1. DỊCH GIẢ: NGUYỄN HIẾN LÊ | 121
Hai chục năm trước, Walt Disney, người đã
tạo ra hình con chuột Mickey và Ba con heo
nhỏ, có được biết tên tuổi gì đâu. Bây giờ ông được
sắp vào hạng danh nhân trên thế giới mà ông mới bốn
mươi tuổi. Tự điển Who’s Who1
có ghi tên ông.
Hai mươi mốt năm trước Walt Disney làm chật
vật mà không kiếm đủ ăn. Bây giờ thì từ những vườn
trà ở Ceylan tới những làng đánh cá ở miền Bắc băng
giá, ai cũng biết tên và yêu ông. Cả những người thổ
dân ở gần Bắc cực cũng thích những phim hoạt họa
1 Bộ Từ điển Danh nhân đương thời đầy đủ nhất ở Hoa Kỳ
14
WALT DISNEY
2. 122 | DALLE CARNEGIE
∼ BỐN MƯƠI GƯƠNG THÀNH CÔNG ∼
về con chuột Mickey chiếu ở Juneau, ở Alaska, đến
nỗi họ lập một hội, kêu là hội Mickey.
Hai mươi mốt năm trước, Walt Disney nghèo rớt
mùng tơi, bây giờ ông triệu phú. Ông có thể ngồi trong
một chiếc xe Rolls Royce lộng lẫy nếu ông muốn, nhưng
ông không thích vậy, chỉ thích dùng những xe cũ ông
mua lại. Kiếm được bao nhiêu, ông cho vào công việc
của ông hết bấy nhiêu. Ông bảo rằng làm được những
phim đẹp thích hơn là cóp nhặt cả triệu bạc.
Hồi trước Walt Disney ở Kansas, muốn thành
một nghệ sĩ cho nên có lần lại hãng Kansas City Star
xin việc. Ông giám đốc đó coi những bức vẽ của ông,
bảo ông không có tài, không thâu nhận ông, làm ông
thất vọng, đau đớn vô cùng.
Sau ông xin được việc vẽ hình cho các nhà thờ.
Tiền công ít quá, nên không mướn được phòng vẽ,
phải vẽ trong nhà chứa xe của cha. Hồi đó ông cho
vậy là cực, nhưng bây giờ ông nghĩ rằng nhờ làm việc
trong không khí hôi mùi dầu mỡ ở trong nhà chứa xe
đó mà ông nảy ra một ý đáng giá cả triệu bạc.
Việc xảy ra như vầy: Một hôm một chú chuột cao
hứng dạo chơi trên sàn. Ông ngừng vẽ, ngó nó, rồi vô
3. DỊCH GIẢ: NGUYỄN HIẾN LÊ | 123
∼ WALT DISNEY ∼
nhà lấy mấy miếng bánh mì vụn nuôi chú ta.
Dần dần quen thuộc, chú chuột dám leo lên bàn
vẽ của ông.
Sau đó ít lâu, ông ôm một chồng hoạt họa vẽ con
thỏ Owald trên giấy dầy, đem lại Hollywood để bán,
nhưng chẳng có ma nào mua cả, thành thử ông lại
thất nghiệp mà không đồng nào dính túi.
Một hôm, ông đang kiếm ý để vẽ thì sực nhớ đến
con chuột nó thường leo lên bàn vẽ của ông ở Kansas.
Tức thì ông vẽ ngay con chuột, và hôm đó con
chuột Mickey ra đời, sau thành kép hát nổi danh
nhất thế giới.
Mỗi tuần Walt Disney tới vườn Bách Thú để
nghiên cứu các loài vật và tiếng kêu của chúng vì
trong phim ông muốn cho những con vật đó kêu.
Bây giờ ông không còn vẽ cũng không đặt lời
và nhạc cho các phim của ông. Ông có một trăm ba
mươi bốn người giúp ông trong những chi tiết đó, để
ông rảnh óc tìm ý cho phim và khi ông tìm được một
ý nào, ông đem ra bàn với mười hai chuyên viên về
truyện phim.
4. 124 | DALLE CARNEGIE
∼ BỐN MƯƠI GƯƠNG THÀNH CÔNG ∼
Một hôm, cách đây mười bốn năm, ông đề nghị vẽ
một phim hoạt họa diễn một truyện trẻ em mà thân
mẫu ông đã kể cho ông nghe hồi nhỏ, tức chuyện Ba
con heo và con chó sói lớn.
Các cộng sự viên của ông lắc đầu, Ông bèn thôi ý
định, quên ý đó đi. Nhưng ông quên không được lại
đề nghị nhiều lần nữa, mà lần nào, các cộng sự viên
cũng lắc đầu.
Sau cùng họ nhượng bộ, bảo “Được, để làm thử
coi.” chứ không tin gì thành công.
Phải mất chín chục ngày mới làm xong phim về
chuột Mickey, nhưng phim ba con heo nhỏ thì họ cho
là không đáng tốn công như vậy làm gấp chỉ trong sáu
chục ngày là xong. Không ai tin rằng nó được hoan
nghênh. Vậy mà nó làm vang động thế giới, thực là
thành công kỳ dị. Từ những ruộng đồng bông vải ở
Georgia, cho tới những vườn trồng táo ở Devon, tới
đâu cũng thấy vang lên tiếng ca bài:”Ai thèm sợ con
Chó Sói lớn, dữ, con Chó Sói lớn, dữ, con Chó Sói
lớn, dữ?”.
Có rạp chiếu phim đó ông lời được sáu trăm ngàn
Anh kim nhưng Walt Disney nói chỉ lời được hai vạn
5. DỊCH GIẢ: NGUYỄN HIẾN LÊ | 125
∼ WALT DISNEY ∼
rưỡi thôi.
Những phim hoạt họa sống được lâu. Hiện nay
trong nhiều rạp còn chiếu con chuột Mickey vẽ từ
mười năm trước.
Walt Disney tin rằng hễ yêu công việc mình làm
thì tất thành công. Ông bảo không bao giờ ông chỉ
nghĩ tới việc kiếm tiền. Ông làm việc say mê lắm1
.
1 Sau ông quay nhiều phim về đời sống muôn màu sắc của cây cỏ, thú
vật...trong những phong cảnh hoang vu. Ông mới mất năm 1967. (Chú thích
của dịch giả).
