FORMATORE EUROPIANE

1. 17/5/2011
Punoi
IRENA KOTOBELLI
VOJSAVA MUSKAJ
Mimoza Berberi
DETYRE
KURSI “VLERAT EVROPIANE “

2. “Do të vijë dita kur të gjithë popujt e këtij kontinenti, pa i
humbur cilësitë e tyre dalluese ose individualitetin e tyre të
lavdishëm, do të bashkohen në unitet më të madh dhe do të
formojnë vëllazërinë evropiane. Do të vijë dita kur nuk do të ketë
fushëbeteja te tjera – përveç tregut të hapur të ideve. Do të vijë
dita kur plumbat dhe bombat do të zëvendësohen me vota
”VIKTOR Hygo’’
PSE BASHKIM EVROPIAN?!!!!!!!!!!!!!!!!!!
VLERAT
QE
MBART

3. I. Ç’janë për NE vlerat
evropiane?
II. Si dhe ku misherohen ato?
III. Cili eshte pozicioni i
shqiptareve perballe ketyre vlerave
?
IV. Si do te jete e ardhmja ?

4. I. Ç’janë për ‘NE ‘vlerat evropiane?
Integrimi ne BE nenkupton ne rradhe te pare, perafrimin dhe
perqafimin e vlerave themelore mbi bazen e te cilit eshte ndertuar
dhe jeton ky organizem i madh mbareshteteror.
Demokracia,shteti i se drejtes,mbrojtja e te drejtave te
njeriut,mbrojtja dhe respektimi i te drejtave te pakicave kombetare
eshte guri themeltar i ketyre vlerave .
Te gjitha shtetet e BE funnkionojne mbi bazen e demokracive
liberale,ne te cilat shteti i se drejtes eshte i konsoliduar,te gjithe
jane te barabarte para ligjit,te drejtat e njeriut jane te shenjta dhe
minoritetet nuk i nenshtrohen diskriminimit.
Themelet e Evropës së bashkuar u vunë mbi idetë dhe
vlerat fondamentale,të cilave ,shtetet anëtare u
përmbahen dhe të cilat i kanë jetësuar institucionet
operative të Komuniteti
Këto vlera të pranuara fundamentale përfshijnë ;
 sigurimin e paqes së përhershme per
qytetaret e saj
 unitet dhe barazi
 liri
 solidaritetit mes popujve te Evropes
 Zhvillim i balancuar ekonomik dhe social
 siguri
Qëllimet e deklaruara të BEsë janë mbrojtja e parimeve të
lirisë, demokracisë dhe zbatimit të ligjit, të cilat i ndajnë të gjitha
shtetet anëtare (neni 6(1) BE-se).
Së bashku me mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe lirive
themelore, këto parime janë përforcuar në Traktatin e UE-së.
Nëse bëhet shkelja e këtyre parimeve, për herë të parë janë
parashikuar klauzola për masat që duhen marrë (nenet 7 dhe 8)

5. Praktikisht, kjo do të thotë se, nëse kryetarët e shteteve dhe
qeverive që veprojnë sipas propozimit të një të tretës së shteteve
anëtare ose sipas propozimit të Komisionit, dhe pas marrjes së
pëlqimit nga Parlamenti Evropian, deklarojnë se ka ndodhur shkelje
e vazhdueshme e parimeve themelore të BEsë, atëherë Këshilli, me
anë të mazhorancës së kualifikuar, mund të pezullojë disa nga
të drejtat që pasojnë si rezultat i zbatimit të Traktatit të BE-së dhe
Traktatit të KE-së në shtetin anëtar në fjalë, duke përfshirë të
drejtat votuese në Këshill.
Megjithatë, Këshilli doemos duhet të ketë konsideratë të
veçantë për pasojat e mundshme të një vendimi të tillë për të
drejtat dhe detyrimet e personave fizikë dhe juridikë. Nga ana
tjetër, obligimet ndaj shtetit anëtar në fjalë-sipas Traktatit të BE-së
dhe Traktatit tëKE-së –vazhdojnë tëjenë te detyrueshme.
II. Si dhe ku misherohen ato?
BASHKIMI EVROPIAN si GARANTUES I PAQES
Nuk ekziston forcë shtytëse më e madhe për unifikimin
Evropian se dëshira për paqe
Ideja për Evropën e bashkuar dikur ishte vetëm një ëndërr e
filozofëve dhe vizionarëve. Viktor Hygo, për shembull, ka
paramenduar “Shtetet e Bashkuara të Evropës” paqësore, të
inspiruar nga idealet humaniste. Ëndrra u shkatërrua nga luftërat
e tmerrshme të cilat e rrënuan kontinentin gjatë gjysmës së parë të
shekullit XX.
Mirëpo, nga gërmadhat e Luftës II Botërore u shfaq një
shpresë e re. Njerëzit që kishin rezistuar totalitarizmin gjatë
luftës, ishin të vendosur t’i jepnin fund urrejtjes
ndërkombëtare dhe rivalitetit në Evropë, për të ndërtuar një
paqe te perhereshme
Mes viteve 1945 dhe 1950, një grup burrash shtetasish
guximtarë, përfshirë këtu Robert Shuman, Konrad Adenauer, Alçide
de Gasperi dhe Uinston Çërçill kishin për qëllim t’I bindin popujt e
1

