Ηλεκτρονικό βιβλίο, βιβλιοθήκες και εκπαίδευση (E-book, libraries and education)
•Télécharger en tant que PPTX, PDF•
0 j'aime•354 vues
E-books and library policy. What is e-books, changes in book production, EBLIDA policy on e-books.
Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
Similaire à Ηλεκτρονικό βιβλίο, βιβλιοθήκες και εκπαίδευση (E-book, libraries and education)
Similaire à Ηλεκτρονικό βιβλίο, βιβλιοθήκες και εκπαίδευση (E-book, libraries and education) (20)
Dernier
Dernier (14)
Ηλεκτρονικό βιβλίο, βιβλιοθήκες και εκπαίδευση (E-book, libraries and education)
- 1. Ηλεκτρονικό βιβλίο, Βιβλιοκικεσ και Εκπαίδευςθ Ανιχνεφοντασ τα νζα δεδομζνα Γηώργος Γιωζζηώηες Βηβιηνζεθνλόκνο Πξόεδξνο Έλσζεο Διιήλσλ Βηβιηνζεθνλόκσλ & Δπηζηεκόλσλ Πιεξνθόξεζεο Αθροδίηε Φράγθοσ MSc Βηβιηνζεθνλόκνο Τακίαο Έλσζεο Διιήλσλ Βηβιηνζεθνλόκσλ & Δπηζηεκόλσλ Πιεξνθόξεζεο info@eebep.gr enosiebep@gmail.com
- 2. Ειςαγωγι
- 3. Οξηνζεηώληαο ην λέν αληηθείκελν • Ηιεθηξνληθό βηβιίν= "κηα ειεθηξνληθή έθδνζε ελόο έληππνπ βηβιίνπ", αιιά ηα ειεθηξνληθά βηβιία κπνξεί λα ππάξρνπλ θαη αλεμάξηεηα από έλα αληίζηνηρν έληππν βηβιίν. Τα ειεθηξνληθά βηβιία δηαβάδνληαη ζπλήζσο ζε εηδηθέο ζπζθεπέο, πνπ είλαη γλσζηέο σο ειεθηξνληθνί αλαγλώζηεο (e-reader) ή ζπζθεπέο ειεθηξνληθώλ βηβιίσλ (e-book devices) (Oxford Dictionary of English) • Έλα ςεθηαθό βηβιίν (ή ειεθηξνληθό βηβιίν - e-book, ebook) είλαη κηα έθδνζε ζε ςεθηαθή κνξθή κε θείκελν θαη εηθόλεο πνπ παξάγεηαη, δεκνζηεύεηαη θαη δηαβάδεηαη ζε ππνινγηζηέο ή άιιεο ςεθηαθέο ζπζθεπέο". Τα ειεθηξνληθά βηβιία, πνπ κεξηθέο θνξέο είλαη ην αληίζηνηρν ελόο ζπκβαηηθνύ έληππνπ βηβιίνπ, κπνξνύλ επίζεο λα δεκηνπξγεζνύλ εμ αξρήο ζε ςεθηαθή κνξθή. Μπνξνύλ επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζνύλ πξνζσπηθνί ππνινγηζηέο θαη κεξηθά θηλεηά ηειέθσλα γηα ηελ αλάγλσζε ειεθηξνληθώλ βηβιίσλ”. (Παξαηεξεηήξην Ψεθηαθνύ Βηβιίνπ)
- 4. Οξηνζεηώληαο ην λέν αληηθείκελν • Ηιεθηξνληθό βηβιίν= "κηα ειεθηξνληθή έθδνζε ελόο έληππνπ βηβιίνπ", αιιά ηα ειεθηξνληθά βηβιία κπνξεί λα ππάξρνπλ θαη αλεμάξηεηα από έλα αληίζηνηρν έληππν βηβιίν. Τα ειεθηξνληθά βηβιία δηαβάδνληαη ζπλήζσο ζε εηδηθέο ζπζθεπέο, πνπ είλαη γλσζηέο σο ειεθηξνληθνί αλαγλώζηεο (e-reader) ή ζπζθεπέο ειεθηξνληθώλ βηβιίσλ (e-book devices) (Oxford Dictionary of English) • Έλα ςεθηαθό βηβιίν (ή ειεθηξνληθό βηβιίν - e-book, ebook) είλαη κηα έθδνζε ζε ςεθηαθή κνξθή κε θείκελν θαη εηθόλεο πνπ παξάγεηαη, δεκνζηεύεηαη θαη δηαβάδεηαη ζε ππνινγηζηέο ή άιιεο ςεθηαθέο ζπζθεπέο". Τα ειεθηξνληθά βηβιία, πνπ κεξηθέο θνξέο είλαη ην αληίζηνηρν ελόο ζπκβαηηθνύ έληππνπ βηβιίνπ, κπνξνύλ επίζεο λα δεκηνπξγεζνύλ εμ αξρήο ζε ςεθηαθή κνξθή. Μπνξνύλ επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζνύλ πξνζσπηθνί ππνινγηζηέο θαη κεξηθά θηλεηά ηειέθσλα γηα ηελ αλάγλσζε ειεθηξνληθώλ βηβιίσλ”. (Παξαηεξεηήξην Ψεθηαθνύ Βηβιίνπ)
- 5. Αιιαγές ζηελ αισζίδα παραγωγής (1/6) • Η εθδνηηθή βηνκεραλία δελ επελδύεη επαξθώο ζηελ αιιαγή • Digital Book Census (2011) – 51,1% ησλ εθδνηώλ δηαζέηνπλ ηκήκα ςεθηαθώλ κέζσλ – 22,8% ησλ εθδνηώλ αύμεζε ην πξνζσπηθό
- 6. Αιιαγές ζηελ αισζίδα παραγωγής (2/6) • Σηε Σπγγξαθή – Σύληνκεο ηζηνξίεο «a la carte» – Απηνεθδόζεηο • Σηελ Έθδνζε – Δπηρεηξεζηαθά κνληέια – Βηώζηκα νηθόλνκηθά κνληέια + πξνζηαζία από ηελ πεηξαηεία – Βηβιηνζήθεο + νηθνλνκηθά κνληέια = ;;;
- 7. Αιιαγές ζηελ αισζίδα παραγωγής (3/6) • Σηε Γηαθίλεζε (1/2) 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Βόρειοσ Αμερικι Αςία ΕΕ Πωλιςεισ
- 8. Αιιαγές ζηελ αισζίδα παραγωγής (4/6) • Σηε Γηαθίλεζε (2/2) 1000000 ΗΠΑ 800000 Ηνωμζνο Βαςίλειο 600000 Γερμανία 400000 Γαλλία Ιςπανία 200000 Βραηιλία 0 Διακζςιμοι τίτλοι
