbaar leven
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (12)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (12)Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (12)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Amsterdam (12)
 
Conferentie mantelzorg gemeente Amsterdam
Conferentie mantelzorg gemeente AmsterdamConferentie mantelzorg gemeente Amsterdam
Conferentie mantelzorg gemeente Amsterdam
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciHet Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciHet Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciHet Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De MusiciHet Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
Het Nieuwe Pensioenverhaal - De Musici
 
Generatie WIJ aan zet
Generatie WIJ aan zetGeneratie WIJ aan zet
Generatie WIJ aan zet
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal Generali
Het Nieuwe Pensioenverhaal Generali Het Nieuwe Pensioenverhaal Generali
Het Nieuwe Pensioenverhaal Generali
 
Verpleeghuiszorg 2025 - Liefdevolle zorg. Voor onze ouderen
Verpleeghuiszorg 2025 - Liefdevolle zorg. Voor onze ouderenVerpleeghuiszorg 2025 - Liefdevolle zorg. Voor onze ouderen
Verpleeghuiszorg 2025 - Liefdevolle zorg. Voor onze ouderen
 
ERIC-def
ERIC-defERIC-def
ERIC-def
 
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Parijs (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Parijs (4)Het Nieuwe Pensioenverhaal in Parijs (4)
Het Nieuwe Pensioenverhaal in Parijs (4)
 

20100428 Nieuwe Pensioen Verhaal Presentatie Final

  • 1. De Hollandse School Pensioneer het Traditionele Pensioneren Werk Creëren Waar Wij Nooit van Willen Pensioneren towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 1 Presentation3 Ik val maar gelijk met de deur in huis. Ik wil het huidige pensioneren pensioneren. Mijn naam is Falco Valkenburg en ik zit nu 28 jaar in het pensioenvak. Vroeger dacht dat pensioen altijd wel pensioen zou blijven. Tot enkele jaren geleden dacht ik dat we als Nederland het beste pensioensysteem hadden. Nu werk ik aan ‘Het Nieuwe Pensioenverhaal’. Ik zou graag uw denken willen uitdagen over het onderwerp van het traditioneel pensioneren. Vanmiddag hebben we veel gehoord over het Nederlandse pensioenstelsel, de rapporten Frijns en Goudswaard. We zijn ons gaan realiseren dat traditionele pensionering niet de beloftes kan waarmaken die ze heeft gedaan. Het kan helpen om bij alle overdenkingen goed stil te staan bij de basis van pensioen. Wat is de grondslag? En is de grondslag nog geldig? Wat wij nodig hebben is een nieuwe kijk op pensioneren en dat is wat u krijgt met Het Nieuwe Pensioenverhaal. U ziet hier vier voorbeelden van vroeger en nu van mensen die gewoon doorgingen. Rembrandt: hij werkte door en met veel plezier tot op het laatste moment Johan Cruijff: hij hoeft niet meer te werken. Al lang niet meer. Toch is Johan Cruijff iemand die bezig wil blijven, een bijdrage wil blijven leveren. Hij is nooit echt gestopt. Michiel Adriaenszoon de Ruyter: Uiterst ervaren admiraal. Hij moest stoppen op zijn 60ste. Zeer tegen zijn zin. In het Rampjaar 1672 werd hij, 65 jaar oud, teruggevraagd voor een actieve rol. Op zijn 66ste werd hij bevorderd tot Luitenant- Admiraal-Generaal. Hij stierf in het harnas op zijn 69ste. Joop van den Ende maakt telkens duidelijk dat het belangrijk is om door te gaan en zelf doet hij dat ook. Het gaat ook bij Van den Ende om het beleven en realiseren van zijn passies voor musical, voor theater. Pas in DWDD advies aan de 65 jarige André van Duin: “ga gewoon door, het houd je jong” Pensioneren is een ‘Kunstmatige Eindstreep’. Het is een culturele, sociale eindstreep die zegt dat wanneer je deze leeftijd bereikt 