2. Contidos
Editorial ………………………...….
Fase de ascenso: mellor segundo ….
Polo mundo...……………………....
Máis perto ………………………….
O perfil: Lucía Pardo ……………....
Tony Pazó: un técnico de retos ……..
Apuntamento sobre o futfem no cine
Fractura de escafoides en porteiras (II)
Galegas no exterior …………………
A comunicación (II) ……….……….
As competicións: Eurocopa 1997 ……
A competición en setembro …………
Resultados de setembro …….………
FF
Revista do fútbol feminino galego
Director:
Carlos Castro Pinhão
Consello de redacción:
Carlos Castro Pinhão
Óscar Losada Castro
Manuel Julián Jiménez
Josu Imanol Julián Fandiño
Colaboracións:
Mabel Ramos Aguirre
Verónica Giráldez Costas
David Rodríguez
Sara Pita Arcones
Capa:
Almu Pazó
Maquetación:
Carlos Castro Pinhão
Publicidade:
revistaff@outlook.es
Enderezo electrónico:
revistaff@outlook.es
FF
2
Editorial
2
3
7
9
11
.. 13
. 17
I) 19
Galegas no exterior ………………… 20
23
… 24
………… 26
……….. 27
era da dixitalización
documentos só debería aportar velocidade, rigor
transparencia e accesibilidade. Iso é así
maioritariamente salvo excepcións como a do
fútbol feminino nas categorías organizadas pola
RFEF. Se hai meses denunciabamos a
discriminación administrativa que sufrían os
equipos galegos de Segunda División cando
xogaban en Asturias, e posteriormente en Castela
León, un ano despois a mesma prolóngase aos
encontros xogados na propia casa. O feito de que
territoriais como a galega ou a cántabra n
desenvolvido na súa totalidade o Proxecto Fénix,
que teñan optado por modelos de comunicación
dixital diferentes, fai que os equipos a elas
adscritos non dispoñan dunha caixa de correo na
intranet do sistema da española para poder recibir
as actas. Así, as mesmas cheg
vontade do funcionario federativo correspondente
desde As Rozas. A comezos de outubro, o
presidente da Cántabra, José
comunicounos que tomara cartas no asunto na
procura dunha solución urxente para que to
clubs dispuxeran das actas de xeito inmediato.
Pasadas tres semanas, o estado das cousas non se
modificou. Hai clubs que aínda non teñen a
primeira, moitos técnicos
oficial sobre o número de cartóns recibidos polas
súas xogadoras e, polo medio, unhas alegacións
sobre unha aliñación indebida que pode ficar en
nada e na que, máis que mala vontade
unha presunta neglixencia do colexiado
tanto lle deu anotar un nome que outro, un dato
que o involuntario equipo transg
comprobar unha vez que recibiu a notificación
para responder ás alegacións vía RFEF
límite de verse nun estado de indefensión.
Acaba de entrar diñeiro para profesionalizar o
fútbol feminino, pero ese paso ten que darse desde
todos os lados, incluído o
continúa sen estar á altura,
documental, que o futfem español
se o comparamos co tratamento que dá á
Segunda, Segunda B, Copa de España e
Supercopa masculinas, desde o seu siti
A xitalización online de
documentos só debería aportar velocidade, rigor,
e accesibilidade. Iso é así
maioritariamente salvo excepcións como a do
fútbol feminino nas categorías organizadas pola
RFEF. Se hai meses denunciabamos a
administrativa que sufrían os
equipos galegos de Segunda División cando
xogaban en Asturias, e posteriormente en Castela-
León, un ano despois a mesma prolóngase aos
encontros xogados na propia casa. O feito de que
territoriais como a galega ou a cántabra non teñan
desenvolvido na súa totalidade o Proxecto Fénix,
que teñan optado por modelos de comunicación
, fai que os equipos a elas
adscritos non dispoñan dunha caixa de correo na
intranet do sistema da española para poder recibir
as mesmas chegan dependendo da
vontade do funcionario federativo correspondente
A comezos de outubro, o
presidente da Cántabra, José Ángel Peláez,
comunicounos que tomara cartas no asunto na
procura dunha solución urxente para que todos os
clubs dispuxeran das actas de xeito inmediato.
o estado das cousas non se
ai clubs que aínda non teñen a
moitos técnicos carecen de confirmación
o número de cartóns recibidos polas
oras e, polo medio, unhas alegacións
sobre unha aliñación indebida que pode ficar en
e na que, máis que mala vontade, houbo
unha presunta neglixencia do colexiado, ao que
tanto lle deu anotar un nome que outro, un dato
que o involuntario equipo transgresor só puido
comprobar unha vez que recibiu a notificación
para responder ás alegacións vía RFEF ficando no
límite de verse nun estado de indefensión.