- 9. Αιιαγές ζηελ αισζίδα παραγωγής (5/6) • Σηελ αλάγλσζε – Ψεθηαθέο δεμηόηεηεο – Τερλνινγηθά θελά κεηαμύ δηαθνξεηηθώλ νκάδσλ πιεζπζκνύ δελ επηηξέπνπλ λα ζεσξείηαη ηίπνηα δεδνκέλν. – Νέεο αλαγλσζηηθέο ζπλήζεηεο • • • • Τξόπνο δσήο Πνιηηηζηηθέο επηινγέο Δπθαηξίεο πξόζβαζεο Οηθνλνκηθά δεδνκέλα
- 10. Αιιαγές ζηελ αισζίδα παραγωγής (6/6 ) • Σηε ρξήζε – Πλεπκαηηθά δηθαηώκαηα – Πεξηνξηζκνί ζηε ρξήζε – Μνληέια δεκόζηνπ δαλεηζκνύ
- 11. Τη ζέιοσκε; Οη δράζεης ηες EBLIDA • Κακπάληα γηα ηα ε-βηβιία θαη ηηο βηβιηνζήθεο – Οη επξσπατθέο βηβιηνζήθεο θαη ε πξόθιεζε ησλ ειεθηξνληθώλ εθδόζεσλ – Βαζηθέο Αξρέο ηεο EBLIDA γηα ηελ πξόζθηεζε θαη πξόζβαζε ειεθηξνληθώλ βηβιίσλ από ηηο βηβιηνζήθεο (Χάγε, 2012) – Τν δηθαίσκα ζηελ ειεθηξνληθή αλάγλσζε (Χάγε, 2013)
- 12. Οη εσρωπαϊθές βηβιηοζήθες θαη ε πρόθιεζε ηωλ ειεθηροληθώλ εθδόζεωλ Πξνηείλεη: • Έλα κλεκόλην θαηαλόεζεο κε ηελ Οκνζπνλδία ησλ Δπξσπαίσλ Δθδνηώλ (Federation of European Publishers) γηα «Γίθαηα Μνληέια Αδεηώλ Χξήζεο». • Έλαο εθζπγρξνληζκόο ηνπ θαζεζηώηνο πλεπκαηηθώλ δηθαησκάησλ γηα ηα ειεθηξνληθά βηβιία, ηνλ ειεθηξνληθό δαλεηζκό θαη ην ειεθηξνληθό πεξηερόκελν κεζθνπό λα επηηξαπεί ζηηο βηβιηνζήθεο λα ζπλερίζνπλ λα επηηεινύλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο γηα όινπο ηνπ Δπξσπαίνπο πνιίηεο.
- 13. Βαζηθές Αρτές ηες EBLIDA γηα ηελ πρόζθηεζε θαη πρόζβαζε ειεθηροληθώλ βηβιίωλ από ηης βηβιηοζήθες (1/6) Αρτή Αρ. 1 - Προζθηήζεης • Όινη νη ηίηινη ειεθηξνληθώλ βηβιίσλ, νη νπνίνη δηαηίζεληαη πξνο πώιεζε γηα ην θνηλό, ζα πξέπεη λα είλαη δηαζέζηκα θαη ζηηο βηβιηνζήθεο γηα πξόζθηεζε θαη πξόζβαζε, • Όινη νη ηίηινη ειεθηξνληθώλ βηβιίσλ ζα πξέπεη λα είλαη δηαζέζηκνη ζηηο βηβιηνζήθεο ηε ζηηγκή ηεο έθδνζήο ηνπο. • Οη εθδόηεο νθείινπλ λα παξαδίδνπλ ηα ειεθηξνληθά βηβιία ζε δηαιεηηνπξγηθά κνξθόηππα.
- 14. Βαζηθές Αρτές ηες EBLIDA γηα ηελ πρόζθηεζε θαη πρόζβαζε ειεθηροληθώλ βηβιίωλ από ηης βηβιηοζήθες (2/6) Αρτή Αρ. 2 - Πρόζβαζε • Θα πξέπεη λα επηηξέπεηαη ζηηο βηβιηνζήθεο λα δηαζέηνπλ ηα ειεθηξνληθά βηβιία, πνπ απνθηνύλ ή έρνπλ πξόζβαζε κε άδεηεο ρξήζεο, ζηνπο ρξήζηεο / κέιε γηα ζπγθεθξηκέλν ρξνληθό δηάζηεκα. • Θα πξέπεη λα είλαη δπλαηή ε ηαπηόρξνλε ρξήζε ηνπ ίδηνπ ειεθηξνληθνύ βηβιίνπ. • Οη εγγεγξακκέλνη ρξήζηεο ζα πξέπεη λα έρνπλ ηε δπλαηόηεηα κεηαθόξησζεο ηνπ βηβιίνπ είηε ζην ρώξν ηεο βηβιηνζήθεο είηε κε απνκαθξπζκέλε πξόζβαζε κέζσ ζπζηεκάησλ ηαπηνπνίεζεο ζηνηρείσλ ρξήζηε. • Θα πξέπεη ελαιιαθηηθά ε άδεηα λα επηηξέπεη ηελ πξόζβαζε κεηαμύ βηβιηνζεθώλ. • Δθδόηεο θαη βηβιηνζήθεο ζα πξέπεη λα ζπλεξγάδνληαη πξνο ηελ εύξεζε ιύζεσλ, θξνληίδνληαο ηελ παξαγσγή θαη δηάζεζε ελαιιαθηηθώλ κνξθνηύπσλ γηα άηνκα κε αλαπεξία.
- 15. Βαζηθές Αρτές ηες EBLIDA γηα ηελ πρόζθηεζε θαη πρόζβαζε ειεθηροληθώλ βηβιίωλ από ηης βηβιηοζήθες (3/6) Αρτή Αρ. 3 - Σσλετηδόκελε πρόζβαζε θαη καθροπρόζεζκε δηαηήρεζε • Με ηελ πξνκήζεηα ελόο ειεθηξνληθνύ βηβιίνπ, ε βηβιηνζήθε ζα πξέπεη λα έρεη ηελ δπλαηόηεηα κόληκεο απνζήθεπζεο θαη ρξήζεο ηνπ. • Οη βηβιηνζήθεο κε εμνπζηνδόηεζε απνζήθεπζεο ειεθηξνληθώλ βηβιίσλ ζα πξέπεη λα έρνπλ ην δηθαίσκα ηεο κεηαθνξάο ηνπο ζε δηαθνξεηηθή πιαηθόξκα, αληαπνθξηλόκελεο ζηηο ηερλνινγηθέο αιιαγέο. • Δθόζνλ ην έξγν έρεη εμαληιεζεί ζε όιεο ηηο εθδνρέο ηνπ / κνξθέο ηνπ, κηα βηβιηνζήθε πνπ έρεη επηιεγεί γηα κόληκε απνζήθεπζε θαη ρξήζε, ζα πξέπεη λα δηθαηνύηαη λα παξέρεη απεξηόξηζηε πξόζβαζε ζην ειεθηξνληθό βηβιίν. • Οη ζπκβαηηθνί όξνη ηεο άδεηαο γηα έλα ειεθηξνληθό βηβιίν δελ ζα πξέπεη λα ππεξηζρύνπλ νηαζδήπνηε λνκνζεηηθήο δηάηαμεο αλαθνξηθά κε ηελ έληαμε ηνπ έξγνπ ζην δεκόζην θηήκα.