6. tyre që të hynë në një epokë të re. Struktura të reja do të
krijoheshin në Evropën Perëndimore, të bazuara ne interest e
përbashkëta dhe të themeluara në bazë të marrëveshjeve të cilat do
ta garantonin sundimin e së drejtës dhe barazinë në mes të
shteteve. Robert Shuman (Ministër francez i Punëve tëJashtme), i
inspiruar nga një ide fillimisht e krijuar nga Zhan Mone, më 9 maj
1950, propozoi formimin e Komunitetit Evropian për Thëngjill dhe
Çelik (ECSC).
Vendet që dikur kishin luftuar njëri-tjetrin, prodhimin e
qymyrit dhe të çelikut e bashkuan nën një institucion të
përbashkët, të quajtur “Autoriteti i Lartë”.
Në mënyrë praktike, por gjithashtu edhe tejet simbolike,
materialet e luftës u transformuan në instrument të pajtimit
dhe paqes. Kjo vazhdoi dhe me tej kur Bashkimi Evropian e
përkrahu bashkimin e Gjermanisë pas rënies së murit të Berlinit në
vitin 1989.Kur Bashkimi Sovjetik u shkatërrua në vitin 1991, ish
vendet komuniste të Evropës Qendrore dhe Lindore, pas dekadave
të lidhjes së ngushtë me Paktin e Varshavës, vendosën që
ardhmëria e tyre të jetë në familjen e popujve demokratik të
Evropës.
Procesi i zgjerimit vazhdon edhe në ditët e sotme. Në tetor të
vitit 2005 kanë filluar bisedimet për anëtarësimin e Turqisë dhe
Kroacisë, derisa disa vende të Ballkanit e kanë caktuar rrugën e cila
një ditë do t’i shpjere në BE
‘’Prandaj, politika për Evropën, njëkohësisht
nënkupton politikë për paqe, dhe themelimi i
Komunitetit, paralelisht krijoi bërthamën e
kornizës paqesore në Evropë, gjë që e bën të
pamundur luftën midis shteteve anëtare të
Komunitetit. Fakti që vërteton këtë është paqeja
që më tepër se 40 vjet mbizotëron në Evropë.’’

7. • UNITETI DHE BARAZIA
Problemet e ditëve të sotme mund të kapërcehen vetëm nëse
shtetet Evropiane lëvizin përpara, drejt rrugës që i shpie në
unitetin e tyre.
 Qëndrimi i shumë njerëzve është se pa integrimin Evropian,
pa Unionin Evropian, nuk do të ishte e mundur të
sigurohet paqja, demokracia, ligji dhe drejtësia, prosperiteti
ekonomik dhe siguria sociale, dhe ato nuk do të mund të
garantoheshin për te ardhmen.
 Papunësia, zhvillimi joadekuat dhe ndotja e mjedisit, nuk
janë vetëm probleme nacionale, dhe as që mund të zgjidhen në
nivel nacional.
 Sistemi stabel ekonomik mund të krijohet vetëm në
kontekst të komunitetit.kurse politika ndërkombëtare
ekonomike e cila përmirëson performancën e ekonomisë
Evropiane dhe kontribuon në drejtësinë sociale, mund të
garantohet vetëm me anë të përpjekjeve të përbashkëta Evropiane.
 Pa kohezion të brendshëm, Evropa nuk mund të kërkojë
pavarësinë e vet politike dhe ekonomike nga pjesa tjetër e botës,
nuk mund të fitojë ndikimin e vet në botë dhe as të rikthejnë rolin e
vet në politikën botërore.
Uniteti mund të mbijetojë vetëm aty ku barazia
është ligj.
Asnjë banor i Komunitetit :
 Nuk duhet të trajtohet me padrejtësi dhe nuk guxon të
diskriminohet për shkak të nacionalitetit që i përket.
 Të ndalohet trajtimi diskriminues në bazë të gjinisë, racës,
origjinës etnike, fesë ose besimit, paaftësisë, moshës ose orientimit
seksual.
 Të gjithë banorët e Komunitetit janë të barabartë para ligjit.
Parimi i barazisë do të thotë se asnjë shtet nuk ka epërsi mbi
ndonjë shtet tjetër, kurse diferencat natyrale siç janë
madhësia, popullsia dhe strukturat e ndryshueshme duhet të
trajtohen vetëm në pajtim me parimin e barazisë.
2