62, 65, of 67, ben je klaar, dien je aan de zijlijn te gaan staan van het leven, je mag de tribune op, op de goedkope plaatsen. Je bent niet meer van betekenis. Jij bent irrelevant. Ik geloof dat de generatie die er nu aankomt niet bereid is om dit verhaal over irrelevantie nog serieus neemt. Niemand gaat ons vertellen – als een generatie - wanneer wij ertoe doen en wanneer niet meer. Geen leeftijd mijlpaal kan dat voor ons beslissen. Zo veel mensen hebben deze les op de harde manier geleerd door naar de periferie van het leven te zijn geschoven – als het ware – door pensioneren – en ontdekten dat zij niet langer gelukkig of tevreden waren. Mijn oproep is: Pensioneer het traditioneel Pensioneren Draag bij aan een zinvol leven, gedurende ons hele leven. Hoe? Door werk te creëren waarvan we niet willen pensioneren. 1
  • 2. Oude Mythes. Nieuwe Realiteiten. towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 2 Presentation3 Ons pensioendenken is op een aantal oude mythes gebaseerd. Mythes die passen bij vroeger. Maar, …. de realiteit is de laatste jaren sterk veranderd. We maken de overgang van een geïndustrialiseerde maatschappij naar een kennis maatschappij en een creatieve economie. Het belang van langer doorwerken wordt vaak wel gezien. De demografische verandering enzo. De babyboomers die met pensioen gaan. Maar de realiteit die ervaren wordt is dat we toch nog steeds veel werknemers moeten ontslaan omdat er geen werk voor hen is. Niet nu alleen door de crisis. Ook al daarvoor. Feit is dat de wereldeconomie snel aan het veranderen is. De opkomst van Azië. Productieprocessen kunnen daar sneller en goedkoper worden uitgevoerd en toch met een hoge kwaliteit. Wij in het Westen, wij in Nederland, moeten daarom op zoek naar alternatieven. Die liggen in kennis, creativiteit, innovatie. Hier hebben we Talent voor nodig. Nieuw Talent. Hier hebben we Kennis, Ervaring en Relatienetwerken voor nodig. Toevallig net ook die zaken die veel meer bij ouderen aanwezig zijn dan bij jongeren. We zien al veel totaal andere arbeidsrelaties opkomen. Ik wijs dan op de miljoen ZZP’ers. En ik weet dat het niet allemaal vrijwillige ZZP’ers zijn. Maar het grootste deel is wel bewust ZZP’er, wil vrijheid, wil ondernemen. Ook op deze realiteit moeten we ons beter gaan inrichten. Ons traditionele pensioensysteem past ook hierbij niet. Maar laten we eens inzoomen op de grote pensioenmythes. 2
  • 3. De VIJF Grote “Pensioen Mythes” towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 3 Presentation3 Minister Donner verwijst al naar opvattingen van Abraham Kuyper, eind negentiende eeuw. Ik citeer letterlijk onze Minister in zijn voorwoord op het boek “Levenswerk” van Anne Beeftink: “In zijn proeve van pensioenregeling voor werklieden en huns gelijken stelde de voorman van de antirevolutionairen in 1895 dat het niet verstandig zou zijn om àlle werknemers vanaf hun 65ste recht op pensioen te geven. Het moest van werk én de persoon afhangen. ‘Wat het bedrijf aangaat, zij opgemerkt dat bij het ééne bedrijf veel meer losheid, vlugheid en spierkracht gevorderd wordt dan bij het andere. Tal van boerenarbeiders doen op hun 65ste jaar nog uitstekend dienst, en kunnen op hun 70ste jaar nog zeer wel hun brood verdienen. Maar komt ge bij loodgieters, die op daken, bij schilders, die op stellaadjes, en bij glazenwasschers, die op hooge ladders moeten werken, dan is reeds een man van over de 50 niet veel meer waard.’ Donner vervolgt: Dat laatste zou ik hier niet willen herhalen, maar verder ben ik het helemaal met Kuyper eens: de ene mens is de andere niet. De een zal zeggen: “Ik stop op mijn 65ste!” terwijl de ander zal zeggen: “Ik werk liever door!” Er zijn er vijf. Mythe 1. 