SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  16
Соѐлын
хэлбэрүүд
 Зонхилох соѐл
 Дэд соѐл
 Сөрөг соѐл
 Тодорхой цаг үед тухайн нийгмийн
гишүүдийн дийлэнхид нь зонхилж буй
амьдрах зан үйл, үйлдлийн загварыг
тодорхойлогч соѐл юм.
 Дэд соѐл гэдэг нь нийгмийн тодорхой
бүлгийг бусдаас нь ялгаж буй итгэл
үнэмшил, билэгдэл, зан үйлдлийн хэв
загвар, үнэт зүйлсийн цогц юм.
Нийгмийн анги давхраа, угсаа
гарал, шашин оршин суух нутаг зэрэг
хүчин зүйлийн нөлөөгөөр дэд соѐл
бүрэлдэнэ.
 Сөрөг соѐл гэдэг бол зонхилж буй
соѐлтой зөрчилдөж байдаг, Дэд соѐлын
нэгэн зүйл юм. Өрнөдөд нэрд гарсан
сөрөг соѐл бол богема ( задгай
сэхээтнүүд) бөгөөд үүний тод жишээ нь
60-70-аад оны хиппи юм. Өөрийгөө
илэрхийлэх хүсэл, зөвхөн өнөөдрөөр л
амьдрах эрмэлзэл, чамин зүйлийг
сонирхох энэ бүхэн нь богемийн үнэт
зүйлс юм
 Соёлыг хэн бүтээж байна соёлын түвшин
ямар байна гэдгээс хамааран
социологичид элитийн соёл, ардын
соёл, нийтийн соёл, соёл гэсэн 3 хэлбэрээр
ялган үзсэн байдаг
Соёлын
хэлбэрүүд
Элитийн
соёл
Нийтийн
соёл
Ардын
соёл
Нийгмийн цөөнх буюу
дээд
давхраа болох
язгууртан элит
эсвэл түүний
захиалгаар
мэргэжлийн хүмүүс бий
болгосон соѐлыг
элитийн соѐл гэнэ.
Элитийн соёлд
сонгодог хөгжим,
уран зохиол,
тансаг урлаг зэрэг
сонгодог соёл
багтана.
Элитийн соёл
Элитийн соёлын төлөөлөгчид нь нийгмийн
бусад хүрээлэлээс зохих утгаар ангил байж
тэдгээртэй ихэмсэгээр харьцан аж төрөх
нөхцөл тодорхой хэв маш чухалчлан үздэг
хүмүүсийн хүрээлэл юм.
 Элитийн соёлыг хэрэглэгчид нь утга зохиол
судлаач, шүүмжлэгч, музей үзэсгэлэнгийн
хорхойтон, театр судлаач, зураач, зохиолч
хөгжимчид гэсэн нийгмийн өндөр боловсролтой
хэсэг байдаг. Элитийн соёлын уриа нь
 Урлаг бол урлагийн төлөө байх ёстой
 Ардын соѐл бол хамгийн эртний төлөөлөл
мөн бөгөөд түүнээс хожим нь соѐлын бусад
хэлбэр үүссэн гэдэг. Ардын соѐлын онцлог нь
шашин хийгээд домгийн төсөөлөлтэй нягт
холбоотой байдаг. Ардын соѐлд шидэт домог
домог хууч тууль үлгэр дуу бүжиг зэргийг
оруулж болно
 Ардын соѐлын элементийг гүйцэтгэх
бүрэлдэхүүний байдлаар нь
Ардын соёлын элементийг гүйцэтгэх
бүрэлдэхүүний байдлаар нь
 Ганцаарчилсан буюу үлгэр хэлэх
домог ярих
 Бүлгийн буюу туйль хайлах дуу
дуулах бүжиг бүжиглэх
 Нийтийн буюу багт наадам галын
наадам зэрэг зохион байгуулдаг
гэж ялган үзэж болно
Ардын соѐл
 Нийтийн соѐл нь олон улсын болон
үндэсний хэмжээний чанартай байж
болно. Нийтийн соѐл нь нас оршин
суугаа газар болон боловсрол
түвшингээс үл хамааран бүх хүнд
хүртээмжтэй маш олон хэрэглэгчтэй
боловч тэдний хэрэгцээг багахан
хугацаанд хангаад ач холбогдлоо алдаж
болно
Нийтийн соёл
Нийтийн соѐл бол
язгууртны тансаг таашаал,
ард түмний оюуны
эрэл хайгуулын аль
алиныг нь илэрхийлдэггү
Эстрад хөгжим бол
нийтийн соѐлын тод
жишээ юм.
Энэ нь хүмүүсийн
боловсролын түвшинээс ү
л хамааран хэнд ч г
эсэн ойлгомжтой бөгөөд
хүртээмжтэй байдаг
Уран сайхан үнэ цэнийн
хувьд нийтийн соѐл нь
элит, ардын соѐлд
хүрэхгүй
Гэхдээ энэ нь
хамгийн олон үзэгч
сонсогчтой ба
зохиогч нь тодорхойгүй
Нийтийн соѐл, ардын соѐл, шилмэл соѐлоос
уран сайхны үнэлэмжээрээ доогуур байдаг.
 Нийтийн соѐл нь ардын соѐлто
харьцангүй ойр дөт боловч зарим
талаар ялгаатай
 Нийтийн соѐл ихэвчлэн зохиогчтой байх
бөгөөд зохиогч нь шан хөлс хүртдэг
 Ардын соѐлыг бодвол түүнийг тээгч
хэрэглэгчээсээ харьцангүй өндөр
боловсрол шаарддаг