8. LIRITË FONDAMENTALE
Liria është rezultat i drejtpërdrejtë i paqes,
unitetit dhe barazisë.
 Formimi i një untiteti më të madh i cili i lidh 15 shtete,
menjëherë mundëson lirinë e lëvizjes përtej kufijve shtetërorë
Kjo nënkupton :
 lirinë e krijimit,
 lirinë e ofrimit të shërbimeve,
 levizjen e lirë të mallërave dhe levizjet e lira të
kapitalit
 lirinë e marrjes së vendimeve të biznesmenëve,
 lirinë e puntorëve për të zgjedhur vendin ku do të
punojnë
 lirinë e konsumatorëve në zgjedhjen e llojeve më të
ndryshme të prodhimeve
 Konkurrenca e lirë u mundëson biznesmenëve t’ia ofrojnë
mallërat dhe shërbimet e tyre një qarku shumë më të gjerë të
konsumatorëve potencialë.
 Punëtorët mund të kërkojnë punë në tërë territorin e UE-së
dhe të ndërrojnë vendin e punës sipas dëshirës dhe interesave
 Nga oferta shumë e madhe e mallërave, që vjen si rezultat I
konkurrencës së shtuar, konsumatorët mund të zgjedhin prodhimet
më të lira dhe më të mira.
Konventa Evropiane për të Drejtat Themelore e cila u miratua
në Nicë në vitin 2000, i përmban të gjitha të drejtat që sot
njihen nga ana e shteteve anëtare të BE-së dhe qytetarëve të
saj. Këto vlera mund të krijojnë ndjenjë të lidhjes familjare me
evropianët. Të përmendim vetëm një shembull, të gjitha
vendet e BE-së e kanë abroguar dënimin me vdekje.
3

9. PARIMI I SOLIDARITETIT
Solidariteti është liria e domosdoshme neutralizuese,
pasi zbatimi i nxituar i lirisë është gjithnjë në shpinë të
të tjerëve.
 Nëse korniza e Komunitetit duhet të qëndrojë, ajo duhet
gjithnjë ta pranojë solidaritetin e anëtarëve të vet si parim
fondamental, dhe të ndajë në mënyrë të barabartë dhe të drejtë
midis anëtarëve të vet, edhe përparësitë, d.m.th. prosperitetin, edhe
përgjegjësitë.
 Asnjë shtet i BE-së individualisht nuk është mjaft i fortë
për të vepruar vet në tregun botëror. Tregu i vetëm evropian u
siguron kompanive një platformë vitale për të garuar në mënyrë
efektive në tregjet botërore.
Pra: Konkurrenca e lirë në gjithë Evropën patjetër duhet
ta ketë si kundër-baraspeshë solidaritetin gjithë-evropian.
4

