report

3. MGA UNANG RUTA NG KALAKALAN
MGA UNANG RUTA NG KALAKALAN
Sa pamamagitan ng tatlong ruta o daan ay nakakarating ang kalakal ng Asya sa Europa .
Ang unang ruta ay ang Hilagang ruta ito ay nagsisimula sa Peking (Beijing )binabalagtas
ang disyerto ng Gitnang Asya, dumaraan sa mga lungsod ng Samarkand at Bokhara,
tinatawid ang Caspian Sea at nagtatapos sa Constantinople.
Ang panggitnang ruta ay halong pandagat at panlupang paglalakbay. Mula India ,ang mg
kalakal ay dinadala ng mga sasakyang pandagat hanggang sa Ormuz. Mula rito, ang mga
kalakal ay inihahatid sa pamamagitan ng kamelyon ito bumyahe patungo sa mga lungsod
ng Antioch, Aleppo, at Damascus.
Ang ikatlo ay ang Timog ruta ito ay paglalakbay sa dagat. Mula sa India,
babalagtasin ang Indian Ocean, babaybayin ang Arabia tuloy sa Red Sea hanggang sa
Cario o Alexandria sa Egypt.

4. LIMITADONG KAALAMANG MGA KANLURANING TUNGKOL SA ASYA
Ang ilan sa mga nakilahok sa Krusada o Crusades mula 1096 hanggang 1273 . Ang mga
Krusada ay serye ng mga Kristiyanong kabalyero na ang layunin ay bawiin ang
Jerusalem mula sa mga Muslim.
Pinakatanyag tungkol sa Asya ay isinulat ni Marco Polo. Siya ay taga- Venice sa Italy.
Si Marco Polo ay tagapayo ng emperador ng Dinastiyang Yuan. Nang bumalik siya Italy
noong 1295, isinulat niya sa isang aklat, The Travels of Marco Polo . Sa tulong ng
kanyang aklat, maraming nabatid ang mga Kanluranin tungkol sa Asya .
PAGSASARA NG MGA RUTANG PANGKALAKALAN
Sa mahabang panahon ang tatlong rutang nag
- uugnay sa Asya at mga Kanluranin sa pamamagitan ng kalakalan ay laging bukas.
Noong ika-14 ika-15 ang malaking bahagi ng silangang rehiyon ng Mediterranean Sea
ay sinalakay ng mga Seljuk Turk. Ang Seljuk Turk ang nagtagumpay at nagkaroon ng
kapangyarihan sa mga rutang pangkalakalan patungo sa Asya.

5. MONOPOLYO NG MGA ITALIAN
Ang mga kalakal ng mga lungsod ay mga lungsod- estado ng Venice Genoa at Florence
ang tanging pinayagan ng mga Seljuk Turk na mamili sa mga daungan nila. Naging
kapaki-pakinabang para sa mga Italian ang bagong pamamalakad. Ang mga lugar
kanlurang Europa sa Portugal, Spain, France ,Netherlands at England ang
pinagdadalhan ng kalakal ng Asya. Nangungunang produkto ay ang rekado na mahalaga
sa Kanluranin.
PAGHAHANAP NG BAGONG RUTA
Ang Portugal, Spain, England, France at Netherlands ay hindi sang- ayon na bumili sa
kalakal ns Asya sa mataas na presyo . Ang italian ang nanghihingi ng mataas na presyo
upang sirain ang monopolyo ng italian at maiwasan ang dating rutang nasakop ng
Seljuk Turk, naghanap sila ng bagong ruta patungong India at China.

6. MGA PAGBABAGO SA PAGLALAYAG
Higit na naging madali at maginhawa ang paghahanap ng mga bagong ruta patungo sa
Asya. May dalawang bagong tuklas na instrumento sa paglalayag ito ay ang compass at
astrolabe. Ang Compass ay ginagamit ng kapitan upang malaman ang patutunguhan ng
kanyang barko . Ang astrobale nman ay gigamit upang malaman ang latitude o layo ng
barko pahilaga o patimog sa Equator.
PANAHON NG PAGGALUGAD AT PAGTUKLAS
Ito ay nagsimula noong 1450 at nagtapos noong 1650 madalas itong tawaging panahon
ng pagtuklas.
ANG BAGONG RUTA PATUNGO SA ASYA
Ang nanguna sa paggalugad ng mga baybayin ng africa ay si Pirnsipe Henry ng ng
Portugal .Noong 1422 narating ni Bartolome Dias ang dulo ng Africa . Ang Cape of good
hope ang pangalan na nagpapahiwatig ng mataas g mataas na pag-asa .Noong
1498,matagumpay na natagpuan ni Vasco da Gama ang bagong ruta patungong asya .