- 16. Βαζηθές Αρτές ηες EBLIDA γηα ηελ πρόζθηεζε θαη πρόζβαζε ειεθηροληθώλ βηβιίωλ από ηης βηβιηοζήθες (4/6) Αρτή Αρ. 4 - Γηαζεζηκόηεηα κεηαδεδοκέλωλ • Η παξάδνζε ειεθηξνληθώλ βηβιίσλ ζα πξέπεη λα ζπκπεξηιακβάλεη θαη ηελ πξνκήζεηα ησλ κεηαδεδνκέλσλ ηνπο. • Θα πξέπεη λα επηηξέπεηαη ζηηο βηβιηνζήθεο λα ζπκπεξηιακβάλνπλ ηα κεηαδεδνκέλα ζην ζύζηεκα θαηαιόγνπ ηνπο. • Θα πξέπεη λα επηηξέπεηαη λα δηαζέηνπλ κε ειεύζεξε, αλνηρηή πξόζβαζε ηα ζρεηηθά κε ηα ειεθηξνληθά βηβιία κεηαδεδνκέλα ζε ζπλδπαζκό κε άιια κεηαδεδνκέλα.
- 17. Βαζηθές Αρτές ηες EBLIDA γηα ηελ πρόζθηεζε θαη πρόζβαζε ειεθηροληθώλ βηβιίωλ από ηης βηβιηοζήθες (5/6) Αρτή Αρ. 5 - Τηκοιόγεζε • Η ηηκή ελόο ειεθηξνληθνύ βηβιίνπ δε ζα πξέπεη λα ππεξβαίλεη ηελ ηηκή ηεο έληππεο έθδνζεο ηνπ ίδηνπ ηίηινπ ειεθηξνληθνύ βηβιίνπ. • Οη πιεξσκέο γηα ηα ειεθηξνληθά βηβιία ζα πξέπεη λα κεηώλνληαη όζν απμάλνληαη ηα ρξόληα θπθινθνξίαο ηεο έθδνζεο.
- 18. Βαζηθές Αρτές ηες EBLIDA γηα ηελ πρόζθηεζε θαη πρόζβαζε ειεθηροληθώλ βηβιίωλ από ηης βηβιηοζήθες (6/6) Αρτή Αρ. 6 - Απόρρεηο • Τα πξνζσπηθά δεδνκέλα ησλ ρξεζηώλ ζα πξέπεη λα επηδέρνληαη επεμεξγαζίαο κόλν από ηε βηβιηνζήθε θαη ζε ζπκθσλία κε ηνπο θαλνληζκνύο πξνζηαζίαο δεδνκέλσλ πνπ ηζρύνπλ γηα θαη εθαξκόδνληαη από απηή. • Τα ζηνηρεία ηνπ ρξήζηε θαη άιια πξνζσπηθά δεδνκέλα ζα πξέπεη λα δηαγξάθνληαη ζύκθσλα κε ηνπο θαλόλεο πξνζηαζίαο δεδνκέλσλ πνπ ηζρύνπλ γηα θαη εθαξκόδνληαη από ηε βηβιηνζήθε. • Ο εθδόηεο ή πάξνρνο ηεο ππεξεζίαο νθείιεη λα κελ επηηξέπεη ηελ πξόζβαζε ζηα ζηνηρεία / πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο ηνπ ρξήζηε ζε ηξίηα κέξε ρσξίο ηελ ζπλαίλεζεηεο βηβιηνζήθεο.
- 19. Το δηθαίωκα ζηελ ειεθηροληθή αλάγλωζε • Οη Δπξσπαίνη πνιίηεο δηθαίσκα ζηελ ειεθηξνληθή αλάγλσζε ζηηο βηβιηνζήθεο. • Βηβιηνζήθεο λόκηκνο δαλεηζκόο ε-βηβιίσλ • Βηβιηνζήθεο ειεύζεξε πξόζβαζε ζην πεξηερόκελν, ηελ πιεξνθνξία θαη ηνλ πνιηηηζκό • Σαθέο λνκηθό πιαίζην πνπ επηηξέπεη ζηηο βηβιηνζήθεο – Να πξνζθηνύλ θαη λα δαλείδνπλ ειεθηξνληθά βηβιία – Να ζπλερίζνπλ λα παξέρνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο πξνο όθεινο όισλ ησλ Δπξσπαίσλ Πνιηηώλ.
- 20. Βηβιηοζήθες, εθπαίδεσζε θαη ειεθηροληθά βηβιία • Κξίζηκνο ξόινο ζηα πξνγξάκκαηα εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο. • Χξήζε ειεθηξνληθώλ βηβιίσλ ζηελ πιεξνθνξηαθή παηδεία. • Αλαγθαία ε έληαμε ζην πξόγξακκα ζπνπδώλ ηνπ ζρνιείνπ.
- 21. Σσκπεράζκαηα • Οη βηβιηνζεθνλόκνη ήηαλ εδώ πξηλ ηα ε-βηβιία • Οη βηβιηνζεθνλόκνη ζα είλαη εδώ θαη κεηά από απηά. • Γελ έρεη ζεκαζία λα μέξεηο θάηη, αιιά λα κπνξείο λα ην βξεηο. • Δίκαζηε νη κόλνη πνπ κπνξνύλ λα ην θάλνπλ απηό.
Notes de l'éditeur
- Η ανάπτυξη της αγοράς, τόσο του ηλεκτρονικού βιβλίου όσο και των ηλεκτρονικών αναγνωστών (και άλλων συσκευών ανάγνωσης) έχει φέρει τις βιβλιοθήκες παγκοσμίως αντιμέτωπες με νέες προκλήσεις σε ό,τι αφορά την διαχείρισή τους αλλά και τα νομικά και πρακτικά ζητήματα που αυτή συνεπάγεται. Διεθνείς ενώσεις βιβλιοθηκών (IFLA, EBLIDA αλλά και οι ενώσεις επί μέρους χωρών) διερευνούν συστηματικά την τελευταία τριετία τα συγκεκριμένα θέματα. Αν και το ψηφιακό περιεχόμενο έχει ενταχθεί στις συλλογές των βιβλιοθηκών παγκοσμίως εδώ και δύο δεκαετίες, η απόκτηση συσκευών ηλεκτρονικής ανάγνωσης από μεγάλο μέρος των χρηστών σε Βόρεια Αμερική, Ευρώπη και κάποιες Ασιατικές αγορές κάνει την ένταξη τίτλων ευρείας κυκλοφορίας σε ηλεκτρονική μορφή στις συλλογές των βιβλιοθηκών επιτακτική1. Αυτή η ανάγκη, όμως, προκαλεί επιπλέον ζητήματα που αφορούν στην επίλυση νομικών προβλημάτων, στη διακίνηση του περιεχομένου και τέλος στη χρήση του. Αυτά τα θέματα θα απασχολήσουν παρακάτω τη συγκεκριμένη εργασία και θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε μια, κατά το δυνατόν, πλήρη περιγραφή της κατάστασης και των δράσεων των ενώσεων βιβλιοθηκών για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων.
