1. NHẬN XÉT
(Của cơ quan thực tập)
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
Thủ trưởng đơn vị
(Kí tên, đóng dấu)
2. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
NHẬN XÉT
(Của giảng viên hướng dẫn)
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
i
3. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
LỜI CẢM ƠN
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
ii
4. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
LỜI MỞ ĐẦU
Ngày nay, đất nước Việt Nam đang có những bước chuyển mình lớn,
chúng ta đang trên con đường hội nhập với nền kinh tế lớn mạnh của thế giới,
vị trí của Việt Nam trên trường quốc tế ngày dần được khẳng định. Chính là
nhờ chủ trương hội nhập kinh tế của chính phủ đã khuyến khích và tạo điều
kiện cho các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất - kinh doanh nhưng cũng đặt ra
nhiều thách thức , khó khăn khi các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển
theo quy luật vận hành của nền kinh tế đầy khó khăn ấy đòi hỏi các doanh
nghiệp phải năng động về mọi mặt , biết tận dụng các biện pháp kinh tế một
cách linh hoạt khéo léo và hiệu quả để vượt qua. Vậy làm thế nào để đạt được
hiệu quả cao luôn là vấn đề đặt ra cho các nhà kinh tế ? Cũng như các doanh
nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực khác, lĩnh vực xây dựng cũng không
ngoại lệ. Có thể nói, hiện nay nhu cầu về các sản phảm xây dựng là một trong
những nhu cầu vô cùng cần thiết. Vì thế, sự phát triển và gia tăng các công ty
xây dựng là hệ quả tất yếu. Các doanh nghiệp muốn tồn tại , phát triển thì
phải thực hiện hạch toán kinh doanh và chịu trách nhiệm về mọi hoạt động
sản xuất kinh doanh của mình, trong đó: hạch toán kế toán là một bộ phận cấu
thành quan trọng của hệ thống công cụ quản lý về kinh tế và tài chính của
doanh nghiệp.
Trong các doanh nghiệp hiện nay thì nguyên vật liệu là một yếu tố
không thể thiếu được đặc biệt là ngành xây dựng _ trong quá trình thi công ,
nguyên vật liệu ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và độ an toàn của các
công trình mà giá trị nguyên vật liệu thường chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi
phí. Do đó, cần thực hiện tốt việc quản lý và kế toán nguyên vật liệu giúp
cho doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm từ đó tăng doanh
thu và lợi nhuận cho công ty.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc kế toán nguyên vật liệu trong
các doanh nghiệp xây dựng hiện nay, cùng với những kiến thức thu nhận
được qua quá trình đào tạo của nhà trường và những kiến thức thực tế có được
i
5. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
trong quá trình thực tập tại Công Ty TNHH Xây Dựng&Vận Tải Hồng
Sơn, em đã cố gắng nghiên cứu lý luận kết hợp với thực tế tổ chức công tác
kế toán nguyên vật liệu .Và được sự giúp đỡ tận tình của cô giáo PGS.TS và
các anh chị trong phòng kế toán tại công ty, em xin chọn đề tài: Tổ Chức
Công Tác Nguyên,Vật Liệu Tại Công Ty TNHH Xây Dựng &Vận Tải Hồng
Sơn làm chuyên đề cuối khóa của mình.
Nội dung khái quát của bài chuyên đề bao gồm 3 phần:
Chương 1: Lý luận chung về kế toán nguyên liệu, vật liệu trong doanh
nghiệp.
Chương 2: Thực trạng tổ chức công tác kế toán nguyên, vật liệu tại Công Ty
TNHH Xây Dựng&Vận Tải Hồng Sơn
Chương 3: Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kế toán nguyên, vật
liệu tại Công Ty TNHH Xây Dựng&Vận Tải Hồng Sơn
ii
Hà nội, tháng 10 năm 2014
Sinh viên
Nguyễn Thị Thu Thủy
6. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
MỤC LỤC
2.1.3.2. Đặc điểm sản xuất kinh do anh c ủa công ty ......................................................... 30
2.1.2.3. Quy trình công nghệ sản xuất s ản phẩm của công ty.......................................... 31
2.1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán tại Công Ty TNHH Xây Dựng&Vận Tải
Hồng Sơn: ............................................................................................................................... 32
2.1.4.1. Đặc điểm tổ chức bộ má y kế toán tại công ty: ..................................................... 32
2.1.4.2. Đặc điểm tổ chức sổ kế toán: ................................................................................. 34
2.2. Thực trạng tổ chức công tác kế toán nguyên, vật liệu tại Công Ty TNHH Xây
Dựng&Vận Tải Hồng Sơn: .................................................................................................. 37
2.2.1. Đặc điểm nguyê n vật liệu tại Công ty: ..................................................................... 37
2.2.2. Yêu cầu quản lý nguyên, vật liệu c ủa Cô ng ty: ...................................................... 38
2.2.3. Phân lo ại và đánh giá nguyên vật liệu thực tế tại Cô ng ty .................................... 39
2.2.3.1. Phân lo ại nguyê n vật liệu ....................................................................................... 39
2.2.3.2. Xác định trị giá vố n thực tế NVL .......................................................................... 42
3.1.1. Về mặt ưu điểm ........................................................................................................... 67
3.1.2 Một số hạn c hế trong kế toán nguyê n, vật liệu tại công ty ..................................... 68
3.2. Một số ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện kế toán nguyên, vật liệu tại Công Ty
TNHH Xây Dựng&Vận Tải Hồng Sơn: ............................................................................. 70
KẾT LUẬN ............................................................................................................................ 76
iii
7. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
CHƯƠNG 1:
LÍ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN NGUYÊN LIỆU, VẬT LIỆU
TRONG DOANH NGHIỆP.
1.1. LÍ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN NGUYÊN, VẬT LIỆU
1.1.1. Khái niệm của nguyên, vật liệu
Nguyên liệu, vật liệu trong doanh nghiệp là những đối tượng lao động mua
ngoài hoặc tự chế biến; được thể hiện dưới dạng vật hóa, chỉ tham gia vào
một chu kỳ sản xuất, kinh doanh nhất định và toàn bộ giá trị vật liệu được
chuyển hết một lần vào chi phí kinh doanh. Trong quá trình tham gia vào hoạt
động sản xuất, dưới tác động của lao động; nguyên, vật liệu bị tiêu hao toàn
bộ hoặc bị thay đổi hình thái vật chất ban đầu.
1.1.2. Đặc điểm và vai trò của nguyên vật liệu trong doanh nghiệp
Do các đơn vị xây dựng cơ bản mang những nét đặc trưng riêng của
ngành xây dựng ,đó là thi công và đảm nhiệm những công trình dân dụng và
công nghiệp có quy mô lớn, kết cấu phức tạp và thời gian xây dựng lâu dài,
khối lượng thi công hầu hết làm ngoài trời; vì vậy, quá trinh sản xuất vô cùng
phức tạp. Sản phẩm sản xuất của công ty là những bất động sản có giá trị lớn,
chúng không được trao đổi trực tiếp trên thị trường như các sản phẩm hàng
hóa khác mà nó chỉ có được khi hợp đồng xây dựng được ký kết. Sản phẩm
sau khi hoàn thành được bàn giao cho đơn vị sử dụng . Chất lượng của sản
phẩm không được khẳng định ngay mà phải trải qua một thời gian nhất định
mới biết được chất lượng. Vì thế nguyên, vật liệu trong các doanh nghiệp xây
lắp có một số đặc điểm riêng là:
- Nguyên, vật liệu được biểu hiện dưới dạng vật hóa, có tính chất lý, hóa
riêng biệt. Nguyên vật liệu sử dụng thường có giá trị lớn, chủng loại
khá nhiều, tuy nhiên không phong phú như trong các doanh nghiệp
sản xuất sản phẩm.
1
8. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
- Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng sử dụng những
loại vật liệu có tính chất vật lý bền, chắc, ít bị hư hỏng qua thời gian.
Phải trải qua một thời gian rất lâu thì vật liệu mới giảm chất lưọng. Vật
liệu thường có khối lượng và kích thước lớn và qua quá trình chế biến,
không còn giữ y nguyên tính chất và hình dạng ban đầu như: xi măng,
sắt, thép, gạch, ngói,…
Trong các doanh nghiệp xây lắp, nguyên liệu, vật liệu chiếm tỷ trọng rất
1
lớn và đóng vai trò rất quan trọng.
Nguyên vật liệu là yếu tố chính trong các yếu tố cấu thành nên thực thể
của sản phẩm. Trong quá trình tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh,
nguyên, vật liệu tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm. Về
mặt hiện vật, nó không còn giữ được hình thái ban đầu; còn về mặt giá trị, nó
chuyển dịch toàn bộ vào chi phí kinh doanh của doanh nghiệp.
1.1.3. Nhiệm vụ của kế toán nguyên vật liệu
Xuất phát từ yêu cầu quản lý nguyên vật liệu, kế toán với vai trò là công
cụ quản lý có các nhiệm vụ sau:
- Phân loại nguyên vật liệu theo tình hình tổ chức thực tế của doanh
nghiệp và lập danh điểm nguyên vật liệu đảm bảo tính thống nhất giữa các bộ
phận kinh doanh.
- Tổ chức hạch toán ban đầu, tổ chức lập và luân chuyển chứng từ
hoạch toán nguyên vật liệu trong doanh nghiệp.
- Ghi chép phản ánh đầy đủ, kịp thời số hiện có và tình hình biến động
của nguyên vật liệu theo cả hiện vật và giá trị. Tính toán đúng đắn trị giá thực
tế của nguyên vật liệu nhập, xuất kho.
- Kiểm tra tình hình thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch về thu mua nguyên
vật liệu, kế hoạch sử dụng nguyên vật liệu cho sản xuất.
- Tổ chức hệ thống sổ kế toán tổng hợp và chi tiết về nguyên vật liệu
9. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
- Lựa chọn phương pháp kế toán nguyên vật liệu cụ thể, phù hợp với
điều kiện cụ thể của doanh nghiệp từ đó xác định phương pháp hạch toán và
ghi sổ kế toán.
- Xác định các báo cáo quản trị nguyên vật liệu theo yêu cầu thông tin
quản lý, tổ chức lập và phân tích các báo cáo này. Đồng thời cung cấp thông
tin cho việc lập báo cáo tài chính và phân tích kết quả kinh doanh.
2
1.1.4. Phân loại nguyên vật liệu
Phân loại nguyên, vật liệu là việc sắp xếp các loại vật tư thành từng
nhóm, từng vật tư theo những tiêu thức nhất định phục vụ cho yêu cầu quản
lý.
Trong các doanh nghiệp xây lắp, việc phân loại nguyên, vật liệu cũng
được thực hiện như các doanh nghiệp sản xuất. Để có thể quản lý chặt chẽ và
thuận tiện cho việc tổ chức hạch toán nguyên, vật liệu tới từng loại, từng thứ
phục vụ cho nhu cầu quản lý doanh nghiệp, nguyên vật liệu được chia thành
những loại sau:
* Căn cứ vào yêu cầu quản lý, nguyên liệu, vật liệu bao gồm:
- Nguyên liệu, vật liệu chính: Đặc điểm chủ yếu của nguyên liệu, vật liệu
chính là khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh sẽ cấu thành nên thực
thể sản phẩm; toàn bộ giá trị vủa nguyên vật liệu được chuyển vào giá trị sản
phẩm mới.
