2. Το κάστρο
• Είναι ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της
Λευκάδας. Ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα (1300 μ.χ.) για
αμυντικούς κυρίως λόγους από τον Φράγκο ηγεμόνα
Ιωάννη Ορσίνι, όταν πήρε τη Λευκάδα ως προίκα για το
γάμο του με την κόρη του Δεσπότη της Ηπείρου
Νικηφόρου του Α'. Είναι ένα από τα επιβλητικότερα
κάστρα της εποχής και αποτελεί πρότυπο οχυρωματικής
τέχνης των μεσαιωνικών χρόνων. Το κάστρο προστάτευε
την πρωτεύουσα του νησιού και αποτελούσε τη
σημαντικότερη αμυντική του θωράκιση απέναντι τους
πειρατές και τους άλλους εχθρούς, από την πρώτη
δεκαετία του 14ου αιώνα ως το 1684.
3. Χρήση του κάστρου
Βρίσκεται στη βόρεια απόληξη του ισθμού της Γύρας, σε απόσταση
ενός χιλιομέτρου βορειοανατολικά της σύγχρονης πόλης Λευκάδας,
κοντά στην ακτή της Ακαρνανίας και δυτικά της εισόδου στον
Αμβρακικό κόλπο. Από αυτό το κάστρο οι Λευκαδίτες προσπαθούσαν
να αποκρούσουν τις πειρατικές επιδρομές και τους Τούρκους. Όμως,
το1479 οι Τούρκοι κυρίευσαν το κάστρο. Τότε κτίστηκε μια μεγάλη
τοξωτή γέφυρα με 360 κάμαρες που διέσχιζε τη λιμνοθάλασσα ως τη
θέση Καλκάνη όπου εκεί στηρίζονταν οι σωλήνες του Τούρκικου
υδραγωγείου που έφερνε νερό στο κάστρο. Το έργο αυτό
καταστράφηκε από τους σεισμούς. Στο περίβολο του Κάστρου σώζεται
σε αρκετά καλή κατάσταση η εκκλησία της Αγίας Μαύρας, από την
οποία πήρε το όνομά του το κάστρο.
4. «Το φρούριο της Αγίας Μαύρας, σχήματος ακανόνιστου εξάγωνου,
είναι θεμελιωμένο σε γλώσσα ξηράς με αμμώδες έδαφος, που
υπερέχει της γραμμής του ορίζοντα κατά 4 πόδια, και ονομάστηκε
έτσι γιατί σε παλαιότερη εποχή υπήρχε εδώ ένα μοναστήρι με
στενάχωρο αλλά ισχυρό τείχος, όπου φυλάσσονταν τα σκηνώματα
των Αγίων Τιμόθεου και Μαύρας…».
5. ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ
Βενετική περίοδος
Επιγραφή τιμητική
Χρονολογία MDCLXXXIV =1684
Γλώσσα λατινική.
Περιεχόμενο: Τιμάται ο Francesco Morosini για την κατάληψη του
κάστρου από τους Τούρκους.
FRANCISCO MAUROCENO
EQUITI DIGNISS(IM)O D(IVI) MARCI PROVISORI
AMPLISS (IMO)
PROQUE [= ATQUE] SERENISS ( IMAE ) UENETORUM
REPUBLI ( CAE )
>ARMORUM TERTIO IMPERA(N)T(E) INVICTO
QUI
QUOT PRAELIA DEDIT TOT VICTO(RIAS) TULIT
FIDEL(I) PROPUGNATOR(E) INFIDEL(I) EVERSO
TRIUMFATOR SEMPER AUGUSTUS
CUM CASTRUM HOC
PIRATICAE IMMANITATIS ASILUM
BARBARAE TIRANNIDIS PRAEDAM
FORTITER OPPUGNASSET EXPUGNAT(UM) FELICITE(R)
IN PERPETUAE GLORIAE MONUMENTUM
DICATUM POSSITUMQUE EST
ANNO MDCLXXXIV