- Οριοθετώντας το νέο αντικείμενο“Ένα ψηφιακό βιβλίο (ή ηλεκτρονικό βιβλίο - e-book, ebook) είναι μια έκδοση σε ψηφιακή μορφή με κείμενο και εικόνες που παράγεται, δημοσιεύεται και διαβάζεται σε υπολογιστές ή άλλες ψηφιακές συσκευές. Τα ηλεκτρονικά βιβλία, που μερικές φορές είναι το αντίστοιχο ενός συμβατικού έντυπου βιβλίου, μπορούν επίσης να δημιουργηθούν εξ αρχής σε ψηφιακή μορφή. Το Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης (Oxford Dictionary of English) ορίζει το ηλεκτρονικό βιβλίο ως "μια ηλεκτρονική έκδοση ενός έντυπου βιβλίου", αλλά τα ηλεκτρονικά βιβλία μπορεί να υπάρχουν και ανεξάρτητα από ένα αντίστοιχο έντυπο βιβλίο. Τα ηλεκτρονικά βιβλία διαβάζονται συνήθως σε ειδικές συσκευές, που είναι γνωστές ως ηλεκτρονικοί αναγνώστες (e-reader) ή συσκευές ηλεκτρονικών βιβλίων (e-book devices). Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν προσωπικοί υπολογιστές και μερικά κινητά τηλέφωνα για την ανάγνωση ηλεκτρονικών βιβλίων”.2Με την λέξη βιβλίο, όμως, συνήθως υπονοούμε μια σειρά πραγμάτων. Βιβλίο είναι το φυσικό αντικείμενο που κρατάμε στα χέρια μας και χρησιμοποιείται ως μέσο, ως φορέας της πληροφορίας. Ως βιβλίο, όμως, καλούμε και το συγκεκριμένο περιεχόμενο του φυσικού αντικειμένου, το σύνολο των πληροφοριών που αυτό περιέχει. Τέλος, βιβλίο είναι και ο τρόπος (συγγραφής, διακίνησης, ανάγνωσης, απόκτησης, δανεισμού). Το βιβλίο είναι όλα τα παραπάνω. Αν το έντυπο βιβλίο, λοιπόν, έχει διατηρήσει ακέραιη την δομή του τους τελευταίους πέντε αιώνες, από τον Γουτεμβέργιο και μετά, τα τελευταία μόλις λίγα χρόνια έχουν έρθει να ανατρέψουν παγιωμένες αντιλήψεις. Το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι πλέον εδώ και αλλάζει το νόημα των ορισμών διατηρώντας τους ταυτόχρονα σε ισχύ. Το νέο αυτό αντικείμενο εξακολουθεί να οριοθετείται από το περιεχόμενο του, το γραπτό κείμενο, το κείμενο που διαβάζεται. Και η ανάγνωση κειμένων είναι βασικό συστατικό των ανθρώπινων κοινωνιών από την εποχή των Φαραώ και εντεύθεν. Ο φορέας – μέσο αλλάζει. Όπως έχει αλλάξει δεκάδες φορές στην ιστορία του γραπτού λόγου. Παραμένει πάντως ένας διακριτός φορέας που σκοπό έχει να αναπαραγάγει το περιεχόμενο. Είτε περγαμηνή λέγεται αυτός, είτε έντυπο βιβλίο, είτε οθόνη ταμπλέτας. Ο τρόπος μεταβάλλεται επίσης. Μεταβάλλονται οι συντελεστές παραγωγής, διακίνησης, δανεισμού και κατοχής, αλλά δεν μεταβάλλεται η ουσία του. Η ανάγνωση, η γνώση, η ψυχαγωγία. Μεταβάλλεται και ο συνδυασμός όλων των παραπάνω. Κάτι καινούριο ήρθε στην ζωή μας. Το ηλεκτρονικό βιβλίο. Ένας γνώριμος επισκέπτης που έρχεται, όμως, από τα παλιά. (Τσιμπόγλου, 2005)Για το σκοπό της συγκεκριμένης εργασίας, θα περιοριστούμε στο να αναλύσουμε τις αλλαγές που φέρνει το ηλεκτρονικό βιβλίο στο χώρο των βιβλιοθηκών.
