1. Ιπποκράτης
Ο Ιππνθξάηεο (Κσο 460 π.Χ. - Λάξηζα 377 π.Χ) ήηαλ αξραίνο Έιιελαο γηαηξόο θαη
ζεσξείηαη κία από ηηο πην εμέρνπζεο πξνζσπηθόηεηεο ζηελ ηζηνξία ηεο ηαηξηθήο.
Αλαθέξεηαη σο ν παηέξαο ηεο ζύγρξνλεο ηαηξηθήο ζε αλαγλώξηζε ηεο ζπλεηζθνξάο
ηνπ ζην πεδίν ηεο ηαηξηθήο επηζηήκεο σο ν ηδξπηήο ηεο Ιππνθξαηηθήο Ιαηξηθήο
Σρνιήο. Ο Ιππνθξάηεο είλαη ν ζεκειησηήο ηεο νξζνινγηθήο ηαηξηθήο πνπ θαηόξζσζε
λα ηελ απαιιάμεη από ηα κεηαθπζηθά ζηνηρεία, ηηο πξνιήςεηο, ηηο πξνθαηαιήςεηο, ηηο
δαηκνλνινγίεο θαη ηηο δεηζηδαηκνλίεο ηεο επνρήο. Πέηπρε ην αξκνληθό ζπληαίξηαζκα
ηεο αλζξσπνθεληξηθήο επηζηήκεο κε ηελ ηαηξηθή ηέρλε θαη ην θηινζνθηθό ζηνραζκό,
ηαπηίδνληαο ηελ επαγγεικαηηθή ηεο άζθεζε κε ηηο εζηθνδενληνινγηθέο αξρέο θαη ηηο
νπκαληζηηθέο αμίεο. Τν πξσηνπνξηαθό θαη ζε ζεκαληηθό βαζκό πξνβιεπηηθό ηνπ έξγν
επεξέαζε ηηο πεξηζζόηεξεο ζύγρξνλεο ηαηξνβηνινγηθέο εηδηθόηεηεο ηνπ δπηηθνύ
θόζκνπ πνπ επάμηα ηνλ νλόκαζε ζεκειησηή θαη ζηπινβάηε ηεο Ιαηξηθήο Επηζηήκεο.
Εηδηθόηεξα, πηζηώλεηαη κε ηελ πξνώζεζε ζε κεγάιν βαζκό ηεο ζπζηεκαηηθήο
κειέηεο ηεο θιηληθήο ηαηξηθήο, ζπλνςίδνληαο ηελ ηαηξηθή γλώζε θαη
ζπληαγνγξαθώληαο πξαθηηθέο γηα γηαηξνύο κέζσ ηεο Ιππνθξαηηθήο Σπιινγήο
(CorpusHippocraticum) θαη άιισλ έξγσλ.
Αλ θαη ππάξρνπλ πνιιέο βηνγξαθηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηνλ Ιππνθξάηε, νη
πεξηζζόηεξεο είλαη αλαιεζείο[6]. Ο Σνξαλόο ν Εθέζηνο, Έιιελαο γπλαηθνιόγνο ηνπ
2νπ αηώλα κ.Χ., ήηαλ ν πξώηνο βηνγξάθνο ηνπ Ιππνθξάηε θαη ε πεγή ησλ
πεξηζζόηεξσλ πιεξνθνξηώλ γύξσ από ην πξόζσπό ηνπ. Η βηνγξαθία πνπ έγξαςε, κε
ηίηιν "Ιππνθξάηνπο γέλνο θαη βίνο" θέξεηαη λα είλαη ε πην αμηόπηζηε. Πιεξνθνξίεο
ζρεηηθά κε ηνλ Ιππνθξάηε ππάξρνπλ επίζεο ζηα γξαπηά ηνπ Αξηζηνηέιε, ηα νπνία
ρξνλνινγνύληαη από ηνλ 4ν αηώλα π.Χ., ζην ιεμηθό Σνύδα ηνπ 10νπ αηώλα κ.Χ.,
θαζώο θαη ζηα έξγα ηνπ Ισάλλε Τδέηδε, ηα νπνία ρξνλνινγνύληαη από ηνλ 12ν αηώλα
κ.Χ.
