1. NHÓM I (CĐ QTVP K32C) 1/3 BÀI THUYẾT TRÌNH
BÀI THUYẾT TRÌNH MÔN QUẢN TRỊ NHÂN SỰ
Câu hỏi: Tại sao nói “Quản trị nhân sự vừa là khoa học vừa là nghệ thuật?”
BÀI THUYẾT TRÌNH
Kính thưa thầy giáo bộ môn và toàn thể các bạn sinh viên thân mến! Trong bài thuyết trình của nhóm I ngày
hôm nay, chúng tôi sẽ tập trung phân tích làm rõ ý kiến cho rằng “Quản trị nhân sự vừa là khoa học vừa là nghệ
thuật”. Với vốn hiểu biết còn hạn chế của mình, chúng tôi xin đóng góp một vài ý kiến để hi vọng phần nào làm
sáng tỏ tính đúng đắn của ý kiến đã nêu.
I. NHÌN NHẬN TỔNG QUÁT VẤN ĐỀ
Ai cũng biết, để thành công, các nhà Quản trị phải có năng lực quan trọng nhất là có thể quy tụ và sử dụng
nhân tài. Trên thế giới có vô vàn tài nguyên, nhưng nhân tài mới xứng đáng là thứ tài nguyên quý giá nhất. Học
được bất kỳ môn học nào chỉ có thể sử dụng tài nguyên đó, còn học được cách dùng nhân tài mới có thể dùng họ để
chinh phục và sử dụng vạn vật. Cách dùng người thực là một vốn vạn lời, một lần mà được mãi.
Con người là tài nguyên quý giá nhất. Phải có con người thì mới làm nên việc và một doanh nghiệp muốn phát
triển phải có được những người có hoài bão lớn. Chính vì vậy người lãnh đạo cần phải có nghệ thuật, đối sách sử
dụng con người một cách khoa học.
II. MỘT VÀI KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Để tiến hành phân tích tính khoa học và nghệ thuật trong quản trị nguồn nhân sự, trước hết ta cần hiểu một vài
khái niệm cơ bản sau:
1. Quản trị nguồn nhân lực
Quản trị nguồn nhân lực là hệ thống các triết lý, chính sách và hoạt động chức năng về thu hút, đào tạo - phát
triển và duy trì con người của một tổ chức nhằm đạt được kết quả tối ưu cho tổ chức và cho mọi thành viên.
2. Khoa học
Khoa học nói một cách đơn giản bao gồm những tính toán và thử nghiệm các giả thuyết dựa trên những bằng
chứng và thí nghiệm được quan sát là quan trọng và có thể ứng dụng.
3. Nghệ thuật
Nghệ thuật có nhiều khái niệm khác nhau nhưng khái niệm được xét đến ở đây có nghĩa là một nghề nghiệp,
một kỹ năng nào đó được thực hiện ở mức độ hoàn hảo với trình độ điêu luyện, thậm chí siêu việt. Theo nghĩa này
thường là một tài khéo đặc biệt nào đó.
III. PHÂN TÍCH Ý KIẾN “QUẢN TRỊ NHÂN SỰ VỪA LÀ KHOA HỌC VỪA LÀ NGHỆ THUẬT”
Quản lý con người hiện nay vừa được xem là một ngành khoa học vừa được xem như một nghệ thuật vì quản
lý con người là quản lý các cấu trúc phức tạp với những yếu tố bản sắc, những nhân cách riêng của từng cá nhân
không ai giống ai.
1. Quản trị nhân sự là một khoa học
Tính khoa học đòi hỏi nhà quản trị phải suy luận khoa học để giải quyết vấn đề, không nên dựa vào suy nghĩ
chủ quan, cá nhân. Khoa học quản trị xây dựng nền lý thuyết về quản trị, giúp nhà quản trị cách tư duy hệ thống,
khả năng phân tích và nhận diện đúng bản chất vấn đề và các kỹ thuật để giải quyết vấn đề phát sinh.
Tính khoa học của quản trị nói chung và quản trị nhân sự nói riêng được thể hiện như sau:
Thứ nhất, quản trị nhân sự phải đảm bảo phù hợp với sự vận động của các qui luật tự nhiên, xã hội. Điều đó
đòi hỏi việc quản trị phải dựa trên sự hiểu biết sâu sắc các qui luật khách quan chung và riêng của tự nhiên và xã hội.
Trong nền kinh tế thị trường tất yếu phải có các quy luật kinh tế như: quy luật cạnh tranh, quy luật tăng lợi
nhuận, quy luật cung - cầu - giá cả... Các quy luật và hiện tượng tâm lý con người (nhân viên, khách hàng...).
