سدهای لاستیکی
- 4. نتو آنتاي استت نمتوده فعاليتت راستتا اين در كه افرادي از يكيرمن
ايمبرتستون(Normal Imbertsone)بختش رياستت كته استت
تتوستل تتهرتش تترتب و آب تتانتدپارتم تتداريته ن و تتاربردتك تتيتمهندس
داشت بعهده را آمريكا آنجلس.ز در تجربه سالها از پي ايشانمينه
دريچته از استتفاده ايتده ،هتا دريچته هداري ن و اندازي راه ،نصب
سال در را شونده متورم هاي1965داد ارائه.در ايتده اين بعدها
تتس در تتيكيتالس تدتس تينتاول و تتتورف ترارتن تيتبررس توردتم تنتژاپال
1967سد اين از زيادي تعداد پس آن از و شد ساخته ژاپن درها
- 7. 12-1-الستيكي سدهاي جنس
تتش تهتبافت تايلونيتن تافتالي از تتيكيتالس تدهايتساي ده
الستتي خميتر توستط كته اند يافته تشكيلپوشتانده
شود مي.خ و مقاوم شبكه نقش نايلوني اليافمير
تدتكن تيتم تازيتب را تديتبن آب تشتنق تتيتالس.تتبطور
كت اي اليته سته ضتخامت كته وفت توان مي كليه
تينتب تدتويرن تيتم ترارتن تمته روي5تاتت25ترتميليمت
تتدتباش تتيتم.در تتهتورن تتورتتبص تتاته تتتيتالس تتنتاي
پت محل به سپس و ويردند مي توليد كارخانهروژه
شوند مي برده.الستتيكي ستدهاي دهانته طتول لتاا
و نتدارد سازنده كارخانه لحاظ از محدوديتي هيچ
تتدتس تتادتابع تتهتك تتتتاس تتلتنق و تتلتحم تتكلتتمش تنهتتا
تازدتس تيتم تدودتمح را تتيكيتالس.تدتس تيتروئ تهتالي
مقتاو هتوازدوي و آفتاب به نسبت الستيكياستت م
تتودتخ در را تتيلتتس تتهتك تتتتاس تتاييته اج داراي و
كند مي جمع.
- 9. عبارتنداز كه است شده تشكيل مختلفي اجزاي از الستيكي سد:فونداسغشاء ،يون
تو مكانيكي سيستمهاي و بدنه اتصاالت ،مهاربندي سيستم ،الستيكيتخليه و رم
سد.ويرند مي نرار بررسي مورد فصل اين در ماكور اجزاي.
12-2-هوحنراكياهدسيكيتسال
سدهايالستيكيدرحالتبستههمچونكفپوشيبربستررودخانهآرميدهاند
وونتيكهالزوشودتاسدبازشودهواياآببهداخلآندميدهميشود.با
نرارورفتنسيالدرداخل،سدسدمتورمميشودوبهصورتمانعيجلوي
آبراميويرد.فرآيندبازشدنسدبهصورتيكنواختودرتماميعرض
رودخانهاتفاميافتدوبرايبستنآننيزكافياستكهسيالدرونيتوسط
يشيرفلكهتخليهوردد.البتهتراكمجرياندروسطسدكميبيشتراستكه
بعدابهاكرعلتآنپرداختهميشود.وليبهطوركليميتوانوفتكهدر
خللبازوبستهشدنسدهايالستيكيجريانهايمتراكمموضعيكمتراتفا
ميافتند
- 11. 12-3-كف دال به الستيكي سد كردن مهار
اب رودخانته يتا كانتال كف به الستيكي غشاء كردن مهار برايتتدا
و تدهتش تداتاح تهترودخان تفتك در تبتمناس تادتابع تهتب تيتبتن دال تتي
وردند مي نصب آن در مدفون صفحه ي و مهاري پيچهاي.
سپسغشاءالستيكيبهمحلآوردهميشودوسوراخهائيكه
بررويغشاءالستيكيتعبيهشدهباپيچهايمهاريتنظيممي
وردندوپسازنرارورفتنسوراخهابررويپيچ،هابستهاي
مهاريرويالستينرارميويرندومهرههارويآنهابسته
ميشوند.برايمهاركردنغشاءالستيكيبهدالكفدو
روشوجودداردكهعبارتنداز:
- 12. 1-دوگانه مهار روش
تعد لاا ،شود مي بسته كف دال به مهاري هاي پيچ سري دو توسط الستيكي غشاء روش اين درو پيچ اد
دار كمتتري وزن و مقاومت پيچها عوض در ولي است زياد حالت اين در رفته بكار مهاري بستهاينتد.