Ví dụ như: xi măng,gạch, đá , cát … trong các doanh nghiệp xây dựng
- Vật liệu phụ: Là các loại vật liệu được sử dụng trong sản xuất hoặc thi
công để tăng chất lượng sản phẩm, hoàn chỉnh sản phẩm hoặc phục vụ cho
công việc quản lý sản xuất, bao gói sản phẩm… Các loại vật liệu này không
cấu thành nên thực thể sản phẩm.
- Nhiên liệu: Là những thứ có tác dụng cung cấp nhiệt lượng trong quá trình
sản xuất kinh doanh, phục vụ cho công nghệ sản xuất, phương tiện vận tải,
công tác quản lý… Nhiên liệu có thể tồn tại ở thể lỏng, thể rắn hay thể khí.
10. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Trong các doanh nghiệp xây lắp, nhiên liệu chiếm tỷ trọng khá lớn, đó là
các loại chất đốt, năng lượng để chạy các máy thi công, phương tiện vận tải
như: xăng, dầu diezen,…
- Phụ tùng thay thế: là những vật tư dể thay thế ,sửa chữa máy móc, thiết
3
bị ,phương tiện vận tải,…
- Vật liệu và thiết bị xây dựng cơ bản: Là những nguyên vật liệu được sử
dụng cho công việc xây dựng cơ bản. Đối với thiết bị xây dựng cơ bản bao
gồm cả thiết bị cần lắp và thiết bị không cần lắp, công cụ, khí cụ và vật kết
cấu dùng để lắp đặt cho công trình xây dựng cơ bản.
- Vật liệu khác: Là các loại vật liệu không được xếp vào các loại trên.
Các loại vật liệu này do quá trình sản xuất loại ra như các loại phế liệu, vật
liệu thu hồi do thanh lý tài sản cố định…
Đói với doanh nghiệp xây dựng thì đó là những sản phẩm, phế liệu thu hồi
được trong quá trình thi công nếu như: sắt, thép vụn,…
* Căn cứ vào nguồn gốc, nguyên liệu, vật liệu được chia thành:
- Nguyên liệu, vật liệu mua ngoài;
- Nguyên liệu, vật liệu tự chế biến, gia công;
* Căn cứ vào mục đích và nơi sử dụng, nguyên liệu,vật liệu được chia thành:
- Nguyên liệu, vật liệu trực tiếp dựng cho sản xuất kinh doanh;
- Nguyên liệu, vật liệu dựng cho công tác quản lý;
- Nguyên liệu, vật liệu dùng cho các mục đích khác;
Việc phân loại giúp cho kế toán phản ánh tình hình hiện có và sự biến
động của các loại vật liệu đó trong quá trình sản xuất kinh doanh. Đồng thời
giúp doanh nghiệp biết được nội dung kinh tế và vai trò, chức năng của từng
loại vật liệu. Từ đó đề ra các phương pháp và biện pháp quản lý và sử dụng
vật liệu có hiệu quả nhất. Để đảm bảo tiến hành chặt chẽ và hoạt động được
diễn ra thường xuyên, liên tục không bị gián đoạn thì các loại nguyên liệu, vật
liệu cần được phân loại tỉ mỉ hơn theo tính năng lý, hóa, quy cách, phẩm chất
11. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
của vật liệu. Do đó, trong các doanh nghiệp cần phải giả định sổ danh mục
điểm cho các loại nguyên liệu, vật liệu để việc quản lý thuận tiện và dễ dàng
hơn. Sổ danh mục điểm nguyên vật liệu được sử dụng thống nhất trong phạm
vi toàn doanh nghiệp nhằm đảm bảo cho các bộ phận, đơn vị sử dụng không
bị nhầm lẫn.
4
1.1.5. Đánh giá nguyên vật liệu
Đánh giá nguyên, vật liệu là việc sử dụng thước đo tiền tệ để xác định
giá trị nhưng theo nguyên tắc nhất định nhằm đảm bảo yêu cầu chân thực,
thống nhất.
Xác đinh trị giá nguyên vật liệu là một công tác quan trọng trong việc tổ
chức hạch toán nguyên vật liệu, là việc dùng thước đo tiền tệ để biểu hiện giá
trị của nguyên vật liệu theo những nguyên tắc nhất định.
Nguyên tắc đánh giá nguyên vật liệu:
Các loại nguyen vật liệu thuộc hàng tồn kho của doanh nghiệp, do đó về
nguyên tắc đánh giá nguyên vật liệu cũng phải tuân thủ nguyên tắc đánh giá
hàng tồn kho.
1.1.5.1. Trị giá vốn thực tế nguyên vật liệu nhập kho
Trị giá vốn thực tế của nguyên vật liệu nhập kho tuân thủ theo nguyên
tắc giá phí. Nguyên vật liệu nhập kho trong kỳ của doanh nghiệp bao gồm rất
nhiều nguồn nhập khác nhau. Tuỳ theo từng nguồn nhập mà giá trị thực tế của
vật liệu nhập kho được xác định khác nhau
+Đối với nguyên vật liệu mua ngoài:
Trị giá vốn
thực tế của
NVL mua
ngoài
=
Giá mua
ghi trên
hoá đơn
+
Chi phí
mua
thực tế
+
Các khoản thuế
không được
hoàn lại
-
CKTM,
Giảm giá
hàng mua
Trong đó:
12. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
– Chi phí mua thực tế bao gồm chi phí vận chuyển, bốc xếp,bảo quản, chi
phí phân loại, bảo hiểm, công tác phí của cán bộ mua hàng, chi phí của bộ
phận mua hàng độc lập và khoản hao hụt tự nhiên trong định mức thuộc qua
trình mua nguyên vật liệu.
– Các khoản thuế không được hoàn lại: như thuế nhập khẩu, thuế GTGT
(nếudoanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp), ...
+Đối với nguyênvật liệu thuê ngoài gia công chế biến:
5
Trị giá vốn thực
tế của NVL
thuê ngoài gia
công chế biến
=
Giá thực tế
của NVL xuất
thuê ngoài gia
công chế biến
+
Chi phí
thuê ngoài
gia công chế
biến
+
Chi phí
vận chuyển
(nếu có)
+Đối với nguyên vật liệu tự chế:
Trị giá vốn thực tế
của NVL tự chế
=
Giá thực tế của
NVL xuất
Chế biến
+
Chi phí
chế biến
+Đối với nguyên vật liệu được cấp
Trị giá vốn thực tế
của NVL được cấp
=
Giá theo
biên bản giao nhận
+ Đối với nguyên vật liệu được biếu tặng, viện trợ
Trị giá vốn thực tế của NVL
được biếu tặng, viện trợ
=
Giá thị trường
tại thời điểm nhận
1.1.5.2. Phương pháp tính trị giá nguyên vật liệu xuất kho
13. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Việc lựa chọn phương pháp tính trị giá nguyên vật liệu xuất kho phải căn
cứ vào đặc điểm của từng doanh nghiệp về số lượng danh điểm, số lần nhập
xuất nguyên vật liệu, trình độ của nhân viên kế toán, thủ kho, điều kiện nhà
kho của doanh nghiệp. Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 02 - Hàng tồn
kho, tính trị giá nguyên vật liệu xuất kho được thực hiện theo các phương
pháp sau đây:
- Phương pháp tính theo giá đích danh;
- Phương pháp nhập trước xuất trước;
- Phương pháp nhập sau xuất trước.
6
- Phương pháp bình quân;
+Phương pháp tính theo giá đích danh:
Theo phương pháp này, doanh nghiệp phải quản lý nguyên vật liệu theo
từng lô hàng. Khi xuất lô hàng nào thì lấy giá thực tế của lô hàng đó. Phương
pháp này thường được áp dụng cho những doanh nghiệp có ít loại mặt hàng
hoặc mặt hàng ổn định và nhận diện được.
Ưu điểm: Phương pháp này xác định được chính xác trị giá nguyên vật
liệu xuất làm cho chi phí hiện tại phù hợp với doanh thu hiện tại.
Nhược điểm: Trong trường hợp đơn vị có nhiều loại nguyên vật liệu, nhập
xuất thường xuyên thì khó theo dõi và công việc của kế toán chi tiết vật liệu
sẽ rất phức tạp.
+Phương pháp nhập trước – xuất trước:
Theo phương pháp này, giả định rằng số nguyên vật liệu nào nhập trướcthì
xuất trước, và lấy giá thực tế của lần đó là giá của nguyên vật liệu xuất kho.
Nói cách khác, cơ sở của phương pháp này là giá thực tế của nguyên vật liệu
xuất kho sử dụng trước và do vậy, giá trị vật liệu tồn kho cuối kỳ sẽ là giá
thực tế của số nguyên vật liệu nhập sau cùng.
Phương pháp này chỉ thích hợp với điều kiện giá cả ổn định.
+Phương pháp nhập sau – xuất trước:
14. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Khác với phương pháp nhập trước – xuất trước, phương pháp này lại giả
định những nguyên vật liệu nhập kho sau cùng sẽ được xuất trước tiên, xuất
hết số nhập sau mới đến số nhập trước, lấy đơn giá xuất bằng đơn giá nhập.
Do đó, trị giá nguyên vật liệu tồn kho cuối kỳ sẽ tính theo đơn giá của những
lần nhập đầu tiên.
Trong điều kiện lạm phát, áp dụng phương pháp nhập sau – xuất trước sẽ
7
đảm bảo nguyên tắc thận trọng.
+Phương pháp bình quân
Theo phương pháp này, trị giá xuất kho của nguyên vật liệu bằng số lượng
nguyên vật liệu xuất kho nhân với đơn giá bình quân.
Đơn giá bình quân có thể xác định theo 1 trong các phương pháp sau:
15. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
8
+ Bình quân cả kỳ dự trữ:
Đơn giá BQ Trị giá NVL tồn đầu kỳ + Trị giá NVL nhập trong kỳ
cả kỳ dự trữ Số lượng NVL tồn đầu kỳ + Số lượng NVL nhập trong kỳ
Phương pháp này thích hợp với những doanh nghiệp có ít danh điểm
nguyên vật liệu nhưng số lần nhập, xuất của mỗi danh điểm nhiều.
Ưu điểm: Đơn giản, dễ làm, giảm nhẹ được việc hạch toán chi tiết
nguyên vật liệu, không phụ thuộc vào số lần nhập xuất của từng danh điểm
vật tư.
Nhược điểm: Dồn công việc tính giá nguyên vật liệu xuất kho vào cuối kỳ
hạch toán nên ảnh hưởng đến tiến độ của các khâu kế toán khác.
+ Bình quânliên hoàn ( bình quân sau mỗi lần nhập):
Theo phương pháp này, sau mỗi lần nhập NVL, kế toán tính đơn giá b ình
quân sau đó căn cứ vào đơn giá bình quân và lượng NVL xuất để tính giá
NVL xuất.
Trị giá NVL tồn Trị giá NVL
Đơn giá BQ trước lần nhập n + nhập lần n
liên hoàn Số lượng NVL tồn Số lượng NVL
trước lần nhập n + nhập lần n
Phương pháp này nên áp dụng ở những doanh nghiệp có ít danh điểm vật
tư và số lần nhập của mỗi loại không nhiều.
Ưu điểm: Phương pháp này cho giá NVL xuất kho chính xác nhất, phản
ánh kịp thời sự biến động giá cả, công việc tính giá được tiến hành đều đặn.
