3. “Misschien zou je kunnen ingaan op de volgende
zaken:
1. Waarom zouden leraren volgens jou ict moeten
gebruiken?
2. Wanneer spreek je van een zinvolle inzet van
ict in het onderwijs?
3. Welke vragen moeten leraren zichzelf idealiter
stellen om tot een zinvolle inzet van ict te komen?
4. Welke vaardigheden met betrekking tot ict
hebben leraren volgens jou minimaal nodig?
5. En heeft iedere leraar in een team diezelfde set
vaardigheden nodig?
6. Wat weten we over de duurzame implementatie
van ict in het onderwijs?
7. Welke factoren spelen daarin een rol?
8. Hoe verhoudt dat model zich tot Vier in Balans?
9. Hoe krijg je (alle) leraren zover dat ze met ict
aan de slag gaan, het liefst op een zinvolle
manier?
Tot woensdag!”
1. Functie van ICT en
bewijslast
2. ICT-bekwaamheid
3. Implementatie van ICT
10. Andreas Schleicher:
“Students who use computers moderately at
school tend to have somewhat better learning
outcomes than students who use computers
rarely.”
“But students who use computers very
frequently at school do a lot worse in most
learning outcomes, even after accounting for
social background and student demographics.”
17. “Technology can amplify great teaching,
but great technology cannot replace
poor teaching” (Andreas Schleicher)
“De leraar is de meest bepalende factor in de
schoolprestaties van de leerling, niet de computer”
(Toine Maes, Kennisnet)
18. “Het onderwijs kan daarom alleen beter
worden als de technologie beredeneerd
wordt ingezet en dat vereist een nadere
verkenning van de complexiteit van
leerprocessen. Dat inzicht maakt het
vervolgens mogelijk om een didactisch
ontwerp te maken en te bepalen welke rol de
technologie daarin kan vervullen.”
(Fransen, 2015)
19. Door de inzet van [ICT-toepassing] bereik ik dat
[opbrengst], want ik weet [bewijslast]
21. ICT-BEKWAAMHEID (1)
Voogt et al. (2016) E-didactiek. Welke applicaties gebruiken
docenten en waarom?
- Met name presentatie- en informatiesoftware;
- PO: oefen- en evaluatiesoftware meest gebruikt
- Gebruik interactiesoftware: marginaal
- Inzet gericht op klassikale instructie en zelfstandig leren
van leerlingen
- Inzet gericht op kennisoverdracht
- Docenten verwachten als opbrengst motivatie bij
leerlingen, efficiënter lesgeven, introductie nieuwe lesstof,
directe feedback (PO)
- Maar verbeteren van leerprestaties?
22. ICT-BEKWAAMHEID (2)
Voogt et al. (2013)
De didactische inzet van ICT betreft een professionele
vaardigheid
• TPACK
• Onderwijsopvattingen
• Mede bepalend voor type inzet
• Risk-taking (Howard & Gigliotti, 2015)
• Professioneel redeneren
• Niet doelgericht, geen fit tussen redenering en praktijk
• Self-efficacy
23. PROFESSIONALISERING (1)
Noodzakelijk!
Leraren die didactisch ICT-bekwaam zijn halen meer
rendement uit de ICT-investeringen (Kennisnet, 2015).
Maar hoe?
Wat zijn effectieve vormen van professionalisering?
24. PROFESSIONALISERING (2)
Kenmerken van een effectieve professionaliseringsactiviteit
(Merchie et al. 2016):
1. Focus op de inhoud
2. Focus op de didactiek
3. Coherentie en gebaseerd op onderzoek
4. Eigenaarschap van inhoud en het proces bij
professionele ontwikkeling (balans vraag – aanbod)
5. Duur: permanente ondersteuning
6. Collectieve participatie: feedbackcultuur
7. Ingebed in dagelijkse organisatie
8. Actief leren op basis van onderzoek
9. Kwaliteit van de trainer/begeleider
25. PROFESSIONALISERING (3)
Teacher Design Teams (Becuwe et al., 2014)
Belangrijke condities:
1. Kies samen een ontwerptaak waarvan de uitkomst
bruikbaar is op lange termijn
2. Kies een ontwerptaak die ook vertrekt vanuit didactische-
en vakinhoudelijke component
3. Teamsamenstelling: open staan voor innovatie,
feedbackcultuur, atmosphere of trust
4. Eindverantwoordelijkheid en eigenaarschap over
ontwerptaak en de resultaten bij de deelnemers
5. Begeleider die inspeelt op behoeften van het team
6. Structurele randvoorwaarden: tijd en ruimte
26. PROFESSIONALISERING (4)
Professionaliseren = leren
De didactische inzet van ICT betreft vaak een transformatief
leerproces.