جت تام هن در يتا بيايتد بتاالتر معينتي حتد از دستت پائين حد از دست پائين آب سطح كه مواردي درو زر
شود استفاده روش اين از بايد لزوما ،مد.
2-منفرد مهار روش
لت ،وتردد متي متصتل كتف دال بته مهتاري پيچهتاي يكسري توسط تنها الستيكي غشاء روش اين دردر اا
بيشت مقاومتت پيچهتا عوض در و شود مي جويي صرفه مهاري بستهاي و پيچها تعداد در روش اينتري
دارند.
- 13. -گاهها تكيه به الستيكي غشاء اتصال
ط در اما است يكسان بسته طول سراسر در آن مقطع و شده تشكيل اليه دو از الستيكي سدمحل ول
كتوچكت بتتدريج مقطع ابعاد كه صورت بدين كند مي تغيير مقطع ها كناره به سد اتصالبته تتا شتده ر
رسد مي صفر.
12-4-الستيكي غشاء روي از آب ريزش نحوه
فين بنام زائده ب الستيكي سد روي بر(Fin)شود مي نصف.آب تيغته تتا شتود مي باع زائده اين
ب تيغه زير هوادهي امكان آب تيغه و الستيكي بدنه بين فاصله ايجاد با و وردد جدا سد ازآيتد وجتود.
هتوادهي البتهAirationاز كته وتردد متي ستبب امتر ايتن و ويترد متي صتورت انتهتا دو از آب تيفت
تتكاويتاس تدهتپدي تدنتآم تودتبوج از تمناتض و تودتش تتهتكاس تدتس روي از آب تورتعب از تيتناش تاتتارتعاشيون
(Cavitation)وردد جلوويري.صتا موجتب بتاال هيتدروليكي خواص بر علوه الستيكي زائدهو ف
ك بطتور خواهتد متي ستد كته ونتتي يعني شود مي نيز كامل تخليه ام هن در غشاء شدن يكنواختامتل
تفتك در تلتكام تواختيتيكن تاتب تتيكيتالس تدتس تاتت تودتش تيتم تبتموج تدهتزائ تنتاي تدتبخواب تهترودخان تفتك در
شود وسترده رودخانه.
- 14. -5-الستيكي سد بدنه به هوا خروج و ورود
الستي بدنه كف در لوله دو بشود الستيكي سد بدنه وارد بتواند آب يا هوا آنكه برايمتي تعبيته كي
وردد.سيال عبور هاي لوله بنام ها لوله اين(Space Pipes)موسومند.بته تواند مي آب يا هوا
نمايد عبور لوله دو درون از سادوي.ست استت خوابيتده كتامل ستد كته تامي هن در بخصتوصيال
ندارد لوله دو اين جز عبوري راه هيچ.مت بطتور الستتيكي ستد كه وردند مي باع ها لولهقتارن
شود بسته و باز سد مركزي محور به نسبت.
- 15. -6-پديدهVسرريز شدن شكل
بس آرامي به الستيكي سرريز كه امي هنمي ته
تتب تطتوس در ترريزتس تتنترف تايينتپ تزانتمي تودتشه
تتتعل تهتب تراتزي تتتهاس تارهتكن از تترتبيش تبتمرات
تتهتب آب تتروجتخ و تتطتوس در آب تتانتجري تتراكمتت
مهتتار همچنتتين و طتترف دو از نرينتته صتتورت
رفت پتائين ميتزان ،طرف دو از سد بدنه بودنتن
متتي هتتا كنتتاره از بيشتتتر وستتط نستتمت در ستتد
بصتورت سترريز ابتتدا لتاا ،باشدVبستته شتكل
تدترس تيتم تادلتتع تهتب تدتيتم از تستپ و تودتش تيتم.