10.  Kjo ka përfitime të qarta për qytetarët evropian, kur ato bëhen
viktima të vërshimeve dhe katastrofave te tjera natyrore, ata
marrin ndihmë nga buxheti BE-së. Fondet Strukturale, të
menaxhuara ngaKomisioni Evropian, i përkrahin dhe i plotësojnë
përpjekjet e autoriteteve nacionale dhe rajonale të BE-së në
zvogëlimin e jo barazive mes pjesëve të ndryshme të Evropës.
Paratë e BE-së dhe kreditë nga Banka Evropiane për Investime
shfrytëzohen për përmirësimin e infrastructures transportuese të
Evropës (për shembull, për zgjerimin e rrjetit të autostradave dhe
hekurudhës) duke siguruar kështu qasje më të mirë deri te rajonet
periferike dhe duke e përkrahur tregtinë trans-evropiane. Suksesi
ekonomik I BE-së pjesërisht do të matet edhe nga aftësia që nga
tregu i tij i vetëm prej gjysmë miliardë konsumatorësh të përfitojnë
sa më shume njerëz dhe biznese.
Bashkimi Evropian u krijua me qëllim politik për arritjen e
paqes, por dinamika dhe suksesi i tij buron nga angazhimi në
ekonomi. Numri i banorëve në shtetet e BE-së është në
zvogëlim e sipër në krahasim me popullatën botërore. Prandaj
ata duhet të vazhdojnë bashkërisht nëse dëshirojnë të
sigurojnë zhvillim ekonomik dhe të jenë të aftë të garojnë në
skenën botërore me ekonomi të tjera kryesore.
• RESPEKTIMI I IDENTITETIT NACIONAL
Qëllimi nuk është që shtetet anëtare të ‘shkrihen’ në BE, por
më tepër të kontribuojnë me veçoritë e tyre kualitative.
Identitetet nacionale të shteteve anëtare respektohen
(neni 6(3) UE).
 Kjo Shumllojshmëri e karakteristikave dhe identiteteve
nacionale ia huazon BE së autoritetin e vet moral, i cili shërben
për beneficionet e tërë Komunitetit. Shoqëritë post-industriale të
Evropës bëhen çdo herë e më komplekse. Standardi jetësor rritet
vazhdimisht, por akoma ekzistojnë dallime të dukshme mes të
pasurve dhe të varfërve. Zgjerimi i Evropës i ka zmadhuar edhe
5

11. dallimet meqenëse shtetet gjatë anëtarësimit kanë pasur standarde
jetësore nën mesataren evropiane.
‘’Për shtetet e BE-së është me rëndësi të punojnë bashkë me
qëllim që ti zvogëlojnë këto dallime.’’
 Këto përpjekje nuk janë bërë për t’ i komprometuar
karakteristikat e veçanta kulturore apo gjuhësore të vendeve të BE-
së.,përkundrazi, shumë aktivitete të BE-së ndihmojnë në krijimin
e rritjes së re ekonomike të bazuar në karakteristikat e rajoneve
dhe në shumëllojshmërinë e pasur të traditave dhe kulturave.
Gjysmë shekulli i integrimit evropian tregoi se
BE-ja si tërësi është më e fuqishme se shuma e
pjesëve të saj:
Në veprimin e përbashkët dhe të njëzëshëm mund të shihet
vlera e shtuar e Bashkimit Evropian. Pse?
Sepse BE-ja është fuqia udhëheqëse tregtare botërore dhe
prandaj luan rol kyç në negociatat ndërkombëtare siç janë ato
në Organizatën Tregtare Botërore (OTB) ku marrin pjesë 149 shtete,
si edhe në implementimin e protokollit të Kjotos për ndotjen e ajrit
dhe për pengimin e ndryshimeve klimatike.
 Sepse ka pozitë të qartë lidhur me çështjet e ndjeshme që kanë
të bëjnë me njerëzit e thjeshtë, siç janë mbrojtja e ambientit
jetësor,burimet e ri-përsëritshme energjetike, “parimi I kujdesit”
lidhur me sigurinë e ushqimit, aspektet etike të bio-teknologjisë dhe
nevoja për mbrojtjen e llojeve të rrezikuara.
 Sepse inicoi iniciativa të rëndësishme për zhvillim të
qëndrueshëm në tërë planetin lidhur me “Samitin e Tokës” që u
mbajt në vitin 2002 në Johanesburg.

