โมเมนต์ของแรง

1. วิทยาศาสตร มัธยมศึกษาปที่ 1
โมเมนต (MOMENT)
( )
ครูทวศกด ภู
ครทวีศักดิ์ ภชัย
1
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

2. ความหมายของโมเมนต
ความหมายของโมเมนต
โมเมนต (Moment) หรือ โมเมนตของแรง
(Moment of Force) คือ ปริมาณการหมุนใน
สภาวะที่มีแรงมากระทําตอวัตถุแลวทําใหเกิด
การหมุนรอบจุดหมุน
2
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

3. ชนดของโมเมนต
ชนิดของโมเมนต
ชนิดของโมเมนต ถาแบงตามทิศการหมุน สามารถแบงไดเปน 2 ชนิด คือ
โมเมนตตามเข็มนาฬิกา เกิดจากแรงพยายามที่ทําใหวัตถุ
หมนรอบจดหมนในทิศตามเข็มนาฬิกา
หมุนรอบจุดหมุนในทศตามเขมนาฬกา
http://www.kmitl.ac.th/~ktbencha/
โมเมนตทวนเข็มนาฬิกา เกิดจากแรงพยายามที่ทําใหวัตถุ
หมุนรอบจุดหมุนใ ศทวนเข็มนาฬิกา
ในทิิ ็ ิ 3
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

4. ภาวะสมดุล
ภาวะสมดล
ถามีแรงหลายแรงกระทําตอวัตถุชิ้นหนึง แลวทําให
่
วััตถุอยูในสภาพสมดุล (หยุดนิิ่งหรืือเคลืื่อนที) ใ
ี่ ในสภาวะนีี้
ผลรวมของโมเมนตตามเขมนาฬกา มีคาเทากับผลรวม
ผลรวมของโมเมนตตามเข็มนาฬิกา มคาเทากบผลรวม
ของโมเมนตทวนเข็มนาฬิกา
http://school.obec.go.th/sawatee/
4
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

5. โมเมนตในชวตประจาวน
โมเมนตในชีวิตประจําวัน
ในชีวิตประจําวันเราพบวาหลักการของโมเมนต สามารถนําไป
สรางเครองผอนแรงได ใ
 ื่  ไ ในการเรยนในรายวชานี้ เราจะศกษาเรอง
ี ใ ิ ึ ื่
ของ คาน
ถาใชตาแหนงของจุดหมุนเปนเกณฑในการแบงประเภทของ
ํ
คาน จะไดท้ังหมด 3 ป
ไ  ประเภทดวยกััน คือ
 ื
- คานอันดับ 1
คานอนดบ
- คานอันดับ 2
- คานอันดับ 3
5
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

6. คานอนดบ
คานอันดับ 1
คานที่ตําแหนงของจุดหมุน อยูระหวางแรงพยายามกับ
แรงตานทาน เชน กรรไกร เปนตน
http://school.obec.go.th/sawatee/
6
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

7. คานอนดบ
คานอันดับ 2
คานที่ตําแหนงของแรงตานทานอยูระหวางจุดหมุนกับ
แรงพยายาม เชน มีดตัดกระดาษ
http://school.obec.go.th/sawatee/
7
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

8. คานอนดบ
คานอันดับ 3
คานที่ตําแหนงของแรงพยายามอยูระหวางจุดหมุนกับ
แรงตานทาน เชนไมกวาด เปนตน
http://school.obec.go.th/sawatee/
8
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

9. ขอสงเกต
ขอสังเกต
จากคานทั้ง 3 แบบ เราพบวา
คานอันดับ 1 และ 2 ชวยในการผอนแรงได
เพราะแรงพยายามอยูหางจากจุุดหมุุนมากกวาแรง
ู
ตานทาน
แตคานอนดบ ไมผอนแรงแตชวยอานวย
แตคานอันดับ 3 ไมผอนแรงแตชวยอํานวย
ความสะดวก
9
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