65 jaar is oud. Is dat zo? Gelooft u dat? Denk terug aan iemand die u kende 30 of 35 jaar geleden die 65 jaar oud was en denk nu aan iemand die vandaag de dag 65 jaar is. Lijken ze op mensen van dezelfde leeftijd?. Neen, dat doen ze niet. En waarom? Omdat de 65 jaar van vandaag is niet hetzelfde als een generatie geleden. De 65- jarigen van nu zijn veel jonger. Wij weten dit allemaal. Een programma op de Nederlandse Televisie ging erover ‘Jouw Werkelijke Leeftijd’ waar je een test kon maken over jouw levensstijl, dieet, de manier waarop je jouw werk benadert, jouw attitude. En op het einde van deze berekening had je jouw ‘werkelijke leeftijd’, hoe oud je werkelijk bent. De persoon aan de binnenkant. 3
  • 4. 1. 65 Jaar is Oud towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 4 Presentation3 Hoe veel van u kent bijvoorbeeld iemand die 65 is en zich gedraagt alsof hij of zij 35 is (SHEET Rob d Nijs)? Ik weet zeker dat jullie iemand kennen. Maar aan de andere kant hoeveel van jullie kennen iemand die 35 jaar is en zich gedraagt alsof hij 65 is? Dus in hoge mate weten wij dat leeftijd net zo veel een kwestie is van attitude als van geboortedatum. De juiste vraag is hoe oud zou jij zijn als je niet wist hoe oud je bent? We hebben veel 65 jarigen vandaag die zich voelen als een 45 jarige en ernaar handelen en bereid zijn zo te leven. En wij hebben geen culturele verwachting nodig die zegt: het is tijd voor jou om naar de zijlijn te gaan. Ouderen leveren vaak grootse prestaties. Dit moeten we erkennen en een plaatsje geven. Voor mij betekent het dat we ook niet naar een andere leeftijd hoeven te zoeken. Oud-zijn is individueel bepaald. Dit rechtvaardigt een echt individuele pensioenleeftijd. Mythe 2. Gepensioneerd zijn betekent dat je niet langer werkt. Een andere mythe zegt dat je niet werkt wanneer je gepensioneerd bent. Hoe verklaren wij dan het feit dat zo veel mensen teruggaan aan het werk, nooit stoppen met werken of uitgenodigd worden om terug te keren om te werken? Een collega van me zat anderhalve week geleden vast in Londen vanwege de vulkaan in IJsland. Ik lees wat hij me mailde: ”Gisteravond moest ik noodgedwongen overblijven in London. De enige kamer die ik nog kon krijgen was in het (te) luxe Renaissance Hotel. Omdat ik me ziek voelde, bestelde ik een pasta op de kamer. De butler van dienst had zichtbaar lol in zijn werk. Hij bekende al 42 jaar eten op hotelkamers te bezorgen en twee jaar terug noodgedwongen met pensioen te moeten. De muren kwamen op hem af. In overleg met zijn vrouw en kinderen is hij weer aan het werk gegaan. Hij straalde en fladderde mijn kamer uit.” We realiseren ons te weinig dat er betekenis ligt in werk. In dit kader vind ik de uitspraak van de beroemde filosoof Roussau een prachtige: “het is alleen maar werk, als je liever iets anders zou willen doen.” 4
  • 5. 2. Pensioneren Betekent Per Definitie Niet-Werken. towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 5 Presentation3 Sigmund Freud zei dat om gelukkig te zijn wij zowel liefde als werk in ons leven nodig hebben. Daar heeft hij wat mij betreft een punt. Als we niet meer vinden dat gepensioneerd zijn gelijk staat aan niet-werken, dan moeten we ons pensioensysteem met pensioen laten gaan en vervangen door wat nieuws. Een grote groep mensen wil niet stoppen met 65. De Towers Watson Global Workforce studie geeft aan van dat de ruim 1.000 Nederlandse werknemers die zijn ondervraagd zo’n 60% ervan uitgaat dat hij/zij doorgaat na 65. 