Acaba de entrar diñeiro para profesionalizar o
pero ese paso ten que darse desde
os lados, incluído o do organizador que
sen estar á altura, informativa e
tfem español merece, e máis
tratamento que dá á Primeira,
Segunda, Segunda B, Copa de España e
Supercopa masculinas, desde o seu sitio web.
Carlos Castro
3. Fase de ascenso:
mellor segundo
Carlos Castro
Acaba de comezar un novo exercicio ligueiro pero
xa estamos pensando no remate, na fase de ascenso
a Primeira División, dado que un ano máis, nun
tipo de competición suxeita a reiteradas
remodelacións ao longo dos últimos anos, vemos
que non se fixo nada para ser equitativo na hora de
outorgar unha praza de ascenso ao segundo equipo
mellor clasificado dos sete grupos da di
prata. Este artigo naceu paralelo ás primeiras
xornadas de liga ao ver como o probable mellor
subcampión de Segunda volverá a ter cor canaria
ollando a desigualdade de nivel nos dous grupos
exclusivamente insulares que comezar
extravagantes resultados como Achamán
14-0, Castillo-Viera, 0-24 ou Femarguín
0, nas dúas primeiras datas do subgrupo de Las
Palmas, ou ver a presenza de só trece equipos no
tinerfeño.
A mala praxe desta década
Co fracaso do segundo proxecto de Superliga
e 2010/11), aquela que foi
despectivamente como a Superliga do “decreto
Quereda”, por atribuírse a idea ao antigo
español, deuse paso á enésima remodelación
estrutura competitiva para a nova Primeira División
española de 16 equipos (a liga hispana é a que ten máis
equipos de todas as máximas categorías dos países
máis importantes no universo futfem)
modificacións non só afectaron á Primeira División
pois desde a RFEF decidiuse ampliar os grupos de
Segunda División nun máis. Dos seis que existiron
desde a 2001/02 á 2010/11, pasouse a sete desde a
2011/12. Con isto tivo lugar outro cambio que atinxiu
ás fases de ascenso.
A Segunda División foi creada na temporada 2001/02,
cando a antiga División de Honor de catro grupos
recuperara a idea de reducir e unificar, tal como
nos comezos. Así, a maior parte dos que non
ascenderon foron distribuídos en seis grupos
de todo o territorio español. Desde entón e até a
creación do sétimo, na 2011/12, ao final da temporada
disputábase unha fase de ascenso con formato de
FF
3
Fase de ascenso:
mellor segundo
Carlos Castro
Acaba de comezar un novo exercicio ligueiro pero
xa estamos pensando no remate, na fase de ascenso
dado que un ano máis, nun
tipo de competición suxeita a reiteradas
remodelacións ao longo dos últimos anos, vemos
que non se fixo nada para ser equitativo na hora de
outorgar unha praza de ascenso ao segundo equipo
asificado dos sete grupos da división de
Este artigo naceu paralelo ás primeiras
e liga ao ver como o probable mellor
subcampión de Segunda volverá a ter cor canaria
ollando a desigualdade de nivel nos dous grupos
e comezaron xa con
extravagantes resultados como Achamán-Castillo,
Femarguín-Iregui, 12-
0, nas dúas primeiras datas do subgrupo de Las
ce equipos no
Superliga (2009/10
popularizada
como a Superliga do “decreto
Quereda”, por atribuírse a idea ao antigo seleccionador
remodelación da
estrutura competitiva para a nova Primeira División
é a que ten máis
s de todas as máximas categorías dos países
máis importantes no universo futfem). As
modificacións non só afectaron á Primeira División,
desde a RFEF decidiuse ampliar os grupos de
os seis que existiron
10/11, pasouse a sete desde a
. Con isto tivo lugar outro cambio que atinxiu
A Segunda División foi creada na temporada 2001/02,
cando a antiga División de Honor de catro grupos
e reducir e unificar, tal como fora
a maior parte dos que non
grupos ao longo
de todo o territorio español. Desde entón e até a
ao final da temporada
disputábase unha fase de ascenso con formato de
liguilla a unha volta, na que os seis campións, o
cando se trataba de filiais, o conxunto con capacidade
para ascender que estivera mellor clasificado nese
grupo, eran repartidos noutros novos de tres equipos
cada un.