Nhược điểm: Công việc tính toán nhiều và phức tạp, chỉ thích hợp với
những doanh nghiệp sử dụng kế toán máy
16. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
+Ngoài ra, theo QĐ15 các doanh nghiệp còn có thể á p dụng phương pháp:
giá hạch toán
Giá hạch toán nguyên vật liệu là giá thành kế hoạch của một loại giá ổn
định trong kỳ. Khi áp dụng phương pháp này, khi xuất kho vật liệu trong kỳ
kế toán sẽ ghi sổ theo giá hạch toán và cuối kỳ sẽ điều chỉnh giá hạch toán
sang giá thực tế theo công thức:
Giá trị thực tế của Trị giá hạch toán của NVL
NVL xuất trong kỳ = xuất kho trong kỳ Hệ số giá NVL
9
Trong đó:
Hệ số giá NVL =
Trị giá thực tế của Trị giá thực tế của
NVL tồn đầu kỳ + NVL nhập trong kỳ
Trị giá hạch toán của Trị giá hạch toán của
NVL tồn đầu kỳ + NVL nhập trong kỳ
Phương pháp giá hạch toán thực chất là phương pháp b ình quân cả kỳ dự
trữ, tuy nhiên khi áp dụng phương pháp này thì có ưu điểm hơn đó là việc ghi
sổ kế toán chi tiết nguyên vật liệu khá dễ làm, đơn giản, phản ánh được kịp
thời tình hình biến động nguyên vật liệu tăng giảm trong kỳ nhưng độ chính
xác chưa cao và còn mang tính bình quân.
1.2. KẾ TOÁN CHI TIẾT NGUYÊN LIỆU, VẬT LIỆU
1.2.1. Chứng từ kế toán sử dụng
Mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong quá trình sản xuất – kinh doanh
của một doanh nghiệp có liên quan đến việc nhập xuất NVL đều phải lập
chứng từ kế toán một cách kịp thời và đầy đủ, chính xác theo đúng chế độ ghi
chép ban đầu về nguyên vật liệu được nhà nước ban hành. Nó là cơ sở để tiến
hành ghi chép trên thẻ kho và trên sổ kế toán để kiểm tra, giám sát tình hình
biến động và số hiện có của từng thứ, từng loại nguyên liệu, vật liệu. Thực
17. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
hiện quản lý có hiệu quả nguyên, vật liệu phục vụ kịp thời cho nhu cầu sản
xuất theo chế độ chứng từ kế toán quy định ban hành theo quyết định 15/QĐ-
BTC Ngày 20 tháng 03 năm 2006 của Bộ Trưởng Bộ Tài Chính về việc ban
hành chế độ kế toán doanh nghiệp và các văn bản, chứng từ kế toán về vật
liệu bao gồm:
Phiếu nhập kho (Mẫu 01 – VT)
Phiếu xuất kho (Mẫu 02 – VT)
Biên bản kiểm nghiệm vật tư, sản phẩm (Mẫu 03 – VT)
Phiếu báo vật tư còn lại cuối kỳ (Mẫu 04 – VT)
Biên bản kiểm kê vật tư, sản phẩm, hàng hóa (Mẫu 05 – VT)
Bảng kê mua hàng (Mẫu 06 – VT)
Bảng phân bổ vật liệu, CCDC (Mẫu 07 – VT)
Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ (Mẫu 03PXK – 3LL)
Hóa đơn GTGT (Mẫu 01GTKT – 3LL)
Ngoài các chứng từ mang tính bắt buộc sử dụng thống nhất theo qui định
của Nhà nước, trong các doanh nghiệp còn sử dụng các chứng từ kế toán
hướng dẫn như: Phiếu nhập xuất vật tư theo hạn mức, Biên bản kiểm nghiệm
vật tư (Mẫu 05 – VT), Phiếu báo vật tư còn lại cuối kỳ (Mẫu 04 – VT) và các
chứng từ kế toán tùy thuộc vào tình hình cụ thể của từng doanh nghiệp hoặc
các lĩnh vực hoạt động, thành phần kinh tế, hình thức sở hữu khác nhau.
Đối với các chứng từ kế toán thống nhất bắt buộc phải lập kịp thời và đầy
đủ theo đúng quy định về mẫu biểu, nội dung, phương pháp lập, người lập
chứng từ phải chịu trách nhiệm về tính hợp lý, hợp pháp của các chứng từ về
các nghiệp vụ kinh tế tàichính phát sinh.
Mọi chứng từ kế toán về nguyên, vật liệu phải được tổ chức luân chuyển
theo trình tự thời gian hợp lý, do kế toán trưởng quy định phục vụ cho việc
phản ánh, ghi chép tổng hợp số liệu kịp thời của các bộ phậnliên quan.
10
18. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
1.2.2. Phương pháp kế toán chi tiết nguyên liệu, vật liệu
Việc quản lý nhập, xuất, tồn kho hàng ngày được thực hiện chủ yếu ở bộ
phận kho và phòng kế toán của doanh nghiệp. Thủ kho và kế toán nguyên, vật
liệu tiến hành hạch toán kịp thời,chính xác tình hình nhập, xuất, tồn kho
nguyên liệu, vật liệu, hàng hóa theo thứ tự nhằm quản lý chặt chẽ vật liệu theo
chức năng riêng của mình.chính vì vậy giữa kho và phòng kế toán có sự phối
hợp chặt chẽ với nhau để sử dụng các chứng từ kế toán trong việc ghi chép
vào thẻ kho của thủ kho và việc ghi chép số liệu vào các sổ kế toán chi tiết
của kế toán, đồng thời tránh được sự trùng lặp không cần thiết.
Sựliên hệ phối hợp với nhau trong việc ghi chép của thủ kho và kế toán
nguyên, vật liệu như trên đó hình thành nên phương pháp hạch toán chi tiết
vật liệu giữa kho và phòng kế toán. Kế toán chi tiết nguyên vật liệu cũng như
công cụ, dụng cụ nhỏ (gọi tắt là vật tư) đòi hỏi phản ánh cả về giá trị, số
lượng, chất lượng từng thứ (từng danh điểm) vật tư theo từng kho và từng
người phụ trách vật chất. Trong thực tế hiện nay có ba phương pháp kế toán
chi tiết vật tư sau: Phương pháp mở thẻ song song, phương pháp số dư,
phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển.
11
1.2.2.1. Phương pháp thẻ song song
Phương pháp thẻ song song là phương pháp kế toán chi tiết vật tư mà ở
kho vật tư và ở bộ phận kế toán vật tư (thuộc phòng kế toán) đều sử dụng thẻ.
Ở kho sử dụng thẻ kho, còn ở bộ phận kế toán vật tư sử dụng thẻ kế toán chi
tiết vật tư. Vì thế phương pháp này được gọi là phương pháp thẻ song song.
Công việc cụ thể ở từng bộ phận như sau:
- Ở Kho: Thủ kho dùng thẻ kho để phản ánh tình hình nhập, xuất, tồn vật tư
về mặt số lượng. Mỗi chứng từ ghi một dòng vào thẻ kho. Thẻ được mở cho
từng danh điểm vật tư.
- Ở Phòng kế toán: Phòng kế toán mở thẻ kế toán chi tiết theo từng danh
điểm vật tư tương ứng với thẻ kho. Thẻ này có nội dung tương tự thẻ kho, chỉ
khác là theo dõi cả về mặt giá trị. Hàng ngày hoặc định kỳ, khi nhận được các
19. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
chứng từ nhập, xuất, tồnkho do thủ kho chuyển tới, nhân viên kế toán vật tư
phải kiểm tra, đối chiếu và ghi đơn giá hạch toán vào thẻ kho và tính ra số
tiền. Sau đó, lần lượt ghi các nghiệp vụ nhập, xuất vào các thẻ kế toán chi tiết
vật tư có liên quan.
Cuối tháng, tiến hành đối chiếu số liệu hạch toán chi tiết ở phòng kế toán
với số liệu hạch toán nghiệp vụ ở nơi bảo quản. Sau đó, kế toán lập b ảng chi
tiết số phát sinh của tài khoản 152 để đối chiếu số liệu hạch toán chi tiết với
số liệu kế toán tổng hợp trên tài khoản tổng hợp.
Sơ đồ 1.1: Kế toán chi tiết nguyên vật liệu theo phương pháp ghi thẻ song song
Thẻ kho
12
Ghichú :
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu hàng ngày
Đối chiếu cuối tháng
Phiếu xuất kho
Sổ kế toán tổng hợp
Phiếu nhập kho
Sổ kế toán chi tiết
Bảng kê Nhập – xuất – tồn
20. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Phương pháp có ưu điểm, nhược điểm và phạm vi áp dụng như sau:
+ Ưu điểm: Ghi chép đơn giản, dễ kiểm tra, đối chiếu.
+ Nhược điểm: Việc ghi chép giữa thủ kho và phòng kế toán còn trùng
lặp về chỉ tiêu số lượng. Ngoài ra, việc kiểm tra, đối chiếu chủ yếu tiến hành
vào cuối tháng do vậy hạn chế năng lực kiểm tra của kế toán.
+ Phạm vi áp dụng: Áp dụng phù hợp đối với những doanh nghiệp có ít
chủng loại vật tư, tình hình nhập, xuất ít, không thường xuyên và trình độ
chuyên môn của cán bộ kế toán còn hạn chế.
1.2.2.2. Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển
Theo phương pháp nàythì việc kế toán chi tiết ở các bộ phận được thực
13
hiện như sau:
- Tại kho: Thủ kho ghi thẻ kho theo dõi tình hình hiện có và sự biến động của
từng thứ vật tư theo chỉ tiêu số lượng và giá trị.
- Tại phòng kế toán: Kế toán không tiến hành mở thẻ chi tiết mà mở sổ đối
chiếu luân chuyển để phản ánh tình trạng biến động chung của từng thứ
nguyên vật liệu trong kỳ theo 2chỉ tiêu giá trị và số lượng. Sổ này được mở
cho từng kho dùng cho cả năm nhưng mỗi tháng chỉ vào sổ một lần vào cuối
tháng. Để có số liệu ghi vào sổ đối chiếu luân chuyển kế toán phải lập các
bảng kê nhập, bảng kê xuất trên cơ sở các chứng từ về nhập, xuất nguyên vật
liệu định kỳ thủ kho gửi lên. Cuối tháng, tiến hành đối chiếu số liệu trên thẻ
kho với số liệu trên sổ đối chiếu luân chuyển (đối chiếu về chỉ tiêu số lượng) .
21. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Sơ đồ1.2: Kế toán chi tiết nguyên vật liệu theo phương pháp ghi sổ đối
chiếu luân chuyển
Thẻ kho
Sổ đối chiếu luân chuyển
Sổ kế toán tổng hợp
14
Phiếu nhập kho
Bảng kê nhập
Ghichú:
Ghi hàng ngày:
Ghi cuối tháng:
Đối chiếu cuối tháng:
Phiếu xuất kho
Bảng kê xuất
Phương pháp này có ưu điểm, nhược điểm và phạm vi áp dụng:
+ Ưu điểm: Khối lượng ghi chép được giảm bớt do chỉ phải ghi sổ một lần
vào cuối tháng.
+ Nhược điểm: Việc ghi sổ vẫn còn trùng lặp giữa thủ kho và phòng kế toán
về cả chỉ tiêu số lượng lẫn giá trị, việc kiểm tra đối chiếu giữa thủ kho và kế toán
vẫn chỉ tiến hành vào cuối tháng nên hạn chế công tác kiểm tra trong quản lý.
22. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
+ Phạm vi áp dụng: Thích hợp áp dụng trong các doanh nghiệp sản xuất có
chủng loại nguyên vật liệu không nhiều lắm, tình hình nhập, xuất diễn ra
thường xuyên không bố trí kế toán chi tiết nguyên vật liệu do đó không có
điều kiện ghi chép tình hình nhập, xuất trong ngày.
15
1.2.2.3. Phương pháp số dư
Phương pháp số dư còn gọi là phương pháp nhiệm vụ - kế toán. Nội dung
của phương pháp này là sự kết hợp chặt chẽ kế toán chi tiết vật tư tồn kho với
hạch toán nghiệp vụ ở nơi bảo quản.
- Ở kho: Thủ kho vẫn dùng thẻ kho để hạch toán nguyên, vật liệu theo chỉ
tiêu số lượng. Cuối tháng căn cứ vào sổ số dư trên thẻ của từng thứ nguyên
vật liệuthì thủ kho ghi vào sổ số dư theo cột số dư số lượng và chuyển về
phòng kế toán. Sổ số dư được mở ra theo từng kho.
- Ở phòng kế toán: không cần mở thẻ chi tiết cho từng loại, từng thứ nguyên
vật liệu mà chỉ mở bảng kê lũy kế nhập, bảng kê lũy kế xuất phản ánh trị giá
hạch toán của hàng nhập, xuất, tồn kho theo nhóm nguyên vật liệu ở từng
kho. Cuối tháng, căn cứ vào bảng kê lũy kế nhập, bảng kê lũy kế xuất lập
bảng tổng hợp nhập, xuất, tồn theo chỉ tiêu giá trị, chi tiết từng nhóm với số
liệu hạch toán nghiệp vụ ở kho hàng.
Định kỳ (3, 5, 6, 7, 10, 15 ngày) tùy theo quy định của kế toán trưởng, kế
toán vật liệu phải kiểm tra việc ghi chép nghiệp vụ trên các thẻ kho của thủ
kho và thu nhận chứng từ và khi nhận được chứng từ, kế toán kiểm tra tính
giá theo từng chứng từ (giá hạch toán) tổng cộng số tiền và ghi vào cột số tiền
trên phiếu giao nhận chứng từ (lập riêng cho chứng từ nhập và chứng từ xuất).
Đồng thời ghi số tiền vừa tính được của từng nhóm nguyên vật liệu vào bảng
lũy kế nhập, xuất, tồn kho vật liệu. Bảng này được mở cho từng kho, mỗi kho
một bảng, được ghi trên cơ sở các phiếu giao nhận chứng từ.
Cuối tháng, sau khi kiểm tra lần cuối cùng, kế toán kê số dư nguyên vật
liệu hiện còn cả về số lượng và trị giá hạch toán vào bảng số dư để đối chiếu
với sổ chi tiết của kế toán.
23. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Sơ đồ1.3: Kế toán chi tiết nguyên vật liệu theo phương pháp ghi sổ số dư
Thẻ kho
Sổ số dư
Bảng kê N – X - T
16
Phiếu nhập kho
Phiếu giao nhận
chứng từ nhập
Bảng luỹ kế
nhập
Ghichú:
Ghi hàng ngày:
Ghi cuối tháng:
Đối chiếu luân chuyển:
Phương pháp này có ưu, nhược điểm và phạm vi áp dụng:
Phiếu xuất kho
Phiếu giao nhận
chứng từ xuất
Bảng luỹ kế
xuất
+ Ưu điểm: Tránh được hiện tượng ghi chép trùng lặp giữa thủ kho và kế
toán, giảm bớt việc ghi chép kế toán, công việc được dàn đều trong kỳ do vậy
không bị dồn lại vào cuối tháng.
+ Nhược điểm: Do kế toán chỉ theo dõi về mặt giá trị nên muốn biết số hiện
có và tình hình tăng giảm của từng thứ nguyên vật liệu về mặt hiện vật gặp
nhiều khó khăn. Hơn nữa khi có những sai lệch số liệu xảy ra thì việc tìm ra
nguyên nhân là tương đối khó.
24. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
+ Phạm vi áp dụng: Thích hợp cho các doanh nghiệp có nhiều chủng loại
nguyên vật liệu, tình hình nhập xuất diễn ra thường xuyên và với một điều
kiện bắt buộc là các doanh nghiệp phải sử dụng giá hạch toán để ghi sổ , kế
toán đó xây dựng hệ thống sổ danh mục điểm nguyên, vật liệu và đòi hỏi trình
độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ kế toán vững vàng.
1.3. KẾ TOÁN TỔNG HỢP NGUYÊN, VẬT LIỆU
Nguyên liệu, vật liệu là tài sản lưu động, thuộc nhóm hàng tồn kho của
doanh nghiệp nên việc mở các tài khoản tổng hợp phải ghi chép vào sổ kế
toán và xác định được giá trị hàng tồn kho, giá trị hàng hóa bán ra hay xuất
dùng tùy thuộc vào việc doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương
pháp nào. Có hai phương pháp kế toán hàng tồn kho đó là phương pháp kê
khai thường xuyên và phương pháp kiểm kê định kỳ. Tuy nhiên, trong các
doanh nghiệp xây lắp chỉ áp dụng kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê
khai thường xuyên (KKTX).
Phương pháp KKTX là phương pháp ghi chép, phản ánh thường xuyên,
liên tục và có hệ thống tình hình nhập, xuất, tồn kho các loại nguyên liệu, vật
liệu, công cụ, dụng cụ, sản phẩm, hàng hóa trên các tài khoản và sổ tổng hợp
trên cơ sở các chứng từ nhập, xuất.
Phương pháp này có ưu, nhược điểm:
+ Ưu điểm: Phương pháp có độ chính xác cao, cung cấp thông tin về hàng
17
tồn kho một cách kịp thời, cập nhật.
+ Nhược điểm: Đối với những doanh nghiệp có nhiều chủng loại vật tư,
hàng hóa có giá trị thấp, thường xuyên xuất dùng, xuất bán sử dụng phương
pháp KKTX sẽ rất tốn công sức.
1.3.1. Kế toán tổng hợp vật liệu theo phương pháp kê khai thường xuyên
+Đặc điểm
Phương pháp kê khai thường xuyên là phương pháp kế toán phải tổ chức
ghi chép một cách thường xuyên liên tục các nghiệp vụ nhập kho, xuất kho,
tồn kho của nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ, sản phẩm, hàng hóa trên
25. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
các tài khoản kế toán hàng tồn kho (TK 151, 152 153, 156, 157).
Trị giá vốn thực tế của nguyên vật liệu xuất kho được tính căn cứ trực
tiếp vào các chứng từ xuất kho theo 1 trong 4 phương pháp: Phương pháp tính
theo giá đích danh; phương pháp bình quân gia quyền; phương pháp nhập
trước, xuất trước; phương pháp nhập sau, xuất trước.
Giá thực tế xuất = Số lượng xuất + Đơn giá tính cho hàng xuất
Cuối kỳ kế toán đối chiếu số liệu kiểm kê thực tế vật tư hàng hóa tồn kho
với số liệu vật tư hàng hóa tồn kho trên sổ kế toán.
18
+ Tài khoản kế toán sử dụng:
- Tài khoản 152: " Nguyên liệu, vật liệu". Tài khoản này phản ánh giá trị hiện
có và tình hình biến động của nguyên liệu, vật liệu theo giá gốc`. Tài khoản
có thể mở thành các chi tiết để kế toán chi tiết theo từng loại, từng nhóm, từng
thứ nguyên, vật liệu tuỳ thuộc vào yêu cầu quản lý của đơn vị.
Chi tiết tài khoản 152: " Nguyên liệu, vật liệu " :
+Tài khoản 1521: " Nguyên liệu, vật liệuchính "
+Tài khoản 1522: " Vật liệu phụ "
+Tài khoản 1523: " Nhiên liệu "
+Tài khoản 1524: " Phụ tùng thay thế "
+Tài khoản 1525: " Vật liệu và thiết bị XDCB "
+Tài khoản 1528: " Vật liệu khác "
+Phương pháp kế toán nhập vật tư chủ yếu :
Nguyên liệu , vật liệu trong các doanh nghiệp được nhập kho từ rất nhiều
nguồn khác nhau như :
- Do mua ngoài
- Do tự chế, thuê ngoài gia công chế biến
- Do nhận góp vốn liên doanh
26. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
19
- Do được quyên tặng …
Dù trong trường hợp nào thì doanh nghiệp phải thực hiện đầy đủ các thủ
tục kiểm nhận nhập kho, lập các chứng từ theo đúng qui định căn cứ vào các
chứng từ nhập hoá đơn GTGT ( hóa đơn bán hàng ) và các chứng từ liên quan
khác. Kế toán phản ánh trị giá vốn thực tế của vật tư, hàng hoá vào các tài
khoản, sổ kế toán tổng hợp có liên quan. Cuối tháng tiến hành tổng hợp số
liệu kiểm tra đối chiếu với số liệu của kế toán chi tiết.
Tuỳ theo từng nguồn nhập kế toán hạch toán như sau:
Sơ đồ 1.4Phương pháp kế toán tổng hợp nhập xuất nguyên, vật liệu theo
phương pháp kê khai thường xuyên khái quát theo sau
27. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
20
111, 112, 151, 331 …
Nhập kho NVL
mua ngoài
Thuế GTGT(nếu có)
133
Chi phí thu mua, bốc xếp, vận
chuyển NVL mua ngoài
154
Nhập kho NVL thuê ngoài gia công, chế biến
xong hoặc nhập kho NVL tự chế
333 (3333, 3332)
Thuế nhập khẩu, thuế TTĐB của
NVL nhập khẩu phải nộp NSNN
333 (33312)
Thuế GTGT NVL nhập khẩu phải nộp
NSNN (nếu không được khấu trừ)
411
Được cấp hoặc nhậm vốn góp
Liên doanh, liên kết bằng NVL
621, 623, 627, 641,
642, 241, …
NVL xuất dùng trong kỳ nhưng không
sử dụng hết nhập lại kho
222, 223
Thu hồi vốn góp vào công ty liên kết, cơ sở
đồng kiểm soát bằng NVL
338 (3381)
NVL phát hiện thừa khi kiểm kê chờ xử lý
152
621, 623, 627, 641,
642, 241…
Xuất kho NVL dựng cho SXKD,
XDCB hoặc sửa chữa lớn TSCĐ
NVL xuất thuê ngoài
gia công chế biến
154
111, 112, 331…
133
(nếu có)
Giảm giá NVL mua vào,
trả lại NVL cho người bán,
chiết khấu thương mại
Nguyên vật liệu xuất bán
trong kỳ
632
NVL xuất dùng cho SXKD
phải phân bổ dần
142, 242
Xuất góp vồn LD, đầu tư cty liên kết
811 711,3387
222, 223
NVL phát hiện thiếu khi kiểm kê
thuộc hao hụt trong định mức
632
138 (1381)
NVL phát hiện thiếu khi kiểm kê
chờ xử lý
28. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
1.3.2. Kế toán tổng hợp nguyên vật liệu theo phương pháp kiểm kê định kỳ
Đây là phương pháp không phản ánh thường xuyên,liên tục tình hình nhập,
xuất nguyên vật liệu ở TK 152. TK này chỉ phản ánh trị giá nguyên, vật liệu
tồn kho đầu kỳ và cuối kỳ.Việc nhập xuất được phản ánh vào tài khoản 611-
mua hàng , cuối kỳ căn cứ vào kiểm kê vật tư và xác định được giá trị vật tư
xuất dùng trong kỳ .