1/3 hiervan doet dat omdat het naar verwachting gewoon financieel moet en 2/3 omdat ze bezig willen blijven, van waarde willen zijn, iets willen betekenen voor de samenleving. Laten we de kunstmatige eindstreep van 65 verwijderen. Dit kan technisch al in de meeste pensioenregelingen, maar toch zijn er nog veel andere praktische barrières rondom leeftijd 65. Ik las in een boek dat er maar liefst 386 wetten zijn waarin leeftijd 65 een belangrijke rol speelt. Juridische belemmeringen om door te werken. Toch maakt het Burgerlijk Wetboek geen onderscheid tussen werknemers jonger en ouder dan 65 jaar en dat is hoopgevend. Het heeft ook te maken met hoe we een pensioentoezegging inrichten. Al weer diverse jaren geleden had ik een gesprek met de CEO van een grote Nederlandse onderneming. Ik moest hem toelichting geven over de plannen van de Raad van Commissarissen om de VUT-regeling om te zetten in een prepensioenregeling. Hij begreep heel goed dat dit niet zomaar een andere invulling zou zijn. Hij begreep dat bij prepensioen hij er uit zou moeten en dat hij bij VUT de mogelijkheid had en zelf kon beslissen. Hij wilde de VUT houden (en dat is ook zo gebeurd). Mythe 3. Je moet wachten op je pensioen, om te gaan doen wat je echt wil “Na mijn 65ste ga ik genieten” Maar da’s toch zonde? Waarom niet altijd genieten? Waarom zoveel jaar verspillen? 5
  • 6. 3. Je Moet Wachten tot Je Pensioen om te gaan doen wat jij echt wilt towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 6 Presentation3 Waarom zou je 40 jaar moeten werken in iets waar je niet van geniet in de hoop dat je ooit op een dag het belletje hoort en je mag gaan doen waar je van houd. Mijn vader heeft altijd een droom gehad om zijn eigen bedrijf te hebben, eigen baas te zijn. Op zijn 57ste zegde hij zijn baan op als Districtsinspecteur bij Zwitserleven en startte zijn eigen pensioenadviesbureau. Ook voor mij lagen er al visitekaartjes klaar. Zijn collega’s verklaarden hem voor gek. Zo’n groot risico om je baan op te zeggen. Mijn vader heeft het echter de meest fantastische jaren gevonden. Niet ik maar mijn broer is ook mee gaan werken. Mijn broer heeft het bedrijf formeel overgenomen toen mijn vader 65 werd. Mijn vader is echter wat meer op de achtergrond blijven helpen. Daarnaast is hij ook weer veel meer gaan piano en orgelspelen met veel uitvoeringen her en der in het land. Ook is hij voor autoverhuurbedrijven auto’s gaan verplaatsen van de ene plek naar de andere. Hij vond auto’s altijd al prachtig en dit gaf hem de mogelijkheid om te rijden in tal van modellen die hij altijd al had willen leren kennen en bovendien kon hij bij iedere garage even een kletspraatje hebben waar hij zo van hield. Dit geeft ook een uitdaging aan Werkgevers, Vakorganisaties, de Politiek Ik noemde al even onze Global Workforce Study. De uitkomsten geven aan, ook voor Nederland, dat veel werknemers zich graag willen ontwikkelen. Dit hoeft niet per se carrière te betekenen, maar kan ook zijn op gelijk niveau ander werk gaan doen binnen de onderneming. Werknemers willen graag dat managers oog voor hen hebben en iets doen met hun wens om zich te ontwikkelen. Juist op dit punt geven dezelfde werknemers echter aan dat managers vaak niet zichtbaar zijn, geen oog hebben voor wat men wil en dat het binnen ondernemingen veelal niet of nauwelijks mogelijk is om op diverse andere plaatsen werkervaring op te doen. Toch ligt hier een belangrijke sleutel voor beter gemotiveerde werknemers. Werknemers die zich meer betrokken voelen bij de onderneming. En dat is niet alleen vanuit een HR standpunt een goede zaak. Ook financieel legt grotere betrokkenheid van werknemers de onderneming geen windeieren. En de individuele werknemer is ook beter af. Voor mij is dit een onderdeel van Duurzaam Ondernemen, van Duurzaam HR-beleid, van Cradle-to-Cradle arbeidsvoorwaarden. Laten we werk creëren waarvan we niet willen pensioneren. Mythe 4. Pensioneren is uitsluitend een financiële aangelegenheid Ik denk dat het volgende plaatje direct duidelijk maakt dat het om veel meer gaat. 6
