2. Για πολλοφσ αιϊνεσ ιταν γνωςτι θ
ιδιότθτα του ιλεκτρου να ζλκει
ελαφρά αντικείμενα, αφοφ το
τρίψουμε ςε ζνα κομμάτι φφαςμα.
Τα θλεκτριςμζνα ςϊματα χωρίηονται
ςε δφο ομάδεσ.
Εκείνα που εμφανίηουν ςυμπεριφορά
όμοια με τθν θλεκτριςμζνθ ράβδο
γυαλιοφ
ονομάςτθκαν
κετικά
θλεκτριςμζνα,
και
εκείνα
που
εμφανίηουν ςυμπεριφορά όμοια με
τθν θλεκτριςμζνθ ράβδο εβονίτθ
ονομάςτθκαν αρνθτικά θλεκτριςμζνα.

3. Η κετικι και αρνθτικι θλζκτριςθ, αποδόκθκε ςτα κετικά και
αρνθτικά φορτία αντίςτοιχα.
Δφο κετικά ι δφο αρνθτικά φορτία ονομάηονται ομϊνυμα φορτία.
Ζνα κετικό και ζνα αρνθτικό θλεκτρικό φορτίο, ονομάηονται
ετερϊνυμα φορτία.
Οι δυνάμεισ που αναπτφςςονται μεταξφ φορτιςμζνων ςωμάτων
μπορεί να είναι ελκτικζσ ι απωςτικζσ.

4. Δομι τθσ φλθσ - Το θλεκτρόνιο
Το φορτίο του θλεκτρονίου είναι θ
μικρότερθ ποςότθτα αρνθτικοφ
θλεκτρικοφ
φορτίου
που
εμφανίηεται ελεφκερθ ςτθ φφςθ
Κάκε άτομο περιζχει ίςο αρικμό πρωτονίων και θλεκτρονίων γι’
αυτό και είναι θλεκτρικά ουδζτερο. Αν διαταραχκεί θ ιςορροπία
αυτι, τότε λζμε ότι «ηλεκτρίζεται».
Τα πρωτόνια και τα νετρόνια του πυρινα δεν είναι δυνατό να
μετακινθκοφν με απλζσ φυςικζσ μεκόδουσ αντίκετα τα
θλεκτρόνια, είναι δυνατό να μετακινθκοφν με απλζσ φυςικζσ
μεκόδουσ, π.χ. με τθν τριβι ενόσ ςϊματοσ με κάποιο άλλο ςϊμα.

5. Δομι τθσ φλθσ - Το θλεκτρόνιο
Το θλεκτροςκόπιο είναι όργανο
που
χρθςιμοποιείται
ςτα
εργαςτιρια για τθν ανίχνευςθ του
θλεκτρικοφ φορτίου.
Αποτελείται από μία μεταλλικι ράβδο, που ςτο πάνω άκρο τθσ οποίασ
είναι ςτερεωμζνο ζνα μεταλλικό ςφαιρίδιο.
Στο μζςο τθσ μεταλλικισ ράβδου υπάρχει ζνασ μεταλλικόσ δείκτθσ,
(ςυνικωσ φφλλο αλουμινίου).
Το ςφςτθμα βρίςκεται μζςα ςε μεταλλικό κουτί.
Όταν θ μεταλλικι ράβδοσ με το δείκτθ φορτιςκοφν, απωκοφνται λόγω
του ομόςθμου φορτίου τουσ. Όςο μεγαλφτερο είναι το θλεκτρικό
φορτίο τόςο μεγαλφτερθ είναι θ γωνία που ςχθματίηεται μεταξφ
ράβδου και δείκτθ.

6. Τρόποι θλζκτριςθσ
1. Με τριβι
Αν τρίψουμε μία ράβδο γυαλιοφ με ζνα
μεταξωτό φφαςμα, τότε θλεκτρόνια τθσ
ράβδου μεταφζρονται ςτο φφαςμα. Η
ράβδοσ ζχει αποκτιςει κετικό θλεκτρικό
φορτίο (ζλλειμα e-) , ενϊ το φφαςμα
αρνθτικό θλεκτρικό φορτίο (πλεόναςμα e-).
Αντίςτοιχα, τριβι ράβδου από εβονίτθ με
τρίχωμα γάτασ προκαλεί μετακίνθςθ
θλεκτρονίων από το τρίχωμα ςτον εβονίτθ.
Ζχουμε λοιπόν φόρτιςθ του εβονίτθ με
αρνθτικό φορτίο (πλεόναςμα θλεκτρονίων)
και φόρτιςθ του τριχϊματοσ με κετικό
φορτίο (ζλλειμμα θλεκτρονίων)