Contenu connexe

Tendances

11 анги соёл.pptx
11 анги соёл.pptx11 анги соёл.pptx
11 анги соёл.pptxgansukhm2
 
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудалДаяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудалJargal Jambal
 
Хими - Спирт
Хими - СпиртХими - Спирт
Хими - СпиртGerlee IP
 
нийгмийн институт
нийгмийн институт нийгмийн институт
нийгмийн институт Amgaa Amgalan
 
ардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолуудардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолуудNergui Oyunchinmeg
 
химийн урвалын хурд
химийн урвалын хурдхимийн урвалын хурд
химийн урвалын хурдBaterdene Solongo
 
Хүний эрх, эрх чөлөө ба хөгжил
Хүний эрх, эрх чөлөө ба хөгжилХүний эрх, эрх чөлөө ба хөгжил
Хүний эрх, эрх чөлөө ба хөгжилAnkhbileg Luvsan
 
монголын угсаатнууд 1
монголын угсаатнууд 1монголын угсаатнууд 1
монголын угсаатнууд 1Erdenezul Bazarragchaa
 
популяци
популяципопуляци
популяциdavaa627
 
тийн ялгал
тийн ялгалтийн ялгал
тийн ялгалulziimanlai
 
биеэ авч явах соёл
биеэ авч явах соёлбиеэ авч явах соёл
биеэ авч явах соёлZorigoo Bayar
 
илтгэл
илтгэлилтгэл
илтгэлdelgerya
 
бие хүний зан төлөв лекц 2
бие хүний зан төлөв лекц 2бие хүний зан төлөв лекц 2
бие хүний зан төлөв лекц 2Tserendulam Gan-Erdene
 

Tendances (20)

11 анги соёл.pptx
11 анги соёл.pptx11 анги соёл.pptx
11 анги соёл.pptx
 
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудалДаяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
 
Logic
LogicLogic
Logic
 
хэлц үг
хэлц үгхэлц үг
хэлц үг
 
Cult1
Cult1Cult1
Cult1
 
Хими - Спирт
Хими - СпиртХими - Спирт
Хими - Спирт
 
нийгмийн институт
нийгмийн институт нийгмийн институт
нийгмийн институт
 
ардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолуудардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолууд
 
№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах
№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах
№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах
 
химийн урвалын хурд
химийн урвалын хурдхимийн урвалын хурд
химийн урвалын хурд
 
Хүний эрх, эрх чөлөө ба хөгжил
Хүний эрх, эрх чөлөө ба хөгжилХүний эрх, эрх чөлөө ба хөгжил
Хүний эрх, эрх чөлөө ба хөгжил
 
монголын угсаатнууд 1
монголын угсаатнууд 1монголын угсаатнууд 1
монголын угсаатнууд 1
 
популяци
популяципопуляци
популяци
 
тийн ялгал
тийн ялгалтийн ялгал
тийн ялгал
 
Үнэт зүйл
Үнэт зүйлҮнэт зүйл
Үнэт зүйл
 
Багш сурагчдын харилцаа
Багш сурагчдын харилцааБагш сурагчдын харилцаа
Багш сурагчдын харилцаа
 