• Onzekerheid over eigen effectiviteit
• Conflicterende onderwijsopvattingen
• Stress
• Voorkeuren voor leren
30. • onderzoek naar factoren die rol spelen in de procesgang
• zes case studies [po, vo, mbo, hbo] en cross-case analyse
• principe van ‘backward mapping’ → half-open interviews
• model voor verwachte procesgang afgeleid uit de theorie
succesvolle onderwijsinnovatie met ict
32. factoren bij succesvolle implementatie
• aanwezigheid van initiatiefnemers [pioniers] en volgers
• transformationeel leiderschap met een visie op inzet ict
• team gericht op samenwerkend leren [feedbackcultuur]
• specifieke kenmerken van de innovatieve ict-toepassing
35. opvallende kenmerken van een pionier
• geneigd tot initiatief nemen en werkt vaak ook in vrijetijd
• constructivistische visie op onderwijs met inzet ict daarbij
• doorgaans zeer ict-vaardig en vertrouwd op eigen kunnen
• stuurt eigen professonalisering en benut expertise derden
36. model voor diffusie van innovaties (Rogers, 1995)
innovators early adopters laggardsearly majority late majority
pionier(s) en vroege volgers
15 %
latere volgers en achterblijvers (de achterhoede)
85 %
tijd
40. willen
het construct innovatiekracht(Fransen et. al, 2005)
kunnen
mogen
innovatiepotentie
individu
+ team
organisatie
innovatieproces innovaties
individu (pionier)
• initiatief en expert/rolmodel
• deelt ervaringen + ondersteunt
team (kenmerken)
• visie op onderwijs en ict
• teamcultuur en leerbereidheid
organisatie (leiderschap)
• visie op onderwijs en ict
• gerichtheid op transformatie
ict-toepassing
• aansluiten bij praktijk/behoefte
• gebruiksgemak en maatwerk
aantal succesvol
geïmplementeerde
ict-toepassingen
41. • stimuleer visieontwikkeling met betrekking tot inzet van ict
• beloon initiatieven en maak ruimte voor delen ervaringen
• koppel pionier aan volgers voor ontwikkelen ‘good practice’
• investeer in teamontwikkeling en docentprofessionalisering
• kies ict-toepassingen die aansluiten op praktijk en behoefte
aandachtspunten voor schoolorganisaties
Deze masterclass staat in het teken van technologie, in de context van ‘betekenisvol leren’. Deze werksessie heeft als titel: het herontwerpen van leerpraktijken met inzet van ICT.
Vandaag gaan we met elkaar ontwerpeisen formuleren voor betekenisvolle inzet van ICT in leerpraktijken. Wij hebben hiervoor een aantal artikelen over blended learning gelezen en besproken, maar we kunnen ook putten uit de kennis die we de voorgaande masterclasses hebben opgedaan. Jullie gaan straks aan het werk, de opbrengsten bespreken we gezamenlijk, ik kijk waar ik wat kan aanvullen, met als doel jullie handvatten te geven voor het ontwerpen met onderwijs met inzet van ICT. [vraag] Nu zijn jullie toevallig bezig met een onderwijsontwerp. Wie van jullie neemt ICT mee in het ontwerp?
Ik wil deze sessie ook aangrijpen om elkaar bij te praten over ICT en onderwijs, vanuit het perspectief van betekenisvol leren. De technologische ontwikkelingen gaan snel en zijn van invloed op hoe leraren lesgeven en lerenden leren. En dat gaat niet zonder spanning: in het onderwijs lopen wij steeds achter, en is het een enorme opgave om technologie ten volle te benutten voor het ondersteunen van het leren.
Daarom wil ik deze werksessie starten met een beperkte weergave van het debat over ICT en onderwijs, om jullie een beeld te geven waar we nu staan. [klik]
Om vervolgens te praten over blended learning. Blended learning krijgt veel aandacht, en met name als denkkader voor betekenisvolle inzet van ICT. [klik]
Dan gaan we aan de slag en gaan we ontwerpeisen genereren, ordenen, en tijdens het bespreken van deze ontwerpeisen geef ik op een aantal aspecten een extra toelichting.
Deze masterclass staat in het teken van technologie, in de context van ‘betekenisvol leren’. Deze werksessie heeft als titel: het herontwerpen van leerpraktijken met inzet van ICT.
Vandaag gaan we met elkaar ontwerpeisen formuleren voor betekenisvolle inzet van ICT in leerpraktijken. Wij hebben hiervoor een aantal artikelen over blended learning gelezen en besproken, maar we kunnen ook putten uit de kennis die we de voorgaande masterclasses hebben opgedaan. Jullie gaan straks aan het werk, de opbrengsten bespreken we gezamenlijk, ik kijk waar ik wat kan aanvullen, met als doel jullie handvatten te geven voor het ontwerpen met onderwijs met inzet van ICT. [vraag] Nu zijn jullie toevallig bezig met een onderwijsontwerp. Wie van jullie neemt ICT mee in het ontwerp?