7. MERKANTILISMO
Ang merkantilismo ay naniniwala na ang tunay na kayamanan ng bansa ay ang kabuang dami ng
ginto at pilak na mayroon ito .Ang una ay bilang pinagkukunan ng hilaw na sangkap o
materyales at ang pangalwa ay ang tagabili ng mga produkto,.ninais ng Spain at Portugal na
manakop upang palaganapin ang Kristiyanismo ,bukod sa pang-ekonomiyang layunin nito .
MGA SAKOP NG PORTUGAL
Ang Portugal ay ay maraming nakuha na lugar sa Asya .Noong 1580 , ang mga Portugal ay
napailalim sa Spain at nanatili ang Portugal bilang Lupang-sakop ng Spain ng 60 taon. Noong
1640, nakamit ng Portugal ang kanilang kalayaan .
MGA SAKOP NG SPAIN
Ang paggalugad ng Spain ng bagong ruta patungong asya ay matagumpay na nakamit ni
Ferdinand Magellan .Noong 1521 narating ni Magellan ang Pilipinas . Ang rutang natagpuan ni
Magellan ay pakanluran ,kasalungat ng direksyon na sinun dan ni Vasco da Gama na pasilangan .
Noong 1565,sa pangunguna ni Miguel Lopez de Legazpi, pormal ng sinakop ang ng Spain ang
Pilipinas. Itinatatag nya ang Maynila nang maging kolonyal na kapitolyo.

8. MGA SAKOP NG NETHERLANDS
Nagsimula ang sila sa pakikipagsapalaran sa asya sa pagbubukas ng ika-17 siglo . Nakakmit ng
Netherlands ang kalayaan noong 1648 .Ang unang hakbang na ginawa ng Netherlands sa
pagkakaroon ng mga sakop na lupain ay ang pagbubuo ng ng Dutch East India Company.Ang
pangunahing pakay ng Netherlands ay sakupin ang Moluccas. Noong 1605, pinaalis nila ang mga
Portugese mula sa Amboina at Tidore sa Moluccas. ITinatag nila noong 1619 ang Batavia(Jakarta) sa
Java bilang sentro ng kanilang imperyosa Asya. Noong 1635, sinakop nila ang Formosa .
Pagkatapos ng anim na taon,naagaw nila ang Malacca mula sa Portuguese , Ang Malacca ay isang
daungan sa estratehikong daanan ng kalakalan na kung tawagin ay Strait o f Malacca .Ang
pagkakakuha ng mga Dutch sa Malacca ay nagbigay ay nagbigay sa Netherlands ng kapangyarihan
sa komersyo sa Timog Silangang Asya.
PAG-AANGKIN SA MOLUCCAS
Tinangka nang maraming ulit ng Spain na palawakin ang saklaw ng Pilipinas sa timog . Sa simula’t
simula, nais kunin ng Spain ang Moluccas. Mula sa Maynila,sunos-sunod na ekspedisyon ang
ipinadala sa Moluccas .Hindi nagtagumpay ang Spain sa kanyang plano .Noong 1605, pinaalis sila
ng mga Dutch mula sa Amboina at Tidore .

9. MGA SAKOP NG ENGLAND
Ang paghahanap ng England ng mga sakop na lupain sa Asyaay nagsimula sa pagtatag ng Enlish
East India Company noong 600 Tuluyan ng nang nilisan ng English ang Moluccas matapos ang
Amboina Massacre kung saan sampung mangangalakal na English ang piñata ng mga Dutch.
MGA SAKOP NG FRANCE
Sinundan ng mga French ang halimbawa ng mga English . Tinangka rin nilang magkaroon ng mga
bagong sakop sa India. Sa pamamagitan ng ng mga French East India Company na itinatag ng niing
1664 nakapagbukas ang mga French ng isang tanggapang komersyal sa Pondicherry. Ang iba pang
mga pamayanang itinatag ng mga French sa India ay ang Chandarnagore ,Mahe, at Karikal.
PAG-AANGKIN NG INDIA
Ang France at ang England ay nagging magkaagaw sa kapangyarihan sa India. Noong 1756,
nagpahayag ng digmaan ang hari ng Bengal laban sa mga Enlish . Tinalo ni Clive upang palayain sa
labanan sa Plassey (Battle of Plassey) ang hukbo ng hari ng Bengal at ang kanyang mga kakamping
French. Tiniyak ng labanan sa plassey ang tadhana ng india sa sumunod na dalawang siglo. Ang
hangad ng France na mangibabaw sa India ay nabigo. Sa halip, napasailalim ang India sa England