Ví dụ cụ thể như: Một trong những công việc chính của việc hoạch định nguồn nhân lực đó là phân tích cung-
cầu nhân sự. Để làm được công việc này người quản trị phải biết được quy luật cung cầu nói chung và các kỹ năng
liên quan khác như: dự báo nhu cầu nhân sự của tổ chức, dự báo nguồn cung cấp nhân lực, điều chỉnh cân đối cung
- cầu nhân lực và các giải pháp khắc phục khi có sự chênh lệch giữa cung và cầu.
Thứ hai, trên cơ sở đó mà vận dụng tốt nhất các thành tựu khoa học, trước hết là triết học, kinh tế học, toán
học, tin học, điều khiển học, công nghệ học, khoa học dân số, thống kê học… và các kinh nghiệm trong thực tế vào
thực hành quản trị.
Công nghệ thông tin đã và đang thay đổi thế giới cũng như tạo nên một cuộc cách mạng thực sự trong mọi
lĩnh vực của khoa học và đời sống trong đó có quản trị nói chung và quản trị nhân sự nói riêng. Có thể xem máy vi

2. NHÓM I (CĐ QTVP K32C) 2/3 BÀI THUYẾT TRÌNH
tính là một trợ thủ vô cùng đắc lực cho con người vì nó có thể xử lý một khối lượng thông tin khá lớn và đa dạng
trong một thời gian ngắn mà cụ thể đó là các phần mềm chuyên về quản trị nhân sự nổi bật như VnisHurex, là phần
mềm ứng dụng hỗ trợ quản lý hồ sơ nhân sự trong các tổ chức kinh tế - xã hội, có chắc năng xử lý các nghiệp vụ
của công tác tổ chức: quản lý - cập nhật thông tin biến động của hò sơ; thuyên chuyển công tác; lưu trữ hồ sơ nghỉ
việc; lương thưởng, lý lịch nhân viên... Công nghệ thông tin là phương tiện trợ giúp đắc lực trong Quản lý đem đến
một giải pháp mềm dẻo, nhanh chóng và hiệu quả cho công việc. Do vậy, một người quản trị nhân sự hiện đại không
thể thiếu các kỹ năng về máy tính.
Thứ ba, việc quản trị nhân sự phải đảm bảo phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của mỗi tổ chức trong từng giai
đoạn cụ thể. Điều đó cũng có nghĩa, người Quản trị vừa phải kiên trì các nguyên tắc vừa phải vận dụng một cách
linh hoạt những phương pháp, những kỹ thuật Quản trị phù hợp trong từng điều kiện, hoàn cảnh nhất định.
Nhân viên tài năng luôn có nhiều lời mời mọc hấp dẫn. Các công ty sẵn sàng trả mức lương vượt trội, đưa ra
những ưu đãi đặc biệt để có được nhân tài. Trong thời buổi suy thoái kinh tế và môi trường kinh doanh đầy cạnh
tranh hiện nay, nhiều người sẵn sàng từ bỏ để đến với công việc mới phù hợp, nhiều quyền lợi hơn. Vì vậy, người
quản trị nhân sự phải biết vận dụng linh hoạt các phương pháp quản trị để làm sao đó giữ được người tài gắn bó
lâu dài với mình để giúp cho tổ chức phát triển mà vẫn cân đối được nguyện vọng của nhân viên và lợi ích của
doanh nghiệp.
Cuối cùng, tính khoa học đòi hỏi việc quản trị nhân sự phải dựa trên nguyên tắc quản trị. Các nguyên tắc quản
trị là các quy luật chỉ đạo, là tiêu chuẩn hành vi mà các nhà quản lý, người đứng đầu cơ quan, tổ chức phải tuân thủ
trong quá trình quản trị, điều hành. Các nguyên tắc này do con người đặt ra đúc kết từ những quy luật khách quan.
Nói cụ thể hơn, những quyết định quản lý, những nguyên tắc quản lý, quy trình quản lý… không thể chỉ dựa vào
kinh nghiệm, thói quen, mà phải tuân theo các nguyên tắc, quy luật khách quan của đời sống xã hội chẳng hạn như:
tuân thủ pháp luật (Bộ luật lao động, Luật Bảo hiểm Xã hội,...) và thông lệ xã hội; Tập trung dân chủ; kết hợp hài
hòa các loại lợi ích...
2. Quản trị nhân sự là một nghệ thuật
Như đã trình bày trên, quản trị nhân sự là một ngành khoa học nhưng không phải lúc nào cũng cứng nhắc áp
dụng các nguyên tắc, các quy trình một cách máy móc, vì đối tượng quản lý là đối tượng đặc biệt con người là đối
tượng sinh học có lý trí và mối quan hệ nảy sinh liên tục. Xã hội càng phát triển thì mối quan hệ giữa họ càng phong
phú, đa dạng, phức tạp cả bề rộng lẫn chiều sâu, cả hữu hình lẫn vô hình. Chính vì vậy nếu quá lạm dụng các nguyên
tắc sẽ là một sai lầm nghiêm trọng. Tính nghệ thuật trong quản trị thể hiện ở chỗ, muốn cho hoạt động quản lý mang
lại hiệu quả cao thì ngoài việc phải thực thi nó một cách khoa học thì cần phải vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo,
phù hợp với các hàm biến số xác định.