21
Trị giá vốn
thực tế NVL
xuất kho
=
Trị giá vốn thực
tế NVL tồn
đầu kỳ
+
Trị giá vốn
thực tế NVL
nhập trong kỳ
-
Trị giá vốn
thực tế
NVL
tồn cuối kỳ
Tài khoản sử dụng: TK 611- mua hàng . Tài khoản này dùng để phản ánh trị
giá nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ hàng hóa mua vào nhập kho hoặc đang
sử dụng trong kỳ .
TK 611 – Mua hàng không có số dư cuối kỳ và gồm 2 TK cấp 2:
- TK 6111: Mua nguyên liệu, vật liệu
- TK 6112: Mua hàng hóa
Ngoài ra, kế toán còn sử dụng các tài khoản khác trong quá trình hạch toán
biến động nguyên vật liệu như TK 111, TK 112, Tk 331…
29. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Sơ đồ 1.5: Phương pháp kế toán tổng hợp nhập xuất nguyên, vật liệu
theo phương pháp kiểm kê định kỳ(tính thuế GTGT theo pp trực tiếp) khái
quát theo sơ đồ sau:
TK 331, 111, 112, 141… TK611 TK621
Vật liệu tăng do mua ngoài Xuất vật liệu để chế tạo
( theo tổng giá thanh toán ) sản phẩm
TK151 TK627, 641,
22
642
Hàng đi đường kỳ trước về Xuất vật liệu cho các nhu cầu
nhập kho khác ở phân xưởng, xuất phục vụ
bán hàng, quản lý PX, XDCB
Tk 141, 222, 128….
Vật liệu tăng do các nguyên
nhân khác
30. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
sơ đồ 1.6:Phương pháp kế toán tổng hợp nhập xuất nguyên, vật liệu theo phương pháp
kiểm kê định kỳ(tính thuế GTGT theo pp khấu trừ) khái quát theo sơ đồ sau
TK 151, 152 TK 611 TK 151, 152
Giá trị vật liệu tồn đầu kỳ, chưa Giá trị nguyên vật liệu tồn
sử dụng đầu kỳ cuối kỳ
TK 111, 112, 331 TK 111, 112, 331
Giá trị vật liệu mua vào trong kỳ Các khoản chiết khấu, giảm giá
23
được hưởng và trị giá
hàng trả lại
TK 331 TK 3331
Thuế VAT được Thuế VAT
khấu trừ không được khấu trừ
TK411 TK 138, 334
Nhận cấp phát, tặng thưởng vốn Vật liệu thiếu hụt, mất mát cá
nhân phải bồi thường
TK 412 TK 1381
Đánh giá tăng vật liệu Vật liệu thiếu chưa rõ nguyên
nhân, chờ xử lý
TK 642
Số thiếu hụt trong định mức
TK 621
K/c giá trị vật liệu xuất dựng
trực tiếp cho sản xuất
TK627,641,642
K/c giá trị vật liệu xuất dựng
32. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
1.4. CÁC HINH THỨC SỔ KẾ TOÁN SỬ DỤNG TRONG KẾ TOÁN
NGUYÊN LIỆU, VẬT LIỆU
Theo quyết định số 15/2006/QĐ-BTC, mỗi doanh nghiệp căn cứ vào quy
mô và đặc điểm hoạt động, yêu cầu quản lý và trình độ của cán bộ kế toán,
điều kiện trang bị kỹ thuật tính toán để lựa chọn một hình thức sổ kế toán phự
hợp trong 4 hình thức sổ kế toán sau:
25
- Hình thức kế toán Nhật ký - sổ cái
- Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ
- Hình thức kế toán Nhật ký chung
- Hình thức kế toán Nhật ký - chứng từ
- Hình thức kế toán máy
1.4.1. Hình thức kế toán Nhật ký – Sổ cái:
- Đặc trưng cơ bản: Các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh được kết
hợp ghi chép theo trình tự thời gian và nội dung kinh tế trên cùng một quyển
sổ kế toán duy nhất là sổ Nhật ký – Sổ cái với căn cứ ghi sổ là các chứng từ
kế toán hoặc bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại.
- Hình thức Nhật ký - Sổ Cái bao gồm các loại sổ: Nhật ký – Sổ Cái; Các
sổ và thẻ kế toán chi tiết nguyên liệu, vật liệu.
1.4.2. Hình thức kế toán chứng từ ghi sổ:
- Đặc trưng cơ bản: Căn cứ trực tiếp để ghi sổ kế toán tổng hợp là “Chứng
từ ghi sổ”. Việc ghi sổ kế toán tổng hợp bao gồm: Ghi theo trình tự thời gian
trên sổ Đăng ký chứng từ ghi sổ và ghi theo nội dung kinh tế trên Sổ cái.
- Hình thức kế toán chứng từ ghi sổ bao gồm các loại sổ sách sau: Chứng
từ ghi sổ; Sổ đăng kí chứng từ ghi sổ; Sổ cái; Các sổ, thẻ kế toán chi tiết.
33. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
1.4.3. Hình thức kế toán Nhật Ký Chung:
- Đặc trưng cơ bản của hình thức nhật ký chung là tất cả các nghiệp vụ
kinh tế phát sinh đều phải được ghi vào Sổ nhật ký mà trọng tâm là Sổ Nhật
Ký chung theo trình tự thời gian. Sau đó lấy số liệu trên các sổ nhật ký để ghi
Sổ Cái theo từng nghiệp vụ phát sinh.
- Hình thức kế toán Nhật ký chung gồm các loại sổ: Sổ Nhật ký chung; Sổ
nhật ký đặc biệt; Sổ Cái; Các sổ, thẻ kế toán chi tiết.
1.4.4. Hình thức kế toán nhật ký - chứng từ:
- Đặc trưng cơ bản của hình thức nhật ký chứng từ là tập hợp và hệ thống
hóa các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo bên Có của các TK kết hợp với việc
phân tích các nghiệp vụ kinh tế đó theo TK đối ứng Nợ. Việc ghi chép theo
trình tự thời gian và hệ thống hóa theo nội dung kinh tế. Kết hợp rộng rói hạch
toán tổng hợp và hạch toán chi tiết trên cùng một sổ kế toán và trong cùng một
sổ kế toán và trong một quá trình ghi chép.
- Hình thức Nhật ký – Chứng từ bao gồm các loại sổ: Nhật ký chứng từ;
26
Bảng kê; Sổ Cái; Sổ hoặc thẻ chi tiết.
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
NGUYÊN LIỆU, VẬT LIỆU TẠI CÔNG TY TNHH XÂY DỰNG &
VẬN TẢI HỒNG SƠN
2.1.1.Quá trình hình thành và phát triển cuả công ty
Công Ty TNHH Xây Dựng &Vận Tải Hồng Sơn là một đơn vị hạch toán
kinh tế độc lập, tự chủ về tài chính, có tư cách pháp nhân và chịu sự quản lý
của phá p luật Việt Nam.
- Tên giao dịch: Hồ Sơn Construction inverstment consultant joint
stock company.
34. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
- Trụ sở chinh đặt tại: Số 27- Hàng Bồ- Q.Hoàn Kiếm - Tp.Hà Nội.
- Điện thoại: 0438.404 278 Fax: 0438.212036
- Giấy phép đăng ký kinh doanh số: 0102562015 của Sở kế hoạch và
27
đầu tư thành phố Hà Nội.
- Mã số thuế: 0102562015.
- loại hình doanh nghiệp : công ty cổ phần
Hiện nay ngành nghề kinh doanh chính của công ty là
- Xây dựng các công trình dân dụng , công nghiệp
- Tư vấn các công trình xây dựng dân dụng , công nghiêp
Ngoài ra còn có các nghành nghề như :
- Xây dựng các công giao thông, thủy lợi
- Tư vấn quản lý dự án trong các lĩnh vực kinh tế_xã hội, khoa học
công nghệ, môi trường
- Giám sát thi công xây dựng công trình dân dụng , cấp thoát nước
- Lắp đặt đường dây và xây dựng trạm điện đến 35kV
- San lấp mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật công nghiệp và dân
dụng, làm vỉa hè , cống rãnh, công viên …..
Trong công cuộc Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước do Đảng và
Nhà nước lãnh đạo cùng với sự phát triển của các thành phần kinh tế trong
nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong đó, các doanh
nghiệp Nhà nước là xương sống, trụ cột của nền kinh tế quốc gia, thì hệ thống
các doanh nghiệp tư nhân cùng tồn tại và phát triển đó làm cho nền kinh tế trở
nên năng động, thích nghi với cơ chế thị trường, hoạt động kinh doanh có
hiệu quả.
Đội ngũ cán bộ, nhân viên trong công ty năng động, linh hoạt sáng tạo
đáp ứng được các yêu cầu cao nhất của công trình. Công Công Ty TNHH
Xây Dựng &Vận Tải Hồng Sơn luôn nghiên cứu tiếp cận với những công
nghệ và thiết bị xây dựng cũng như xu hướng thiết kế tiên tiến trên thế giới.
35. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
2.1.2 Chức năng nhiệm vụ của Công ty
- Công Ty TNHH Xây Dựng &Vận Tải Hồng Sơn là một doanh
nghiệp có chức năng nhiệm vụ như sau:
+ Thực hiện tốt các mục tiêu kế hoạch đề ra, sản xuất kinh doanh theo
28
đúng ngành nghề đăng ký.
+ Tuân thủ chính sách chế độ pháp luật của Nhà nước quy định, tôn
trọng khách hàng qua những quy định trong hợp đồng kinh tế.
+ Đảm bảo kinh doanh có lời và sử dụng vốn một cách có hiệu quả.
+ Không ngừng phát triển nhằm nâng cao thu nhập của người lao động,
nâng cao sức cạnh tranh của công ty trên thị trường.
2.1.3. Đặc điểm sản xuất kinh doanh và tổ chức bộ máy quản lý ở Công Ty
TNHH Xây Dựng &Vận Tải Hồng Sơn
2.1.3.1 Đặc điểm bộ máy quản lý sản xuất kinh doanh tại Công Ty TNHH
Xây Dựng &Vận Tải Hồng Sơn
Sơ đồ 2.1 Mô hình bộ máy quản lý
Hội đồng quản trị
Tổng giám đốc
Phòng tổ
chức hành
chính
Phòng tài
chính kế
toán
Phòng kỹ
thuật
Phòng
kình tế -
kế hoạch
36. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
các chi nhánh , đội thi công
Công Ty tổ chức bộ máy quản lý theo mô hình chức năng trực tuyến với hai
cấp quản lý đó là :
+ cấp công ty gồm ban giám đốc và các phòng ban chức năng
+ cấp chi nhánh gồm các phòng ban quản lý và các đội thi công
Mô hình này của công ty vừa đạt tính thống nhất trong mệnh lệnh vừa nâng
cao chất lượng quản lý , làm giảm gánh nặng cho người quản lý cấp cao cũng
như có thể quy trách nhiệm cụ thể khi có vấn đề liên quan tới sai sót …
Chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban cụ thể như sau :
- Hội đồng quản trị :là tổ chức lãnh đạo cao nhất của công ty, có nhiệm vụ
điều hành chung, ra các quyết định về điều lệ cũng như những chinh sách
quản lý công ty.
