2008 ilaçlama semineri orman dai̇resi̇ salih

2008
ÇAMKESE BÖCEĞĠNE KARġI HAVADAN
BĠYOLOJĠK MÜCADELE UYGULAMA PROJESĠ

Çamkese Böceği : KKTC’nin En Önemli Orman Zararlısı

Özellikle yeniden ağaçlandırılmıĢ
sahalarda yüksek enfestasyon
görülmektedir.

Ağaçların büyümelerini ve sağlıklı
geliĢimlerini ciddi bir Ģekilde engellemektedir.

Zayıf düĢen ağaçlar baĢka zararlıların (kabuk böcekleri)
tahribatına uğramaktadır ve yüksek oranda kurumalara yol
açmaktadır.


KURAKLIK çamkese böceği
populasyonunu etkileyen çok önemli
bir faktördür.

KÜRESEL ISINMA yaĢanan kuraklık
sorununu daha da artıracaktır ve
enfestasyon artıĢı üzerindeki olası
etkileri oldukça endiĢe vericidir.

Çamkese böceğinin pupa dönemi birkaç aydan 5 yıla kadar sürebilmektetedir.
Bu nedenle, pupaların tamamı aynı senede ergin hale gelmezler, 1, 2 ,3 , 4
hatta bazen 5 yıl sonra topraktan çıkabilecekler

Bir sene boyunca gerçekleĢtirilen mücadele sonucunda tüm kolonilerin ölümü
sağlansa bile daha önceki senelerde toprak altına giren pupalar yeni
enfestasyon için ciddi bir potansiyel oluĢturmaktadır.

Bu nedenle yapılan uygulamanın
tam olarak baĢarıya ulaĢabilmesi
için bu mücadelenin
entegre ve uzun vadeli olması
büyük önem taĢımaktadır.

KKTC’de
ÇAMKESE BÖCEĞĠNE KARġI BĠYOLOJĠK MÜCADELE
2007

KKTC’de ilk defa 2007 yılında Çamkese böceğine karĢı havadan
biyolojik mücadele programı gerçekleĢtirilmiĢtir.

• Bacillus thuringiensis var. kurstaki ihtiva eden bakteri kökenli Foray
76B ürünü kullanılmıĢtır.

• Bu uygulama 7000 hektarlık bir alanda yapılmıĢtır.

KKTC – 2007
Foray ile Havadan Biyolojik Mücadele Programı

UYGULAMA PROGRAMINA AĠT ÇALIġMALAR

Etkin bir uygulama programı garantilemek için bütün aĢamalarda ABD
ve AB ülkeleri standartlarında kapsamlı ve teknik destek alınmıĢtır.

Uygulama öncesi saha
tespitler ve sayımlar Spreyleme ekipmanın Uygulama programın
kalibrasyon çalıĢmalar koordinasyonu

KKTC’de
ÇAMKESE BÖCEĞĠNE KARġI BĠYOLOJĠK MÜCADELE
2007
UYGULAMA DEĞERLENDĠRME ÇALIġMALARI
SONUÇ :
7000 ha orman uygulama alanlarında %100 ölüm oranı elde edilmiĢtir.
Hedef-dıĢı canlılar olumsuz etkilenmediğini tespit edilmiĢtir.

KKTC- ÇAMKESE BÖCEĞĠNE KARġI BĠYOLOJĠK
MÜCADELE

• 2007’de elde edilen baĢarılı sonuçlar neticesinde 2008
yılında biyolojik mücadele programı geniĢletilerek devam
etmiĢtir.

UYGULAMA HAKKINDA GENEL BĠLGĠ

UYGULAMA PROGRAMINDA KULLANILAN BĠYOLOJĠK ÜRÜN:

• Ürün : Foray 76B : Su Bazlı Biyolojik Larvasit

• Üretici Firma : Valent Biosciences - ABD

• Aktif maddesi : Bacillus thuringiensis var kurstaki

• Potens : 16.700 CLU/mg (min.)