O formato estaba argumentado sobre do
poucas datas que deixaba libres o calendario (algo
sorprendente dado que a competición regular
xornadas, só ocupaba a metade dun ano) e nos aforros
orzamentarios que permitía
longo aos clubs implicados.
O sistema de liguillas de tres equipos a unha volta caeu
en desgraza, pois permitía a intervención de
circunstancias que, no transcurso das mesmas,
motivadas pola orde de partidos e, en casos, os
resultados que se producían,
funcionamento natural da
Sen querer restar méritos a El Olivo, no ano do seu
ascenso (2010/11), ás galegas foron presentándoselles
unhas circunstancias favorables como a ningún dos
outros dous rivais. Na primeira xornada o Tacuense
vencera pola mínima ao Girona en C
intermedia as galegas conseguiran empatar en Navia
fronte ao poderoso equipo insular e, cara a xornada
final, o conxunto de Taco ficaba a expensas do que
fixera un desmotivado Girona, sen opcións de ascenso,
na recepción en Fontajau da esc
lle abondaba gañar marcando un mínimo de dous
tantos para ascender, como así foi (0
protestaron oficiosamente o Tacuense e o Girona.
Os incomprensibles sete grupos
canarios
iguilla a unha volta, na que os seis campións, ou
se trataba de filiais, o conxunto con capacidade
para ascender que estivera mellor clasificado nese
grupo, eran repartidos noutros novos de tres equipos
argumentado sobre dous alicerces: as
poucas datas que deixaba libres o calendario (algo
sorprendente dado que a competición regular, de 26
xornadas, só ocupaba a metade dun ano) e nos aforros
orzamentarios que permitía evitar un desprazamento
longo aos clubs implicados.
tema de liguillas de tres equipos a unha volta caeu
pois permitía a intervención de
, no transcurso das mesmas,
motivadas pola orde de partidos e, en casos, os
resultados que se producían, afectaban ao
competición.
Sen querer restar méritos a El Olivo, no ano do seu
, ás galegas foron presentándoselles
unhas circunstancias favorables como a ningún dos
. Na primeira xornada o Tacuense
vencera pola mínima ao Girona en Canarias. Na data
intermedia as galegas conseguiran empatar en Navia
fronte ao poderoso equipo insular e, cara a xornada
final, o conxunto de Taco ficaba a expensas do que
fixera un desmotivado Girona, sen opcións de ascenso,
na recepción en Fontajau da escuadra olívica, a quen
lle abondaba gañar marcando un mínimo de dous
tantos para ascender, como así foi (0-2). Naquela fase
protestaron oficiosamente o Tacuense e o Girona.
Os incomprensibles sete grupos cos subgrupos
4. A nova modificación da Segunda División
seis a sete grupos, pareceu pensada sen perspectiva.
Foi como se a única intención á ampliación estivese
deseñada simplemente para acoller ao extra de equipos
que había que recolocar procedentes da baixada
masiva da finada Superliga. Algúns d
preciso porque houbo clubs masculinos que tras
integraren emblemas con tradición no feminino
o Rayco (U.D. Las Palmas), Tortosa Ebre (C.G.
Tarragona) ou Rondilla (R. Valladolid C.F.),
deixáronnos morrer cando a máxima compet
agoniou.
FF
4
unda División, pasando de
sen perspectiva.
Foi como se a única intención á ampliación estivese
implemente para acoller ao extra de equipos
que había que recolocar procedentes da baixada
lgúns deles nin foi
preciso porque houbo clubs masculinos que tras
o feminino, como
o Rayco (U.D. Las Palmas), Tortosa Ebre (C.G.