биеэ авч явах соёл
биеэ авч явах соёлбиеэ авч явах соёл
биеэ авч явах соёл
 
Эс
ЭсЭс
Эс
 
илтгэл
илтгэлилтгэл
илтгэл
 
бие хүний зан төлөв лекц 2
бие хүний зан төлөв лекц 2бие хүний зан төлөв лекц 2
бие хүний зан төлөв лекц 2
 

Similaire à соёлын хэлбэрүүд

í-ü3 -+
 í-ü3 -+ í-ü3 -+
í-ü3 -+А. Aku
 
соёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүдсоёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүдdoljoo79
 
Ssh identity
Ssh identitySsh identity
Ssh identityUls Ulsaa
 
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох ньхэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох ньА. Aku
 
хээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлалхээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлалts-tsetsee
 
язгуур урлаг 3 р баг №6
язгуур урлаг 3 р баг  №6язгуур урлаг 3 р баг  №6
язгуур урлаг 3 р баг №6Sainbuyn Baagii
 
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэгДорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэгErkhchuluuChimedregz
 
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёлLekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёлAriuntulga Byambadorj
 
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?enkhsaruulsukhochir
 
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science National of University Mongolia
 
нийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэгнийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэгtulgaa14
 
дэлхийн уран зохиол 11 р анги
дэлхийн уран зохиол 11 р ангидэлхийн уран зохиол 11 р анги
дэлхийн уран зохиол 11 р ангиBolopchimeg Bolopoo
 
николай кузанский золоо
николай кузанский золоониколай кузанский золоо
николай кузанский золооCEO ZOL
 

Similaire à соёлын хэлбэрүүд (20)

í-ü3 -+
 í-ü3 -+ í-ü3 -+
í-ü3 -+
 
Coiol
CoiolCoiol
Coiol
 
Coyol
CoyolCoyol
Coyol
 
соёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүдсоёлын хэлбэрүүд
соёлын хэлбэрүүд
 
Ssh identity
Ssh identitySsh identity
Ssh identity
 
Ssh identity
Ssh identitySsh identity
Ssh identity
 
Sem
SemSem
Sem
 
GLON303-Хичээл 11
GLON303-Хичээл 11GLON303-Хичээл 11
GLON303-Хичээл 11
 
Дорнын философи
Дорнын философиДорнын философи
Дорнын философи
 
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох ньхэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
хэл , шашин соёлын үзэгдэ л болох нь
 
хээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлалхээ зурах аргачлал
хээ зурах аргачлал
 
язгуур урлаг 3 р баг №6
язгуур урлаг 3 р баг  №6язгуур урлаг 3 р баг  №6
язгуур урлаг 3 р баг №6
 
12
1212
12
 
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэгДорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
Дорнод аймаг, 1 дүгээр бүс, С.Энхбаяр "Утга зохиолын онол" номын хэлэлцүүлэг
 
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёлLekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
Lekz 9 10 20 зууны монголчуудын соёл
 
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
Соёлын өвийг хэрхэн судалдаг вэ?
 
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
Нийгмийн тухай мэдлэг On social science
 
нийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэгнийгмийн нийтлэг
нийгмийн нийтлэг
 
дэлхийн уран зохиол 11 р анги
дэлхийн уран зохиол 11 р ангидэлхийн уран зохиол 11 р анги
дэлхийн уран зохиол 11 р анги
 
николай кузанский золоо
николай кузанский золоониколай кузанский золоо
николай кузанский золоо
 