نيس اي ناخواسته مسئله پروسه اين البتهچترا ت
تهتكVتهتك تودتش تيتم تتباع ترريزتس تدنتش تكلتش
اتفتتا رودخانتته وستتط در بستتتر جريتتان تتتراكم
بخت رودخانته وستط در معموال چون و بيفتداطر
تتهتيافت تتوبترس ارات تتديتبن تتهتدان تتادترتزي تتقتعم
بست فرسايش مسئله لاا ،است تر درشتبعلتت ر
پيو مي بونوع كمتر جريان بودن نوسانيندد
- 16. تانتجري توعتن تنتاي تهتك تريت دي تتتمزي
تتاالتب در تتانتجري تتهتك تتتتاس تتنتاي دارد
تراكتمت تطتوس در تزتني ترريزتس تتتدسم
تتتتاتب آب تتتتوردتبرخ از و تتتترددتو تتتتيتم
بتتاال هتتاي ديتتواره بتته زيتتاد ستترعت
جلووير دايكها فرسايش و دستبه ي
آيد مي عمل.وستط در جريان تراكم
تتتانتجري تتتزتتمرك تتتبتموج تتتهترودخان
در و وتتتردد تتيتم وستتتط در تتوبترس
فرصتتت كتتافي انتتدازه بتته هتتا كنتتاره
در رسوبات شدن نشين ته برايشتت
تدتآي تيتم تودتبوج تهتدان.تتتحال تنتاي در
تدتس تتتپش در تاركفتب تزتتمرك از تمته
ورود از هتتم و تودتش تيتم توويريتجل
كانتال داختل به دانه درشت رسوبات
آيد مي عمل به جلوويري ير آب.
- 17. و جريان كه رسد مي فرا زماني شود زياد غشاء روي آب تيغه ارتفاع ونتيرودي
پديده و وردد مي متمركز وسط بطرف بتدريجVسترريز شتدن شتكل(V-Notch)
افتد مي اتفا.سترري ارتفتاعي بتاالنس تتا شتود متي باعت عتواملي چته اينكهبهتم ز
استت بوده مختلف محققين توجه مورد مدتها بخورد.داد نشتان تحقيقتات ايتناستت ه
بعلتت غشتاء داخلتي فشتار بتتدريج شتود متي زيتاد آب تيغه ارتفاع ونتي كهافتزايش
بيشتت ستد ارتفتاع معادل آب فشار از آن مقدار و وردد مي زياد آن روي آب وزنر
وردد مي.نسبت ونتي
پديتده شتود متي زيتاد تتدريج بهV-Notchدهتد متي رخ.روابتط طتي مستئله ايتن
است ورديده بيان زير:
+
-
<
- 18. .پديدهV-Notchآ تيغته ارتفتاع شتدن زيتاد و طغيتان بروز ام هن در تنها نهب
يت و سترريز ارتفتاع كردن كم ام هن در بلكه افتد مي اتفا سرريز رويتخليته ا
تتد بته غشتاء ارتفتاع شدن كم با نيز حالت اين در زيرا ،دهد مي رخ نيز آنريج
يابد مي افزايش سد ارتفاع به داخلي فشار نسبت.
شكل در12-8در سترريز ستطح آمتدن پتائين تام هن در پديتده ايتن آمدن بوجود
شتود متي مشتاهده الستيكي غشاء با سد ي.سترري ارتفتاع آزمتايش ايتن دربته ز
تهتب تاءتغش تاعتارتف تهتك تاميت هن و تردهتك تداتپي تاهشتك آرام تيتخيل تورتتص75/0
پديده رسد مي خود اوليه ارتفاعV-Notchدهد مي رخ.شكل در كه ونه همان
12-8وست سترريز طتول تمتامي در بتتدريج پديتده اين است شده داده نشانترش
كنتد مي پيدا.شتر از پتس مختلتف زمانهتاي در سترريز ارتفتاع شتكل ايتن دروع
است شده تعيين داخلي فشار ميزان براساس تخليه.
- 19. تعتمون در تهتك تتتاس تاكرتبت الزم
ك متي فتر مستئله ،ستد تخليهنتد
فشتار ستريع كتاهش خاطر به و
بت وستط در پديده اين غشاء دره
تورتتصUو تودتش تيتم تروعتش
تتتترضتع تتتترتسراس در تتتتدريجتبت
تتدتكن تتيتم تتداتپي تتهتادام.تتكلتش در
12-9تدهتپدي تكيلتتش تلتمراحV-
Notchتتتدتس تتتهتتخلي تتتامت هن در
شود مي مشاهده.