Người ta thường xem quản trị là một nghệ thuật còn người quản trị là người nghệ sĩ tài năng. Quản trị khác
với những hoạt động sáng tạo khác ở chỗ nhà „nghệ sĩ quản trị‟ phải sáng tạo không ngừng trong thực tiễn sản xuất
kinh doanh. Nó là một nghệ thuật và là một nghệ thuật sáng tạo. Nhà quản trị giỏi có thể bị lầm lẫn nhưng họ sẽ học
hỏi được ngay từ những sai lầm của mình để trau dồi nghệ thuật quản trị của họ, linh hoạt vận dụng các lý thuyết
quản trị vào trong những tình huống cụ thể. Vì vậy, nắm được nghệ thuật quản trị, sẽ giúp nhũng nhà quản lý giữ
được sự bền vững trong kinh doanh.
Nghệ thuật là cái gì đó hết sức riêng tư của từng người, không thể “nhập khẩu” từ người khác. Nó đòi hỏi ở
người quản trị (mà trước hết là người lãnh đạo) không những biết vận dụng có hiệu quả các thành tựu khoa học hiện
có vào hoàn cảnh cụ thể của mình mà còn tích lũy vốn kinh nghiệm của bản thân, của người khác để nâng chúng lên
thành nghệ thuật – tức biến nó thành cái riêng của mình.
Nghệ thuật quản trị là những “bí quyết” biết làm thế nào đạt mục tiêu mong muốn với hiệu quả cao. Tính nghệ
thuật trong quản trị nhân sự được thể hiện qua sự tinh lọc kiến thức để vận dụng phù hợp trong từng lĩnh vực, trong
từng tình huống chẳng hạn như: nghệ thuật sử dụng người, nghệ thuật giáo dục con người, nghệ thuật giao tiếp, nghệ
thuật ra quyết định, nghệ thuật giải quyết mâu thuẫn, nghệ thuật đàm phán, thuyết phục…
Nhà lãnh đạo chinh phục nhân viên bằng cái uy của mình. Nhưng điều đó không đồng nghĩa sếp lúc nào cũng
quát tháo, dọa nạt nhân viên và chăm chăm làm theo quy tắc một cách cứng nhắc. Không nên quá lạm dụng quyền
lực và quy tắc để chèn ép người khác làm theo ý của mình mà bạn học cách chấp nhận sự từ chối của nhân viên. Là
người quản lý, bạn nên thể hiện nhiều tình cảm hơn trong vai trò lãnh đạo của mình để được nhân viên cảm phục
bằng cách làm cho họ cảm thấy tâm phục khẩu phục, đó là nghệ thuật thuyết phục người khác. Nên biết cách áp
dụng các phương pháp thuyết phục đúng hoàn cảnh, đúng thời điểm và đặc biệt tính nghệ thuật ở đây được biểu
hiện một cách rõ nét nhất.
3. Mối quan hệ giữa khoa học và nghệ thuật trong quản trị
Nghệ thuật bao giờ cũng phải dựa trên một sự hiểu biết khoa học làm nền tảng cho nó.
Nếu ví quản trị là một cơ thể sống thì tính khoa học có thể xem như là phần thể xác còn tính nghệ thuật được
ví như tâm hồn. Một cơ thể sống không thể thiếu một trong hai yếu tố vừa nêu.

3. NHÓM I (CĐ QTVP K32C) 3/3 BÀI THUYẾT TRÌNH
Khoa học là sự hiểu biết kiến thức có hệ thống, còn nghệ thuật là sự tinh lọc kiến thức. Nghệ thuật quản trị
trước hết là tài nghệ của nhà quản trị trong việc giải quyết những nhiệm vụ đề ra một cách khéo léo và có hiệu quả
nhất. Tài năng của quản trị gia, năng lực tổ chức, kinh nghiệm giúp họ giải quyết sáng tạo xuất sắc nhiệm vụ được
giao.
Khoa học và nghệ thuật quản trị không đối lập, loại trừ nhau mà không ngừng bổ sung cho nhau. Khoa học
phát triển thì nghệ thuật quản trị cũng được cải tiến theo. Khoa học và nghệ thuật chỉ là hai mặt của một vấn đề.