- Tổng giám đốc: Điều hành công việc kinh doanh hàng ngày của công ty, là
người trực tiếp chỉ đạo kế hoạch tháng, quý, năm, công tác tài chính , thi đua
khen thưởng, công tác tổ chức cán bộ, công tác thanh tra, chịu sự giám sát
của hội đồng quản trị , chịu trách nhiệm trước hội đồng quản trị và trước pháp
luật về việc thực hiện các quyền và nhiệm vụ được giao. Do đó tổng giám đốc
phải lựa chọn các chính sách kế toán phù hợp và áp dụng các chính sách đó
một cách nhất quán để đưa ra các phán đoán và ước tính một cách hợp lý và
thận trọng.
- Phòng tổ chức – hành chinh: Công tác tổ chức, đào tạo cán bộ cho xí
nghiệp, chế độ tiền lương, bảo hiểm và các chế độ, chính sách khác cho trong
công ty. Xây dựng kế hoạch sản xuất – kinh doanh ngắn hạn và định hướng
dài hạn của Công ty…
29
37. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
- Phòng tài chính - kế toán : Tổ chức thực hiện toàn bộ công tác kế toán
trong phạm vi công ty. Cung cấp cho lãnh đạo những thông tin kinh tế cần
thiết, hướng dẫn, chỉ đạo kiểm tra các bộ phận trong đơn vị thực hiện đầy đủ
các chế độ, chính sách như chế độ ghi chép ban đầu, chế độ hạch toán, quản
lý kinh tế, tài chính… Lập kế hoạch về tài chính hàng năm cho đầu tư chiều
sâu trong quá trình sản xuất. Hạch toán, quyết toán, làm báo cáo quyết toán
theo chế độ kế toán nhà nước
- Phòng kỹ thuật: Căn cứ vào kế hoạch cấp trên giao, lập hồ sơ thiết kế
trình cấp có thẩm quyền phê duyệt làm căn cứ cho phòng kế hoạch lập hồ sơ
dự toán công trình đó được duyệt. Đối với công trình đấu thầu cần căn cứ
thiết kế kỹ thuật , tổ chức kiểm tra hồ sơ và các chỉ tiêu kế hoạch để vạch ra
phương án thi công tối ưu nhất vừa đảm bảo thiết kế, đồng thời đảm bảo an
toàn vệ sinh lao động trong thi công. Giám sát thi công và nghiệm thu các
công trình về mặt kỹ thuật; Thanh, quyết toán về khối lượng và lập hồ sơ
hoàn công. Công tác đăng kiểm, bảo dưỡng và sửa chữa định kỳ cho các thiết
bị, máy móc đảm bảo quá trình vận hành.
- Phòng kinh tế - kế hoạch: Trên cơ sở kế hoạch sản xuất do cấp trên giao,
căn cứ vào yêu cầu vật tư của các công trình, tổng hợp yêu cầu vật tư cả các
đội, cân đối để cung ứng kịp thời cho các công trỡnh thuộc xớ nghiệp quản lý,
phục vụ thi công, thu mua và cung cấp các loại vật tư cho các công trình. Lập
kế hoạch và báo cáo tình hinh thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh theo
các kỳ báo cáo (tháng, quý, năm), lập dự án đầu tư thiết bị và soạn thảo các
hợp đồng kinh tế của công ty, đảm bảo đúng luật pháp và hiệu quả kinh tế.
- Về mặt tổ chức ở các chi nhánh, đội thi công (các đội sản xuất) : Các đội
được xây dựng khép kín, mỗi đội thực hiện một nhiệm vụ khác nhau và hạch
toán phụ thuộc. Giữa các đội, xưởng và các phòng có mối quan hệ chặt chẽ
trong việc định hướng sản phẩm, lựa chọn phương án sản xuất, kế hoạch tiêu
thụ sản phẩm, mua sắm thiết bị, vật tư, tổ chức lao động, vốn cho sản xuất.
2.1.3.2. Đặc điểm sản xuất kinh doanh của công ty
30
38. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Công Ty hoạt động chủ yếu và xuyên suốt là xây dựng các công trình
dân dụng, công nghiệp . Những sản phẩm của công ty thường có giá trị lớn,
thời gian thi công kéo dài, quy mô lớn, kết cấu rất phức tạp vì thế về công tác
quản lý kỹ thuật thì đòi hỏi tính chính xác cao, công tác quản lý tài chính đòi
hỏi phải có tính chặt chẽ và khoa học.
2.1.2.3. Quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm của công ty
Sau khi công ty lập dự toán tham gia đấu thầu và giành được công
trình, tuỳ theo quy mô và độ phức tạp của công trình, công ty sẽ quyết định
trực tiếp tổ chức thi công hay giao khoán cho các đội với từng hạng mục công
trình cụ thể, khoán gọn hay chỉ khoán từng khoản mục chi phí. Các cá nhân
và bộ phận được giao nhiệm vụ sẽ lên kế hoạch và tiến hành thi công, công ty
có vai trò cùng với một bên nữa sẽ giám sát tiến độ và chất lượng công trình,
tiến hành nghiệm thu khi công trình hoặc từng hạng mục công trình được
hoàn thành.
Sơ đò2.2: Quy trình công nghệ xây dựng công trình thông thường
31
Xi măng, cát
vàng, sỏi, đá
Thép Vật liệu khác
Máy trộn bê
tông
gia công
Thép đã gia công
Bóc bê tông
Công trình hoàn
thành Phế liệu thu
hhhhh hồi
Lắp ráp thi công
39. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
2.1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán tại Công Ty TNHH Xây Dựng
&Vận Tải Hồng Sơn
2.1.4.1. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán tại công ty:
Công Ty áp dụng hình thức bộ máy kế toán tập trung ,bộ máy kế toán của
Công ty được tổ chức theo sơ đồ sau:
Sơ đồ2.3 Tổ chức bộ máy kế toán của Công Ty TNHH Xây Dựng &Vận
32
Tải Hồng Sơn
Kế toán trưởng
Kế toán
thuế - thu
vốn và
công nợ -
Đầu tư
Kế toán tổng
hợp-kế toan
nhật ký
chung- công
nợ nội bộ- kế
toán lương
Thủ quỹ - kế
toán Công cụ
dụng cụ -
TSCĐ
Kế toán tiền
mặt – tiên gửi
ngân hàng
Nhân viên các chi
nhánh, công trình
40. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
33
Chức năng của các bộ phận:
+ Kế toán trưởng: Phụ trách chung công tác tài chính kế toán của công
ty, có nhiệm vụ giúp Tổng giám đốc chủ động chỉ đạo toàn bộ công tác tài
chính, tín dụng, kế toán thống kê, tổ chức bộ máy kế toán phù hợp với đặc
điểm của Công ty, chịu trách nhiệm về nhân sự làm công tác kế toán. Phổ
biến, hướng dẫn chế độ, chính sách mới của Nhà Nước, pháp luật và các chế
độ mới cho người lao động. Kế toán trưởng chủ động tìm nguồn tài chính và
biện pháp huy động vốn cho kinh doanh, tổ chức chỉ đạo hoạt động thu hồi
vốn và công nợ. Ngoài ra, kế toán trưởng còn có nhiệm vụ tổ chức việc phân
tích hoạt động kinh doanh
+ Phó kế toán trưởng(trợ lý KT trưởng): Phụ trách công tác hạch toán kế
toán toàn Công ty, tổ chức công tác luân chuyển chứng từ, báo cáo, phụ trách
công tác thuế và các khoản nộp Ngân sách Nhà Nước, công tác kiểm kê vật
tư, tài sản, vốn. Tổ chức việc lập kế hoạch tài chính, tín dụng, lập các báo cáo
thu hồi vốn và công nợ. Phó kế toán trưởng còn có chức năng chỉ đạo công
tác quyết toán hợp đồng giao khoán, tổng hợp tình hình thực hiện kế hoạch
giá thành theo từng công trình, trực tiếp kiểm tra và hướng dẫn nghiệp vụ và
thay mặt kế toán trưởng khi kế toán trưởng đi vắng.
+ Bộ phận kế toán thuế - thu hồi vốn và công nợ - đầu tư: Theo dõi,
quyết toán các hợp đồng giao khoán, kế toán doanh thu và các khoản nộp Nhà
Nước thực hiện việc kê khai, quyết toán thuế và theo dõi việc trich lập, sử
dụng quỹ doanh nghiệp. Kế toán chi phí đầu tư phụ trách việc quyết toán chi
phí đầu tư, lập báo cáo đầu tư tổng hợp các dự án, phân tích hiệu quả đầu tư
vốn, kiểm tra, theo dõi việc thanh, quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản
+ Bộ phận kế toán tổng hợp – kế toán nhật ký chung – công nợ nội bộ -
kế toán tiền lương: Tổng hợp báo cáo của toàn Công ty, lập các báo cáo
nhanh theo quy định. Kế toán tổng hợp kiểm tra toàn bộ số liệu, chứng từ đảm
bảo tính hợp lý, hợp lệ trước khi vào sổ. Theo dõi, đối chiếu công nợ với các
đơn vị trực thuộc và các khoản công nợ phải thu, phải trả khác. Kế toán tiền
lương hàng tháng lập bảng phân bổ tiền lương, bảo hiểm xã hội,bảo hiểm thất
41. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
ngiệp, kinh phí công đoàn; thanh toán lương và tạm ứng lương cho người lao
động.
+Bộ phận thủ quỹ - kế toán công cụ - TSCĐ: Đảm bảo an toàn quỹ, cấp phát
theo quy định, ghi sổ hàng ngày, lưu trữ công văn. Kế toán TSCĐ theo dõi sự
biến động TSCĐ, sửa chữa TSCĐ, khấu hao TSCĐ toàn Công ty. Kế toán
công cụ dụng cụ mở sổ theo dõi công cụ - dụng cụ, lập bảng phân bổ chi phí
trả trước.
+ Bộ phận kế toán ngân hàng – tiền mặt: Lập kế hoạch tín dụng, kế
hoạch trả nợ cho ngân hàng, khách hàng; theo dõi công nợ, hợp đồng kinh tế;
theo dõi các khoản vay, trả tiền ngân hàng, bảo lãnh ngân hàng; chuẩn bị các
thủ tục dự án đầu tư được Công ty phê duyệt; định kỳ lập biên bản đối chiếu
công nợ phải trả với khách hàng. Kế toán tiền mặt lập phiếu thu, phiếu chi,
thực hiện kiểm kê quỹ hàng ngày; mở sổ theo dõi sự tăng giảm các cổ đông
và phố hợp với công ty chứng khoán thực hiện việc chuyển nhượng giữa các
cổ đông.
+ Nhân viên tại các công trình: Tập hợp, kiểm tra chứng từ, ghi sổ
đầy đủ. Hàng tháng, nhân viên tại các công trình tiến hành đối chiếu với kế
toán công ty về công nợ, chi phí, giá trị dở dang. Lập kế ho ạch nhu cầu vốn,
thanh toán lương cho người lao động tại các chi nhánh, công trình
2.1.4.2. Đặc điểm tổ chức sổ kế toán:
Công ty áp dụng hình thức “Nhật ký chung”. Theo hình thức kế toán
này, số lượng sổ sách sử dụng tại công ty bao gồm đầy đủ các loại sổ tổng
hợp, chi tiết đúng theo mẫu quy định của Bộ Tài Chính và một số mẫu chi tiết
do Công ty tự lập theo quy định của Ban lãnh đạo toàn Công ty.