• Uygulama Dozu : 2,5 lt/ha

• Toplam Urün Miktarı : 20.000 lt


UYGULAMA PROGRAMINDA KULLANILAN BĠYOLOJĠK ÜRÜN

Ürün seçimi ve değerlendirmesinde dikkat edilen hususlar:

•Ürünün etkinlik profili

•Dünyadaki yaygın kullanımı

•Güvenlik profili (insanlar, çevre ve hedef-dıĢı türler üzerindeki
güvenliği)

•Ormancılık için geliĢtirilmiĢ özel formülasyon olması

•Ürün ile birlikte alınacak teknik destekler

Uygulama programında yukarıdaki kriterleri karĢılayabildiğinden
Foray 76B isimli ürün kullanılmıĢtır.


UYGULAMA PROGRAMINDA KULLANILAN BĠYOLOJĠK ÜRÜN

Uygulamada Kullandığımız Foray 76B Ürününün Özellikleri:

• Dünyada yaygın kullanımıyla ispatlanmıĢ yüksek etkinliğe sahiptir,

• Ġnsan, çevre ve hedef-dıĢı canlılar için tamamen güvenilir
olduğunu bilimsel olarak kanıtlanmıĢtır,

• EPA (ABD Çevre Koruma Kurumu) tarafından onaylı, AB ülkelerinde
ruhsatlı ve havadan uygulamalar için onaylanmıĢ bir üründür.

• Ġnsanlar için kanserojen madde beta-ekzotoksin ve diğer patojenik
mikroorganizmaları içermediği ispatlıdır.

• Seyreltilmeden kullanılabilen bir üründür,

• Ormancılık için özel formüle edilmiĢtir: YapıĢkan özelliğe sahip (yağmura
karĢı koruyan) ve UV ıĢınlara dayanıklıdır.

UYGULAMA PROGRAMI HAKKINDA GENEL BĠLGĠ

UYGULAMA PROGRAMINDA KULLANILAN HELĠKOPTER VE EKĠPMAN

Bu sene KKTC’de, ilk kez havadan uygulama için Avrupa Birliği Uçabilirlik
Sertifikası’na hem de GPS’li bir Harita ve Uygulama Takip Sistemine
sahip bir helikopter tercih edilmiĢtir.

Fransa’dan gelen Bell 206B Jet Helikopterin
Ranger helikopteri kurulum aĢaması


2008/2009 Çamkese böceğine karĢı mücadele yapılacak alanlar
belirlendikten sonra, Orman Dairesi olarak, dijital topoğrafik haritaları ve
uygulama yapılacak alanların verilerini dijital formatta hazırladık.

Bu haritalar GPS uzmanı Fransız ekibe gönderildi. Harita ile veriler
iĢlenerek AIRAGRI sistemine yüklendi.

Ağıllar bölgesinde hedef parsel
AIR AGRI sistemde görüntü



Bu helikopterde;
• Micronair ULV döner baĢlıkları ve uygulama monitörü sistemi
• AIR AGRI – GPS harita ve uygulama takip sistemi
kullanılmıĢtır.

Micronair döner baĢlığı Helikopter içinde Air Agri cihazının
monitörü


UYGULAMA PROGRAMINDA KULLANILAN HELĠKOPTER VE EKĠPMANIN
AVANTAJLARI

• Uygulamanın kesinliği ve kontrolü garanti altına alınmıĢtır.

• GPS ve bilgisayar sistemi sayesinde uygulama alanları pilot
tarafından takip edilebilmiĢtir

• Bilgisayar sisteminin kayıt fonksiyonu sayesinde uygulama yapılan
alanlar gösterilebilmiĢtir.

• Uygulama esnasında pilota uygulama alanlarını gösterecek bir
orman personeline ihtiyaç duyulmadığından pilotun tek baĢına
uçabilmesi ve orman personelinin güvenliğinin korunması
sağlanmıĢtır.