соёлын хэлбэрүүд

  • 2.  Зонхилох соѐл  Дэд соѐл  Сөрөг соѐл
  • 3.  Тодорхой цаг үед тухайн нийгмийн гишүүдийн дийлэнхид нь зонхилж буй амьдрах зан үйл, үйлдлийн загварыг тодорхойлогч соѐл юм.
  • 4.  Дэд соѐл гэдэг нь нийгмийн тодорхой бүлгийг бусдаас нь ялгаж буй итгэл үнэмшил, билэгдэл, зан үйлдлийн хэв загвар, үнэт зүйлсийн цогц юм. Нийгмийн анги давхраа, угсаа гарал, шашин оршин суух нутаг зэрэг хүчин зүйлийн нөлөөгөөр дэд соѐл бүрэлдэнэ.
  • 5.  Сөрөг соѐл гэдэг бол зонхилж буй соѐлтой зөрчилдөж байдаг, Дэд соѐлын нэгэн зүйл юм. Өрнөдөд нэрд гарсан сөрөг соѐл бол богема ( задгай сэхээтнүүд) бөгөөд үүний тод жишээ нь 60-70-аад оны хиппи юм. Өөрийгөө илэрхийлэх хүсэл, зөвхөн өнөөдрөөр л амьдрах эрмэлзэл, чамин зүйлийг сонирхох энэ бүхэн нь богемийн үнэт зүйлс юм
  • 6.  Соёлыг хэн бүтээж байна соёлын түвшин ямар байна гэдгээс хамааран социологичид элитийн соёл, ардын соёл, нийтийн соёл, соёл гэсэн 3 хэлбэрээр ялган үзсэн байдаг
  • 8. Нийгмийн цөөнх буюу дээд давхраа болох язгууртан элит эсвэл түүний захиалгаар мэргэжлийн хүмүүс бий болгосон соѐлыг элитийн соѐл гэнэ. Элитийн соёлд сонгодог хөгжим, уран зохиол, тансаг урлаг зэрэг сонгодог соёл багтана. Элитийн соёл
  • 9. Элитийн соёлын төлөөлөгчид нь нийгмийн бусад хүрээлэлээс зохих утгаар ангил байж тэдгээртэй ихэмсэгээр харьцан аж төрөх нөхцөл тодорхой хэв маш чухалчлан үздэг хүмүүсийн хүрээлэл юм.
  • 10.  Элитийн соёлыг хэрэглэгчид нь утга зохиол судлаач, шүүмжлэгч, музей үзэсгэлэнгийн хорхойтон, театр судлаач, зураач, зохиолч хөгжимчид гэсэн нийгмийн өндөр боловсролтой хэсэг байдаг. Элитийн соёлын уриа нь  Урлаг бол урлагийн төлөө байх ёстой
  • 11.  Ардын соѐл бол хамгийн эртний төлөөлөл мөн бөгөөд түүнээс хожим нь соѐлын бусад хэлбэр үүссэн гэдэг. Ардын соѐлын онцлог нь шашин хийгээд домгийн төсөөлөлтэй нягт холбоотой байдаг. Ардын соѐлд шидэт домог домог хууч тууль үлгэр дуу бүжиг зэргийг оруулж болно  Ардын соѐлын элементийг гүйцэтгэх бүрэлдэхүүний байдлаар нь
  • 12. Ардын соёлын элементийг гүйцэтгэх бүрэлдэхүүний байдлаар нь  Ганцаарчилсан буюу үлгэр хэлэх домог ярих  Бүлгийн буюу туйль хайлах дуу дуулах бүжиг бүжиглэх  Нийтийн буюу багт наадам галын наадам зэрэг зохион байгуулдаг гэж ялган үзэж болно
  • 14.  Нийтийн соѐл нь олон улсын болон үндэсний хэмжээний чанартай байж болно. Нийтийн соѐл нь нас оршин суугаа газар болон боловсрол түвшингээс үл хамааран бүх хүнд хүртээмжтэй маш олон хэрэглэгчтэй боловч тэдний хэрэгцээг багахан хугацаанд хангаад ач холбогдлоо алдаж болно
  • 15. Нийтийн соёл Нийтийн соѐл бол язгууртны тансаг таашаал, ард түмний оюуны эрэл хайгуулын аль алиныг нь илэрхийлдэггү Эстрад хөгжим бол нийтийн соѐлын тод жишээ юм. Энэ нь хүмүүсийн боловсролын түвшинээс ү л хамааран хэнд ч г эсэн ойлгомжтой бөгөөд хүртээмжтэй байдаг Уран сайхан үнэ цэнийн хувьд нийтийн соѐл нь элит, ардын соѐлд хүрэхгүй Гэхдээ энэ нь хамгийн олон үзэгч сонсогчтой ба зохиогч нь тодорхойгүй
  • 16. Нийтийн соѐл, ардын соѐл, шилмэл соѐлоос уран сайхны үнэлэмжээрээ доогуур байдаг.  Нийтийн соѐл нь ардын соѐлто харьцангүй ойр дөт боловч зарим талаар ялгаатай  Нийтийн соѐл ихэвчлэн зохиогчтой байх бөгөөд зохиогч нь шан хөлс хүртдэг  Ардын соѐлыг бодвол түүнийг тээгч хэрэглэгчээсээ харьцангүй өндөр боловсрол шаарддаг