SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  11
 Андре Мари
Ампер (фр. André-Marie
Ampère, 1775 оны 1
сарын 20 - 1836 оны 6
сарын 10) нь цахилгаан
соронзонг анх нээсэн.
 Тогтмол соронзон ба гүйдэлтэй
дамжуулагч нь орчин тойрондоо
үйлчлэл үзүүлдэг ба үүнийг соронзон
орон гэнэ. Соронзон орон нь бодитой
оршин байдаг материйн хэлбэр юм.
Соронзон орныг шугамаар дүрсэлдэг.
 Соронз нь төмөр, никель, кобальт зэргийг өөртөө татдаг
Соронз 2 туйлтай. Луужингийн соронзны хойд чигийг
заадаг туйлыг хойд туйл гэж нэрлээд N үсгээр тэмдэглэж
гол төлөв улаан өнгөөр, өмнөд чигийг заадаг туйлыг өмнөд
туйл гээд S үсгээр тэмдэглээд хөх өнгөөр буддаг.
 Луужин нь соронзон төмөр ялтсан бүхий гэртэй, зүг
чигийг заагч хэрэгсэл юм.
 Соронзыг хэлбэр дүрсээс хамааруулаад шулуун соронз,
тах соронз, дугуй соронз, соронзон зүү гэх мэт төрөлд
хуваадаг.
 Биесийн хооронд үйлчлэл илэрч байгаа орон зайг
физикт орон гэнэ. Соронзон харилцан үйлчлэл илэрч
байгаа орон зайг соронзон орон гэнэ. Соронзлогдсон биес
соронзон орноор дамжин харилцан үйлчлэлцэнэ.
Соронзны орчимд соронзон орон байна. Соронзон орон
соронзны туйл орчим хүчтэй, дунд хавьд сул байна.Орныг
шугамаар дүрслэн зурж болдог. Ийм шугамыг соронзон
орны шугам гэдэг.
 Соронзон орон нь хойд туйл (N)-аас
өмнөд туйл (S)-руугаа чиглэдэг.
 Эсрэг туйлууд таталцаж, ижил туйлууд
түлхэлцэнэ.
 N=>S
 S<=>S
 N<=>N
 Соронзонг хуглахад хэсэг тус бүр нь
хойт ба өмнөд туйлтай болдог. Ганц
туйлтай соронзон гэж байддаггүй.
Харин хоѐр туйлт соронзон буюу
соронзон диполь үргэлж байна.
 Гүйдэлтэй дамжуулагчийн эргэн
тойронд соронзон орон үүсдэг.
 Баруун гарын дүрмээр гүйдлийн чиг
болон соронзон орны чигиййг
тодорхойлдог.
 Шургын бариулыг соронзон орны
шугамын чигт эргүүлэхэд шураг
давших чиглэлд гүйдэл чиглэдэг.
Эсрэгээр шургын бариулыг гүйдлийн
чигт эргүүлэхэд эргүүлэхэд шургийн
давших чиглэлийн дагуу соронзон орон
чиглэдэг. Гүйдлийн хүрээ ба соронзон
орны шугам хоѐр бие биенээ бөгжилсөн
гархи хэлбэртэй байдаг.
Соронзон

Contenu connexe

Tendances

конденсатор
конденсаторконденсатор
конденсаторbolor_chin
 
ажил чадал энерги
ажил чадал энергиажил чадал энерги
ажил чадал энергиbulgaa gs
 
цуваа холболт
цуваа холболтцуваа холболт
цуваа холболтEnkh Gvnj
 
дэлхийн дотоод бүтэц 1
дэлхийн дотоод бүтэц 1дэлхийн дотоод бүтэц 1
дэлхийн дотоод бүтэц 1Baterdene Solongo
 
энергийн хувирал
энергийн хувиралэнергийн хувирал
энергийн хувиралulziihappy_0130
 
монгол ардын зүйр цэцэн үгс
монгол ардын зүйр цэцэн үгсмонгол ардын зүйр цэцэн үгс
монгол ардын зүйр цэцэн үгсeuuganaa
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгsubdaa
 
физик 9 жишиг даалгавар
физик  9 жишиг даалгаварфизик  9 жишиг даалгавар
физик 9 жишиг даалгаварtuya9994
 
ардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолуудардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолуудNergui Oyunchinmeg
 

Tendances (20)

Amperiin huuli
Amperiin huuliAmperiin huuli
Amperiin huuli
 
Tsahilgaan 8
Tsahilgaan 8Tsahilgaan 8
Tsahilgaan 8
 
конденсатор
конденсаторконденсатор
конденсатор
 
Молекул кинетик онол
Молекул кинетик онолМолекул кинетик онол
Молекул кинетик онол
 