TEKNĠK DESTEK - ULUSLARARASI UYGULAMA EKĠBĠ

YurtdıĢı Uzman Ekip:
• Emilie SMITH (Envirotek) : Proje sorumlusu
• Stephen Nicholson (Valent Biosciences) Biyolojik Uygulamalar ve
Havadan Uygulama Uzmanı
• Louis Gaffie : Havacılık koordinatörü ve GPS uzmanı
• Paul HERNANDEZ – Luc CHASSARY: Pilotlar
• Fabrice COUPE – Teknisyen

2008
ÇAMKESE BÖCEĞĠNE KARġI
HAVADAN BĠYOLOJĠK MÜCADELE UYGULAMA PROJESĠ

Havadan Uygulama Projemizin Basamakları:

- Uygulama öncesi saha çalıĢmaları (zarar seviyesi ve alan tespiti,
popülasyon sayımları, larva evresi tespit çalıĢmaları)

- Uygulama programı ve uygulama kontrol çalıĢmaları (haritalar ve
GPS sistemi kontrolü, özel sprey depozit ölçümü kartları, ELISA testi)

- Uygulama sonrası değerlendirme çalıĢmaları (etkinlik değerlendirme
çalıĢmaları, gözlem istasyonu kurulumu, defoliasyon ölçümü,hedef dıĢı
canlılar üzerinde etki değerlendirmesi)

UYGULAMA ÖNCESĠ
ÇALIġMALAR

UYGULAMA ÖNCESĠ ÇALIġMALAR

ZARAR SEVĠYESĠ VE ALAN TESPĠTLERĠ

• Uygulama öncesi, orman sahalarımızda çamkese böceğinden en çok zarar
gören ve öncelikle mücadele edilmesi gereken alanların tespiti, 2003
senesinden beridir gözlem amaçlı kurulmuĢ olan bilimsel deneme alanları ile
yapılmıĢtır.

• Çamkese böceği zararlarının önceden tespit edilebilmesi amacıyla, 2002
yılında UNOPS projesi çerçevesinde “Ağaç sayısı/Yumurta koçanı
yoğunluğu” temeline dayalı matematiksel formüllerle ülkemiz Ģartlarına uygun
bilimsel saptamalar yapılmıĢtır.


EġĠK DEĞERĠ TABLOSU

Yumurta Tahmini
Yoğunluğu/ Yoğunluk Tavsiye Edilen Adım
Ağaç Seviyesi
0.0 İhmal Hiçbirşey Yapılmayacak
0.5 edilebilinir
1.0 Hafif Elle Kesilecek veya Bt ile
1.5 İlaçlanacak
2.0 Orta
2.5
3.0
3.5 Fazla Bt ile İlaçlanacak
4.0
4.5 Şiddetli
5.0
5.5

Yumurta koçanları ve ibrelerde görülen zarar arasındaki iliĢki değerlendirilmesi
neticesinde çamkese böceği için belirlenen eĢik değeri tablosu


UYGULAMA ÖNCESĠ SAHA ÇALIġMALARI

Popülasyon seviyeleri , larval geliĢimi ve zarar seviyesi tespitler için uygulama teknik
ekibi tarafından saha verileri toplanmıĢtır.


SAHA ÇALIġMALARININ AMACI

1. POPÜLASYON SAYIMLARIYLA ZARAR SEVĠYESĠNĠN TESPĠT EDĠLMESĠ

2. ÖNCELĠKLE MÜCADELE YAPILMASI GEREKEN ALANLARININ TESPĠTĠ
(UNOPS METODOLOJĠSĠ KULLANARAK)

3. DOĞRU MÜCADELE ZAMANIN BELĠRLENMESĠ


DENEME ALANLARINDAKĠ SAYIMLAR

1. SAYIMLAR: EKĠM
2. SAYIMLAR: KASIM

SAYIM NETĠCELERĠ YÜKSEK OLAN BÖLGELERDE EKSTRA 2 ARA
SAYIM YAPILMIġTIR .