- 20. 12-7-الستيكي سدهاي در كنترل سيستم
1-كيتاموتا همين يكيتس ال ياهدس رد لرتنك متس يس
دراينسيستمتورمغشاءالستيكينيازبهاپراتورداردوليكنترلسطحآبدرام هن
طغيانبطوراتوماتيانجامميويردوپسازفرونشستن،طغياناپراتوربايدارتفاع
راتنظيمنمايد.چونفشارهوايداخلسدالستيكيبنحويمتناسبباارتفاعآبباال
دستميباشدلااباكنترلفشاردردرونغشاءبسادويميتوانارتفاعآبباالدست
راتنظيمكرد.چونبازوبستهكردنسوپاپوروديوخروجيبصورتاتوماتي
امكانپايراستلااكنترلاتوماتيدرسدهايالستيكيامريبسيارسادهاست.در
سدهايموجوددونوعسيستمكنترلوجودداردكهعبارتنداز:
ف لا-تس دالاب بآ حطس عافترا مميزكام لرتنك
تكلتش در تهتك تهتون همان تتمتسيس تنتاي در12-10تودتوج اي تچهتحوض تودتش تيتم تاهدهتمش
نصتب حوضتچه ايتن در شتناوري و استت متصتل باالدستت بته اي لولته توسط كه دارد
است ورديده.شت بتاز موجتب شتناور ايتن رستد متي مشخصي حد به آب ارتفاع ونتيدن
حت تا سد ارتفاع شدن كم نتيجه در و هوا تخليه عمل و وردد مي هوا خروج سوپاپدي
برستد دلختواه شتده تعيتين حتد بته دستت بتاال در آب سطح كه كند مي پيدا ادامه.ا دريتن
تثبيتت ستد پشتت در آب ارتفتاع و شتود متي بستته مجتددا هتوا خروج سوپاپ حالتمتي
وردد.
- 21. ب-داخلي فشار ماكزيمم كنترل
شتكل در كته ونه همان12-10متي مشتاهده
تتتوپاپتس تتتتي تتتواته ورودي تتتيرتمس در تتتودتش
فشتتتتار كنتتتتترل(Execive Pressure
Preventation Valve)تتتدهتوردي تتتبتنص
تتتتاس.تتداومتم تتردنتك تتارتك تترتاث در تتهتچنانچ
تتتنتاي تتتودتش تتتادتزي تتتيتداخل تتتارتفش ،تتتورتكمپرس
تتتتخلي را تتافيتاض تتارتفش تتدتتوان تتيتم تتوپاپتسه
نمايد.
2-سد كردن متودم و تخليه دستورالعمل
ستطح آمتدن بتاال تام هن بته سد كلي حالت در
تتترددتو تتتيتم تخليتتته تتتتاتوماتي بصتتتورت آب.
تينتچن تدنتآم تودتبوج تدونتب تدتباش الزم تهتچنانچ
سوپا وشودن با شود تخليه سد حالتيتخليه پ
كرد تخليه را سد توان مي هوا.
بت را هتوا شتير بايتد سد كردن متورم براياز
تتودتنم.و تتورتكمپرس تتردنتك تتنتروش از تتستپ
بت داخلتي فشار كه امي هن ،سد شدن متورمه
وتردد متي خاموش كمپرسور رسيد الزم حد.
(شكل12-10.)
- 24. 1-شناور توسط باالدست آب ارتفاع كنترل
تتتباالدس آب تطحتس تاعتارتف تتاتوماتي تهتنيم تدهايتس تدتهمانن روش تنتاي در
وردد مي تنظيم شناور توسط.ست يت بته كابتل يت توستط شتناور ايتنوپاپ
ستوپ كترد تجتاوز معينتي حتد از آب ستطح چنانچته و است متصل تخليهاپ
شود مي باز تخليه.متي پتايين شتناور ،آب ستطح شتدن تنظيم از پسو آيتد
شود مي بسته تخليه سوپاپ نتيجه در(شكل12-11
-2باكت توسط آب سطح كنترل
منتق باكت ي به لوله ي توسط دست باال آب سيستم اين دروردد مي ل
ين ستن باكتت وزن باالدست آب سطح رفتن باال با نتيجه در وشتده تتر
ت ستوپاپ شتدن بتاز موجتب وزن ازدياد اثر در باكت رفتن پائين وخليته
وتردد مي(شتكل12-12.)باكتت وزن مجتددا آب ستطح تنظتيم از پتس
شود مي بسته تخليه سوپاپ و شود مي كم.