Τν Αζθιεπηείν ζηελ Κσ
Ο Ιππνθξάηεο, Δσξηεύο ηελ θαηαγσγή, γελλήζεθε ζηελ Κσ ην 460 π.Χ. θαη αλήθε
ζηνλ ελδνμόηαην θιάδν ησλ Αζθιεπηαδώλ. Σύκθσλα κε ηελ παξάδνζε, εθ παηξόο
(ηαηξνύ Ηξαθιείδε) θαηαγόηαλ από ην ζεό ηεο ηαηξηθήο Αζθιεπηό θαη εθ κεηξόο
(Φαηλαξέηεο) από ηνλ ήξσα ηεο Ειιεληθήο Μπζνινγίαο Ηξαθιή. Ήηαλ πξνηθηζκέλνο
κε κεγάιε εξγαηηθόηεηα θαη ξνπή γηα κάζεζε θαη ζπνύδαζε ηαηξηθή ζην θεκηζκέλν
Αζθιεπηείν ηεο Κσ. Αξρηθά ππήξμε καζεηήο ηνπ ίδηνπ ηνπ παηέξα ηνπ, θαηόπηλ ηνπ
Ηξόδηθνπ, ηνπ Γνξγία, ηνπ ξήηνξα Λενληίλνπ θαη ηνπ Δεκόθξηηνπ ηνπ Αβδεξίηε, αλ
θαη αξθεηνί εξεπλεηέο ηζρπξίδνληαη πσο ε ζρέζε ηνπ κε ηνλ Γνξγία θαη ην Δεκόθξηην
ήηαλ πεξηζζόηεξν πλεπκαηηθή θαη ιηγόηεξν ζρέζε καζεηείαο.

2. Αθνύ εθπαηδεύηεθε ζηελ ηαηξηθή, ν Ιππνθξάηεο άξρηζε λα αζθεί ζηελ Κσ ην
επάγγεικα ηνπ ηαηξνύ. Γλσξίδνληαο όκσο πόζν βπζηζκέλνη ζηελ άγλνηα θαη ζηελ
πξόιεςε βξίζθνληαλ νη άιινη γηαηξνί ηεο επνρήο ηνπ, ζεώξεζε ρξένο ηνπ λα
ηαμηδέςεη θαη ζ’ άιια κέξε επεηδή ήζειε λα ζπκπιεξώζεη ηε κόξθσζή ηνπ αιιά θαη
λα δηαδώζεη ηελ πίζηε ηνπ ζηνλ θαζαξό αέξα, ζην λεξό θαη ζηνλ ήιην. Έηζη,
πξαγκαηνπνίεζε επηζηεκνληθά ηαμίδηα ζε πνιιέο πεξηνρέο, επηζθεπηόκελνο ηε Δήιν,
ηε Θάζν, ηε Σθπζία, ηε Θξάθε θαη ηε Σκύξλε. Η θήκε ηνπ απιώζεθε γνξγά ζε όιε
ηελ Ειιάδα θαη πέξα από ηα όξηά ηεο, ζηελ θξαηαηά Πεξζία. Λέγεηαη όηη ν
Αξηαμέξμεο ηνλ θάιεζε ζηελ απιή ηνπ ζηέιλνληαο πξέζβεηο κε πνιύηηκα δώξα, αιιά
εθείλνο αξλήζεθε λα θύγεη απ' ηελ παηξίδα ηνπ. Αλ θαη αξραίεο πεγέο απνδέρνληαη ην
γεγνλόο σο πξαγκαηηθό, νξηζκέλνη ζύγρξνλνη κειεηεηέο ην ακθηζβεηνύλ.Επίζεο,
ιέγεηαη πσο ζεξάπεπζε ην βαζηιηά ησλ Μαθεδόλσλ Πεξδίθθα θαη ιύηξσζε ηα
Άβδεξα από ινηκό. Οξηζκέλνη ηζρπξίδνληαη πσο εθεί εμέηαζε ηνλ Δεκόθξηην, ν
νπνίνο ζεσξνύληαλ από θάπνηνπο όηη ήηαλ ηξειόο επεηδή γέιαγε κε όια. Ο
Ιππνθξάηεο δηέγλσζε όηη απιά βξηζθόηαλ ζε ραξνύκελε δηάζεζε θαη από ηόηε ν
Δεκόθξηηνο απνθαινύληαλ "ν γειαζηόο θηιόζνθνο".Επηπιένλ, ιέγεηαη, όηη ν
Ιππνθξάηεο βνήζεζε ηνπο Αξγείνπο θαη ηνπο Αζελαίνπο, ιακβάλνληαο πξνιεπηηθά
κέηξα θαηά ηεο εμάπισζεο ινηκσδώλ λνζεκάησλ. Οη ηειεπηαίνη, σο έλδεημε
επγλσκνζύλεο, ηνλ κύεζαλ ζηα Ειεπζίληα κπζηήξηα θαη ηνλ αλαθήξπμαλ πνιίηε ησλ
Αζελώλ. Επίζεο, ηνπ παξαρώξεζαλ δσξεάλ ζίηηζε ζην Πξπηαλείν γη' απηόλ θαη ηνπο
απνγόλνπο ηνπ, αλ θαη νη ζύγρξνλνη εξεπλεηέο ακθηζβεηνύλ ηελ αλάκεημή ηνπ ζε
γεγνλόηα ηεο αηηηθήο γεο.Τειεπηαίνο ηνπ ζηαζκόο ήηαλ ε γε ησλ πξνγόλσλ ηνπ, ε
Θεζζαιία, όπνπ παξέκεηλε σο ην ηέινο ηεο δσήο ηνπ. Πέζαλε ζηε Λάξηζα ην 377
π.Χ., ζε ειηθία 83 εηώλ, θαη ηάθεθε θάπνπ κεηαμύ Γπξηώλνο, Τπξλάβνπ θαη
Λάξηζαο. Σύκθσλα κε ηνλ Άλζηκν Γαδή, ην κλήκα ηνπ δηαηεξήζεθε κέρξη θαη ην
δεύηεξν κ.Χ. αηώλα.