- Οριοθετώντας το νέο αντικείμενο“Ένα ψηφιακό βιβλίο (ή ηλεκτρονικό βιβλίο - e-book, ebook) είναι μια έκδοση σε ψηφιακή μορφή με κείμενο και εικόνες που παράγεται, δημοσιεύεται και διαβάζεται σε υπολογιστές ή άλλες ψηφιακές συσκευές. Τα ηλεκτρονικά βιβλία, που μερικές φορές είναι το αντίστοιχο ενός συμβατικού έντυπου βιβλίου, μπορούν επίσης να δημιουργηθούν εξ αρχής σε ψηφιακή μορφή. Το Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης (Oxford Dictionary of English) ορίζει το ηλεκτρονικό βιβλίο ως "μια ηλεκτρονική έκδοση ενός έντυπου βιβλίου", αλλά τα ηλεκτρονικά βιβλία μπορεί να υπάρχουν και ανεξάρτητα από ένα αντίστοιχο έντυπο βιβλίο. Τα ηλεκτρονικά βιβλία διαβάζονται συνήθως σε ειδικές συσκευές, που είναι γνωστές ως ηλεκτρονικοί αναγνώστες (e-reader) ή συσκευές ηλεκτρονικών βιβλίων (e-book devices). Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν προσωπικοί υπολογιστές και μερικά κινητά τηλέφωνα για την ανάγνωση ηλεκτρονικών βιβλίων”.2Με την λέξη βιβλίο, όμως, συνήθως υπονοούμε μια σειρά πραγμάτων. Βιβλίο είναι το φυσικό αντικείμενο που κρατάμε στα χέρια μας και χρησιμοποιείται ως μέσο, ως φορέας της πληροφορίας. Ως βιβλίο, όμως, καλούμε και το συγκεκριμένο περιεχόμενο του φυσικού αντικειμένου, το σύνολο των πληροφοριών που αυτό περιέχει. Τέλος, βιβλίο είναι και ο τρόπος (συγγραφής, διακίνησης, ανάγνωσης, απόκτησης, δανεισμού). Το βιβλίο είναι όλα τα παραπάνω. Αν το έντυπο βιβλίο, λοιπόν, έχει διατηρήσει ακέραιη την δομή του τους τελευταίους πέντε αιώνες, από τον Γουτεμβέργιο και μετά, τα τελευταία μόλις λίγα χρόνια έχουν έρθει να ανατρέψουν παγιωμένες αντιλήψεις. Το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι πλέον εδώ και αλλάζει το νόημα των ορισμών διατηρώντας τους ταυτόχρονα σε ισχύ. Το νέο αυτό αντικείμενο εξακολουθεί να οριοθετείται από το περιεχόμενο του, το γραπτό κείμενο, το κείμενο που διαβάζεται. Και η ανάγνωση κειμένων είναι βασικό συστατικό των ανθρώπινων κοινωνιών από την εποχή των Φαραώ και εντεύθεν. Ο φορέας – μέσο αλλάζει. Όπως έχει αλλάξει δεκάδες φορές στην ιστορία του γραπτού λόγου. Παραμένει πάντως ένας διακριτός φορέας που σκοπό έχει να αναπαραγάγει το περιεχόμενο. Είτε περγαμηνή λέγεται αυτός, είτε έντυπο βιβλίο, είτε οθόνη ταμπλέτας. Ο τρόπος μεταβάλλεται επίσης. Μεταβάλλονται οι συντελεστές παραγωγής, διακίνησης, δανεισμού και κατοχής, αλλά δεν μεταβάλλεται η ουσία του. Η ανάγνωση, η γνώση, η ψυχαγωγία. Μεταβάλλεται και ο συνδυασμός όλων των παραπάνω. Κάτι καινούριο ήρθε στην ζωή μας. Το ηλεκτρονικό βιβλίο. Ένας γνώριμος επισκέπτης που έρχεται, όμως, από τα παλιά. (Τσιμπόγλου, 2005)Για το σκοπό της συγκεκριμένης εργασίας, θα περιοριστούμε στο να αναλύσουμε τις αλλαγές που φέρνει το ηλεκτρονικό βιβλίο στο χώρο των βιβλιοθηκών.
- Τις προηγούμενες δεκαετίες, η έννοια της εκδοτικής παραγωγής ήταν συνυφασμένη με την έννοια του εκδότη / εκδοτικού οίκου. Η συγγραφή ήταν μόνο το πρώτο βήμα. Ακολουθούσε μια ολόκληρη διαδικασία επιμέλειας, φωτοστοιχειοθεσίας, βιβλιοδεσίας, εκτύπωσης, προώθησης και διάθεσης των πνευματικών έργων. Είμαστε την μέση μιας μεγάλης κουβέντας. Καταστρέφουν τους εκδότες; Τα βιβλιοπωλεία; Θα κλείσουν λόγω των η-βιβλίων;Δραστικές είναι λοιπόν οι επιπτώσεις του η-βιβλίου στην αλυσίδα παραγωγής. Πρόσφατη έρευνα του περιοδικού "The Bookseller" για το ηλεκτρονικό βιβλίο (Digital Book Census), κατέδειξε ότι η εκδοτική βιομηχανία δεν καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες να ενθαρρύνει και να εκπαιδεύσει το προσωπικό της, και επομένως να εκμεταλλευτεί την απότομη αύξηση στις πωλήσεις e-books. Η έρευνα, στην οποία συμμετείχαν περισσότερα από 2.200 άτομα, από τα οποία το 75% εργάζονται στη βιομηχανία του βιβλίου, αποκάλυψε ότι περισσότεροι από τους μισούς εκδότες (51,1%) έχουν σήμερα οργανώσει ένα τμήμα ή μια μονάδα αφιερωμένη στα ψηφιακά μέσα. Μόνον ένας στους πέντε (22,8%), όμως, δηλώνει ότι έχει αυξήσει το προσωπικό του ως αποτέλεσμα της ενασχόλησης με τα e-books.Η αξία των πωλήσεων των η-βιβλίων στο ΗΒ για το 2011 έφτασε στα 92 εκατομμύρια λίρες. Ήταν μία αύξηση 366% σε σχέση με το 2010. Και προήλθε κυρίως από την ηλικιακή ομάδα 45-54 χρόνων.Αντίστοιχος προβληματισμός υπάρχει και για το ρόλο των επιμελητών, αφού δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι οι παραδοσιακοί επιμελητές χρειάζεται σήμερα να κινηθούν πέρα από τα όρια του έντυπου βιβλίου και να αποκτήσουν όραμα για το περιεχόμενο ".
- ΣυγγραφήΟι Times της Νέας Υόρκης αναφέρουν ότι οι πωλήσεις σύντομων ιστοριών τελευταία «παρουσιάζουν σημαντική άνοδο», με τις ψηφιακές πωλήσεις να βρίσκονται στην αιχμή του δόρατος. Αυτό είναι το όνειρο, σωστά; Σύντομες ιστορίες και νουβέλες μπορούν επιτέλους να πωλούνται à la carte σε ψηφιακή μορφή, ακριβώς όπως τα τραγούδια. Το πιθανότερο είναι ότι η «αύξηση πωλήσεων» που αναφέρεται στο άρθρο των Times έχει να κάνει με τις πωλήσεις που ανακοίνωσε η Amazon για το περασμένο έτος. Οι Times εξαίρουν ακόμη μία φορά τα Kindle Singles ως «ευπρόσδεκτο εισόδημα για εκκολαπτόμενους συγγραφείς και μια τεράστια πηγή κερδών για τους ήδη γνωστούς συγγραφείς.»Η εμφάνιση του ηλεκτρονικού βιβλίου έχει φέρει τον κόσμο των εκδόσεων αντιμέτωπο όχι μόνο με την ανάγκη αλλαγής του μέσου αλλά και με το φαινόμενο των αυτοεκδόσεων. Ο κάθε δημιουργός μπορεί να δημοσιεύσει το έργο του παρακάμπτοντας μεγάλο κομμάτι της παραδοσιακής αλυσίδας παραγωγής.ΈκδοσηΟι εκδότες πιέζονται να αναπτύξουν επιχειρησιακά μοντέλα τα οποία υπογραμμίζουν τις παντελώς διαφορετικές αγορές των έντυπων από τα ψηφιακά βιβλία. Από την ψηφιακή άποψη των εκδόσεων δεν υπάρχει ομοφωνία για τις καλύτερες πρακτικές στην αγορά και επιπλέον υπάρχουν προκλήσεις και από τις κυβερνήσεις για τα τιμολογιακά μοντέλα και τις πρακτικές ανταγωνισμού Οι εκδότες αναζητούν ένα οικονομικά βιώσιμο μοντέλο για τα η-βιβλία που να λαμβάνει υπόψιν του τους κινδύνους τις πειρατείας επίσης. Σημαντικό είναι πώς οι εκδότες βλέπουν σε αυτά τα μοντέλα τις βιβλιοθήκες και πως θα δημιουργηθούν διαφορετικά μοντέλα για ακαδημαϊκές και εμπορικές εκδόσεις.