- 25. -8-هههدهايهس هههاهب هههتيكيهالس هههدهايهس هههههمقايس
بتني انحرافي
1-رودخانه مرفولوژي بر بتني انحرافي سد و الستيكي سد تأثير
ستت تتتأثير ابتتتدا رودخانتته مرفولتتوژي بتتر الستتتيكي ستتد تتتأثير بررستتي بتترايدهاي
ست و ويترد متي نرار بررسي مورد رودخانه مرفولوژي روي بر بتني انحرافيپس
شود مي پرداخته دو آن تأثيرات مقايسه به.اي بتا بتنتي انحرافتي سدهاي درستد جتاد
تدتتم از تستپ و تدتآي تيتم تودتبوج تترتبس ترايتب ترلتكنت تهتنقط تتي تهترودخان روي ترتب
وردد مي رسوب از پر سد پشت كوتاهي.يابت نمتي خاتمته جا همين به كار وليو د
تتحم تتتنابلي تتتباالدس تيبتش تاهشتك تتتبعل توبترس از تدتس تزنتمخ تدنتش ترتپ از تستپل
كته جتايي تتا ويترد متي صتورت باالدستت در وتااري رستوب شودو مي كم رسوب
آيد مي باال سد ارتفاع اندازه به رودخانه باالدست بستر.جت تتا مستئله اينادامته ايي
شود برخورد ر دي كنترل نقطه ي به كه يابد مي.بس در تغييرات اينباالدستت تر
رودخانت اوتر و منفتي باشتد اار رسوب نوع از رودخانه صورتيكه در رودخانهاز ه
است مثبت باشد فرسايشي نوع.درس مسئله انحرافي سد دست پايين دربترعكس ت
توردتم تفتمختل تتتحال دو در توعتموض ترددتو تخصتمش آن تأثيرتت تهتآنك ترايتب و تتتاس
ويرد مي نرار بررسي.
- 26. الف-است ناچيز رودخانه دبي به نسبت انحراف دبي كه حالتي.
مت نشتين تته انحرافتي ستد عمل خاطر به رسوبات از مقداري چون حالت اين دري
نتدرت همان آب بنابراين ،كند نمي تغييري تقريبا رودخانه دبي و شوندشستشتوي
است شده كم آن رسوب مقدار ولي ،دارد را خود نبلي.شتود متي موجتب امتر اين
ويترد انجتام بستتر كتف از بترداري رستوب مقتداري تا.شت جائيكته تتا عمتل ايتنيب
ي مي ادامه ،شود كم رودخانه حمل ندرت نتيجه در و يافته كاهش دست پايينابد.
- 27. ب-ههههيهدب ههههههب تههههبهسن فارهههههحان ههههيهدب ههههههك لتياهههههح
دشاب هظحالم لباق هناخدور.
در تتوبترس و تتودتش تتيتم تتتتبرداش تترتي آب تتالتكان تتطتتوس آب تتتتحال تتنتاي در
متي رودخانه وارد دوباره كف رسوبي بار تمامي و وردد مي رها رودخانه
شود.تغ رستوب ولتي شتده كتم دبتي ،ستد دستت پايين در ر دي بعبارتييتري
است نكرده.باالدستت در رستوب شدن كم تأثيرات مقداري حالت اين دربتا
بست تغييترات لتاا و وردد مي برطرف دست پايين در آب دبي شدن كمدر تر
بود خواهد كمتر دست پايين در رودخانه كف.
و در و شود مي ايجاد كم جريانات در تنها سد چون الستيكي سدهاي درانع
ر تتتأثيري ونتته هيچ طغيتتان مونتتع در يعنتتي استتت بستتته كتتامل طغيتتانوي
روي الستتتيكي ستتد تتتأثير كتته وفتتت تتتوان متتي لتتاا نتتدارد رودخانتته جريتتان
مت خلصه انحرافي سد پشت درياچه محدوده در تنها رودخانه مرفولوژيي
شود.ست نباشتد بستتر كنترل سد از منظور صورتيكه در بنابراينالستتيكي د
نمايد مي عمل بتني سد از بهتر
- 28. 2-يبناج ياه هراويد عافترا يور رب يكيتسال دس رثا
پوشتان متي را رودخانته عرض سراسر دريچه ي بصورت الستيكي سد چونو د
تتك تتتنيس الزم تدتنماي تيتم تلتعم تيلتس تروزتب تامت هن در تتاتوماتي تورتبط تيتطرف ازه
ست روي بتر ستيلب متاكزيمم ارتفتاع براساس سد جانبي هاي ديواره ارتفاعرريز
شوند طراحي.ديتوار تنهتا كته باشند حدي تا بايد جانبي هاي ديواره ارتفاعهتاي ه
نمايند محافظت را رودخانه( .شكل12-13.)