7. Τρόποι θλζκτριςθσ
Με επαγωγι

8. Τρόποι θλζκτριςθσ
Με επαφι
Αρνθτικά φορτιςμζνθ ράβδοσ εβονίτθ
ζρχεται ςε επαφι με το ςφαιρίδιο
αρχικά αφόρτιςτου θλεκτροςκοπίου και
ςτθ ςυνζχεια απομακρφνεται.
Παρατθροφμε ότι ο δείκτθσ αποκλίνει από τθν αρχικι
κατακόρυφθ κζςθ του. Αυτό ςυμβαίνει γιατί θλεκτρόνια από
τθ ράβδο του εβονίτθ μεταφζρονται ςτο θλεκτροςκόπιο
φορτίηοντάσ το αρνθτικά.
Βλζπουμε λοιπόν, ότι ζνα μζροσ του φορτίου τθσ ράβδου
μεταφζρκθκε ςτο θλεκτροςκόπιο κατά τθ διάρκεια τθσ
επαφισ.

9. Αγωγοί - Μονωτζσ - Ηλεκτρικό κφκλωμα
Τα ςϊματα που επιτρζπουν τθ
μετακίνθςθ φορτίου μζςα από τθ μάηα
τουσ λζγονται αγωγοί. Αγωγοί είναι τα
μζταλλα , οι θλεκτρολυτικοί αγωγοί, οι
θμιαγωγοί, οι υπεραγωγοί, τα ιονιςμζνα
αζρια, όπωσ και όλα τα ζμβια όντα.
Τα ςϊματα που δεν επιτρζπουν τθ μετακίνθςθ φορτίου μζςα
από τθ μάηα τουσ λζγονται μονωτζσ. Μονωτζσ είναι το ξφλο, το
γυαλί, το πλαςτικό, το χαρτί, το καουτςοφκ, τα κεραμικά, το
λάςτιχο κ.ά.

10. Αγωγοί - Μονωτζσ - Ηλεκτρικό κφκλωμα
Η αγωγιμότθτα των μετάλλων
οφείλεται
ςτα
ελεφκερα
θλεκτρόνια.

11. Αγωγοί - Μονωτζσ - Ηλεκτρικό κφκλωμα
Ηλεκτρικό κφκλωμα λζμε μία κλειςτι αγώγιμθ διαδρομι, από
τθν οποία διζρχεται το θλεκτρικό ρεφμα. Αποτελείται από μία
θλεκτρικι πθγι, ζνα διακόπτθ Δ, ζνα αμπερόμετρο και ζνα
λαμπτιρα Λ, είναι ζνα απλό θλεκτρικό κφκλωμα.

13. Ο Νόμοσ του Coulomb

14. Ο Νόμοσ του Coulomb
«Κάθε ςημειακό ηλεκτρικό φορτίο αςκεί δφναμη ςε κάθε άλλο
ςημειακό ηλεκτρικό φορτίο. Το μζτρο τησ δφναμησ είναι
ανάλογο του γινομζνου των φορτίων που αλληλεπιδροφν και
αντίςτροφα ανάλογο με το τετράγωνο τησ μεταξφ τουσ
απόςταςησ.»

15. Ο Νόμοσ του Coulomb
Η δφναμθ Coulomb ζχει:
Μζτρο: Υπολογίηεται από τθ ςχζςθ.
Διεφκυνςθ: Τθ διεφκυνςθ τθσ ευκείασ που ενώνει τα δφο
ςθμειακά φορτία, που είναι και φορζασ τθσ.
Φορά: Οι δυνάμεισ Coulomb είναι ελκτικζσ για ετερϊνυμα
και απωςτικζσ για ομϊνυμα θλεκτρικά φορτία.
Σθμείο εφαρμογισ: Τα ςθμειακά φορτία q1 και q2.
Η μονάδα μζτρθςθσ του θλεκτρικοφ φορτίου ςτο S.I. είναι το 1C (1 Coulomb).

16. Ο Νόμοσ του Coulomb
Η ςτακερά k ονομάηεται θλεκτρικι
ςτακερά και εξαρτάται από το
ςφςτθμα μονάδων και το μζςο ςτο
οποίο βρίςκονται τα θλεκτρικά
φορτία.
Όταν τα θλεκτρικά φορτία που
αλλθλεπιδροφν βρίςκονται ςτο κενό
και κατά προςζγγιςθ ςτον αζρα, θ
ςτακερά k δίνεται από τθ ςχζςθ:

17. Ο Νόμοσ του Coulomb
Ο νόμοσ του Coulomb ακολουκεί
τον νόμο του αντιςτρόφου
τετραγϊνου, όπωσ και ο νόμοσ τθσ
παγκόςμιασ ζλξθσ δθλαδι