- ΔιακίνησηΣύμφωνα με συνεχιζόμενο ερευνητικό πρόγραμμα, το μερίδιο αγοράς των η-βιβλίων επιμερίζεται κατά 18% στη Βόρειο Αμερική (το 98% του οποίου αφορά πωλήσεις ηλεκτρονικών βιβλίων στις ΗΠΑ). Η Ασία κρατά το 2,4% των πωλήσεων με Νότια Κορέα (45%), Ιαπωνία (25%) και Κίνα (25%) να διατηρούν τη μερίδα του λεόντος. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση το μερίδιο αγοράς περιορίζεται στο 1,1% του συνόλου με τη Μ. Βρετανία να προηγείται σαφώς κατέχοντας το 52% της αγοράς και ακολουθούμενη από Γερμανία (28%) και Γαλλία (7%).
- Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αριθμοί για τους ανά χώρα διαθέσιμους τίτλους, όπου και πάλι οι ΗΠΑ εμφανίζουν σαφές προβάδισμα με 1.000.000 τίτλους, η Μ. Βρετανία 400.000, Γερμανία και Γαλλία από 80.000 η καθεμία, η Ισπανία 15.000 και η Βραζιλία 6.000. Αν και τέτοια στατιστικά απεικονίζουν στιγμιαία το γρήγορα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, δε θα έπρεπε να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικά μιας διαρκώς μεταβαλλόμενης κατάστασης (IFLA, 2012).
- ΑνάγνωσηΣτην ανάγνωση, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μία σειρά από θέματα που σχετίζονται με την εμφάνιση των η-βιβλίων. Οι ψηφιακές δεξιότητες των χρηστών και τα τεχνολογικά κενά μεταξύ διαφορετικών ομάδων πληθυσμού δεν επιτρέπουν να θεωρείται τίποτα δεδομένο. Οι αναγνωστικές συνήθειες επηρεάζονται από τον τρόπο ζωής, τις πολιτιστικές επιλογές των ανθρώπων, ενώ δεν είναι πάντα ίδιες οι ευκαιρίες πρόσβασης και προκύπτουν οικονομικά ζητήματα που σχετίζονται με το κόστος των η-βιβλίων. Οι ψηφιακοί ιθαγενείς, δηλαδή αυτοί που μεγαλώνουν θεωρώντας τις νέες τεχνολογίες οξυγόνο τους, θεωρούν την πρόσβαση σαν κάτι φυσιολογικό και αναγκαίο. Επίσης πρέπει να σημειώσουμε την αλλαγή νοοτροπίας που συντελείται στην ανάγνωση. Δεν θέλω πια να διαβάσω ένα βιβλίο, αλλά μόνο ένα κεφάλαιο, ή ακόμα και μόνο μία παράγραφο. Με την έλευση των η-βιβλίων έρχεται στο μέλλον και μία μεγάλη κουβέντα στο τι είναι βιβλίο, κεφάλαιο, ιστοσελίδα κτλ. Οι βιβλιοθήκες καθώς διαχειρίζονται πληροφορίες έχουν ξεκινήσει ήδη αυτόν τον διάλογο.
- ΧρήσηΠνευματικά δικαιώματαΣε ποιόν ανήκει ένα ψηφιακό βιβλίο; Στον εκδότη; Στον πάροχο; Στον αγοραστή – καταναλωτή; Με την μέχρι τώρα νομοθεσία το η-βιβλίο χάνει το εμπράγματο δικαίωμά του και γίνεται υπηρεσία. Ο αναγνώστης καταναλωτής χάνει το δικαίωμα ιδιοκτησίας που είχε. Το ίδιο και οι βιβλιοθήκες.Η νέα τάση οδηγεί στις άδειες χρήσης – περνώντας μας έτσι από το αντικείμενο στην υπηρεσία και από το χαρτί στην πρόσβαση.Περιορισμοί στη χρήσηΔικαίωμα στην πρόσβαση στην πληροφορία, την γνώση, την ψυχαγωγίαΟι κουβέντα έχει ανάψει για τα καλά. Ο Γ. Γραμματέας της Σουηδικής Ένωσης Βιβλιοθηκών υπογραμμίζει ότι είναι μία πολύ σοβαρή και προβληματική κατάσταση (IFLA, CILIP 2013). Οι βιβλιοθήκες ποτέ στην ιστορία τους δεν είχαν τόσους νομικούς περιορισμούς όσο με την χρήση των η-βιβλίων. Κι έτσι δεν μπορούν να εκπληρώσουν τους στόχους τους για δημοκρατία και πρόσβαση στην πληροφορία. Την ίδια ώρα ένας σουηδός εκδότης απαντά ότι οι βιβλιοθήκες επιτρέποντας το «κατέβασμα» αρχείων γίνονται νόμιμοι πειρατές.Μοντέλα δημόσιου δανεισμούΓια τις βιβλιοθήκες όλες αυτές οι εξελίξεις σημαίνουν νέες προκλήσεις και ευκαιρίες. Η μεγαλύτερη πρόκληση για τις βιβλιοθήκες είναι η μετατροπή της αγοράς των μέσων και των πληροφοριών. Πολλοί εκδότες βλέπουν την διάθεση των η-βιβλίων από τις βιβλιοθήκες σαν απευθείας απειλή για τους ίδιους και τους συγγραφείς τους και γι’ αυτό σταματούν τις πωλήσεις τίτλων η-βιβλίων προς τις βιβλιοθήκες. Σημαντικό στοιχείο αυτής της πολιτικής των εκδοτών είναι ότι πλέον εμφανίζονται οι εκδότες να αποφασίζουν την πολιτική προσκτήσεων και ανάπτυξης των βιβλιοθηκών και όχι αυτές οι ίδιες, πράγμα που θα σήμαινε απειλή για την πρόσβαση στην πληροφορία και κατ’ επέκταση στην ίδια την δημοκρατία. Τα λόγια του Brian Napack προέδρου της Macmillan, “Ο φόβος είναι ότι αν κάποιος έχει κάρτα βιβλιοθήκης δεν θα αγοράσει ποτέ ξανά η-βιβλίο”, εκφράζουν το αίσθημα των εκδοτών. Την ίδια στιγμή οι “Μεγάλοι Έξι” (Random House, Harper Collins, Penguin, Simon & Schuster, Hachete Book Group, Macmillan and Penguin) αρνούνται στην πλειοψηφία τους να πουλήσουν βιβλία στις βιβλιοθήκες. Για την ακρίβεια ο Harper Collins πουλά τα βιβλία του σε βιβλιοθήκες