10. PAGHAHANGAD NG MGA KANKURANIN NG KOLONYA
Ang paligsahan ng ng mga Kanluranin sa pagpapayaman ng kanilang bansa at pagpapalakas ng
kapangyarihan sa pamamagitan ng pagsakop ng mga bansang Asyano ay nagpatuloyb sa ika-19 na
siglo. Ang patuloy na paghahangad para sa mga kolonya ay nagduloy ng iba’t-ibang salik.
INDUSTRIYALISASYON
Pinasigla ng Panahon ng Industriyalisasyon ang pangangailangan para sa mga hilaw na sangkap o
materyales (raw materials).Kumapra sa mga unang yugto na merkatilismo ang namayani, sa
ikalawang yugto, matinding kapitalismo ang nagging prinsipyong pang-ekonomiya na naghari sa
pandaigdigang pamilihan .

11. PAMUMUNUHAN
Sa ilalim ng prinsipyo ng kapitalismo ng kapitalismo , itinuring ng mng mga Kanluranin ang mga
bansang Asyano bilang mapagkukunan ng pakinabang o tubo. Maraming kanluranin ang may labis
na kapital . Naakit sila sa posibilidad sa paglago ng kanilang pera sa pamagitan ng paglalagay ng
kapital sa mga pataniman at minahan na sagana sa Asya .
WHITE MAN’S BURDEN
Ang mga pari, guro, at tagapangasiwa ay gumayak patungong Asya upang tuparin ang tungkulin na
tinawag ng makatang Rudyard Kipling ng England bilang “white man’s burden” Ito ang naging
pagbibigay-katwiran ng mga Kanluranin sa ginawa nilang panakop sa mga Asyano.
TAGUMPAY NG IMPERYALISMO SA INDIA
Noong 1784 , sinimulang subaybayan mismo ng England ang pamamahala sa India Company . Ang
pinakamataas na opisyal ng Enlish East India Company pa rin ang umuuong gobrnador-heneral
ngunit ang pamamahalaan sa England na ngayon ang pumipili at humihirang sa kanya .

12. ANG REBELYONG 1857 REBELYONG SEPOY
Ang mga Sepoy o sundalong Indian sa hukbong kolonyal ng England sa India ay nag-aalsa noong
1857. Ito ay dahil sa mga balita na ang bagong cartridge ng ripleng ipinagagamit sa kanila ay
nilangisan diumano ng mantika na mula sa hayop.Tutol dito ang mga ang mga Hindu dahil bawal sa
kanila ang baka. Tutol din ditto ang mga Muslim dahil bawal sa kanila ang pagkain ng baboy.
Bukod dito,matindi ang hiaing ng mga Sepoy bunga diskriminasyon at pagtatangi ng lahi o racism
ng mga Enlish laban sa mga Indian. Maraming Sepoy ang nag-aalsa at piñata ang kanilang opisyal
na English. Tumindi ang paghihimagsik nang sumama ang mga silbilyan sa pangunguna ng mga
trdisyunalna pinuno ng India. Noong 1858, binuwag mg Parlamentong England ang English East
India Company . Inilipat ang lahat ng kapangyarihan nito sa hari ng England . Isang bagong opisina
sa Gabinete ang nilikha upang magsilbing tagapayo sa mga usapin tungkol sa India Tinawag itong
Secretary of State for India .
TAGUMPAY NG IMPERYALISMO SA BURMA
Mahalaga para sa England na sakupin niya ang Burma (myanmar). Ito ng inasahan ng England
bilang tagapagtanggol ng silangang bahagi ng kanyang nasakop na India .

13. DIGMAANG ANGLO-BURMESE
Nagging sanhi ng Unang Digmaang Anglo-Burmese noong 1824-1826 ang paglusob ng Burma sa
mga Estado ng Assam ,Arakan ,at Manipur. Bunga ng pagkatalo ng Burma, sapilitan itomg lumaglag
noong 1826 sa isang kasunduang Yandabo(Treaty of Yandabo) . Ang Treaty of Yandabo ay ang
kasunduang nagbigay karapatan na ilipat ng Burma sa Enlish East India Company ang Arakan at
Tenasserim . Pumayag din itong magbigay ng bayad pinsala at tanggapin ang isang British Resident
sa palasyo ng hari.
PAGTATAG NG SINGAPORE
Iminungkahi nni Thomas Stamford Raffles gobernador ng himpilan ng kalakalan ng Sumatra , ang
pagtatag ng isang daungan sa timog . Pinili nila ang Singapore dahil sa Estratehikong lokasyon ito .