  • 7. 4. Pensioneren Is Uitsluitend een Financiële Aangelegenheid towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 7 Presentation3 Het gaat ook om emoties en sociale relaties. Pensioneren is uitsluitend een financiële aangelegenheid. Wanneer ik de term ‘Pensioen Planning’ noem, waar denkt u dan aan?. U denkt waarschijnlijk aan financiële planning voor pensioneren. Genoeg geld hebben. Alsof – zoals een manager aangaf – wat wil je dat ik doe wanneer ik pensioneer? Mijn cheque boek omhelzen? Is dit mijn leven? Neen. Als we niet meer vinden dat pensioneren uitsluitend een financiële aangelegenheid is, dan moeten we ons pensioensysteem met pensioen laten gaan en vervangen door wat nieuws. Dan moeten we ook invulling geven aan de niet-financiële aspecten van pensioneren. In een UPO nemen we netjes alle financiële informatie op dit wettelijk wordt vereist. Pensioen Planning heeft natuurlijk met geldzaken te maken. Maar het heeft ook te maken met ons gezinsleven, sociale leven, ons werkleven, onze zelfverwezenlijking, onze lijst van doelen, de plekken waar wij naar toe willen, de dingen die wij willen doen, de dingen die nog niet gedaan zijn in ons leven. Dit is allemaal onderdeel van Pensioen Planning, van Life Planning Pensioen Planning is meer dan alleen jouw geldzaken op orde brengen. Mythe 5. Een (Zwitser) Leven van Gemak is het Ultieme Pensioendoel 7
  • 8. 5. Een (Zwitser) Leven van Gemak is het Ultieme Pensioendoel towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 8 Presentation3 Nu praat ik over die mooie plaatjes van golfbanen, stranden, martini’s uit de reclame en brochures en stel ik de vraag: “Gaat dit U werkelijk gelukkig maken’?. U zult er snel achter komen dat u al snel verveeld kan raken in een leven van gemak en dat het niet jouw spirit – jouw gevoel van nieuwsgierigheid, ontdekking en avontuur aanwakkert. En dat is waar dit werkelijk over gaat. Jouw ontdekkingszin voeden. Nieuwsgierig blijven. Uitgedaagd blijven worden. En dit is een serieuze kwestie. Recent Alzheimer onderzoek laat zien dat wanneer je niet intellectueel uitgedaagd wordt in jouw vijftiger, zestiger, zeventiger jaren je jezelf aan het voorbereiden bent voor een snelle aftakeling van jouw mentale vermogen. Ja, we leren dat een leven van totaal gemak een kleine stap verwijderd is van een leven van ziekte. We willen niet in een situatie zijn waarin we snel aftakelen omdat we niets hebben dat ons leven nog verder van energie voorziet. En dat is de enige belofte die een Zwitserleven-gevoel van totaal gemak werkelijk kan maken. Dat we er snel verveeld van raken. Dus. We willen niet verveeld raken. En we willen niet vervelend worden. We willen niet roestig worden. We willen het leven volledig leven. We willen volledig leven omdat we balans in ons leven hebben. We hebben vrije tijd en ontspanning. We hebben werk dat ons uitdaagt. We hebben enige balans en we hebben nieuwsgierigheid. We hebben proberen nog steeds te groeien. We krijgen nog steeds energie van de dingen die we doen, iedere dag van ons leven. Als we niet meer vinden dat pensioneren gaat over een Zwitserleven-leven van gemak dat kan uitmonden in verveling en ongezondheid, dan moeten we ons pensioensysteem met pensioen laten gaan en vervangen door wat nieuws. Dan moeten we ook aandacht geven aan de gezondheidsaspecten van pensioneren. Ik noemde al even het recente Alzheimer onderzoek waaruit duidelijk naar voren komt, dat als je verbonden blijft met de wereld, dit een uitstekend uitgangspunt geeft om GEEN Alzheimer te ontwikkelen. Eén van de geïnterviewde honderplussers, een