1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΥΝΑΜΕΙΣ
3.7 Δφναμη και αλληλεπίδραςη
Παρατθρώντασ ζναν αγώνα κωπθλαςίασ
βλζπεισ τουσ κωπθλάτεσ να αςκοφν με τα
κουπιά δφναμθ ςτο νερό και να το ςπρώχνουν
προσ τα πίςω. Ποια δφναμη ςπρώχνει τη
βάρκα προσ τα μπροςτά;
Πριν από περίπου 300 χρόνια ο Νεφτωνασ διακιρυξε ότι ςτθ φφςθ υπάρχει ςυμμετρία
και ότι όλεσ οι δυνάμεισ πρζπει να κεωροφνται ωσ δυνάμεισ αλλθλεπίδραςθσ μεταξφ δυο
ςωμάτων.
Όταν ζνα ςώμα αςκεί δφναμη ς' ζνα άλλο ςώμα (δράςη), τότε και το δεφτερο
ςώμα αςκεί δφναμη ίςου μζτρου και αντίθετησ κατεφθυνςησ ςτο πρώτο
(αντίδραςη).
Σε κάθε δράςη αντιςτοιχεί πάντα μια αντίθετη αντίδραςη.

2. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΥΝΑΜΕΙΣ
3.7 Δφναμη και αλληλεπίδραςη
Στθ φφςθ ποτζ δεν εκδθλώνεται θ δράςθ χωρίσ
τθν αντίςτοιχθ αντίδραςθ.
Όταν ςτεκόμαςτε όρκιοι, αςκοφμε ςτο πάτωμα
κατακόρυφθ δφναμθ προσ τα κάτω και το πάτωμα
αςκεί πάνω μασ μια ίςθ δφναμθ με φορά προσ τα
πάνω.
Όταν βαδίηουμε, αςκοφμε με το πόδι μασ ςτο
πάτωμα μια επιπλζον οριηόντια δφναμθ προσ τα
πίςω. Το πάτωμα αςκεί ςτο πόδι μασ μια δφναμθ
(δφναμθ τριβισ) προσ τα εμπρόσ ίςου μζτρου.
Όταν κολυμπάμε, αλλθλεπιδροφμε με το νερό.
Σπρώχνουμε το νερό προσ τα πίςω και το νερό μασ
ςπρώχνει μπροςτά.

3. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΥΝΑΜΕΙΣ
3.7 Δφναμη και αλληλεπίδραςη
Δεν ζχει ςθμαςία ποια από τισ δυο δυνάμεισ
αποκαλοφμε δράςθ και ποια αντίδραςθ, αρκεί
να κυμόμαςτε πάντα ότι ςυνυπάρχουν. Αυτό
που είναι ςθμαντικό να κυμάςτε είναι ότι οι
δυο δυνάμεισ δράςη-αντίδραςη αςκοφνται
πάντοτε ςε δφο διαφορετικά ςώματα.
Εφαρμόηουμε τθ ςυνκικθ ιςορροπίασ για το μιλο:
θ ςυνιςταμζνθ δφναμθ που αςκείται ςτο μιλο
είναι μθδζν. Το βάροσ του μιλου (W)
εξιςορροπείται από τθν κάκετθ δφναμθ (FΝ) που το
τραπζηι αςκεί ςτο μιλο. Οι δυνάμεισ αυτζσ ζχουν
ίςα μζτρα και αντίκετεσ κατευκφνςεισ.

4. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΥΝΑΜΕΙΣ
3.7 Δφναμη και αλληλεπίδραςη
Ωςτόςο, δεν αποτελοφν ηεφγοσ
δράςθ-αντίδραςθ,
διότι
προζρχονται
από
τθν
αλλθλεπίδραςθ του μιλου με
δφο διαφορετικά ςώματα: Το
βάροσ είναι θ δφναμθ που θ
γθ αςκεί ςτο μιλο, ενώ τθν
κάκετθ δφναμθ τθν αςκεί το
τραπζηι ςτο μιλο.
Όταν δυο ςώματα αλλθλεπιδροφν, ςτο ζνα αςκείται θ δράςθ και
ςτο άλλο θ αντίδραςθ. Η δράςθ και θ αντίδραςθ είναι δυνάμεισ
που αςκοφνται πάντοτε ςε δφο διαφορετικά ςώματα.
Οι βαρυτικζσ δυνάμεισ ανάμεςα ςτο μιλο και τθ γθ, το W και το W' ζχουν ίςα
μζτρα και αντίκετεσ κατευκφνςεισ. Το βάροσ W προκαλεί τθν κίνθςθ του μιλου.
Γιατί η δφναμη που αςκεί το μήλο ςτη γη δεν προκαλεί την κίνηςη τησ γησ;

5. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΥΝΑΜΕΙΣ
3.7 Δφναμη και αλληλεπίδραςη
Η μάηα του μιλου είναι πολφ μικρότερθ από τθ μάηα
τθσ γθσ. Επομζνωσ, θ αδράνεια του μιλου είναι πολφ
μικρότερθ τθσ αδράνειασ τθσ γθσ.
Ζτςι, θ άςκθςθ δυνάμεων ίςου μζτρου προκαλεί πολφ
μεγαλφτερθ μεταβολι τθσ ταχφτθτασ του μιλου από
τθν αντίςτοιχθ τθσ γθσ.
Η μεταβολι τθσ ταχφτθτασ τθσ γθσ είναι τόςο πολφ
μικρι που δε γίνεται αντιλθπτι. Ζτςι, θ γθ παραμζνει
ακίνθτθ, ενώ το μιλο κινείται προσ αυτι.