Tarragona) ou Rondilla (R. Valladolid C.F.),
deixáronnos morrer cando a máxima competición
O grande erro, como se España tive
maior vertebración futbolística interterritorial, non
estivo na creación de grupos impares para que a
, como se España tivese límites a unha
maior vertebración futbolística interterritorial, non
estivo na creación de grupos impares para que a
5. competición concluíra cunha fase de ascenso formada
por oito equipos. Os sete grupos serían un problema
menor se o fútbol canario non fose dividido en dous
subgrupos extremadamente desiguais, con dous
conxuntos que van ficar campións, e aos que só se lles
van contabilizar os puntos da campaña regular
Se nos decatamos, os dous primeiros equipos canarios
de cada grupo entran na súa fase final zonal cruzando
ao primeiro tinerfeño co segundo de Las Palmas e ao
primeiro provincial grancanario co segundo da
provincia tinerfeña. Nesa altura do campionato a
territorial interinsular conta con dous equipos que
tiveron a capacidade para obter todos os puntos
posibles das súas respectivas ligas, ademais doutros
dous subcampións coa capacidade para ter tantos
puntos como calquera subcampión dos seis grupos
peninsulares (nos que tamén están os equipo
e norteafricanos). Polo tanto, a diferenza dos seis
grupos aos que lles chamamos peninsulares
canarios chega con tres equipos á decisión para entrar
na fase de ascenso como mellor segundo. Eses clubs
tiveron a posibilidade de obter tantas ou máis unidades
que os da Península.
O factor de desigualdade na competición
de obter unha praza de ascenso fica así moi
condicionada e por iso custa moito ver a equipos de
grupos máis competitivos converters
segundo de toda a Segunda.
A interinsular canaria non é só a única territorial que
desde a temporada 2011/12 ten garantida a presenza
dun dos seus equipos na fase de ascenso á Primeira
División española porque só ela, ben sexa por razóns
conxunturais de tipo xeoeconómico, ou por outras que
escapen ao noso coñecemento, que a nivel de clubs é a
máis privilexiada do fútbol feminino español. Por se
FF
5
competición concluíra cunha fase de ascenso formada
os serían un problema
menor se o fútbol canario non fose dividido en dous
subgrupos extremadamente desiguais, con dous
conxuntos que van ficar campións, e aos que só se lles
van contabilizar os puntos da campaña regular.
s equipos canarios
de cada grupo entran na súa fase final zonal cruzando
ao primeiro tinerfeño co segundo de Las Palmas e ao
primeiro provincial grancanario co segundo da
provincia tinerfeña. Nesa altura do campionato a
ous equipos que
tiveron a capacidade para obter todos os puntos
posibles das súas respectivas ligas, ademais doutros
dous subcampións coa capacidade para ter tantos
puntos como calquera subcampión dos seis grupos
peninsulares (nos que tamén están os equipos baleares
Polo tanto, a diferenza dos seis
grupos aos que lles chamamos peninsulares, o dos
canarios chega con tres equipos á decisión para entrar
na fase de ascenso como mellor segundo. Eses clubs
ou máis unidades
factor de desigualdade na competición cando se trata
de obter unha praza de ascenso fica así moi
condicionada e por iso custa moito ver a equipos de
se no mellor
A interinsular canaria non é só a única territorial que
desde a temporada 2011/12 ten garantida a presenza
dun dos seus equipos na fase de ascenso á Primeira
, ben sexa por razóns
ou por outras que
escapen ao noso coñecemento, que a nivel de clubs é a
máis privilexiada do fútbol feminino español. Por se
non abondara, segundo o apuntado, é á única á que se
lle permite aspirar ao mellor segundo lugar con tres
equipos en lugar dun, com
Do resto, ningunha territorial ten nada garantido. Se
ollamos a composición dos grupos, observamos que os
equipos da galega debaterán un ou os dous lugares cos
da cántabra a asturiana no I. No II hai
vascos, navarros, rioxanos,
leonés, no III hai cataláns e baleares, no IV
andaluces, estremeños
manchego e un norteafricano
outros das dúas Castelas e os madrileños, e
no VII valencianos, xunto a murcianos, un
aragonés e outro castelán
Na referida temporada 2011/12 trocouse o
formato da fase de ascenso a Primeira
División. Elimináronse as controvertidas
liguillas dando paso ás dúas eliminatorias
con ida e volta
participantes. Neste tempo, o único grupo
que repetiu presenza presentando ao mellor
segundo foi o canario. E tampouco o fixo
unha vez. As insulares comezan a
monopolizar a praza ao ocupala tres das
cinco veces que se permite a presenza do mellor
segundo de Segunda. Só o grupo I e o grupo
puideron presentar neste lustro un segundo equipo.