dame, geeft in het filmpje een advies van 4 woorden: “Never, Never, Never, … Retire!” Volgens mij ligt hier ook een belangrijke sleutel tot het beheersbaar houden van de kosten van gezondheid. Dit moet voer zijn voor ziektenkostenverzekeraars. In zekere zin is een ziektekostenverzekering ook pensioen. De grootste uitkeringen liggen in iedere geval bij de hogere leeftijden. We kunnen we naar mijn idee mooie koppelingen maken tussen ziektekosten en pensioenkosten. We hebben te maken met langlevenrisico. Dit onderwerp houdt ons sterk bezig. Ook de Commissie Goudswaard wijst hier op. Ik onderstreep het grote belang. Tegelijk weet ik dat als er sprake is van risico er veelal ook sprake is van rendementskansen. Laten we inspringen op hoe we rendement kunnen maken op langleven. Waar gaan onze gepensioneerden, die volgens Goudswaard ook nog eens welvarender zijn dan vroeger, hun geld aan besteden? Daar moet ook langleven-rendement te maken zijn. 8
  • 9. Het Einde van de Kunstmatige Eindstreep – het Werken/Pensioneren Ultimatum : ‘Ik Ben Volgeboekt tot mijn 100ste.” Jan Cremer toen hij 65 werd towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 9 Presentation3 Pensioneer Pensioneren, althans het pensioneren zoals we dat nu kennen. Maar dat geeft wel de vraag: wat dan? Welke uitgangspunten gaan we dan hanteren? Ik heb al een aantal zaken aangegeven waarvan ik vind dat we die kunnen aanpakken. Het Nieuwe Pensioen Verhaal is misschien ook weer niet zo nieuw als we denken. Er zijn al tal van initiatieven. Ik krijg ook inspiratie uit diverse initiatieven die er al zijn. Ik vind het in dit verband interessant om ook naar het buitenland te kijken. Misschien moeten we wel beginnen met iets van onze eigen arrogantie van “ons pensioensysteem is het beste in de wereld” aan de kant te zetten. Niet dat er ergens anders een beter stelsel is, maar wel zijn er concrete initiatieven die ik als puzzelstukjes zie van het Nieuwe Pensioen Verhaal. 9
  • 10. Het Goede Nieuws: We Hoeven het Wiel niet opnieuw uit te vinden! towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 10 Presentation3 Er zijn in het buitenland tal van initiatieven die zich richt op het creëren van werk waarvan we niet willen pensioneren. En dit is niet alleen voor de Happy Few. Waar ik kort even op wil wijzen is de bloeiende groep ENCORE.COM in de Verenigde Staten. ENCORE richt zich op de 45-plusser. Een nieuwe carrière voor deze groep. Als we daadwerkelijk aandacht geven aan onze medewerkers De SER in Noord-Brabant luidde twee weken geleden de noodklok. Er stromen te veel ouderen uit het werkproces. 10
  • 11. En ook Towers Watson heeft instrumenten beschikbaar www.towerswatson.com/global-workforce-study www.closingtheengagementgap.com towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 11 Presentation3 Wij als Towers Watson zien dat enkele bedrijven van naam zeer actief zijn op het gebied van “engagement”. Zich serieus verdiepen in wat hun werknemers willen en daar hun arbeidsvoorwaarden, opleidingsmogelijkheden, groeimogelijkheden binnen de organisatie op aanpassen. Dit geeft ook nog eens een aantoonbaar beter bedrijfsresultaat. Bedrijven die hoog scoren op de betrokkenheid van hun werknemers scoren zo’n 5%-punt hoger operationeel resultaat dan bedrijven met een lage engagement score. Kent u uw werknemers? Ontwikkelt u uw werknemers echt? Inspireert u uw werknemers? Betrekt u uw werknemers er echt bij? Beloont u uw werknemers op een passende manier voor hun tijd en creatieve energie? Alles wat ik heb gezegd betekent wat mij betreft dat we niet alleen moeten repareren. Het betekent ook dat we buiten pensioen om veranderingen moeten aanbrengen. Ik ben benieuwd wat de sociale partners en de politiek hiervan vinden en wat zij op dit gebied gaan doen. Onze plannen zijn de volgende: tenminste één vernieuwende actie per oude mythe 11
