Kazak

2. Монгол улсад оршин суудаг түрэг угсааны томоохон ястан
нь казакууд /хасаг/ юм. Тэдний өвөг дээдэс нь МЭӨ 1 мянга
жилийн дундуураас одоогийн Дундад Ази, Казакстаны
нутагт оршиж байсан Сак хэмээх хүчирхэг аймаг
болох бөгөөд түүний бүрэлдэхүүнд Массагет, Дай, Каспий,
Исседон болон хожим Алан, Савромат зэрэг овог аймаг
оролцдог байжээ. Сак аймгийн хойчис нь түрэгийн өвөг
болох МЭӨ III зууны үеийн Усун, Канглы нар аж. Эд нар VIII
зууны цагт Түрэг улс мөхсний дараа X зуунхүртэл
Карлугийн улс, XI-XII зуунд Кимак, Кипчак, Караханидийн
улсын бүрэлдэхүүнд багтаж байгаад XIII зууны эхээр
Монголын эзэнт улсын харъяат болжээ.

3. Наурыз нь маш эртнээс
уламжлагдаж ирсэн баяр
билээ. “Наурыз” гэдэг үг анх
персийн сурвалж бичигт
манай эриний хоёрдугаар
зуунд бичигджээ. Харин энэ
баярыг тэмдэглэдэг явдал
дэлхийн олон орны ахуй, зан
заншилд манай цаг тооллын
өмнөх, барагцаалбал 648-330
оны үеэс орж иржээ.

4. Наурыз гэдэг Перси гаралтай vг бөгөөд нау-шинэ, рыз-
өдөр буюу шинэ өдөр гэсэн утгатай юм. Энэ утгаараа
Цагаан сартай ижил төстэй гэж ойлгож болно. Казах
хэлэнд “Наурыз” гэдэг vг олон тvмний баяр
цэнгэл, байгаль дэлхий өвлийн нойроос сэрж, өдөр
шөнө тэнцдэг өдөр хэмээх утга агуулдаг. Тус баярыг
Дундад Азийн
Казах, Киргиз, Туркмен, Тажик, Афганистан, Иран, мөн
Кавказын лалын шашинтай орнууд тэмдэглэн
өнгөрvvлдэг. Наурызын баярын өдөр айл болгон хоол
унд элбэг дэлбэг бэлтгэж, бие биедээ зочилж, идэж
ууж, дуулж хуурддаг.

5. 100-аад жилийн өмнө казахын ард түмэн Монголын бүрэн эрхтэй
иргэн болсон билээ. Тэр үеэс эхлэн төр, засаг Казахын ард
түмнийг онцгойлон анхаарч, газар нутаг олгож тусгай аймаг
байгуулж аж ахуй, соёлын томоохон нэгж болгон хөгжүүлсэн юм.
Түүний хамт тэдний ёс заншил, зан үйл, өв уламжлалыг хүндэлж
яс үндсээ цэврээр хадгалах бололцоог олгосон. Иймээс
Монголын казахууд нэр төр, яс үндэс, зан үйлээ сэвгүй цэврээр
хадгалж яваа үндэстэн юм.
Казахын ард түмэн Аксаклаа дээд зэргээр хүндэтгэнэ. Энэ үгийг
махчилж орчуулбал "цагаан сахал", утгачилбал "буянтай буурал"
гэсэн утгатай. Ер нь казак нөхөд өвөг дээдэс, настан буурлуудаа
ямар ч нөхцөл байдалд эрт цагаас өнөөг хүртэл ихэд хүндэтгэнэ.