3. GIRIS
On kisilik bir müslüman ögretici grubunun müsrikler tarafindan hile ile pusuya
düsürülerek sehit edildikleri olay.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Reci olayi
4. REC‘I - 1
Hicrî 4/Milâdî 626 yilinda gerçeklesen ve basta Hz. Muhammed (s.a.s) olmak
üzere bütün müslümanlari üzüntüye sevkeden bu olayin cereyan tarzi,
kaynaklarda söyle anlatilir:
Medine civarinda yerlesik Adal ve Karra adlarinda iki kabile vardi. Bu kabilelerin
ileri gelenleri, Hz. Peygamber (s.a.s)'e müracaat ederek müslüman olmak
istediklerini, kendilerine Kur'an-i Kerim'i ve Islâm dinini ögretecek muallim ve
mürsidler göndermesini istediler. Resulullah (s.a.s), Islâm'in yayilmasi için hiç bir
fedâkârliktan kaçinmadiginin bir göstergesi olarak, ögretmen isteyen kabilelere,
Asim b. Sâbit baskanliginda on kisi gönderdi.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Reci olayi
5. REC‘I - 2
Bu on kisi, baslarina gelecek seylerden habersiz olarak Islâm'i ögretme heyecani
ile yola çikmislardi. Sözü edilen heyet Mekke ile Usfan arasinda Hüzeyl kabilesine
ait "Reci" adi verilen yere ulastiklarinda, birdenbire, yüz'ü okçu olmak üzere ikiyüz
kisilik bir çetenin hücumuna ugramislar ve henüz ne oldugunu anlayamadan
kendilerini savunmak amaciyla bir daga iltica etmislerdi. Gerçekten de, mürsid ve
muallim isteyenlerle Hüzeyl kabilesi gizlice anlasmis ve yakalayacaklari
müslümanlari Mekkeli müsriklere para karsiliginda satma konusunda aralarinda
karara varmislardi.
Köseye sikistirilan müslümanlara okçular, teslim olmalari halinde hayatlarini
bagislayacaklarini söyleyerek kendilerine siginmalarini istemislerdi. Ancak kafile
baskani Âsim, müminlerin müsriklere iltica edemeyeceklerini ve teslim
olmayacaklarini karsi tarafa bildirdi. Hemen akabinde de, durumun Hz.
Peygamber (s.a.s)'e malum olmasi için Allah Teâlâ'ya niyazda bulundu. Çikan
çarpismada, Âsim'in da içinde bulundugu sekiz kisi sehit oldu.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Reci olayi
6. REC‘I - 3
Olayi daha önceden haber alan Kureys, Âsim'in kafatasini getirmeleri için bazi
kisileri özel olarak görevlendirmisti. Fakat arilarin sehidin cesedine üsüsmesi
sebebiyle, Âsim'a düsündüklerini yapma imkâni ortadan kalkti. Bununla birlikte
Âsim'in arkadaslarindan Zeyd ve Hubeyb, çetenin, "Teslim olursaniz sizi
öldürmeyecegiz" sözlerine inanarak teslim oldular. Müsrikler de, bu iki müslüman
teslim olur olmaz, baglayarak Mekkelilere sattilar.
Mekke'nin önde gelenlerinden Safvan b. Umeyye tarafindan satin alinan Zeydin,
Kureyslilerin katilimiyla meydanda öldürülmesine karar verildi. Mekke'nin ileri
gelenlerinden Ebû Süfyan, Kureysli müsriklerin huzurunda Zeyd'e, "Hayatinin
bagislanmasi karsiliginda Muhammed'in öldürülmesini ister miydin? Söyle
bakalim!" dediginde Zeyd'in cevabi su olmustu: "Kesinlikle böyle bir sey istemem!
Benim canim O'nun yoluna feda olsun! Degil burada öldürülmesine, Medine'de
ayagina bir diken batmasina bile razi olmam".
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Reci olayi
7. REC‘I - 4
Zeyd'in bu cevabi karsisinda Ebu Süfyan, "Muhammed kadar, arkadaslari
tarafindan sevilen baska biri yoktur" demekten kendini alamadi. Zeyd'in bu
cevabindan hemen sonra, Safvan'in kölesi Kistas tarafindan acimasiz bir biçimde
sehit edildi.
Diger müslüman Hubeyb, Uhud'da öldürdügü Hâris b. Âmir'in ogullari tarafindan
satin alinmis ve birkaç gün sonra öldürülmek üzere Harem-i Serif'in sinirina
gönderilmisti. Idam edilecegi için, iki rekât namaz kilmak üzere izin istedi ve
verilen izin dogrultusunda namazi kildi. Bu arada ona, dininden dönmesi halinde
idam edilmeyecegi söylendiginde su beyti okudugu nakledilmektedir:
Ben Allah yolunda müslüman olarak öldürülürken,
Canima ne suretle kiyilacagina ehemmiyet vermem;
Benim ölümüm Hak Teâlâ ugrunadir ve O dilerse,
Benim tarumar olan vücudumu mübarek kilar.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Reci olayi
8. REC‘I - 5
Hubeyb'in idamdan önce kildigi iki rekât namaz, o zamandan beri idam edilecek
olan müslümanlarin kildiklari geleneksel bir namaz halini aldi: Hubeyb de
acimasizca, müsrik caniler tarafindan sehit edildi. Hz. Peygamber (s.a.s) ve diger
müslümanlar bu olaya çok üzüldüler. Sâir sahabilerden Hassan b. Sâbit de yanik
mersiyeler söyleyerek olaydan duydugu acilari dile getirmisti.
(Bu konuda daha genis bilgi için bkz. Ibnül-Esir, el-Kâmil fi't-Tarih Tercümesi, çev.
M. Besir Eryarsoy, Istanbul 1985, II, 156 v.d; Ibn Hisam es-Siretü'n-Nebeviyye,
çev. Hasan Ege, Istanbul 1985, III, 240 vd; Mevlânâ Sibli, Asr-i Saadet, çev. Ö.R.
Dogrul, sad. Ö.Z. Mollamehmedoglu, Istanbul 1977, I, 270-271; Hüseyin Algül,
Islâm Tarihi, Istanbul 1986, I, 389-390).
Mefail HIZLI
Hazirlayan : Muhammed Faruk
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü
Reci olayi
9. 113 Barksdale Professional Center
Newark DE-19711-3258 U.S.A.
phone +13022619241
email info@iluniversitesi.com
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I I S L A M T A R I H I
B Ö L Ü M Ü