ÇAMKESE BÖCEĞĠ YUMURTA KOÇANLARI ARAZĠ BĠLGĠ FORMU


SAHA TESPĠTLERĠ VE POPÜLASYON SAYIMLARI

Kantara Türkeli – LefkoĢa Bölge ġefliği

Saha tespitleri ve popülasyon çalıĢmaları Müdürlük teknik personeli, Bölge
ġeflikleri ve Fransız uzman Emilie Smith ile birlikte yapılmıĢtır.


SAHA ÇALIġMALARI

Yedidalga - Güzelyurt


SAHA ÇALIġMALARI

Alevkaya


POPÜLASYON ĠZLEME ÇALIġMALARI

Deneme alanlarındaki
sayımlarda yumurta
koçanlarının açılıĢının
tespiti


LARVA EVRESĠ TESPĠTĠ ĠÇĠN KRĠTERLER


LARVA EVRESĠ TESPĠTĠ

Çamkese böceği larvalarının evrelerinin tespiti


POPÜLASYON ĠZLEME ÇALIġMALARI

Popülasyon izleme
çalıĢmaları sırasında
larva kolonileri oluĢumu
ile ilgili önemli veriler
toplanmıĢtır.


SAHA TESPĠTLERĠ VE POPÜLASYON SAYIMLARI

• Deneme alanlarındaki sayımlar neticesinde çamkese böceğine karĢı
öncelikle mücadele edilmesi gereken 8000 hektar orman alanı
belirlenmiĢtir.

UYGULAMA ZAMANI ĠÇĠN:
• Tüm yumurta koçanlarının açılması,
• Larvaların aktif olarak beslenmeleri,
• Uygun hava koĢulları beklenmiĢtir


UYGULAMA YAPILACAK ALANLAR BELĠRLENMESĠ

Ġlaçlama alanları haritası

UYGULAMA ÖNCESĠ HAZIRLIKLAR

SPREYLEME EKĠPMANLARININ AYARLARI VE KALĠBRASYON ÇALIġMALARI

Kalibrasyon çalıĢmaları yurt dıĢından gelen havadan uygulama uzmanları
tarafından gerçekleĢtirilmiĢtir.
Kalibrasyon çalıĢmaları büyük önem taĢımaktadır.
Hedef alana uygun ve doğru dozun ulaĢtırılması uygulamanın baĢarısı için ana
husustur.

Yurt dıĢından gelen uzman ekip tarafından
yapılan kalibrasyon çalıĢmalarına ait bazı görüntüler



Helikopterin püskürteceği damlacık boyutu ve yoğunluğunun ayarlanması için uçuĢ
öncesi yerde kalibrasyon çalıĢmaları yapılmıĢtır.



Uygulama oranı; 2,5 Lt/ha olacak Ģekilde kalibrasyon ayarları yapılmıĢtır.


GPS harita ve uygulama takip sistemi

Uygulama esnasında belirlenmiĢ hedef
parseller ile Air Agri sisteminin çalıĢma
prensibi ve kayıt sistemi Orman Dairesi
yetkilileri ve teknik personeline gösterilmiĢtir.

HAVADAN UYGULAMA PROGRAMI

UYGULAMA PROGRAMININ BAġLANGICI

Havadan biyolojik mücadele uygulama programına
6 Aralık 2008 tarihinde baĢlanmıĢtır.


UYGULAMA PROGRAMININ LOJĠSTĠĞĠ

Uygulama esnasında, Orman
Dairesi araçlarından 1 kamyon
1 arazöz ve diğer araç gereç
kullanılmıĢtır.


UYGULAMA ALANLARINA AĠT GÖRÜNTÜLER

TaĢkent



YeĢilırmak


UYGULAMA PROGRAMINDA KISA BĠR ARA

10 Aralık tarihinde helikopter kazası gerçekleĢmiĢtir ve geçici bir süreç için ara
verilmiĢtir


UYGULAMA PROGRAMINA DEVAM

3 Ocak 2009 tarihinde aynı özelliklere sahip olan Fransa’dan yeni bir helikopter
getirilmiĢtir.

Ġkinci helikopter ile 5 Ocak 2009 tarihinde uygulama yeniden baĢlamıĢtır.