10. แบบฝกหด
แบบฝกหัด
ใหนักเรียนยกตัวอยางคานในชีวตประจําวัน
ิ
มาคนละ 3 ตัวอยาง โดยวาดรป และเขียน
ู
แสดงจุดหมุน
แสดงจดหมน แรงพยายาม แรงตานทาน
แรงตานทาน
พรอมทงบอกดวยวาเปนคานอนดบใด
พรอมทั้งบอกดวยวาเปนคานอันดับใด
http://school.obec.go.th/sawatee/
10
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

11. การคานวณโมเมนต
การคํานวณโมเมนต
คํานวณหาคาโมเมนตของแรง จากสมการ
โมเมนตของแรง = แรง x ระยะตัั้งฉากจากจุดหมุนถึึงแนวแรง
โ (1)
โมเมนตของแรงที่สภาวะสมดุล
ผลรวมโมเมนตทวนเขมนาฬกา ผลรวมโมเมนตตามเขมนาฬกา
ผลรวมโมเมนตทวนเข็มนาฬิกา = ผลรวมโมเมนตตามเข็มนาฬิกา (2)
11
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

12. ตวอยางการคานวณ
ตัวอยางการคํานวณ
คําถาม คานยาว 4 เมตร ซึ่งมีฐานรองที่จุดกึ่งกลาง วาง
วัตถุหนัก 8 นิวตัน ทางซายมือของจุดหมุน จงหาแรงที่ใช
กดทีปลายคานทานดานขวามือวามีคาเทาไรจึงจะทําให
ี่  ื  ี ไ ึ ํใ
คานอยู นแนวระดบ
คานอยในแนวระดับ
ใช
ใ แรง
8N เทาไหร?
เทาไหร?
2m 2m
จุดหมุน 12
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

13. ตวอยางการคานวณ
ตัวอยางการคํานวณ
8N
2m 2m
คานอยูในแนวระดับ = คานอยูในภาวะสมดุล (หยุดนิง)
ู ู ุ ( ุ ่
ผลรวมโมเมนตทวนเข็มนาฬิกา =ผลรวมโมเมนตตามเข็มนาฬิกา (2)
13
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

14. ตวอยางการคานวณ
ตัวอยางการคํานวณ
8N
2m 2m
ผลรวมโมเมนตทวนเข็มนาฬิกา
โมเมนตของแรง = แรง x ระยะตั้งฉากจากจุดหมุนถึงแนวแรง
ุ ุ
= 8N x 2m
= 16 N.m
14
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

15. ตวอยางการคานวณ
ตัวอยางการคํานวณ
8N
2m 2m
ผลรวมโมเมนตตามเข็มนาฬิกา
โมเมนตของแรง = แรง x ระยะตั้งฉากจากจุดหมุนถึงแนวแรง
ุ ุ
= Force x 2m
15
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

16. ตวอยางการคานวณ
ตัวอยางการคํานวณ
8N
2m 2m
จะไดวา
ผลรวมโมเมนตทวนเข็มนาฬิกา = ผลรวมโมเมนตตามเข็มนาฬิกา
16 N.m = Force (N) x 2m
8N.m = Force N.m (½ คูณทั้งสองขางของสมการ)
นนคอ ตองออกแรงกดทปลายคานดวยแรง นวตน
นั่นคือ ตองออกแรงกดทีปลายคานดวยแรง 8 นิวตัน (ตอบ)
่
16
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

17. กจกรรม
กิจกรรม
ใหนักเรียนในกลุมชวยกันทําแบบฝกหัดใน
ใบงานทีี่ 3 เรืื่อง โ
ใ โมเมนต
สงสปดาหถดไปของการเรยน
สงสัปดาหถัดไปของการเรียน
17
โรงเรียนมัธยมสาธิตวัดพระศรีมหาธาตุ มหาวิทยาลัยราชภัฎพระนคร

18. จบเนอหาเรองโมเมนตไวเพยงเทาน
จบเนื้อหาเรื่องโมเมนตไวเพียงเทานี้
เนื้อหาตอไป คือ
การเคลืื่อนทีี่ใน 1 มิติ
ิ
18