12. E thëna e vjetër “uniteti është fuqi” sot është më
relevante se çdo herë për evropianët. Por, procesi
i integrimit evropian nuk i pakësoi mënyrat e
ndryshme të jetesës, traditave dhe kulturave të
popujve. Në të vërtetë BE-ja e konsideron
shumëllojshmërinë si një nga vlerat e saj kyçe.
NEVOJA PËR SIGURI
Siguria është bërë nevojë elementare, të cilën
Komuniteti duhet domosdo ta realizojë!
 . Të gjitha veprimet e institucioneve të Komunitetit, duhet të
kenë parasysh se:
Njerëzit dhe kompanitë kërkojnë qëndrueshmëri, vijueshmëri
dhe besueshmëri, kur bëhet fjalë për sigurinë e vendit të
punës, kushtet e përgjithshme ekonomike dhe për sigurinë
sociale.
6

13.  BE-ja duhet të ndërmarrë veprime aktive për ta garantuar
sigurinë e anëtarëve të saj. Në mënyrë konstruktive duhet të
bashkëpunojë me rajonet që kufizohen me të: Ballkani, Afrika
Veriore, Kaukazi dhe Lindja e Mesme.
 BE-ja gjithashtu duhet t’i mbrojë interesat e saja ushtarake
dhe strategjike nëpërmjet bashkëpunimit me aleatët e saj, në
veçanti me aleatët e NATO-s dhe duke zhvilluar një politikë të
përbashkët evropiane për siguri dhe mbrojtje. Siguria e
brendshme dhe e jashtme janë dy anët e një monedhe.
 Lufta kundër terrorizmit dhe krimit të organizuar kërkon
nga forcat policore e të gjithë shteteve të BE-së të punojnë së
bashku. Trupat siç janë Europol, Zyra e policisë evropiane dhe
Eurojust, të cilat mbështesin bashkëpunimin mes prokurorëve,
gjykatësve dhe policëve në vendet e ndryshme të BE-së gjithashtu
duhet të luajnë rol më aktiv dhe efektiv.
BE-ja duhet te behet një “rajon i lirisë, sigurisë dhe drejtësisë”
ku çdo njëri ka qasje të barabartë në drejtësi dhe mbrojtje të
barabartë me ligj, që paraqet një sfidë të re e cila kërkon
bashkëpunimin e afërt mes qeverive.
DUA T’I NGJIS DHE UNE KETO HAPA

14. 18 prill 1951: U themelua Bashkësia Evropiane për
Thëngjill dhe Çelik nga ana e gjashtë anëtarëve themelues Belgjika,
Republika Federale e Gjermanisë, Franca, Italia,
Luksemburgu dhe Holanda.(9 maj 1950 konsiderohet si
ditelindja e Europes )
1957: Marrëveshja e Romës e themeloi tregun e
përbashkët duke krijuar Bashkësinë Ekonomike Evropiane
1973: Bashkësia :
 zgjerohet në nëntë vende anëtare,shtohen Danimarka
Irlanda dhe Britania e madhe
 zhvillon politikat e saj të përbashkëta ne fushen sociale
dhe ne mbrojtjen e mjedisit
 1975 u themelua Fondi Evropian për Zhvillim
1979: Organizohen zgjedhjet e para për Parlamentin
Evropian me anë të drejtës universale të drejtpërdrejtë për votë.
1981: Zgjerimi i parë drejt Mesdheut shtohen Greqia dhe
pas saj ne 1986 Spanja dhe Portugalia
1993: Rrumbullakimi i tregut unik evropian . Zhak Delorit, e
publikoi “Librin e bardhë” që përcaktonte formimin e tregut unik
evropian deri më 1 janar të vitit 1993 qëllim I cili u përfshi
në Aktin Unik Evropian, që u nënshkrua në shkurt të vitit 1986 dhe
hyri në fuqi më 1 korrik të vitit 1987
.
1993: Marrëveshja e Mastrihtit themeloi Bashkimin
Evropian kjo u parapri nga :
 rënia e Murit të Berlinit në vitin 1989.
 ribashkimi i Gjermanisë në tetor të vitit 1990 dhe
demokratizimin e vendeve nga Evropa Qendrore dhe Lindore

