1. Generatie Y:
aan het werk
drs Kim Castenmiller
Van een zoektocht naar de drijfveren van de Generatie Y
naar een nieuwe HRM focus voor een Y proof organisatie
3. Inhoudsopgave
Generatie Y vraagt ander leiderschap 6
Voorwoord 12
Inleiding 14
Generatie Y wil ontwikkeling 18
Generatie Y wil zingeving 24
Generatie Y wil authenticiteit 30
Y proof organisatie 36
Y proof organisatie in de praktijk 42
De nieuwe HRM focus 44
HR in beweging 60
Nawoord 67
Dankwoord 68
Over de auteur 70
Bijlagen
1. Hoe kwam dit boek tot stand? 72
2. Interviewscript 78
Colofon 80
4 5
4. Voorwoord Tex Gunning
Member Board of Management
Akzo Nobel N.V. Decorative Paints
Stel je eens voor: een bedrijf waarbij niemand
tegen de baas zegt wat hij werkelijk vindt, waar
angst in plaats van vertrouwen regeert en waar
het volgen van de juiste procedure belangrijker is
dan het helpen van de klant…
Niemand zou er willen werken, maar vele mensen werken er desalniettemin.
Anno 2009 zijn er nog steeds organisaties met een bedrijfscultuur die is geënt op
wantrouwen en controle tot achter de komma. Waar mensen niet gezien worden
als talentvolle wezens met het vermogen hun eigen keuzes te maken, maar als
grote kinderen die een kunstje moeten vertonen onder het toeziend oog van de
meester. Dat is de erfenis van het Industriële Tijdperk. Een tijdperk dat in het teken
stond van standaardisering en controle.
Maar dat tijdperk is ten einde. We staan op de drempel van een nieuwe tijd. De
nieuwe generatie werknemers piekert er niet over zich te conformeren aan zo’n
bedrijfscultuur. De nieuwe professional wil niet gereduceerd worden tot een
paar handen, maar serieus genomen worden als mens in zijn totaliteit. En kiest
werkgevers uit die passen bij die wensen.
Dat is een fundamentele breuk met het verleden en bedrijven doen er goed aan
om rekening te houden met die nieuwe realiteit.
De nieuwe generatie houdt ons een spiegel voor. Zij drukt ons met de neus op het
feit dat we met al onze technische vooruitgang op een dwaalspoor zijn beland en
dat we vergeten zijn waar het werkelijk om draait:
• dat we werken om te leven in plaats van andersom;
• dat we denken vanuit mogelijkheden en niet vanuit beperkingen;
• dat we onze basisbehoeften serieus moeten nemen, in plaats van
Generatie Y
genoegen te nemen met gecreëerde behoeften die nooit voor echte
vervulling kunnen zorgen.
De grote verdienste van Generatie Y is dat zij ons terugbrengt bij onszelf, de
mens die we ten diepste zijn. Een wezen dat behoefte heeft aan zingeving, groei,
vereist ander zelfverwezenlijking, liefde en erkenning. Een wezen dat gezien en gewaardeerd
wil worden om wie het is: een uniek individu met een uniek talent om de wereld
een stukje mooier en beter te maken.
leiderschap Dat zijn universele behoeften. Dingen waar mensen van alle tijden en uit alle
culturen op aanspreekbaar zijn en door getriggerd worden. Voorgaande generaties
net zo goed als toekomstige generaties.
Toch lijkt het erop dat Generatie Y anders is dan andere. Dat heeft verschillende
6 redenen. 7
5. Generatie Y De belangrijkste is dat deze generatie
leeft in een tijd waarin belangrijke
Een andere wereld begint bij jezelf. Maar als het daar ook eindigt, verandert hij
nauwelijks. Dat was de grote les van de hippiegeneratie. Met alleen dromen kom je
vereist ander ontwikkelingen op verschillende terrein- er niet. Zoals een jonge ondernemer van de Generatie Y het verwoordt: “Dromen
en samenkomen en elkaar versterken.
leiderschap van een betere wereld is niet genoeg. Je moet hem ook leven”.
Randvoorwaarden Dus pakt de nieuwe generatie het anders aan. Die paart grote dromen aan
1. zijn ingevuld
praktische daden, en gezond eigenbelang aan het algemeen belang. Werken en
ondernemen ‘nieuwe stijl’ is dromen met de ogen open en met de handen uit de
mouwen.