Hệ thống sổ sách sử dụng của Công ty bao gồm:
+ Sổ cái các tài khoản: được mở riêng cho từng tài khoản. Mỗi tài khoản được
mở một trang tùy theo số lượng ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh
nhiều hay ít của từng tài khoản.
+ Sổ chi tiết các tài khoản: dùng để phản ánh chi tiết các nghệp vụ kinh tế
34
42. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
phát sinh theo từng đối tượng kế toán riêng biệt mà trên sổ kế toán tổng hợp
chưa phản ánh được. Số tiền trên sổ kế toán chi tiết cung cấp các chỉ tiêu chi
tiết về tình hình tài sản, vật tư, tiền vốn, tình hình hoạt động và kết quả sản
xuất kinh doanh của Công ty và là căn cứ để lập báo cáo tài chính.
35
Các sổ kế toán được mở gồm có:
Sổ nhật ký chung
Sổ chi tiết vật tư, sản phẩm, hàng hóa
Thẻ kho
Sổ theo dõi tài sản cố định
Sổ chi tiết chi phí sản xuất
Bảng tính giá thành sản phẩm
Sổ chi tiết chi phí trả trước, chi phí phải trả
Sổ chi tiết tiền gửi,vay
Sổ chi tiết thanh toán với người bán, người mua, thanh toán nội bộ…
Các bảng kê
Các báo cáo tài chính của công ty:
Bảng cân đối kế toán; Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh; Thuyết minh
báo cáo tài chính, báo cáo thực hiện nghĩa vụ đối với cấp trên
Trình tự kế toán ghi sổ tại công ty :
43. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Sơ đồ 2.4 Trình tự ghi sổ kế toán tại công ty
Chứng từ gốc
Nhật ký chung Sổ kế toán chi tiết
Sổ cái
Bảng cân đối số phát sinh
Báo cáo tài chính
36
Nhật ký đặc biệt
ghi hàng ngày
ghi định kỳ hoặc cuối tháng
đối chiếu
Các chế độ kế toán công ty áp dụng hiện nay
Bảng tổng hợp
chi tiết vật liệu
Công Ty áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp Việt Nam ban hành theo quyết
định số 15/2006/QĐ – BTC ngày 20/03/2006 của bộ tài chính và các văn bản
hướng dẫn kèm theo.
Các chứng từ, tài khoản và hệ thống báo cáo của công ty được lập theo hệ
thống kế toán Việt Nam và hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam do Bộ tài
44. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
37
chính ban hành.
+ Niên độ kế toán: áp dụng theo năm, năm kế toán trùng với năm dương lịch
bắt đầu từ ngày 1/1 đến 31/12 hàng năm.
+ Đơn vị tiền tệ: VNĐ
+ Phương pháp tính thuế GTGT: thuế GTGT tính theo phương pháp khấu trừ.
+ Phương pháp kế toán hàng tồn kho: công ty áp dụng kế toán hàng tồn kho
theo phương pháp kê khai thường xuyên
+ Phương pháp tính giá hàng tồn kho: Hàng tồn kho được đánh giá theo giá
gốc.
+ Phương pháp tính giá vật liệu xuất kho : theo phương pháp thực tế đích
danh
+ Phương pháp tính khấu hao tài sản cố định : Gía trị khấu hao Tài sản cố
định của công ty được tính theo phương pháp đường thẳng. Thời gian khấu
hao áp .dụng theo thời gian quy định tại quyết định số 206/QĐ – BTC của Bộ
tài chính.
Và một số chế độ khác …
2.2. Thực trạng tổ chức công tác kế toán nguyên, vật liệu tại Công Công
Ty TNHH Xây Dựng &Vận Tải Hồng Sơn
2.2.1. Đặc điểm nguyên vật liệu tại Công ty:
Công Ty TNHH Xây Dựng &Vận Tải Hồng Sơn là một đơn vị xây dựng
cơ bản nên nguyên, vật liệu được sử dụng của Công ty có những đặc thù
riêng. Để xây dựng các công trình Công ty phải sử dụng một khối lượng lớn
về nguyên, vật liệu. Các loại nguyên vật liệu này phong phú về chủng loại và
quy cách. Có những vật liệu là sản phẩm đã qua chế biến như: xi măng ; có
loại là được đưa vào sử dụng ngay mà không phải qua chế biến như: cát, sỏi,
đá…; và có những loại còn là sản phẩm của ngành nông lâm như: gỗ, tre, nứa
45. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
để làm giàn giáo, cốt pha… Ngoài ra còncó những loại vật liệu ở dạng cấu
kiện như: cửa, lan can
Mà khối lượng sử dụng của mỗi loại vật liệu còn rất khác nhau. Có những
loại vật liệu được sử dụng với khối lượng rất lớn như: xi măng, cát, đá, thép…
nhưng có loại lại sử dụng rất ít như đinh, đỉa… Hầu hết các loại vật liệu xây
dựng sử dụng trực tiếp cấu thành nên công trình do vậy chi phí nguyên vật
liệu chiếm đến 70 – 80% giá trị sản phẩm xây dựng cơ bản.
Nguyên vật liệu của Công ty được thu mua từ nhiều nhà cung cấp nên việc
thu mua, vận chuyển, bảo quản các vật liệu có đặc điểm riêng khác nhau.
Công ty có thể mua ngay tại các của hàng, đại lý vật liệu xây dựng trong địa
bàn xây dựng nhằm vận chuyển thuận tiện nhanh chóng hơn. Một số loại vật
liệu cần bảo quản trong kho như xi măng, sắt, thép… song có những loại phải
để ngoài trời (vì khối lượng quá nhiều) như cát, sỏi, đá… gây khó khăn trong
việc bảo quản, dễ xảy ra hao hụt mất mát ảnh hưởng đến quá trình thi công và
giá thành. Vì vậy Công ty cần phải có biện pháp vận chuyển bảo quản thích
hợp với từng loại vật liệu.
2.2.2. Yêu cầu quản lý nguyên, vật liệu của Công ty:
- Ở khâu thu mua: Để đảm bảo được nguyên, vật liệu phục vụ cho việc thi
công công trìnhthì các đội phải viết giấy yêu cầu mua vật tư gửi lên phòng
vật tư. Sau khi được xét duyệtthì nhân viên của Công ty hoặc đội sản xuất
tiến hành đi mua vật tư và vận chuyển về tận kho hoặc chân công trình kèm
theo các chứng từ gốc hợp lệ, hợp pháp. Mặt khác, hàng tháng Công ty đều có
kế hoạch thu mua vật tư để đảm bảo cho tiến độ thi công không bị gián đoạn.
-Ở khâu bảo quản: Với chính sách giao khoán sản phẩm đến từng đội sản
xuất nên công ty chỉ bố trí một hệ thống nhà kho nhỏ mà chủ yếu vẫn là
bãi dự trữ nguyên vật liệu phục vụ cho nhu cầu thi công từng công trình.
Kế toán nguyên vật liệu là người chuyên theo dõi nguyên vật liệu kết hợp
với phòng vật tư và thủ kho để hạch toán, đối chiếu ghi sổ nguyên vật liệu ở
công ty.
38
46. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Ở khâu dự trữ và sử dụng: Công ty sử dụng vật liệu theo đúng các định mức
đó đề ra . Yêu cầu sử dụng hợp lý tiết kiệm, nhưng vẫn đạt được cơ sở định
mức, dự toán chi phí nhằm hạ thấp giá thành sản phẩm tăng lợi nhuận cho
doanh nghiệp tránh tình trạng sử dụng lóng phớ nguyên, vật liệu.
2.2.3. Phân loại và đánh giá nguyên vật liệu thực tế tại Công ty
39
2.2.3.1. Phân loại nguyên vật liệu
Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Xây dựng A.S.I.A là một đơn vị xây
dựng cơ bản nên nguyên vật liệu là những đối tượng do Công ty mua ngoài
dùng cho mục đích kinh doanh xây lắp. Còn như những ngành kinh doanh
khác, nguyên vật liệu là đối tượng lao động đó được vật hóa dưới dạng như
sắt, thép, xi măng, gạch, cát,… Nguyên vật liệu chỉ tham gia vào quá trình sản
xuất nhất định và khi tham gia vào quá trình sản xuất, dưới tác động của lao
động và được các đơn vị sản xuất sử dụng làm chất liệu ban đầu để chế tạo
sản phẩm mới.
Nguyên vật liệu sử dụng trong công ty có nhiều chủng loại, nhiều thứ và
mỗi loại có vai trò công dụng khác nhau trong quá trình sản xuất kinh doanh.
Công ty đó phân loại các loại nguyên vật liệu theo những nhóm chính như
sau:
+ Nguyên vật liệuchính: là những nguyên vật liệu được cấu thành vào thực
thể công trình ( hạng mục công trình ) ví dụ như: gạch, đá, cát, sỏi, xi măng,
sắt, thép,…
+ Vật liệu phụ: là những loại vật liệu có tác dụng phụ trong quá trình sản xuất
và được sử dụng để kết hợp với nguyên vật liệu chính để hoàn thiện và nâng
cao tính năng, chất lượng của sản phẩm hoặc được sử dụng để đảm bảo cho
công cụ lao động hoạt động bình thường hoặc được sử dụng cho nhu cầu kỹ
thuật quản lý như: Đinh, que hàn,…
+ Nhiên liệu: là vật liệu có tác dụng cung cấp nhiệt lượng trong quá trình sản
xuất kinh doanh ví dụ: xăng, dầu, …
47. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
+ Phụ tùng thay thế: là các loại phụ tùng hoặc các chi tiết được sử dụng thay
thế, sửa chữa những máy móc, thiết bị phương tiện vận tải.
+ Vật liệu khác: là những vật liệu được loại ra từ quá trình sản xuất ( phế liệu
thu hồi ).
Do khối lượng và chủng loại vật tư của công ty là rất nhiều và đa dạng
nên kế toán công ty lập sổ danh mục điểm nguyên vật liệu để việc phân loại
và hạch toán nguyên vật liệu được dễ dàng và khoa học.
Em xin trình bày tóm tắt mẫu sổ của một số nguyên, vật liệu, dụng cụ
chính vì sổ danh mục điểm nguyên vật liệu của công ty
40
48. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Bảng 2.1: Sổ danh mục điểm nguyên, vật liệu.
SỔ DANH MỤC ĐIỂM NGUYÊN, VẬT LIỆU
41
Ký hiệu
Nhóm Danh điểm Tên Đơn vị tính
NVL
1521 Nguyên, vật liệuchính
15211 Xi măng Kg
15212 Sắt thép Kg
15213 Cát các loại m3
15214 Đá các loại m3
15215 Gạch các loại Viên
…. …. …. ….
1522 Vật liệu phụ
152210 Vật liệu điện Cái
152211 Phụ gia Lít
…. ….. ……. ……..
1531 Công cụ-dụng cụ
153120 Công cụ-dụng cụ lao động Chiếc
153121 Bảo hộ lao động Bộ (chiếc)
Ta có mỗi loại vật tư được hạch toán có một số hiệu riêng: ví dụ, xi
măng có số hiệu tài khoản 15211, sắt thép có số hiệu 15212. Còn với mỗi
chủng loại vật tư của các nhà cung cấp khác nhauthì mang số hiệu tài khoản
chi tiết riêng, chẳng hạn: xi măng Sài sơn: 15211001; xi măng Hoàng thạch:
15211002....
49. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
2.2.3.2. Xác định trị giá vốn thực tế NVL
+Xác định trị giá vốn thực tế của nguyên, vật liệu nhập kho:
Nguyên vật liệu Công ty sử dụng chủ yếu được mua trên thị trường tự do,
Công ty áp dụng tính giá vật liệu theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 02 về
hàng tồn kho được ban hành theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31
tháng 12 năm 2001 của Bộ Tài Chính, vật liệu nhập kho được tính theo giá
gốc, cho nên Giá nhập kho nguyên vật liệu của công ty được tính theo công
thức:
Giá thực Giá mua Các khoản Chi phí
tế nhập = ghi trên - giảm giá, + thu
kho hóa đơn chiết khấu TM,... mua
42
Trong đó:
- Các khoản làm giảm giá thực tế nhập kho nguyên vật liệu bao gồm:
Chiết khấu thương mại, đó là số tiền mà công ty được nhà cung cấp giảm trừ
vào giá trị phải trả của số vật tư mua vào khi chúng có số lượng lớn; Giảm giá
hàng bán, là số tiền mà người bán trừ cho công ty khi số vật liệu của họ không
đúng chất lượng như trong hợp đồng hoặc sai quy cách, lạc hậu so với thị
hiếu…
- Chi phí thu mua bao gồm chi phi vận chuyển, bốc dỡ; chi phí thuê kho
bói; tiền công tác phí của cán bộ thu mua; chi phí của bộ phận thu mua độc
lập; hao hụt định mức phát sinh từ nơi mua đến kho công ty.
+Xác định trị giá vốn thực tế của nguyên, vật liệu xuất kho:
Khi xuất kho nguyên vật liệu, Công ty sử dụng phương pháp giá thực tế
đích danh nghĩa là khi xuất kho lô hàng nàothì tính giá xuất kho theo giá thực
tế nhập kho của lô hàng đó.
50. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
2.2.4. Thủ tục nhập, xuất kho nguyên vật liệu
43
* Thủ tục nhập kho nguyên vật liệu:
Công Ty TNHH Xây Dựng & Vận Tải Hồng Sơn luôn lấy chất lượng là
hàng đầu vì thế ngay từ khâu nhập kho vật liệu công ty đã sử dụng những quy
tắc rất nghiêm ngặt- bằng chứng là các chứng từ đặc thù mà công ty đã sử
dụng như sau:
Giấy yêu cầu mua vật tư có sự phê duyệt của giám đốc.
Biên bản duyệt giá
Hợp đồng mua bán vật tư
Biên bản kiểm nghiệm chất lượng vật tư, dụng cụ
Biên bản bàn giao hàng hóa
Hóa đơn giá trị gia tăng
khi nhập một lượng vật liệu để sử dụng thi công công trình bao giờ cũng
phải có yêu cầu về vật tư để biết được công trình đó cần loại vật liệu nào, số
lượng là bao nhiêu và số vật liệu đó có đúng chủng loại và chất lượng yêu cầu
hay không. các ban chỉ huy tại các công trình căn cứ vào nhiệm vụ thi công
tại hiện trường để tính toán lượng vật liệu cần thiết để phục vụ thi công và lập
phiếu yêu cầu mua vật tư gửi về phòng kinh tế - kế hoạch
51. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
44
Biểu 2.1 Mẫu yêu cầu mua vật tư
ĐƠN VỊ : CÔNG TY TNHH XÂY DỰNG
& VẬN TẢI HỒNG SƠN
cCỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do- hạnh phúc
……………………..
Hà Nội, ngày 01 tháng 9 năm 2012
GIẤY YÊU CẦU MUA VẬT TƯ
Kính gửi: ÔNG GIÁM ĐỐC CÔNG TY TNHH XÂY DỰNG
& VẬN TẢI HỒNG SƠN
Công trình: Trường tiểu học Yên Sở
Hạng mục: Phần thô
BCH công trình đề nghị Ông duyệt cấp cho một số vật tư sau:
STT Tên vật tư,quy cách,
chất lượng
Mục đích sử dụng ĐVT Số
lượng
Ghi chú
1 Gạch lỗ Xuân hòa Phục vụ thi công Viên 15000
2 Xi măng Sài Sơn Phục vụ thi công Kg 8000
3 Thép 1ly Phục vụ thi công Kg 20
Rất mong ông quan tâm giải quyết!
Ghi chỳ: - Phải ghi rõ thông số k ỹ thuật chủ yếu của các loại vật tư yêu cầu, tiến độ yêu cầu.
- Gửi phiếu yêu cầu vật tư trước 03 ngày kể từ ngày sử dụng (đ ối với vật tư thông thường)
hoặc tối thiểu trước 1 ngày đối với loại vật tư cần đặt hàng.
GIÁM ĐỐC BCH CÔNG TRÌNH CÁN BỘ KĨ THUẬT NGƯỜI YÊU CẦU
52. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Sau khi xem xét giấy yêu cầu mua vật tư của ban chi huy công trường Trường
tiểu học Yên sở , Tổng giám đốc và các phòng ban đã phê duyệt lời đề nghị
và cử nhân viên phòng kinh tế- kế hoạch tiến hành đi mua vật tư.
Em xin trích trường hợp phát sinh thực tế trong tháng 9 năm 2012 tại công
45
ty như sau :
+ Ngày 03 tháng 9 năm 2012, Mua gạch lỗ Xuân hòa của công ty TNHH
Hoàng Quân dùng cho công trình Trường Tiểu học Yến Sở theo hóa đơn số
0007168 với số lượng 15000 kg, đơn giá 1050đồng/ viên ( chưa bao gồm thuế
GTGT ) , thuế suất 10% .Hàng đã về nhập kho, tiền hàng chưa thanh toán
cho người bán.
Ban đầu khi mua vật tư thì nhân viên mua vật tư cần xem xét về chất
lượng vật tư và giá cả với nhà cung cấp, sau khi có sự nhất trí của hai bên thì
lập biên bản duyệt giá và hợp đồng mua bán . Và khi vật tư về, cán bộ vật tư
và ban chỉ huy công trường trường tiểu học Yên Sở cùng thủ kho tiến hành
kiểm nghiệm vật tư xem vật tư mua về có đúng với chất lượng, chủng loại và
quy cách của vật tư theo yêu cầu không .
53. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Biểu 2.2 Mẫu biên bản kiểm nghiệm vật tư
Đơn vị: CÔNG TY TNHH XÂY DỰNG Mẫu số: 03-VT
& VẬN TẢI HỒNG SƠN (Ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ-BTC
ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC )
BIÊN BẢN KIỂM NGHIỆM VẬT TƯ
Ngày 03 tháng 9 năm 2012
Công trình trường tiểu học Yên Sở
Hạng mục: Phần thô
Căn cứ theo yêu cầu ngày 01 tháng 9 năm 2012 của ông Trần Văn Mạnh
46
Ban kiểm nghiệm gồm:
1. Ông Trần Văn Mạnh Chức vụ: CHT Công trình
2. Ông Nguyễn Hữu Linh Chức vụ: CB Vật tư - ủy viên
3. Bà: Nguyễn Thanh Điệp Chức vụ: Thủ kho - ủy viên
TT Tên nhãn hiệu,
quy cách vật tư
Mã
số
Phương
thức kiểm
nghiệm
Đơn
vị
tính
Số lượng
theo
chứng từ
Kết quả kiểm
nghiệm
Ghi
chú
Số
lượng
đúng
quy
cách
Số lượng
không
đúng quy
cách
1 Gạch lỗ
xuân hòa
kg 15000 15000 0
Ý kiến của ban kiểm nghiệm: Đảm bảo chất lượng theo yêu cầu
BCH CÔNG TRÌNH CB VẬT TƯ THỦ KHO
(Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên)
54. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
Khi số vật tư đó đó đảm bảo chất lượng, chủng loại thì cần phải có biên bản
bàn giao vật tư. Có biên bản đó giúp cho ban chỉ huy công trình nắm được số
lượng vật tư theo yêu cầu đó về đủ hay chưa, cũng như giúp thủ kho theo dõi để
đối chiếu khối lượng với nhà cung cấp. Từ đó làm căn cứ để lập bảng tổng hợp
giá trị thanh toán (đối với vật tư mua với số lượng lớn và nhiều lần: như thép, xi
măng, cát, đá,...) và còn giúp cho một số phòng ban liên quan quyết toán được
lượng vật tư.
Biểu 2.3 Mẫu biên bản bàn giao vật tư
47
Đơn vị: CÔNG TY TNHH XÂY DỰNG &
VẬN TẢI HỒNG SƠN
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT
ĐỘC LẬP – TỰ DO – HẠNH PHÚC
Hà Nội ngày 03 tháng 9 năm 2012
BIÊN BẢN BÀN GIAO VẬT TƯ
Ngày 03 tháng 9 năm 2012
Tại: Khu công trình trường tiểu học yên sở
Chúng tôi gồm:
Bên giao: Công ty TNHH Hoàng Quân
1. Ông (Bà): Vương Trọng Đại Chức vụ: CB Vật tư
Bên nhận: Công ty TNHH XÂY DỰNG & VẬN TẢI HỒNG SƠN
1. ông (Bà): Nguyễn Thanh Điệp Chức vụ: Thủ kho
Cùng nhau tiến hành bàn giao thiết bị, vật tư theo số lượng sau:
STT Tên nhóm hiệu, vật tư ĐVT Số lượng Ghi chú
1 Gạch lỗ Xuân Hòa viên 15000
55. Trường Đại Học Điện Lực GVHD:
NGƯỜI GIAO NGƯỜI NHẬN
Để lập phiếu nhập kho thì hóa đơn giá trị gia tăng là một căn cứ không thể
thiếu cùng với biên bản bàn giao vật tư.
Biểu 2.4 Mẫu hóa đơn giá trị gia tăng
48
HÓA ĐƠN
Giá trị gia tăng
Liên 2: giao cho khách hàng
Ngày 03 tháng 9 năm 2012
Đơn vị bán hàng: Công Ty TNHH Hoàng Quân
Đia chỉ: An khánh- Hoài Đức – Hà Nội
Mã số thuế: 0104585875
Số tài khoản: ……………………
Họ tên người mua hàng: Nguyễn Thanh Điệp
Tên đơn vị: Công Ty TNHH Xây Dựng & Vận Tải Hồng Sơn
Địa chỉ: số 27 Hàng Bồ– Hoàn kiếm – Hà Nội
Số tài khoản:………………………
Hình thức thanh toán: TM……… MST:0102562015
STT Tên hàng hoá, dịch vụ
Đơn vị
tính
Số lượng
Mẫu số: 01 GTKT – 3LL
RR/2012B
0007168
Đơn
giá
Thành tiền
00
A B C 1 2 3
1 Gạch lỗ xuân hòa Viên 15.000 1050 15.750.000
Cộng tiền hàng: 15.750.000
Thuế suất GTGT 10%:Tiền thuế GTGT: 1.575.000
Tổng cộng tiền thanh toán: 17.325.000
Số tiền viết bằng chữ:Mười bày triệu ba trăn hai mươi lăm nghìn đồng chẵn ./.