Ik wil deze sessie ook aangrijpen om elkaar bij te praten over ICT en onderwijs, vanuit het perspectief van betekenisvol leren. De technologische ontwikkelingen gaan snel en zijn van invloed op hoe leraren lesgeven en lerenden leren. En dat gaat niet zonder spanning: in het onderwijs lopen wij steeds achter, en is het een enorme opgave om technologie ten volle te benutten voor het ondersteunen van het leren.
Daarom wil ik deze werksessie starten met een beperkte weergave van het debat over ICT en onderwijs, om jullie een beeld te geven waar we nu staan. [klik]
Om vervolgens te praten over blended learning. Blended learning krijgt veel aandacht, en met name als denkkader voor betekenisvolle inzet van ICT. [klik]
Dan gaan we aan de slag en gaan we ontwerpeisen genereren, ordenen, en tijdens het bespreken van deze ontwerpeisen geef ik op een aantal aspecten een extra toelichting.
Kennisnet heeft de afgelopen decennia veel onderzoek mogelijk gemaakt naar de inzet van ICT in het onderwijs. En op basis van hun onderzoeken geven zij aan dat mits goed ingzet ICT kan leiden tot meer rendement.
Inzet van ICT bij leren en lesgeven verbetert aantoonbaar de motivatie, de leerprestatie, en de leersnelheid van lerenden. Bovendien levert het voor docenten ook veel op. Leraar bespaart tijd en schoolleider krijgt meer inzicht in de presentaties.
Maar eerst een korte weergave van het debat over ICT en onderwijs. Er wordt heel veel onderzoek gedaan naar de inzet van ICT in het leren en lesgeven, zowel op het terrein van betekenisvol leren als op het terrein van implementatie, effectief innoveren. Het gaat daar eigenlijk steeds om de vraag: is de inzet van ICT effectief?
Nou, het OECD-rapport ‘Students, Computers and Learning: Making The Connection’ dat in september verscheen gaf aan: [klik]
Andreas Schleicher, directeur onderwijs bij de OECD, vat het als volgt samen. Leerlingen die de computer vaak gebruiken op school presteren slechter!
Wie kan ons iets vertellen over de effectiviteit van interventies op leerprestaties van lerenden?
Hoewel je ook bij deze bron een discussie over de statistiek kan voeren. Hattie. Martin Valcke, onze volgende gastexpert, legt het ook uit….
En die laatste zin is belangrijk! “Tenzij!” Mits.
ICT is een hulpmiddel om het leren en lesgeven te ondersteunen. En als je dat goed doet, stelt Toine Maes, directeur van Kennisnet, dan heeft het weldegelijk effect.
Alfons ten Brummelhuis, hoofd onderzoek bij Kennisnet, jullie komen hem in virtuele vorm nog tegen in semester 2, is stellig. Als er evidentie is dat ICT niet bijdraagt aan het verbeteren van leren, dan ook niet doen! Maar als er wel evidentie is dat ICT werkt, hoe komt het dan dat zoveel docenten ICT nog maar met mondjesmaat inzetten? Ten Brummelhuis geeft aan dat in de roep om gepersonaliseerd onderwijs ICT onlosmakelijk verbonden is.
De rol van de docent en de keuzes die hij maakt ten aanzien van de inzet van ICT bepalen het effect. Vertrek vanuit de lerende is dan het devies.
Effectieve inzet van ICT vraagt allereerst kennis van leerprocessen, om vervolgens te bepalen welke rol technologie daarin kan vervullen.
Dat betekent dat docenten deze vraag moeten beantwoorden bij het ontwerpen van leerprakrijken met inzet van ICT.
De inzet van ICT is dus een kwestie van kiezen, en dat is geen gemakkelijke opgave gezien de snelle ontwikkelingen in de technologie.
De leeromgeving veranderd!
Wat zijn de uitdagingen van deze nieuwe leeromgevingen. Wat bieden deze nieuwe leeromgevingen in termen van leren, en didactiek? Welke keuzes moeten we maken om deze leeromgevingen ten volle te benutten? En welke vaardigheden hebben we daar voor nodig?
Dat vraagt sterke didactische voelsprieten van docenten en een denkkader op basis waarvan betekenisvolle keuzes gemaakt kunnen worden. Met elkaar hebben we vandaag een deel van dat denkkader ingevuld en is het aan jullie om in jullie carriere als MLI-ers dat verder invulling te geven door het ontwerpen van betekenisvol onderwijs en het begeleiden van jullie collega’s.
What are the challenges of these new learning environments? What do new learning environments promise in terms of new learning, new pedagogy and new opportunities? What are the issues we need to address to make new learning environments a success? And what new skills and knowledge do educators need?