De jongeren die nu de universiteiten en
bedrijven bevolken, behoren tot een
generatie die in luxe is opgevoed. Het is Nieuwe impulsen vragen
de eerste generatie die geen last heeft
van geldzorgen – behalve de zorg die het
3. om herbezinning
gevolg is van te overvloedige consump-
tie. Beter opgeleid, verdienen velen al op Ook maatschappelijke ontwikkelingen werken mee om de wereld op een andere
jonge leeftijd meer geld dan hun ouders leest te schoeien. Globalisering, internet en de mondiale transportstromen heb-
aan het eind van hun carrière. ben het leven ingrijpend veranderd. Afkomstig uit lokale gemeenschappen waarin
iedereen elkaar kende, hebben we de wereld de laatste decennia in hoog tempo
Generatie Y is de eerste generatie die kleiner zien worden. In plaats van onderdeel van een lokale gemeenschap, zijn
fluitend de hoogste treden van de we nu wereldburgers. We hebben ons op allerlei manieren losgezongen van onze
piramide van Maslow bereikt. Zij kunnen omgeving. Behalve vrijheid betekende dat ook het verlies van waardevolle noties,
het zich veroorloven om direct al tijd
zoals sociale cohesie en wederzijdse afhankelijkheid die we nu ineens op een an-
en energie te besteden aan de hogere
dere manier moesten gaan vormgeven.
levensbehoeften zoals waardering,
erkenning en zelfontplooiing, omdat het
Het zijn veranderingen die veel verder gaan dan de praktische invulling van het da-
met de eerste levensbehoeften (veilig-
heid, zekerheid en sociaal contact) wel gelijks leven. De impact is enorm en raakt de mens in zijn diepste kern: het gaat om
goed zit. niets minder dan om zijn plek in het universum en om de wijze waarop hij relaties
aan gaat met anderen.
Morele bagage • Wie ben je als individu in een wereld van mondiale omvang?
2. is aanwezig
• Hoe geef je betekenis aan een leven dat op wereldschaal nauwelijks
gewicht in de schaal legt?
• Hoe kun je gelukkig zijn als internet alle ellende van de wereld real
Afgezien van de fysieke bagage, heeft time op je ontbijtbordje dropt?
deze generatie ook de morele bagage
die nodig is voor een paradigmaverande- Al die ontwikkelingen drukken ons met de neus op het feit dat de dingen die wij
ring. Het zijn de nazaten van de hippie- zo hoog in het vaandel hebben, ons niet gelukkig hebben gemaakt. Sterker nog,
generatie die in opstand kwam tegen de het eenzijdige streven naar macht en geld heeft geleid tot een crisis van ongeken-
status quo en het consumentisme. Dat de omvang. Voor het gemak weggezet als economische crisis. In feite is er sprake
betekent dat ze dromen en idealen mee- van een morele crisis. De nieuwe generatie heeft dat heel goed door.
gekregen hebben. Maar het betekent
ook dat ze het idealisme van hun ouders En dus stelt zij de basale waarden van de wereldgemeenschap ter discussie. Liever
en grootouders hebben zien stranden op
dan voor lapwerk, kiest deze generatie voor herziening van het fundament. Daar-
de realiteit. Zij zagen dat de generatie
voor stelt zij een eenvoudige, maar zeer relevante vraag: in wat voor wereld willen
stelling nam tegen het establishment,
wij leven – en wat kunnen wij eraan doen om die dichterbij te brengen?
dat diezelfde generatie daar later zelf
deel van uit ging maken… en daar niet
8 echt gelukkig van werd. 9
6. De nieuwe wereld vraagt om nieuwe opereren momenteel vaak in een voor hen wezensvreem-
waarden. Of beter gezegd: om oude de omgeving.
waarden. Waarden die zo oud zijn, dat
we ze bijna vergeten zijn. Bijna, maar We leven de facto in een kenniseconomie, maar als het
niet helemaal, want ze maken deel om leidinggeven gaat, doen we net of we nog in het
uit van ons diepste wezen. Ze zijn ons Industriële Tijdperk leven. Dat wringt. De focus ligt nog
geboortegeschenk. Het stukje dat dwars sterk op het verbeteren van de productiviteit en het
door alle tijden en culturen heen de industrialiseren van de productiefactoren. Cijfers maken
blauwdruk bevat van leven zoals het de dienst uit en de mens is gereduceerd tot een simpele
bedoeld is. Het is deze generatie die dat
geboortegeschenk opnieuw uitpakt en
het de plaats wil geven die het verdient:
midden in het leven.
“Dan is de magie uitgewerkt en is
Dat is een logische stap in de ontwikke-
ling van de mensheid. Generatie Y is de
het tijd voor een nieuwe fase.”
exponent van een nieuwe tijdgeest en
een toegenomen bewustzijn. Elke gene-
ratie bouwt voort op de ervaringen van
de vorige en het resultaat is een opgaan- productiefactor in de orde van grootte van een machine.
de lijn. Die leercurve is exponentieel. Die aanpak gaat gepaard met ‘control & governance sys-
temen’ en een nauwe definiëring van KPI’s (Key Perfor-
Op sommige momenten worden er grote mance Indicators, of kritische succes factoren).
sprongen gemaakt waardoor dingen
echt gaan schuiven. Wie eenmaal tot Maar er zit een grens aan de productiviteitsverbetering
een fundamenteel inzicht is gekomen, die je kunt bereiken met standaardisatie en industriali-
kan daar niet meer achter terug. Dan satie. En als die grens bereikt is, verliest het industriële
is pappen en nathouden geen serieuze denken zijn geldigheid. Dan is de magie uitgewerkt en is
optie meer. het tijd voor een nieuwe fase.