ажил чадал энерги
ажил чадал энергиажил чадал энерги
ажил чадал энерги
 
цуваа холболт
цуваа холболтцуваа холболт
цуваа холболт
 
соронзон 8р анги
соронзон  8р ангисоронзон  8р анги
соронзон 8р анги
 
Lekts8
Lekts8Lekts8
Lekts8
 
Физик ном 2010
Физик ном 2010Физик ном 2010
Физик ном 2010
 
Tsho lekts 1
Tsho lekts  1Tsho lekts  1
Tsho lekts 1
 
дэлхийн дотоод бүтэц 1
дэлхийн дотоод бүтэц 1дэлхийн дотоод бүтэц 1
дэлхийн дотоод бүтэц 1
 
энергийн хувирал
энергийн хувиралэнергийн хувирал
энергийн хувирал
 
PhHS12
PhHS12PhHS12
PhHS12
 
бодисын соронзон-шинж-чанар-1
бодисын соронзон-шинж-чанар-1бодисын соронзон-шинж-чанар-1
бодисын соронзон-шинж-чанар-1
 
лабугайн нулимс
лабугайн нулимслабугайн нулимс
лабугайн нулимс
 
монгол ардын зүйр цэцэн үгс
монгол ардын зүйр цэцэн үгсмонгол ардын зүйр цэцэн үгс
монгол ардын зүйр цэцэн үгс
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэг
 
физик 9 жишиг даалгавар
физик  9 жишиг даалгаварфизик  9 жишиг даалгавар
физик 9 жишиг даалгавар
 
знө
знөзнө
знө
 
ардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолуудардчиллын хэлбэр ба онолууд
ардчиллын хэлбэр ба онолууд
 

En vedette

En vedette (15)

соронзон%20хичээл.odp 1
соронзон%20хичээл.odp 1соронзон%20хичээл.odp 1
соронзон%20хичээл.odp 1
 
соронзон
соронзонсоронзон
соронзон
 
ХӨВСГӨЛ ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ЭРДМИЙН ДАЛАЙ” ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
ХӨВСГӨЛ ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ЭРДМИЙН ДАЛАЙ” ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬХӨВСГӨЛ ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ЭРДМИЙН ДАЛАЙ” ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
ХӨВСГӨЛ ҮНДЭСНИЙ ЛАБОРАТОРИ “ЭРДМИЙН ДАЛАЙ” ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
 
Tsaxilgaan coronzon dolgoin
Tsaxilgaan coronzon dolgoinTsaxilgaan coronzon dolgoin
Tsaxilgaan coronzon dolgoin
 
Buleg
BulegBuleg
Buleg
 
электроник хичээл
электроник хичээлэлектроник хичээл
электроник хичээл
 
7
77
7
 
P ii lekts-2 b-s-l hvvl
P ii lekts-2 b-s-l hvvlP ii lekts-2 b-s-l hvvl
P ii lekts-2 b-s-l hvvl
 
Ph lekts-3
Ph lekts-3Ph lekts-3
Ph lekts-3
 
физик
физикфизик
физик
 
Hs teacher 201203_mon (30%)
Hs teacher 201203_mon (30%)Hs teacher 201203_mon (30%)
Hs teacher 201203_mon (30%)
 
Tusliin taniltsuulga
Tusliin taniltsuulgaTusliin taniltsuulga
Tusliin taniltsuulga
 
P ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oronP ii lekts-1 soronzon oron
P ii lekts-1 soronzon oron
 
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi цахилгаан.Ariunaa. 8r angi
цахилгаан.Ariunaa. 8r angi
 
цахилгаан
цахилгаанцахилгаан
цахилгаан
 

Similaire à Соронзон

луужин
луужин луужин
луужин margad1
 
атомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэцатомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэцonjoo_od
 
атом ба атомын бүтэц
атом ба атомын бүтэцатом ба атомын бүтэц
атом ба атомын бүтэцmunkhzul_0804
 
Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3jagaa7120
 
Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3jagaa7120
 
Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1jagaa7120
 

Similaire à Соронзон (10)

соронзон
соронзонсоронзон
соронзон
 
луужин
луужин луужин
луужин
 
атомын бүтэц
атомын бүтэцатомын бүтэц
атомын бүтэц
 
атомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэцатомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэц
 
Lekts 12
Lekts 12Lekts 12
Lekts 12
 
туйлын туяа
туйлын туяатуйлын туяа
туйлын туяа
 
атом ба атомын бүтэц
атом ба атомын бүтэцатом ба атомын бүтэц
атом ба атомын бүтэц
 
Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3
 
Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3Electron baigulamj 3
Electron baigulamj 3
 
Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1
 

Plus de Bilguun Ochirbat

Үүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ой
Үүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ойҮүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ой
Үүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ойBilguun Ochirbat
 