  • 12. Het Nieuwe Pensioen Verhaal. De Innovatie Agenda van mij en mijn collega’s. 1. De Persoonlijke Pensioen Leeftijd introduceren i.t.t. 65 jaar is oud 2. De Grote Comeback organiseren voor mensen die te vroeg volledig gepensioneerd zijn i.t.t. pensioneren = niet – werken 3. ‘Opnieuw een Talent’ nationale campagne voor 45+ ers i.t.t. je moet wachten tot je met pensioen gaat om te doen wat je echt wilt. 4. ‘Wat is de Kleur van Uw Pensioen’ planning i.t.t. pensioen is alleen een economische gebeurtenis 5. ‘Het Bruto Nationaal Geluk’ Fonds i.t.t. een (Zwitser) Leven van Gemak is het Ultieme Pensioendoel. towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. Presentation3 1. De Persoonlijke Pensioen Leeftijd introduceren Werkgever en werknemer organisaties adviseren over de mogelijkheid om werknemers door te laten werken. De wetgever helpen om een persoonlijke pensioenleeftijd mogelijk te maken. Adviseren hoe fiscale, juridische, organisatorische, culturele belemmeringen hiervoor op te heffen. Het Nieuwe Pensioenverhaal publiceren om het grote publiek bewust te maken. Pensioenfondsen adviseren hoe het feit dat wij steeds langer leven niet alleen een risico is maar ook een kans op rendement. 2. De Grote Comeback organiseren voor mensen die te vroeg volledig gepensioneerd zijn Werkgever en werknemer organisaties adviseren over het actief aanbieden van geleidelijke pensionering waarbij werknemers educatie krijgen over het vormgeven van een Portfolio leven waarin vrije tijd, leren en pensioneren op de persoonlijke behoeften en die van de onderneming worden afgestemd. 3. ‘Opnieuw een Talent’ nationale campagne voor 45+ ers Met ‘Opnieuw een Talent’ programma waarin Towers Watson de werkgevers en werknemer organisaties vinden die handen ineenslaan om 45+ ers een nieuwe job te laten vinden of creëren. Waarbij wij onze Global Workforce kennis en Engagement programma’s inzetten. 4. ‘Wat is de Kleur van Uw Pensioen’ planning Een nieuw model van Pensioen Planning voor ondernemingen, banken, verzekeraars, pensioenfondsen waarmee werknemers zich kunnen voorbereiden op hun leven na pensionering. Naast de UPO ook aandacht geven aan de sociale en emotionele aspecten van belangrijke gebeurtenissen, zoals pensioneren. 5. ‘Het Bruto Nationaal Geluk’ Fonds Een nieuwe belevingswereld rondom een fonds (of PPI) creëren waar diverse pensioenfondsen (en de 1 miljoen ZZP– ers) aan deel kunnen nemen. Een fonds dat goedkoper en eenvoudiger uitvoering geeft aan een basispensioenregeling. Duurzaam beleggen, niet alleen in ondernemingen die MVO, ook door actief beleggingen te zoeken die bijdragen aan de eigen leefomgeving, veiligheid, ontspanning en zorg. En voorts mensen in staat stelt zelf extra te sparen voor later. Waarbij zij de held in geld zijn. Online educatie in geldzaken die amuseert en verrijkt. Financiële planning die erop gericht is om in iedere levensfase het leven en werk te vinden of creëren waar zij van houden en waar zij steeds nieuwe uitdagingen in vinden.
  • 13. “Pensioneren is het meest lelijke woord in de geschiedenis van de mensheid” – Wim Kan towerswatson.com © 2010 Towers Watson. All rights reserved. Proprietary and Confidential. For Towers Watson and Towers Watson client use only. 13 Presentation3 Pensioneer het traditioneel pensioneren. En laten we werk Creëren waarvan we niet willen pensioneren. En tegelijkertijd het rendement van ondernemingen verhogen. Ik nodig u van harte uit om mee te doen. De komende maanden zult u meer van ons horen op dit gebied. Ik ben benieuwd naar uw reactie. Dank u wel. 13