- 29. 3-زا يكيتسههال ياهدسهه ابهه ينههتب يفههارحنا ياهدسهه هسههياقم
يئادز بوسر رظن
تتت ترددتو تورتمنظ تيتزداي توبترس ترايتب اي تهتدريچ تدتباي تيتبتن تيتانحراف تدايتس درا
دهتد انتقتال دست پايين به را بر آب كانال جلو رسوبات.م بختاطر معمتوالحتدود
نس دريچه اين توسط شده تخليه رسوبات حجم دريچه اين عمل شعاع بودنبه بت
ب تدايتابت در تاتعموم و تتتاس تمتك تيارتبس تدتس تتتپش در تدهتش تتهتانباش توباتترسترهته
وتردد متي پتر رستوب از ستد پشتت درياچته اعظتم بخش بتني سد از برداري.بتا
شت متي زدايي رسوب تخليه دريچه جلوي محدوده تنها زدايي رسوب عملياتود.
جر صتورت ايتن غيتر در باشتد كتم بايد زدايي رسوب عمليات زماني فاصلهيتان
بتود خواهتد بيشتتري رستوبات حتاوي بر آب كانال به ورودي.صتورتيكه دردر
دري يت بعنتوان توانتد متي ستد عترض تمتامي آنكته علتت بته الستتيكي سدهايچته
از تاريتع را تهتدرياچ تمتحج تاميتتم توانتت تيتم توارهتهم تدتكن تلتعم توبترس تهتتخلي
داشت اه ن رسوب.عتل الستيكي سدهاي در تا وردد مي باع تفاوت اينبتر وه
تاتب تيتزداي توبترس تاتتعملي ،ير توبترس تهتدريچ تداتاح تهتهزين در توييتج ترفهتص
پايرد انجام باالتري راندمان.
- 30. 4-الستيكي سدهاي و بتني انحرافي سدهاي در آرامش حوضچه مقايسه
تام بهن نتيجته در استت زيتاد سرريز تاج ارتفاع چون بتني سدهاي درستيلب
سترعت افتزايش موجتب سرريز باالي از آب ريزش و رود مي باال آب سطح
وردد مي.د پايين در آب سطح كنترل و سرعت اين كردن متعادل براي،ستت
در كته صتورتي در وتردد طراحتي جريتان حداكثر براي آرامش حوضچه بايد
اتومات تورتبط تيلبتس تروزتب تامت هن در تاءتغش تهتآنك تتتبعل تتيكيتالس تدهايتستتي
نت لزومتي و ويترد نمتي صتورت جريتان رژيتم در تغييري وردد مي تخليهدارد
شتود طراحي جريان حداكثر براي آرامش حوضچه.حوضتچه طراحتي بتراي
تخ تومترن از ترتكمت را ترريزتس تاجتت تومترن تدتباي تتيكيتالس تدهايتس در تشتآرامتهتلي
تتتورف ترتنظ در تتاتوماتي.تچهتحوض تداتاح تهتهزين تاهشتك تبتموج ترتام تنتاي
شود مي الستيكي سدهاي در آرامش.
- 31. 12-9-يكيتسال ياهدس يكيلورديه تايصوصخ
1-تغييرشكلسددربرابرتغييرارتفاعآب
تنشكششيايجادشدهدرغشاءبعلتتفاوتفشارداخلوخارجسدميباشد.مقدار
تنشكششيكهدرجسمسدبوجودميآيدتابعمقداراختلففشارداخليوخارجي
اعمالشدهبهسداست.انحناءوشكلسدباتغييراتارتفاعآبدرباالدستوپايين
دستغشاءتغييرميكند.الزمبهيادآورياستكهونتيشكلغشاءتغييرميكند
ارتفاعآننيزتغييرميكندوامي هنكهجريانازرويغشاءعبورنميكنداين
پديدهبيشترمشهوداست.اينمسئلهينكتهحساسدرطراحيسدالستيكياست.
تغييراتشكلسدالستيكيراميتوانبشرحزيرخلصهنمود:
الف-تأثيرآبباالدستبررويشكلسد
ب-سد شكل روي بر دست پايين آب تأثير
- 32. 2-دس لخاد لايس عون ريثأت
استت غشتاء درون سيال نوع تابع كامل الستيكي غشاء مقطع شكل.الست غشتاء اوتربتا تيكي
شود مي پر آب با كه است حالتي از كمتر مساحت به محيط نسبت شود پر هوا.