Birbirine paralel
Ģeritler halinde
uygulama yapılmıĢtır.

Karpaz



Karpaz



Kantara



Arıdamı



Çatalköy

UYGULAMA KONTROL
ÇALIġMALARI

UYGULAMA KONTROL ÇALIġMALARI

UYGULAMA SIRASINDA HAVA KOġULLARININ TAKĠBĠ

Arazide sürekli rüzgar,
sıcaklık ve nispi nem
ölçümleri yapılarak
uygulamanın doğru hava
Ģartlarında
gerçekleĢtirildiği garanti
edilmiĢtir.


ÖZEL SPREY DEPOZĠT ÖLÇÜM KARTI

Uygulamadan önce araziye yerleĢtirilen
özel spreyleme kartları ile hedef alanlara
düĢen damlacık yoğunluğu ve boyutları
kontrol edilmiĢtir


ÖZEL SPREY DEPOZĠT ÖLÇÜM KARTI

Güzelyurt Alevkaya

Sprey depozit ölçüm kartlarının toplanması ve incelenmesi


ELISA Testi

ELISA testi uygulama yapılan alanlarındaki çam ibreleri üzerinde yeterli Btk
depoziti bulunup bulunmadığını ve bu ürünün hedeflenen Ģekilde ulaĢıp
ulaĢmadığını belirlemek için kullanılan bilimsel bir testtir.

Emilie Smith Akdeniz Orman Envirotek labaraturarında Biyolog Tuğçe
sahasından ELĠSA testi için ibre Güleryüz tarafından yapılan ELĠSA testine
toplarken ait görüntü

UYGULAMA SONRASI
DEĞERLENDĠRME
ÇALIġMALARI

UYGULAMA SONRASI DEĞERLENDĠRME
ÇALIġMALARI

Uzman Jean-Claude MARTIN (Fransa Akdeniz
Orman Deneysel Birimi) tarafından geliĢtirilen
Çamkese böceğine karĢı Biyolojik Mücadelede
Bacillus Thuringiensis var Kurstaki

Uygulama Etkinliği Değerlendirme
Metodolojisi

kullanılarak uygulama programının etkinliği
değerlendirilmiĢtir

ÇALIġMALARI
Gözlem istasyonu kurulması

KKTC’ de 2008-2009 yılında yürütülen havadan biyolojik mücadele
uygulama programını değerlendirmek amacıyla uygulama programının
baĢlamasından önce 4 farklı pilot bölge seçilmiĢtir ve Uygulama
Değerlendirme teknik ekibi gözlem istasyonları kurmuĢtur.

27-28 Kasım 2008 Değerlendirme programı için gözlem istasyonlarında canlı
kolonilerin iĢaretlenmesine ait bazı fotoğraflar (Güzelyurt)

ÇALIġMALARI
Gözlem istasyonu kurulması
Ocak ayında uygulamaya tekrar baĢladıktan sonra yeni gözlem
istasyonları kurulmuĢtur. O tarihlerde kolonilerin larval geliĢimi konusunda
da veriler toplanmıĢtır.

10 ve 12 Ocak 2009 Değerlendirme programı için gözlem istasyonlarında canlı
kolonilerin iĢaretlenmesine ait bazı fotoğraflar (Kantara ve Girne)

ÇALIġMALARI

UYGULAMA SONRASI SAHA ĠNCELEME ÇALIġMALARI

Uzmanlar uygulama sonrasında canlı – ölü larva sayımı yaparken

ÇALIġMALARI


ARIDAMI BÖLGESĠ
Btk Uygulama Tarihi:10 Ocak 2009
Fotoğraf tarihi:29 Ocak 2009 (Uygulamanın 19 gün sonrası)
Larva evreleri:, L2, L3, L4, L5

ÇALIġMALARI


ÇATALKÖY BÖLGESĠ
Fotoğraf tarihi:30 Ocak 2009 (Uygulamanın 18 gün sonrası)
Larva evreleri: L3, L4, L5