με τον περιορισμό ότι μπορούν να δανεισθούν μόνο 26 φορές και μετά πρέπεπι να ξαναγορασθούν. Η Random House αύξησε τις τιμές της για τις βιβλιοθήκες κατά 300%. Στην ιστορία των βιβλιοθηκών, τον 19ο αιώνα εμφανίστηκαν οι πρώτες δημόσιες βιβλιοθήκες με εμπορικό χαρακτήρα. Δάνειζαν βιβλία επ’ αμοιβή. Στις αρχές του 20ου αιώνα αυτό εξαφανίστηκε, ήταν μια κατάκτηση των ευρωπαϊκών λαών για την δημοκρατία και την πρόσβαση. Στις αρχές του 21ου αιώνα θα επιστρέψουμε πάλι πίσω; Ο ηλεκτρονικός δανεισμός εισάγει στους αναγνώστες τους νέους συγγραφείς, είναι συναφής με τον παραδοσιακό δανεισμό και ταυτόχρονα πρέπει να διαφυλαχθεί η πληρωμή των παραγωγών περιεχομένου. Βέβαια η κουβέντα έχει πολλές παραμέτρους Αν ζητήσουμε να παραμείνουμε στα ίδια διακαιώματα με τον αναλογικό κόσμο των εκδόσεων (π.χ. ένας χρήστης τη φορά, διάρκεια δανεισμού τριών εβδομάδων κτλ) δεν θα μπορέσουμε να εκμεταλλευθούμε όλα αυτά τα πλεονεκτήματα που μας δίνει η ψηφιακή τεχνολογία. Όποιο και να είναι το μοντέλο δημόσιο δανεισμού που θα επιλεγεί, οι χρήστες των βιβλιοθηκών πρέπει να δανείζονται τα τεκμήρια δωρεάν, γιατί η πρόσβαση στην γνώση δεν πρέπει να εξαρτάται από την ικανότητα να πληρώνεις. Όλα τα μοντέλα θα πρέπει να επιτρέπουν και την απομακρυσμένη πρόσβαση και την πρόσβαση στους χώρους της βιβλιοθήκης.
- Τι θέλουμε;Δράσεις EBLIDAΚατά την διάρκεια του 20ου της Συνεδρίου η EBLIDA αποφάσισε τα πρώτα βήματα μιας πανευρωπαϊκής καμπάνιας για τα η-βιβλία και τις βιβλιοθήκες. Με αυτή τη δράση η EBLIDA σκοπεύει να επιστήσει την προσοχή των πολιτικών και των πολιτών σχετικά με τα ρίσκα και τις απειλές που δέχονται οι βιβλιοθήκες με την παρούσα κατάσταση της αγοράς των η-βιβλίων στην οποία οι βιβλιοθήκες έχουν πολύ λίγα δικαιώματα. Όλες οι δράσεις που θα αναφέρουμε έχουν και την υποστήριξη της IFLA, η οποία έχει δημοσιεύσει αντίστοιχα κείμενα.Για τον λόγο αυτό η EBLIDA έχει δημοσιοποιήσει τρία κείμενα αρχών.
- Οι ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες και η πρόκληση των ηλεκτρονικών εκδόσεωνΣτο κείμενο αυτό μεταξύ άλλων τονίζεται ότι: Είναι καθήκον των Ευρωπαίων πολιτικών να εγγυηθούν ελεύθερη πρόσβαση στην πληροφορία, την παιδεία, τον πολιτισμό και την ψυχαγωγία για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες μέσω δημοσίων υπηρεσιών. Μια ανταγωνιστική αγορά μπορεί να είναι καινοτόμα μόνο όταν βασίζεται σε καλά εκπαιδευμένους και πληροφορημένους πολίτες. και προτείνεται:Α. Ένα μνημόνιο κατανόησης με την Ομοσπονδία των Ευρωπαίων Εκδοτών (Federation of European Publishers) για «Δίκαια Μοντέλα Αδειών Χρήσης». Β. Ένας εκσυγχρονισμός του καθεστώτος πνευματικών δικαιωμάτων για τα ηλεκτρονικά βιβλία, τον ηλεκτρονικό δανεισμό και το ηλεκτρονικό περιεχόμενο με σκοπό να επιτραπεί στις βιβλιοθήκες να συνεχίσουν να επιτελούν τις υπηρεσίες τους για όλους του Ευρωπαίους πολίτες.
- Βασικές Αρχές της EBLIDA για την πρόσκτηση και πρόσβαση ηλεκτρονικών βιβλίων από τις βιβλιοθήκες (Χάγη, 2012)Σε αυτό το πολύ σημαντικό κείμενο διατυπώνονται οι θέσεις της βιβλιοθηκονομικής κοινότητας και οι απαιτήσεις της για ομαλή λειτουργία των βιβλιοθηκών στο νέο περιβάλλον των ηλεκτρονικών εκδόσεων:Αρχή Αρ. 1 - Προσκτήσεις 1. Όλοι οι τίτλοι ηλεκτρονικών βιβλίων, οι οποίοι διατίθενται προς πώληση για το κοινό, θα πρέπει να είναι διαθέσιμα και στις βιβλιοθήκες για πρόσκτηση και πρόσβαση, 2. Όλοι οι τίτλοι ηλεκτρονικών βιβλίων θα πρέπει να είναι διαθέσιμοι στις βιβλιοθήκες τη στιγμή της έκδοσής τους. 3. Οι εκδότες οφείλουν να παραδίδουν τα ηλεκτρονικά βιβλία σε διαλειτουργικά μορφότυπα.
- Αρχή Αρ. 2 - Πρόσβαση 1. Θα πρέπει να επιτρέπεται στις βιβλιοθήκες να διαθέτουν τα ηλεκτρονικά βιβλία, που αποκτούν ή έχουν πρόσβαση με άδειες χρήσης, στους χρήστες / μέλη για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. 2. Θα πρέπει να είναι δυνατή η ταυτόχρονη χρήση του ίδιου ηλεκτρονικού βιβλίου. 3. Οι εγγεγραμμένοι χρήστες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα μεταφόρτωσης του βιβλίου είτε στο χώρο της βιβλιοθήκης είτε με απομακρυσμένη πρόσβαση μέσω συστημάτων ταυτοποίησης στοιχείων χρήστη. 4. Θα πρέπει εναλλακτικά η άδεια να επιτρέπει την πρόσβαση μεταξύ βιβλιοθηκών. 5. Εκδότες και βιβλιοθήκες θα πρέπει να συνεργάζονται προς την εύρεση λύσεων, φροντίζοντας την παραγωγή και διάθεση εναλλακτικών μορφοτύπων για άτομα με αναπηρία.