14. STRAITS SETTLEMENT
Noong 1826, amg tatlo ay pinagsama-sama at tinawag na Straits Settlement. Ang tatlong daungan ay
nagsilbi bilang sentro ng distribusyon ng mga produkto ng England at India, tulad ng opyo at tela.
RESIDENT SYSTEM
Sa ilalim ng sistemang ito , may tutuparin ang mga sultan at ang Resident . Sa bahagi ng sultan,
tatangapin niya ang pananatili ng British Resident .
FEDERATED MALAY STATES
Noong 1895, ang apat na estado ay pinagsama-sama upang bumuo ng ng isang pederasyon. Tinawag
itong Ferderated Malay States sa ialim ng pamumuno ng isang Resident General na maninirahan sa
Kuala Lampur.

15. UNFEDERATED MALAY STATES
Noong 1909, apat na karagdagang estado ang bumuo sa Unfederated Malay States . Ang mga ito ay
Kedah,Perlis,Kelantan at Trengganu.
KASUNDUANG TINJIN
Sa ilalim ng kasunduang ito pumayag ang China na magbukas ng 11 karagdagang daungan para sa
kalakal ng mga Kanluranin . Binigyan ang mga kanluranin ng pribilehiyo extraterritoriality. Ang
extraterritoriality ay tumutukoy sa batas ng dayuhang bansa hurisdiksyon ng isang bansa .
PAGSAKOP NG COCHIN CHINA
Noong 1862, pumirma ng kasunduan ang emperador ng Vietnam kung saan nilipat niya sa France an
gang tatlong lalawigan na kung tawagin ay Cochin China. Pumayag din siyang din siyang magbukas
ng tatlong daungan, magbayad ng pinsala, pahintulutan ang katolisismo, at bigyan ng karapatanang
France na maglayag sa Mekong River.
KASUNDUANG KANAGAWA
Sumang-ayon ang Japan na lumagda sa Kasunduang Kanagawa sa pagitan ng United Steates noong
1854,. Sa ilalim ng Kasunduang ito, pumayag ang Japan na magbukas ng dalawang daungan at
magpakita ng mabuting pakikitungo sa mga nasiraan ng barko.

18. UNANG YUGTO NG KOLONYALISMO
Ang Timog at Timog-Silangang Asya ang unang nakaranas kolonyalismo sa ilalim ngng
pamumuno ng Portugese at Español . Tinungo Aang rehiyong ito dahil sagana ito sa mga rekado .
Ninais din ng mga kanluranin na mangalakal pa ng iba pang produkto na hindi karaniwang
matatagpuan sa Europa.
MGA EPEKTO NG NG PANANAKOP NG MGA PORTUGUESE
Noong 1510, ay napsakamay ng mga Portuguese ang Goa. Ang Goa ay napasakamay ng
Portuguese bunga ng pananalakay na isinagawa ni Alfonso de Albuquerque.Sa Goa at maging sa
mga pulo ng Timog-Silangang Asya,ikinalat ang Katolisismo.
MGA EPEKTO NG PANANAKOP NG MGA ESPANYOL SA PILIPINAS
Sa pagsakop ng ni Miguel Lopez Legazpi sa Pilipinas, ginawa niyang sentro n gang Maynila nga
maituturing na rin na panahong iyon bilang i8sang entrepot o lugar na kalakalan . Ang dakilang
layunin ng mga español maghatid ng sibilisasyon sa pamamagitan ng pagtatag ng mga lungsod at
at ipalilala ang Kanluaning Kristiyanismo.

19. MGA EPEKTO NG PANANAKOP NFG ENGLISH SA INDIA
Naging isang malakas na bansa ang England sa ilalim ni Reyna Elizabeth I na namuno
simula 1588 hanggang 1603. Napgpatupad ang mga English ng mga pagbabagong labis
na nakaapekto sa kulturang Indian. Nong 1856, isang batas ang nagpahintulot sa isang
balo na makapag-asawang muli. Ang linya ng ng transportasyon at komunikasyon ang
nagging prayoridad . Ang pagpapagawa ng riles ng tren simula 1871 na nag-ugnay sa
pinaka –malalayong lalawigan ay nagbigay-daan din sa komersyalisasyon ng
agrikultura. Bungan g sistematikong transportasyon na ito, nagging madali ang
pagluluwas ng mga produktong gaya ng jute,indigo,bulak atbp. mula sa mga bayan
ngsa loob ng subkontinente patungo sa mga pangunahing daungan .