ÇALIġMALARI

AKDENĠZ BÖLGESĠ
Fotoğraf tarihi:4 ġubat 2009 (Uygulamanın 18 gün sonrası)
Larva evreleri:L2, L3, L4

ÇALIġMALARI


DĠPKARPAZ BÖLGESĠ
Larva evreleri: L2, L3, L4, L5

ÇALIġMALARI


YEDĠDALGA BÖLGESĠ
Btk Uygulama Tarihi:10 Aralık 2008
Larva evreleri: L1, L2, L3,

ÇALIġMALARI

UYGULAMA SONRASI ETKĠNLĠK SONUÇLARI

TOPLAM ETKĠNLĠK SONUCU: ORTALAMA %98 ORANINDA
BAġARILI OLDUĞU TESPĠT EDĠLDĠ

ÇALIġMALARI

ÖRNEK:Çatalköy gözlem istasyonun değerlendirmesi

2008-2009 Çamkese Böceğine Karşı Uygulama Programının Değerlendirme
Tablosu

INRA DEĞERLENDİRME SONUÇLARI Bölge Şefliği Girne
:
Minimum Ölüm Oranı % 98.00 Gözlem İstasyonu : Çatalköy
Potansiyel Ölüm Oranı % 100.00 Gözlemcilerin Adı: 1) Emilie SMITH
Etkinlik Oranı % 99.00 2) Güliz KUSET
3) Salih KARALIGİL
Uygulama Tarihi : 12.01.09
İnceleme Tarihi : 23.02.09
Ağaç Türü : Kızılçam
Ortalama Ağaç Yükseklik: 3 m

Sonuçlar

Koloni Ölü veya Dışkı Göstergesi Koloni Büyüklüğü Göstergesi
veya Canlı Az Aktif Ölü Larva
Ağaç Koloniler Olan Koloniler Yeşil Kuru Büyük Orta Küçük Evresi
No Larvalar
1 X X X 4
2 X X X 3
3 X X X 4
4 X X X 3
5 X X X 4
6 X X X 4
7 X X X 4
8 X X X 4
9 X X X 4
10 X X X 4
11 X X X 4
12 X X X 4
13 X X X 4
14 X X X 4
15 X X X 4

ÇALIġMALARI
Defoliasyon (Yaprak kaybı) ölçümü

Uygulama yapılan alanlarda elde edilen yüksek larval ölüm oranı sayesinde çam
kese böceklerinin ağaçlara vereceği tahribatı durdurulmuĢtur.

Uygulama alanında kolonilerin ölümünden
dolayı tahribat durdurulmuĢtur (Arıdamı
24.02.09)

ÇALIġMALARI

Hedef-dıĢı Canlılar Üzerinde Etki Değerlendirmesi
Uygulama sonrasında arazide özellikle yapılan gözlemlerde diğer
hedef dıĢı canlıların etkilenmediği tespit edilmiĢtir.

Uygulama alanında ölü çamkese böceğin
larvası ve yaĢayan hedef dıĢı canlılardan
örnekler Yedidalga- Güzelyurt 25.02.2009

ÇALIġMALARI
HEDEF DIġI CANLILAR

Uygulama alanında canlı uğur böceği Dipkarpaz-
Kantara 24.02.2009

ÇALIġMALARI

ÇALIġMALARI


Uygulama alandaki doğal bitki örtüsü ve hedef-dıĢı canlıdan
örnekler Akdeniz - Güzelyurt 25.02.2009

2008
Havadan Biyolojik Mücadele Programı
GENEL SONUÇ

8000 ha orman uygulama alanlarda %98 ölüm oranı

Hedef-dıĢı canlıların olumsuz etkilenmediği görülmüĢtür.

DĠNLEDĠĞĠNĠZ ĠÇĠN
TEġEKKÜRLER
SALİH KARALIGİL
ORMAN DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ

2008 ilaçlama semineri orman dai̇resi̇ salih

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Plus de Orman Dairesi

Plus de Orman Dairesi (20)

2008 ilaçlama semineri orman dai̇resi̇ salih