Η πξνζθνξά ηεο Ιππνθξαηηθήο Ιαηξηθήο ζηελ παγθόζκηα Ιαηξηθή Επηζηήκε είλαη
αλεθηίκεηε. Τν πεξηερόκελό ηεο είλαη καδί ηζηνξηθό θαη θηινζνθηθό, αλζξσπηζηηθό
θαη κεζνδνινγηθό. Η ηππνθξαηηθή κέζνδνο απάιιαμε ηελ ηαηξηθή από ηηο
καγηθνζξεζθεπηηθέο αληηιήςεηο, ηελ αγπξηεία θαη ηηο δεηζηδαηκνλίεο θαη απέξξηςε ηε
δνμαζία πσο ε πξνέιεπζε ησλ λόζσλ είλαη ζετθή.Σηνλ θαηξό ηνπ, νη άλζξσπνη
πίζηεπαλ πσο νη επηδεκίεο παξνπζηάδνληαλ επεηδή ην ήζειαλ νη ζενί. Ο Ιππνθξάηεο
ηνύο είπε πσο ηηο πιεγέο απηέο ηηο δεκηνπξγνύζε ην κνιπζκέλν λεξό, ε αθαζαξζία,
ηα πνληίθηα θαη νη άξξσζηνη πνπ έξρνληαλ ζε επαθή κε ηελ ππόινηπε θνηλσλία.Αλ
θαη δηαρώξηζε ηελ ηαηξηθή από ηε θηινζνθία, ν Ιππνθξάηεο δελ παξακέιεζε λα
πξνζδώζεη βαξύλνπζα ζεκαζία ζηηο εζηθν-δενληνινγηθέο αμίεο θαη ζην θηινζνθηθό
ζηνραζκό "ιητπόρ γαπ υιλόσουορ ισόθεορ". Καη δελ παξέιεηςε λα ηνλίζεη ηνλ
αλζξσπνθεληξηθό ραξαθηήξα ηεο ηαηξηθήο, ηε ξεπζηόηεηα ησλ γλώζεσλ, ηε
ζρεηηθόηεηα ησλ δηαγλώζεσλ θαη ην πεξηνξηζκέλν ησλ ηαηξηθώλ δπλαηνηήησλ,
επηζεκαίλνληαο όηη: "Ο βίορ βπαχύρ, η τέχνη μακπή, ο καιπόρ οξύρ, η πείπα συαλεπή
και η κπίσιρ χαλεπή" (ε αλζξώπηλε δσή είλαη ζύληνκε, ε επηζηήκε αηέιεησηε, ν
ρξόλνο ιίγνο, ε πείξα ιαζεκέλε θαη ε απόθαζε γεκάηε επζύλεο). Τν γλσκηθό απηό
ζπλνςίδεη ηε θηινζνθία ηνπ Ιππνθξάηε. Λίγν θξαηά ε παξακνλή ηνπ αλζξώπνπ πάλσ

3. ζηε γε. Ο Ιππνθξάηεο πξνζπαζνύζε λα θάλεη ηελ παξακνλή απηή πην ππνθεξηή.
Πξνζπαζνύζε λα αλαθνπθίζεη ηνλ άλζξσπν από ηνλ πόλν, ηελ αξξώζηηα θαη ηνλ
θόβν.Η παγθόζκηα αλαγλώξηζε ηνπ Κώνπ ζνθνύ σο «παηέξα ηεο νξζνινγηθήο
Ιαηξηθήο» απνηειεί πεξίηξαλε απόδεημε ηεο αλεθηίκεηεο αμίαο ηνπ πξσηνπνξηαθνύ
ηνπ έξγνπ, πνπ επεξέαζε βαζύηαηα ηε δηαρξνληθή εμέιημε ηεο επηζηεκνληθήο
ηαηξηθήο ζθέςεο ζηα ρξόληα πνπ αθνινύζεζαλ από ηόηε σο ηηο εκέξεο καο.