20. ANG THAILAND SA GITNA NG IMPERYALISMONG ENGLISH AT FRENCH
Kasagsagan ng imperyalismo kanluranin ang ika-19 na siglo . Hangad nilang umangkin ng teritoryo
upang mapalawak angang kanilang imperyo na makabubuti sa kanilang ekonomiya.
ANG MGA HARING NAGPATATAG SA THAILAND
Ang unang hari na kinilkilalang nagpatatag ng Thailand ay si Haring Buddha Yodfa namuno sa
Thailand mula 1782 hanggang 1809. Siya ay nagging sundalo pinagtanggol niya ang hangganan ng
Thailand mula sa pagpasok ng mga banyaga.
Antg pangalawang hari ay si Haring Mongkut siya’y namuno sa Thailand mula 1851 hanggang 1868
. Siya’y isang Buddhist na nakapag –aral sa isang mongheng Buddhist na nakapag-aral ng wika at
teknolohiya ng na hari. Siya ang nagpatupad ng ng pagbubukas ng Thailand sa banyagang kalakal,
pagpapa-unlad ng kalsada at sistema ng panlalapi .
Ang ikatlong hari ay si Haring Chulalongkorn siya’y namuno sa Thailand mula 1868-1910. Siya ay
anak ni Haring Mongkut .Siya ang nagpatuloy ng sinimulan ng kanyang ama at nag bawal sa
sapilitang pagtatrabaho para sa pamahalaan.

21. NASYONALISMO SA SILANGANG ASYA
Sa china, nangangahulugan ito ng paghahati-hati ng bansa sa ibat-ibang Spheres of Influence.
CHINA
Ang mga rebelyong Taiping (Taiping Rebellion) at Rebelyong Boxer (Boxer Rebellion). Si Hung
Hsui Ch’uan na naghangad iluklok ang sarili bilang emperador ng isang bagong diyastiya na
tinawag niyang T’ai P’ing o Great Peace. Ang Rebelyong Boxer noong 1900 ay sumuporta sa mga
Manchu at bumatikos sa mga kanluranin . Layunin nito na palayasin ang mga mapnghimasok at
mapag-samantalang Kanluranin
Si Sun Yut Sen ang pangunahing nagsulong ng demokrasya at republikanismo sa China.Siya ang
tinaguriang Hong Kong Medical School “Ama ng Republikang China” (Father of Chinese
Republic). Namatay si Sun Yut Sen noong Marso 12,1925 humalili sa kanya si General Chiang Kei
Shek, isang edukadong Tsino na nakapag-aral sa isang paaralang Militar .

22. JAPAN
Edict o kautasan si Shogun Ieyasu na patayin ang mga Kristiyanismong miyonero na marami sa
kanila ay mga Español na nagmula sa Pilipinas . Tinawag itong sakokuo pagsasara ng daungan . Sa
pamagitan ng modernisasyon at westernisasyon, lumakas ang Japan at madali niyang naipamuka sa
mga Kankuranin na siya ay katapat na nila.
NASYONALISMO SA TIMOG ASYA
Si Mohandas Gandhi ang naging inspirasyon a isang katangi-tanging pamamaraan ng pagtutol ang
kanyang pinasimulan .Ito ang ahimsa o mapayapang pagtutol. Dahil sa mga naturang pangyayari
naganap noong 1857 ang Sepoy Mutiny. Itinatag amg Indian National Congress sa pangunguna at
paggabay ng isang English na si Alan Hume nong 1884-1885.

23. NASYONAISMO SA KANLURANG ASYA
Ito ay dhil sa rehiyon ay nasa lalim ng isang malaki at matatag naimperyong muslim. Bago pa man
dumating ang ika_20 siglo naitatag na ang malayang pamahalaan ng Kuwait noong 1759.
Pagdating ng ika-20 siglo nagtagumpay ang Lebanon na makahiwalay sa Syria at tuluyang
nagging isang republika noong 1926.
NASYNALISMO SA TIMOG SILANGANG ASYA
Dalwang any ng nasyonalismo ang nabuo sa Timog Silangang Asya. Ang isa ay marahas at ang isa
ay tahasang naghanap ng kalayaan .
PILIPINAS
Ang koleksyonng buwis,sapilitang pagtatrabaho at monopolyo, at ang pagtatang o racial
discrimination ay humantong sa pag aalsa ng mga Pilipino.