Tính khoa học và tính nghệ thuật thống nhất hữu cơ với nhau. Đó là mối quan hệ cộng sinh, cộng trưởng. Tính khoa
học và tính nghệ thuật của khoa học quản lý thể hiện ở tất cả các khía cạnh của hoạt động quản lý. Tuy nhiên, tính
khoa học thể hiện rõ nét hơn ở các khía cạnh liên quan tới nguyên tắc quản lý, quy trình quản lý,… Tính nghệ thuật
thể hiện rõ nét ở các khía cạnh liên quan tới phương pháp quản lý, phong cách quản lý, nghệ thuật quản lý.
Một ví dụ khác về mối quan hệ giữa khoa học và nghệ thuật trong quản trị nhân sự đó là vấn đề dùng người.
Dùng người là vừa là khoa học vừa là nghệ thuật. Cụ thể như sau:
Dùng người là một khoa học, tính khoa học của nó thể hiện qua các phương pháp chiêu dụng người tài, nắm
bắt, vận dụng thích hợp các “thuật dùng người” và hiểu rõ cách thức tổ chức nhân lực, sắp xếp nhiệm vụ phù hợp
với năng lực và thế mạnh riêng của từng người nhằm phát huy hết tài năng của đội ngũ nhân viên, mang lại hiệu
quả hoạt động cao cho tổ chức và doanh nghiệp.
Năng lực dùng người của nhà quản trị ngoài đảm bảo tính khoa học ra còn phải biết vận dụng các nghệ thuật
quản trị. Hay nói cách khác, một nhà doanh nghiệp dám dùng tài hay không, là vấn đề quan niệm, còn có khéo dùng
tài hay không lại là vấn đề phương pháp và vấn đề năng lực. Ví dụ có trong thực tế:
Công ty nước giải khát Coca-Cola lớn nhất nước Mỹ từ những năm 70 đến nay luôn bị Công ty Pepsi Cola
công kích vào hoàn cảnh vô cùng khó khăn. Nhưng từ khi có chủ tịch hội đồng quản trị mới, tình hình đã có nhiều
chuyển biến tốt đẹp. Đối với một công ty hành động chậm chạp, ông đã cải cách một cách mạnh dạn, một trong sự
cải cách đó là tổ chức thành một tập đoàn lãnh đạo năng động nhanh nhạy. Ông đã mạnh dạn thay thế hơn chục
nhân viên quản lý không có năng lực, chọn một số giám đốc trẻ điều lên tổng công ty trở thành thành viên lãnh đạo
chủ chốt. Trong quá trình chọn lựa đề bạt thành viên lãnh đạo, ông nhắc đến nghiệp vụ ở nước ngoài của công ty sẽ
ngày một mở rộng, đòi hỏi thành viên lãnh đạo phải là những người có tầm cỡ quốc tế.
Trong công ty, ông đã tạo một không khí tự do ngôn luận, ông đặc biệt chú ý đề phòng sự đổ bể gây nên từ sự
mất đoàn kết trong nội bộ những người lãnh đạo cao cấp của công ty, cho nên với cán bộ lãnh đạo ông nêu ra một
yêu cầu hết sức nghiêm khắc, mong có một sự hợp tác thật tốt đẹp, không cho phép có một sai sót nào. Nếu một
giám đốc nào hơi có biểu hiện không tốt, ông đều sa thải không một chút nể nang. Bởi vậy một người hiểu rõ nội
tình của công ty đã nói: "Về nghiệp vụ xưa nay ông chưa bao giờ nói đến tình bạn bè, tình quen biết, thậm chí tình
người".
IV. KẾT LUẬN
Quản lý nguồn nhân lực vừa là nghệ thuật vừa là khoa học làm cho những mong muốn của doanh nghiệp và
mong muốn của nhân viên của bạn tương hợp với nhau và cùng đạt đến mục tiêu.
Với nội dung trình bày như trên, có thể thấy hai yếu tố khoa học và nghệ thuật của quản trị không loại trừ
nhau mà bổ sung cho nhau và cả hai đều cần thiết và có ý nghĩa quan trọng. Khoa học về quản trị ngày càng tiến
triển và hoàn thiện sẽ tạo cơ sở tốt hơn cho nâng cao trình độ và hiệu quả của nghệ thuật quản trị.
Trong bối cảnh kinh tế xã hội của thế giới hiện đại ngày nay, quản trị nhân sự rói riêng và công tác quản trị
trên hầu hết các lĩnh vực không thể không vận dụng các nguyên tắc, phương pháp quản lý, đòi hỏi cán bộ quản trị
phải có được một trình độ đào tạo nhất định.
DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM I, LỚP CĐ QTVP K32C
Trưởng nhóm: ………………………………………….
1. Huỳnh Bá Học ....................................................... 6. ...............................................................................
2. ............................................................................... 7. ...............................................................................
3. ............................................................................... 8. ...............................................................................
4. ............................................................................... 9. ...............................................................................
5. ...............................................................................
Biên tập: HUỲNH BÁ HỌC