15. 1995: BE-ja zgjerohet në 15 anëtare . Austria, Finlanda dhe
Suedia – I bashkohen BE-së, më 1 janar të vitit 1995.
2002: Hyjnë në përdorim bankënotat dhe monedhat Euro
Në mars të vitit 2000, BE-ja e miratoi “Strategjinë e Lisbonës” me
qëllim të modernizimit të ekonomisë evropiane ,dhe për t’i mundësuar
asaj të jetë konkurruese në tregun botëror me lojtarët kryesorë, siç
janë SHBA-të dhe shtetet e reja të industrializuara
2004: Unionit i bashkëngjiten edhe 10 shtete
o Bullgaria, Republika e Çekisë, Hungaria,Polonia,
Rumania dhe Sllovakia – vende te ish Bllokut Sovjetik
o Estonia, Letonia dhe Lituania- shtete baltike
o Qiproja dhe Malta- vende mesdhetare
o Sllovenia - republikë e ish- Jugosllavisë
2014 ?????A do jete ky viti historik kur une (shqiptari) do ta shoh
veten si qytetar I evropes?????
III- Cili eshte pozicioni i
shqiptareve perballe ketyre vlerave ?
Përqafimi i vlerave të demokracisë është vendimtar dhe themelor për vendet
që aspirojnë për antarësimin në BE.Në këto rrethana, një pjesë e
konsiderueshme e ndihmës së akorduar nga BE në kuadër të programeve
CARDS, PHARE apo INTERREG për vendin tonë, synon pikërisht në
ndërtimin e këtyre vlerav
Aspirata e Shqipërisë për t’iu bashkuar Europës mori jetë që
nga fillimi i viteve ’90. Pas një periudhe të gjatë përpjekjesh, reformash
dhe ndryshimesh ky integrim e arriti kulmin e tij në 2007, me ratifikimin

16. e MSA-së (Marrëveshja e Stabilizim Asocimit) nga Bashkimi Europian
me qeverinë e Republikës së Shqipërisë.
Integrimi në Bashkimin Europian ndikon në cdo aspekt të shoqërisë së
një vendi, por duke ju referuar shoqërisë Shqiptare, ky integrim prek
3(tre) fusha;
Politikën,
Ekonominë
Aftësinë e shtetit shqiptar për të arritur “acquis communautaire”,
ose e thënë ndryshe “Aftësia për të përshtatur reformat dhe pse jo,
edhe kulturën europiane.”
Që misioni me emrin “INTEGRIM i Shqipërisë në BE” të quhet i
plotësuar, duhet që të bëhet integrimi i këtyre 3(tre) aspekteve
jetike.Nuk duhet harruar që integrim i pjesshëm, nuk do mund të quhej
arritje dhe pasojat që do të vinin më pas, vetëm sa do ta përkeqësonin
gjendjen e shoqërisë Shqiptare. Mjafton këtu të permendim rastin e
Rumanisë apo Bullgarisë, ku integrimi i tyre në BE ishte i pjesshëm, ku
mungoi integrimi ekonomik, dhe aktualisht këto vende po ‘vuajnë’ një
ikje të trurit dhe krahut të punës drejt tregut Europian, ku pagesat dhe
kushtet janë shumë herë më të favorshme.
Duke i analizuar këto faktorë, rezulton se integrimi politik i
Shqipërisë është faktori më i rëndesishëm nga ku duhet të nisë procesi i
afrimit me BE. Shtresa politike në vendin tonë akoma nuk ka arritur atë
pjekuri, atë besim dhe atë përkushtim ndaj premtimeve të bera, ndryshe
nga vendet e BE-së. Tek NE, akoma diskutohet për të kaluarën e një
partie apo tjetre, të një individi apo tjetri, akoma nuk ka prioritete të
sakta, madje mund të themi se ka aq shumë prioritete, por janë lënë aq
‘mbas dore’ sa vetëm prioritete nuk mund të quhen.Ndërkohë që
‘Europa’ kërkon të kundërtën !Europa po i kushton një rëndësi te
vecantë Rinisë, të ardhmes, ndërsa në Shqipëri akoma nuk ka një
program të qartë për këtë shtresë kaq të rëndësishme !Këtu tek NE,
partitë politikë kanë si fokus “injorancën/shtresën e paditur”, pasi vetëm
ajo mund të manipulohet me premtime të cilat s’dihet se kur do të