-3يكيتسال ءاشغ يور رب رفسمتا راشف تارييغت ريثأت
متي تغيير نيز سد ارتفاع اتمسفر فشار تغيير با هوايي الستيكي غشاء دراوتر يعنتي ،كنتد
بتالعكس و يابتد متي افزايش سد ارتفاع وردد كم اتمسفر فشار.الست غشتاهاي درآبتي تيكي
ت تنتاي تيتول تتتنيس تأثيرتت تيتب تاءتغش روي ترتب تفرتاتمس تارتفش تراتتتغيي تهتك تدتچن ترتهتراتتغيي
باشد نمي محسوس.
4ءاشغ عطقم حطس يكچوك گرزب ريثأت
نت فترم تغييتر معترض در كه الستيكي طول باشد بزروتر سد مقطع سطح چه هرمتي رار
است بيشتر طول تغيير نتيجه در و بيشتر ويرد.بزروت مقطع سطح چه هرزمتان باشتد ر
وردد مي بيشتر نيز غشاء شدن بسته و باز.
5-يكيتسال دس رد شاعترا
بوجتو الستيكي بدنه در ارتعاش ،شود زياد سرريز روي آب تيغه ارتفاع ونتيآيتد متي د.
تتكيفي و تدتس فترم و تكلتش ،داخلتي تارتفش ،تدتس روي آب عمتق تهتب ارتعتاش تودتپري و دامنتهت
دارد ي بست سد مصالح.
- 34. م كه وفت توان مي حتي و است زياد رسوب جريان عبور مقابل در الستي مقاومتقاومت
است بيشتر نيز فوالد از مورد اين در الستي.رستو كته هتايي رودخانه اين وجود بااز بات
تخامتض ترايتب تافيتاض تيتپوشش تاءتغش از توانتت تيتم ،تتندتهس تهتتيزووش و تهتدان تتتدرش توعتنت
كرد استفاده الستي.ضمن در و باالست مقاومت با كششي الياف فاند غشاء ايننيست الزم
خ اصلي الستيكي غشاء از ارزانتر بسيار لاا ،شود ساخته يكپارچه بصورت كهو بتود واهد
كرد محافظت را سد بسادوي توان مي آن بردن بكار با.كته استت شتده مشاهده بعضااشتياء
ب روي تتيكيتالس تاءتغش تهتك تاميت هن و توندتش تيتم تلتمنتق تاءتغش تهتب تتتدس تايينتپ از تزتتيتترتس
شوند مي غشاء پاروي موجب است خوابيده.است كتم اتفتاني چنتين ونوع احتمال البتهولتي ت
باشد مي ونوع سابقه داراي بهرحال.
خوابيت تام هن در كته آنستت آيتد بوجتود است ممكن رسوب با رابطه در كه ري دي مسئلهدن
بت الستتيكي غشتاء روي در رستوب مقتداري استت ممكتن ستد رسوبات تخليه در يا و سداني
بماند.افتتد متي اتفتا بنتدرت نيتز متورد اين البته.ارتفت اوتر استتثنايي موانتع دررستوبات اع
از بتيش الستتيكي غشتاء روي شده جمع20%غشتاء كتردن متتورم تر دي باشتد ستد ارتفتاع
تتپ تاءتغش روي از تانيكيتمك تورتتبص تدتس تورمتت از تلتنب را توباتترس تدتباي و تتتنيس تلحتصا
كرد.از كمتتر رستوبات ارتفتاع چنانچته20%كتردن متتورم بتا تتوان متي باشتد ستد ارتفتاع
ميزان به غشاء5/1غشاء سپس و كرد جدا غشاء روي از را رسوبات معمول فشار برابر
بازورداند نرمال حالت به را.
- 35. 1-يبوههسر ياههه هدوههت ناههيرج رههبارب رد يكيتههسال ءاههشغ تههمواقم
تشرد
الف-سنگ هاي توده عبور برابر در مقاومت
تهتدان تتتدرش توبيترس تودهتت تانتجري تتي در ترتاو(Rock Debries)تتيكيتالس تاءتغش روي از
آ بته اي صتدمه ،استت خوابيتده ستد كته حتالتي در شتد اشتاره نتبل كته همتانطور نمايد عبورن
شد نخواهد وارد.
ب-درخت تنه عبور مقابل در مقاومت
ايجت درختتان هتاي تنته و هتا شاخه راه سر بر مانعي هيچ باشد خوابيده حالت در غشاء اوراد
كرد نخواهد.ب است ممكن غشاء روي از درخت تنه عبور است متورم غشاء كه حالتي دره
تدتبزن تدمهتص آن.تامت هن در تودتش تيتم تلتحم تتتدرخ تزرگتب تايته تهتتن تهتك تائيته تهترودخان در
نشود صدمه دچار تا وردد تخليه الستيكي غشاء است بهتر سيلب.