- Αρχή Αρ. 3 - Συνεχιζόμενη πρόσβαση και μακροπρόθεσμη διατήρηση 1. Με την προμήθεια ενός ηλεκτρονικού βιβλίου, η βιβλιοθήκη θα πρέπει να έχει την δυνατότητα μόνιμης αποθήκευσης και χρήσης του. 2. Οι βιβλιοθήκες με εξουσιοδότηση αποθήκευσης ηλεκτρονικών βιβλίων θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα της μεταφοράς τους σε διαφορετική πλατφόρμα, ανταποκρινόμενες στις τεχνολογικές αλλαγές. 3. Εφόσον το έργο έχει εξαντληθεί σε όλες τις εκδοχές του / μορφές του, μια βιβλιοθήκη που έχει επιλεγεί για μόνιμη αποθήκευση και χρήση, θα πρέπει να δικαιούται να παρέχει απεριόριστη πρόσβαση στο ηλεκτρονικό βιβλίο. 4. Οι συμβατικοί όροι της άδειας για ένα ηλεκτρονικό βιβλίο δεν θα πρέπει να υπερισχύουν οιασδήποτε νομοθετικής διάταξης αναφορικά με την ένταξη του έργου στο δημόσιο κτήμα.
- Αρχή Αρ. 4 - Διαθεσιμότητα μεταδεδομένων 1. Η παράδοση ηλεκτρονικών βιβλίων θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει και την προμήθεια των μεταδεδομένων τους. 2. Θα πρέπει να επιτρέπεται στις βιβλιοθήκες να συμπεριλαμβάνουν τα μεταδεδομένα στο σύστημα καταλόγου τους. 3. Θα πρέπει να επιτρέπεται να διαθέτουν με ελεύθερη, ανοιχτή πρόσβαση τα σχετικά με τα ηλεκτρονικά βιβλία μεταδεδομένα σε συνδυασμό με άλλα μεταδεδομένα.
- Αρχή Αρ. 5 - Τιμολόγηση 1. Η τιμή ενός ηλεκτρονικού βιβλίου δε θα πρέπει να υπερβαίνει την τιμή της έντυπης έκδοσης του ίδιου τίτλου ηλεκτρονικού βιβλίου. 2. Οι πληρωμές για τα ηλεκτρονικά βιβλία θα πρέπει να μειώνονται όσο αυξάνονται τα χρόνια κυκλοφορίας της έκδοσης.
- Αρχή Αρ. 6 - Απόρρητο 1. Τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών θα πρέπει να επιδέχονται επεξεργασίας μόνο από τη βιβλιοθήκη και σε συμφωνία με τους κανονισμούς προστασίας δεδομένων που ισχύουν για και εφαρμόζονται από αυτή.2. Τα στοιχεία του χρήστη και άλλα προσωπικά δεδομένα θα πρέπει να διαγράφονται σύμφωνα με τους κανόνες προστασίας δεδομένων που ισχύουν για και εφαρμόζονται από τη βιβλιοθήκη. 3. Ο εκδότης ή πάροχος της υπηρεσίας οφείλει να μην επιτρέπει την πρόσβαση στα στοιχεία / προσωπικές πληροφορίες του χρήστη σε τρίτα μέρη χωρίς την συναίνεσητης βιβλιοθήκης.
- Το δικαίωμα στην ηλεκτρονική ανάγνωση (Χάγη, 2013)όπου μεταξύ άλλων τονίζεται ότι: “...Οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν δικαίωμα στην ηλεκτρονική ανάγνωση! Θα πρέπει να επωφελούνται από αυτό το δικαίωμα στις βιβλιοθήκες. Θα έπρεπε συνεπώς να υπάρχει δυνατότητα για τις βιβλιοθήκες να δανείζουν ηλεκτρονικά βιβλία νόμιμα. Οι βιβλιοθήκες εγγυώνται την ελεύθερη πρόσβαση στο περιεχόμενο, την πληροφορία και τον πολιτισμό για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες. Αλλά το τρέχον νομικό πλαίσιο δεν επιτρέπει στις βιβλιοθήκες να εκπληρώσουν αυτές τις ουσιαστικές υπηρεσίες για την κοινωνία μας στην ψηφιακή εποχή, ειδικά σε σχέση με την πρόνοια για τα ηλεκτρονικά βιβλία.” και αιτείται: “Ως εκ τούτου, η EBLIDA διά του παρόντος καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ένα σαφές πλαίσιο για τα πνευματικά δικαιώματα που θα επιτρέπει στις βιβλιοθήκες να προσκτούν και να δανείζουν ηλεκτρονικά βιβλία με μια αντίστοιχη αμοιβή προς τους συγγραφείς και άλλους κατόχους δικαιωμάτων. Όπως με τα έντυπα βιβλία, ένα ενημερωμένο πλαίσιο για τα πνευματικά δικαιώματα θα πρέπει να επιτρέπει στις βιβλιοθήκες να συνεχίσουν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους προς όφελος όλων των Ευρωπαίων Πολιτών.”
- - Τα ηλεκτρονικά βιβλία παίζουν κρίσιμο ρόλο σε προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που εκπονούν οι βιβλιοθήκες. Καθώς με την εξέλιξη της τεχνολογίας τα περισσότερα εκπαιδευτικά μέσα αρχίζουν και παίρνουν την μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου, η διαχείρισή τους από τις βιβλιοθήκες καθίσταται απαραίτητη. - Χρήση ηλεκτρονικών βιβλίων για πληροφοριακή παιδεία, με επίκεντρο ομάδες - στόχους τους ανθρώπους που δεν είναι “ψηφιακοί ιθαγενείς” όπου η εκμάθηση της χρήσης των ηλεκτρονικών εκδόσεων είναι βασικό της στοιχείο. - Η υποστήριξη των σχολικών προγραμμάτων σπουδών οφείλει να συμπεριλαμβάνει ηλεκτρονικές πηγές και κυρίως ηλεκτρονικά βιβλία για την εξοικείωση των μαθητών με τις ηλεκτρονικές εκδόσεις, την εκμάθηση της χρήσης τους κοκ.
- ΣυμπεράσματαΟι βιβλιοθηκονόμοι ήταν εδώ πριν τα η-βιβλία θα είναι και μετά από αυτά. Δεν έχει σημασία να ξέρεις κάτι, αλλά να μπορείς να το βρεις. Και είμαστε οι μόνοι που μπορούν να το κάνουν αυτό.Κλείνοντας με μία ρήση του Δαρβίνου:Δεν είναι το δυνατότερο από τα είδη το οποίο επιβιώνει, ούτε το πλέον ευφυές. Είναι αυτό που προσαρμόζεται καλύτερα στις αλλαγές.