Unha solución con oito grupos aproveitando a
expansión
A solución do problema presenta unha dificultade
mínima. Moito se vai navegando beneficiada por esa
corrente que enche máis dunha boca co enunciado non
probado aínda do “despegue do fútbol feminino”.
Debe ser anatemizado o fútb
que non. É necesario quitarlle o privilexio? Os
privilexios, se provocan unha desigualdade manifesta
na competición, hai que suprimilos
medindo as consecuencias. Obrigar neste momento aos
canarios a unificarse de novo podería ser prexudicial
para aquela área, o mesmo que tamén puidera selo
obrigalos a competir na liga regular mesturados con
equipos peninsulares. A solución sería crear un grupo
novo na Segunda División e que aínda que no comezo
isto provoque unha lixeira baixa do nivel competitivo
nalgún grupo, sería beneficioso na hora de ir creando
unha estrutura máis ampla de desenvolvemento do
futfem, ademais de permitir establecer unha fase de
ascenso de oito campións de grupo, ou se houbera
unha vontade de organizar un calendario axeitado, que
na fase de ascenso fosen admitidos campións e
subcampións.
non abondara, segundo o apuntado, é á única á que se
lle permite aspirar ao mellor segundo lugar con tres
equipos en lugar dun, como no resto dos seis grupos.
Do resto, ningunha territorial ten nada garantido. Se
ollamos a composición dos grupos, observamos que os
equipos da galega debaterán un ou os dous lugares cos
da cántabra a asturiana no I. No II hai
vascos, navarros, rioxanos, e algún castelán-
leonés, no III hai cataláns e baleares, no IV
andaluces, estremeños, algún castelán-
e un norteafricano, no V están os
outros das dúas Castelas e os madrileños, e
no VII valencianos, xunto a murcianos, un
aragonés e outro castelán-manchego.
temporada 2011/12 trocouse o
formato da fase de ascenso a Primeira
División. Elimináronse as controvertidas
liguillas dando paso ás dúas eliminatorias
con ida e volta contando con oito
Neste tempo, o único grupo
petiu presenza presentando ao mellor
segundo foi o canario. E tampouco o fixo
unha vez. As insulares comezan a
monopolizar a praza ao ocupala tres das
cinco veces que se permite a presenza do mellor
segundo de Segunda. Só o grupo I e o grupo VII
resentar neste lustro un segundo equipo.
Unha solución con oito grupos aproveitando a
do problema presenta unha dificultade
mínima. Moito se vai navegando beneficiada por esa
corrente que enche máis dunha boca co enunciado non
o aínda do “despegue do fútbol feminino”.
Debe ser anatemizado o fútbol canario? Por suposto
necesario quitarlle o privilexio? Os
privilexios, se provocan unha desigualdade manifesta
na competición, hai que suprimilos, pero tamén
ecuencias. Obrigar neste momento aos
canarios a unificarse de novo podería ser prexudicial
para aquela área, o mesmo que tamén puidera selo
na liga regular mesturados con
equipos peninsulares. A solución sería crear un grupo
gunda División e que aínda que no comezo
isto provoque unha lixeira baixa do nivel competitivo
nalgún grupo, sería beneficioso na hora de ir creando
unha estrutura máis ampla de desenvolvemento do
ademais de permitir establecer unha fase de
de oito campións de grupo, ou se houbera
unha vontade de organizar un calendario axeitado, que
na fase de ascenso fosen admitidos campións e
6. No fútbol masculino español existen
precedentes de ambas cousas. Na temporada
1943/44 a Terceira División foi estruturada
con oito grupos, igual que na 1968/69 e a súa
seguinte. Fases de ascenso a Segunda B con
campións e subcampións de grupos foron
disputadas entre as campañas 1980/81 até
1985/86, se ben, polo volume de ascensos,
resolvíanse en catro fins de semana, cando
aquí sería o dobre, se tamén é certo que
aquelas chegaban logo de ligas de 38
xornadas e no caso do feminino son doce
menos.
Falta case todo o exercicio para formularnos
de novo se a fase de ascenso é de todo xus
en canto ao oitavo participante. Cada vez din
que vai entrar máis diñeiro e o ascenso á Primeira
División, sobre todo agora que volven a querer
integrarse no futfem a maior parte dos equipos da LFP
será máis apetecible. O que pretendemos é que tamén
sexa máis xusta.