17. realizohen. Dhe kjo nuk mund të quhet pjekuri, as përkushtim i politikës
ndaj votuesve të saj, pasi integrimi në BE tenton të nxisë standarde më të
larta dhe më uniforme të performancës demokratike në nivel kombëtar
dhe sigurisht në atë ndërkombëtar.
Integrimi Ekonomik i Shqipërisë është hapi i dytë për të arrituar tek
porta me emër BE. E si mund të hyjë një vend në BE me një ekonomi
27%-30% informale? Ky hap është i pari nga rëndësia, pavarësisht se
BE përcakton politikën si paraprijëse. Të jesh pjesë e Bashkimit
Europian, do të thotë të kesh edhe detyrime, dhe shumica e këtyre
detyrimeve janë ekonomike. Shqipërisë do t’i duhet të paguajë miliona
Euro nëse do të jetë pjesë e BE, ku pjesa më e madhe shkon për
mbarëvajtjen e punës dhe shpenzimet për Institucionet Europiane si:
Këshilli i Europës, Parlamenti Europian...etj, pa llogaritur këtu
marrëveshjet e ndryshme ekonomike nga të cilat Shqipëria edhe mund të
‘humbasë’ ! Po tregu? Që një integrim ekonomik të jetë përfitues edhe
për Shqipërinë, duhet padyshim të kemi një strukturë tregu të fortë dhe
standarte për të përballuar cilësinë dhe konkurencën e prodhuesve apo
importuesve Europianë.
Aftesia e nje shteti per tu pershtatur me reformat është një tjetër shtyllë
ku Shqipëria duhet të fokusohet së tepërmi.Eshtë shumë e vështirë për
një vend si Shqipëria që ka qëndruar për një gjysëm shekulli e izoluar të
përshtatet menjëherë me reformat demokratike të BE-se. Faktorët që
ndikojnë sigurisht që janë shumë por do doja të përmëndja vetëm
Komunikimin dhe Kulturën. Të dy këto faktorë ndikojnë në mënyrë të
konsiderueshme në gjetjen e një zgjithje apo gjëndje sa më optimale për
qytetarët dhe subjektet që operojnë në territorin e Europës.
Të komunikosh, nuk do të thotë vetëm të flasësh, as të shkëmbesh letra
apo mesazhe. Të komunikosh do të thotë ;
te jesh i lirë të shprehesh në kohë të ndryshme dhe në vende të
ndryshme,
të kesh mundësinë e lëvizjes së lirë, të kesh lehtësirat që kanë
qytetarët e BE kur lëvizin nga njëri shtet në tjetrin,

18. të kuptosh dhe të ndjehesh si në vendin tënd falë faciliteteve të
ofruara.
Ky komunikim do të ndikonte në shkembimin e shumë vlerave
materiale dhe jomateriale, në përthithjen e teknologjive më të reja
dhe gjithashtu, në mundësinë e të qënit pjesë e projekteve të
përbashkëta(psh “all equal-all different”).
Të jesh pjesë e Bashimit Europian, do të thotë të jesh brënda
një vendi ku bën pjesë edhe vendi yt.
Futja e Shqipërisë në ‘Familjen e Madhe Europiane’ nënkupton edhe
ndërthyrjen e kulturës së saj me atë të vendeve të ndryshme të BE-së.
Ajo që duhet të ndodhë, është pikërisht adoptimi i vlerave më të mira,
eleminimi apo pakësimi i fenomeneve që në Europë nuk ekzistojnë,
krijimi i një klime kulturore dhe mikpritëse që të jetë familjare për këdo
Europian që do të ketë mundësinë të jetojë/pushojë në Shqipëri.
Megjithatë vendit tonë i duhet jashtë mase shumë punë për të arritur atje
ku kërkon BE. Mjafton të hedhim një sy nga familjet shqiptare NE
akoma shohim një rol të papërfillshëm të grave dhe fenomenin e dhunës
në familje. Këto dy aspekte negative të shoqërisë shqiptare por edhe të
tjera janë ato c’ka Europa pret që vendi ynë t’ia lerë së kaluarës.
IV-Si do te jete e ardhmja ?

19. Kjo më kujton Martin Luther King që thoshte “I have a dream”. Edhe
unë kam një ëndërr! Kam një ëndërr të shoh Shqipërinë time në Europë,
miqtë e mi të lëvizin lirshëm, prindërit e mi të kenë më shumë te
ardhura, shoqërinë shqiptare më të pastër nga “papastërtitë” dhe
sigurisht, një klasë politike që të mendojë për qytetarët e vet.
Unë e dua këtë vend dhe dua që kjo ëndërr të ralizohet. Nëse këta
politikanë mund të jenë të paaftë për këtë realizim, nesër do të vinë të
tjerë. Edhe nëse “të tjerët” nuk do të mundin, do të jetë vetë brezi ynë ai
që do e çojë Shqiërinë në vendin që meriton, në zemër të BE.
Shpreso Shqipëri, se do të vijë një ditë!
2014???????? 2020??????????
E ARDHMJA E SHQIPERISE ESHTE NE BE .KJO
ESHTE E VETMJA RRUGE
DJE

20. NESER