Dat is de sprong die Generatie Y heeft Die fase is nu aangebroken en dus moet er een stap
gemaakt, het punt in de geschiedenis gezet worden: van industrialisatie, waardoor de mens tot
waar wij ons bevinden. Een tijd van productiefactor gereduceerd werd, naar humanisering,
grote problemen, maar ook een tijd van die achter de productiefactor de mens weer zichtbaar
grote kansen. maakt.
De twintigers van nu zijn een positieve, De nieuwe generatie medewerkers voelt dit haarfijn aan.
transformerende kracht in organisaties Zij worden gedreven door andere waarden en spreken
en de hele maatschappij. Zij bieden ons een andere taal. In deze taal is ‘slagen’ niet een kwestie
de kans om de wereld op een nieuw van macht en geld, maar van groei en ontwikkeling, en
fundament te zetten - en we kunnen een goede balans tussen ziel en zakelijkheid. De taal van
het ons niet veroorloven die kans niet te Generatie Y is de taal van de toekomst - een duurzame
grijpen. toekomst. Het is tijd dat ook organisaties die taal leren
spreken.
Daarvoor moet in het bedrijfsleven wel Generatie Y
het roer om, anders loopt de bevlogen-
heid van de nieuwe generatie stuk op
vereist ander De jeugd vervult hierbij de voortrekkersrol. Het nieuwe
leiderschap is het vermogen de call of the time te ver-
10 de starheid van de traditie. De jongeren leiderschap staan en daar gehoor aan te geven. ■ 11
7. Voorwoord
In mijn werk bij diverse organisaties In mijn visie ligt er een belangrijke
viel het mij reeds geruime tijd op dat opdracht voor organisaties, voor HR en
de huidige talentvolle twintigers – de voor hun leiders.
zogeheten Generatie Y – op een andere
HR en het leidinggevende kader
manier naar werken kijken dan veel
hebben de positie om een essentiële
organisaties gewend zijn.
bijdrage te kunnen leveren aan de
Geïnspireerd door de visie van Aart overgang van hun organisatie naar een
Bontekoning1, die stelt dat iedere nieuw tijdperk.
nieuwe generatie intuïtief datgene
Dit boek is dan ook allereerst
meebrengt waar vanuit de evolutie
geschreven voor HR-managers,
behoefte aan is, ging ik op onderzoek
leiders en managers die met een
uit. Door in gesprek te gaan met jong
gerichte visie aan hun ‘organisatie
talent en op zoek te gaan naar hun
van de toekomst’ willen werken.
drijfveren.
Ten tweede is dit boek geschreven
In deze zoektocht kwam ik er al snel voor de Generatie Y zelf, voor wie
achter dat mijn visie op de ‘organisatie de inhoud een feest der herkenning
van de toekomst’ en de rol die HRM zal zijn ten aanzien van een aantal
daarin speelt, nauw aansluit bij de van hun dagelijkse dilemma’s waar
waarden en de typische kenmerken van zij mee te maken hebben. Daarnaast
deze Generatie Y. is deze publicatie bedoeld voor
iedereen die met talentmanagement,
“Het werd mij steeds duidelijker In de vele inspirerende gesprekken die
ik heb gevoerd raakte ik er steeds meer
loopbaanontwikkeling, management
development, organisatieontwikkeling
dat de nieuwe verwachting van van overtuigd dat organisaties – met
oog en aandacht voor de Generatie
en generatiegericht leren te maken
heeft.
Generatie Y ten aanzien van werk Y – in waarde kunnen stijgen en tot
een hernieuwde en verbeterde positie Deze publicatie is bedoeld om mensen
te prikkelen in beweging te komen, niet
in feite slechts een symptoom is kunnen komen. Mits zij de waarden van
Generatie Y kunnen integreren in de om hedendaagse (HR-) managers en
eigen organisatie. hun werkwijze te diskwalificeren.
van een veranderende tijdsgeest.” Het werd mij steeds duidelijker dat de Graag wil ik een aanzet geven om de
nieuwe verwachting van Generatie Y huidige manier van werken kritisch
ten aanzien van werk in feite slechts onder de loep te nemen. Zodat er
een symptoom is van een veranderende een beweging ontstaat die nieuwe
tijdsgeest. verbindingen tussen mensen mogelijk
maakt.
In deze publicatie verweef ik het
gedachtegoed van Generatie Y, zoals Laat u inspireren door deze publicatie.
dat naar voren kwam uit het onderzoek, De toekomst van organisaties begint
met mijn eigen toekomstvisie op het vak nu!
dat HRM2 heet.
1 Aart Bontekoning (2007). Proefschrift `Generaties in organisaties. Een onderzoek naar generatieverschillen en
de effecten daarvan op de ontwikkeling van organisaties´.
2 Ik spreek over HRM wanneer ik het heb over het vakgebied. Ik spreek over HR wanneer ik het heb over de
12 HR professionals in een organisatie. 13