* 2011/12.- Clasifica o Femarguín e non o Friol porque non se medía a porcentaxe de puntos totais, senón a
porcentaxe entre os dez primeiros clasificados. De novo os canarios saíron beneficiados, pois lles contabilizaron
a liga mentres ao resto lles suprimiron os puntos contra os catro peores de cada grupo.
** 2012/13.- Clasificado El Olivo por mellor diferenza de goles que o Murcia e tamén ao beneficiarse que o segundo
canario foi o Tacuense, que tiña peor porcentaxe
*** 2013/14.- Clasificado o Plaza de Argel o ser segundo canario o Femarguín que, malia gañar todos os partid
liga ficou excluído porque o subgrupo de Las Palmas
FF
6
No fútbol masculino español existen
precedentes de ambas cousas. Na temporada
isión foi estruturada
, igual que na 1968/69 e a súa
seguinte. Fases de ascenso a Segunda B con
campións e subcampións de grupos foron
disputadas entre as campañas 1980/81 até
1985/86, se ben, polo volume de ascensos,
ns de semana, cando
aquí sería o dobre, se tamén é certo que
aquelas chegaban logo de ligas de 38
xornadas e no caso do feminino son doce
Falta case todo o exercicio para formularnos
a fase de ascenso é de todo xusta
rticipante. Cada vez din
que vai entrar máis diñeiro e o ascenso á Primeira
División, sobre todo agora que volven a querer
integrarse no futfem a maior parte dos equipos da LFP
será máis apetecible. O que pretendemos é que tamén
Clasifica o Femarguín e non o Friol porque non se medía a porcentaxe de puntos totais, senón a
porcentaxe entre os dez primeiros clasificados. De novo os canarios saíron beneficiados, pois lles contabilizaron
a liga mentres ao resto lles suprimiron os puntos contra os catro peores de cada grupo.
Clasificado El Olivo por mellor diferenza de goles que o Murcia e tamén ao beneficiarse que o segundo
canario foi o Tacuense, que tiña peor porcentaxe que o primeiro canario, a quen eliminara na semifinal interinsular.
Clasificado o Plaza de Argel o ser segundo canario o Femarguín que, malia gañar todos os partid
liga ficou excluído porque o subgrupo de Las Palmas estaba reducido a cinco equipos.
Clasifica o Femarguín e non o Friol porque non se medía a porcentaxe de puntos totais, senón a
porcentaxe entre os dez primeiros clasificados. De novo os canarios saíron beneficiados, pois lles contabilizaron toda
Clasificado El Olivo por mellor diferenza de goles que o Murcia e tamén ao beneficiarse que o segundo
que o primeiro canario, a quen eliminara na semifinal interinsular.
Clasificado o Plaza de Argel o ser segundo canario o Femarguín que, malia gañar todos os partidos de
12. FF
12
Tímida, calada e con moi mal xenio, un xenio que é
capaz de atenuar un simple aspersor do campo cando
decide saír sen avisar e empapala de arriba a abaixo.
Ela presentóusenos como Lucía Pardo, eles
empeñáronse en chamala LP e eu, que son moi de
levarme o traballo a casa, desde o minuto un no que
escoitei esas dúas letras só penso na marca branca do
Gadis.
Pero iso non é o importante, chámela como a chames a
realidade do seu nome está detrás de catro letras, non
de dúas. Porque é un diamante en bruto que a todos
nos gustaría ter, que ves como pouco a pouco vai
pulíndose e vai collendo forma, ata que un día te
decatas que miraches como esas catro letras se ían
formando e que o que tes ao teu lado é unha auténtica
XOIA!!
17 anos no DNI, pero como se levase 16 en cada pé
facendo isto. 16 anos de idade e outros 16 para chegar
onde ela queira e 16 primaveras para soprar velas
noutras 16 temporadas máis.
Levo tres anos ollándote crecer dentro e fóra do
campo, marcando goles, caendo, erguéndote, véndote
chorar de alegría e de dor, e ata case comer caucho de
tantas e tantas veces que bicas o chan, aínda que non
sei durante canto tempo poderei mirar ao meu redor e
verte pertiño.