Бүх ертөнцийн таталцлийн хууль
Бүх ертөнцийн таталцлийн хуульБүх ертөнцийн таталцлийн хууль
Бүх ертөнцийн таталцлийн хуульBilguun Ochirbat
 
Эсийн бодисын солилцоо
Эсийн бодисын солилцооЭсийн бодисын солилцоо
Эсийн бодисын солилцооBilguun Ochirbat
 
Угсаатан ба хэл
Угсаатан ба хэлУгсаатан ба хэл
Угсаатан ба хэлBilguun Ochirbat
 
Цөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөл
Цөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөлЦөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөл
Цөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөлBilguun Ochirbat
 

Plus de Bilguun Ochirbat (8)

Реализм
РеализмРеализм
Реализм
 
Үүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ой
Үүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ойҮүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ой
Үүлэн тооцоолол, RAID, Хийсвэр санах ой
 
Оюуны өмч
Оюуны өмчОюуны өмч
Оюуны өмч
 
Бүх ертөнцийн таталцлийн хууль
Бүх ертөнцийн таталцлийн хуульБүх ертөнцийн таталцлийн хууль
Бүх ертөнцийн таталцлийн хууль
 
Веб технологи
Веб технологиВеб технологи
Веб технологи
 
Эсийн бодисын солилцоо
Эсийн бодисын солилцооЭсийн бодисын солилцоо
Эсийн бодисын солилцоо
 
Угсаатан ба хэл
Угсаатан ба хэлУгсаатан ба хэл
Угсаатан ба хэл
 
Цөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөл
Цөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөлЦөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөл
Цөмийн зэвсэг, түүх, хор хөнөөл
 

Соронзон

  • 1.
  • 2.  Андре Мари Ампер (фр. André-Marie Ampère, 1775 оны 1 сарын 20 - 1836 оны 6 сарын 10) нь цахилгаан соронзонг анх нээсэн.
  • 3.  Тогтмол соронзон ба гүйдэлтэй дамжуулагч нь орчин тойрондоо үйлчлэл үзүүлдэг ба үүнийг соронзон орон гэнэ. Соронзон орон нь бодитой оршин байдаг материйн хэлбэр юм. Соронзон орныг шугамаар дүрсэлдэг.
  • 4.  Соронз нь төмөр, никель, кобальт зэргийг өөртөө татдаг Соронз 2 туйлтай. Луужингийн соронзны хойд чигийг заадаг туйлыг хойд туйл гэж нэрлээд N үсгээр тэмдэглэж гол төлөв улаан өнгөөр, өмнөд чигийг заадаг туйлыг өмнөд туйл гээд S үсгээр тэмдэглээд хөх өнгөөр буддаг.  Луужин нь соронзон төмөр ялтсан бүхий гэртэй, зүг чигийг заагч хэрэгсэл юм.  Соронзыг хэлбэр дүрсээс хамааруулаад шулуун соронз, тах соронз, дугуй соронз, соронзон зүү гэх мэт төрөлд хуваадаг.  Биесийн хооронд үйлчлэл илэрч байгаа орон зайг физикт орон гэнэ. Соронзон харилцан үйлчлэл илэрч байгаа орон зайг соронзон орон гэнэ. Соронзлогдсон биес соронзон орноор дамжин харилцан үйлчлэлцэнэ. Соронзны орчимд соронзон орон байна. Соронзон орон соронзны туйл орчим хүчтэй, дунд хавьд сул байна.Орныг шугамаар дүрслэн зурж болдог. Ийм шугамыг соронзон орны шугам гэдэг.
  • 5.
  • 6.  Соронзон орон нь хойд туйл (N)-аас өмнөд туйл (S)-руугаа чиглэдэг.
  • 7.  Эсрэг туйлууд таталцаж, ижил туйлууд түлхэлцэнэ.  N=>S  S<=>S  N<=>N
  • 8.  Соронзонг хуглахад хэсэг тус бүр нь хойт ба өмнөд туйлтай болдог. Ганц туйлтай соронзон гэж байддаггүй. Харин хоѐр туйлт соронзон буюу соронзон диполь үргэлж байна.
  • 9.  Гүйдэлтэй дамжуулагчийн эргэн тойронд соронзон орон үүсдэг.  Баруун гарын дүрмээр гүйдлийн чиг болон соронзон орны чигиййг тодорхойлдог.
  • 10.  Шургын бариулыг соронзон орны шугамын чигт эргүүлэхэд шураг давших чиглэлд гүйдэл чиглэдэг. Эсрэгээр шургын бариулыг гүйдлийн чигт эргүүлэхэд эргүүлэхэд шургийн давших чиглэлийн дагуу соронзон орон чиглэдэг. Гүйдлийн хүрээ ба соронзон орны шугам хоѐр бие биенээ бөгжилсөн гархи хэлбэртэй байдаг.