تت متي باشتد متتورم نيز سيلب بروز ام هن در غشاء است الزم كه نادر بسيار موارد دروان
نمتود استتفاده ير اشتغال هاي دريچه از.از نبتل همتواره كته شتود متي پيشتنهاد متورد ايتن در
تتن تياءتاش تودتوج تاتت ترددتو تازبينيتب تلتكام تورتبط آن تتتدس تايينتپ تتيكيتالس تاءتغش تهتتخليتزتتي و
نشود غشاء پاروي موجب.
- 36. 12-13-يدالوف ياه هچيرد اب يكيتسال ياهدس هسياقم
استت دريچته بعنتوان هتا آن بكتارويري الستتيكي ستدهاي كاربرد موارد از يكي.ايتن
باشتند فتوالدي هتاي دريچته بتراي ختوبي زين جتاي تواننتد متي سدها.در معمتواليچته
يت بته احتياج آنها نور براي و باشند مي حجيم و ين سن بسيار فوالدي هايموتتور
باشد مي نوي ناب ي و مستقل.ستط زيتر در كته دريچه از نسمتهائي همچنينآب ح
الستتيكه و دارنتد زدوتي اززنگ جلوويري براي هداري ن به نياز دارند نرارآب اي
تعت به نياز و شوند مي فرسوده سريعا زياد فشار تحمل بعلت دريچه بنددارنتد ويض.
از بيش فوالدي دريچه از برداري بهره و ساخت كلي بطور5پرهزينته بستيار متتر
عترض بته فتوالدي دريچه ي كه شود مي مشاهده بندرت كه بطوري ،باشد مي10
ويرد نرار استفاده مورد متر.
- 37. طتول بتا هتاي دريچته بجتاي تواننتد متي الستتيكي ستدهاي صتوريتكه در50
محتدودي الستتيكي ستدهاي كته چرا ،ويرند نرار استفاده مورد نيز متردر تي
الستتيكي غشتاء ي مانور شد اشاره نبل كه ونه همان و ندارند طولبطتول
50كمپرستور ي با براحتي متر11استت پتاير امكتان كيلتوواتي.همچنتين
تتب تاتب تاتتنه تودتش تازتب تطراريتاض تورتبط تهتدريچ تنتاي تهتك تدتباش تازتني تهتچنانچاز
نمتود بتاز را دريچته تتوان مي هوا شير ي كردن.بت بتراي صتورتيكه دراز
چن و باشتد متي الكتروموتتور نيروي به نياز فوالدي هاي دريچه كردنانچته
اشتكا دچتار دريچته كتردن باز نكند كار الكتروموتور بر نطع بعلتمتي ل
شود.بع ستد ايتن تتا استت ورديده موجب الستيكي سدهاي در مزايا ايننتوان
وردد مطرح فوالدي هاي دريچه براي خوب جانشين ي.
- 38. 1 2-1 4-يكيتس ال ياهدس دربراك دراوم
ارت ترلتكنت تتتنابلي تينتهمچن و تتيكيتالس تدهايتس تادتزي تادهتالع توتف تانورتم تدرتتن تهتب تهتتوج تاتبتاعتف
برد نام توان مي را زير موارد جمله از كه دارند زيادي بسيار كاربرد سدها اين ،سرريز:
1-انحرافي سد بعنوان
2-متحر هاي دريچه با سد بعنوان(Barrage)
3-كانالها در دريچه بعنوان
4-كشتيراني هاي حوضچه در دريچه بعنوان(Navigation Lock)
5-تيلبتس ترهتاخي از تتفادهتاس تورتمنظ تهتب تدهاتس تودتموج ترريزتس تاعتارتف تادتازدي ترايتب(Flood
Storage)سد در
6-فصلي مصنوعي هاي درياچه ايجاد براي
7-تهايتورزش ترايتب تبتمناس تيطتمح تادتايج و تهريتش تايته تهترودخان در آب تطحتس ترلتكنت ترايتب
رستوبات از عتاري را سر پشت مخزن هميشه توان مي الستيكي سدهاي در چون ،تابستانيته ن
وارن مي شهرها درون از كه هائي رودخانه در شنا استخرهاي ايجاد براي سدها اين لاا ،داشتد
باشند مي مناسب بسيار نيز.