Espero que as que veñan o pasen tan ben como eu o
fago. Moitas vitrinas estarían desexando que brillaras
nelas pero, polo momento, déixennos que a sigamos
vendo na nosa.
Eva Pérez González
(C. Peluquería Mixta Friol)
Lucía Pardo Méndez
Outeiro de Rei (Lugo)
05/01/2000
Interior dereita
Equipos
2013/14
S. Cult. D. Milagrosa
(1ª División Galega)
2014/15
C. Peluquería Mixta Friol
(2ª División)
2015/16
C. Peluquería Mixta Friol
(2ª División)
2016/17
C. Peluquería Mixta Friol
(2ª División)
Xogou coas seleccións galegas sub’16 e sub’18
13. FF
13
Tony Pazó, un
técnico de retos
Chegou ao fútbol feminino case sen pensar, pero en
canto viu como era acabou enganchado en corpo e
alma, o suficiente como para convencer a un grupo
de dirixentes que non era unha loucura
transformar unha entidade de case setenta e cinco
anos, cun pasado aferrado ao fútbol masculino,
noutra na que a muller fose o máis importante. A
nova aposta do Sárdoma tiña que ir ligada á base e
ao fútbol feminino. Debe ser un caso único, ou dos
escasos no fútbol, no que o soño do futfem fagocita
a un equipo masculino porque o supera con
evidencias deportivas incuestionables. O noso
protagonista é un técnico destemido co futuro, ao
que non lle asustan os retos, capaz de marchar da
que foi a súa casa para loitar contra o que moitos
aínda non asimilaron, que El Olivo comeza unha
nova vida que nada ten que ver coa outra. Marchou
das Relfas deixando ao cadro branco e azul cos
mellores números da súa historia, unha morada que
el construíu estando desde o minuto cero até o
remate da pasada Liga. Saíu dunha casa que ten
todo o futuro por diante a outra que ten todo un
pasado por atrás. Un novo hábitat arboriforme que
hai que regar con saiba nova sabendo que nuns
anos non dará a extraordinaria colleita de olivas
que deu ao final de cada primavera futbolística nos
once anteriores. Se alguén dá máis, vive en Vigo é
responde ao nome de Tony Pazó.
Como chegas ao fútbol feminino?
Cando xogaba no Coruxo Fútbol Sala ofrecéronme
coller un equipo cadete feminino do club e axudar no
sénior provincial. Aí comecei a adestrar mulleres.
Despois o Coruxo pasou ao fútbol 11 e tamén
colaborei. Finalmente formamos o Sárdoma feminino
con moitas xogadoras saídas da entidade do Bao.
Que fixo Vigo que non fixeran outros lugares para
manexar desde hai tempo unha boa canteira?
Non creo que Vigo teña mellor canteira que Coruña,
por exemplo. Simplemente é cuestión de máis equipos,
máis licenzas e máis nenas que queren xogar que
noutras provincias como Ourense ou Lugo.
É complicado atopar algo que identifique a un club
nunha cidade grande como Vigo?
Nunha gran cidade como Vigo, onde sobran opcións,
sempre é complicado facer que algo sobresaia por riba
doutras opcións do mesmo ámbito, sexa deporte,
teatro, etc. Hai que traballar moito e ben para pór esa
opción por riba das outras.
Para un técnico, en que é diferente o fútbol feminino
do masculino?
Nun principio, cando comezas a adestrar, pensas que é
igual ao masculino e fas as mesmas cousas que facías
cos homes, tanto táctica, técnica como fisicamente. Co
tempo decátaste que ten moitas diferenzas nalgúns
aspectos, como o físico e, sobre todo, o psicolóxico.
No táctico-técnico son iguais: é fútbol!
Que conceptos che resultan máis complicados de
desenvolver nun equipo de Segunda División?
As diferenzas ou as dificultades á hora de adestrar un
ou outro equipo, sexa da categoría que sexa, van da
man das xogadoras que teñas, da base táctico-técnica-
física que teñan e do grupo que adestres. A min sempre
me gustou máis actuar sobre os conceptos defensivos,
pero todo o fútbol é bonito de traballar.
Desde o punto de vista táctico dá a sensación que o
fútbol feminino é unha gran plataforma experimental
para os técnicos. Pensas o mesmo?
Como dixen antes, non creo que haxa moita diferenza
táctica e técnica entre o fútbol feminino e o masculino,
pero si pode ser que os adestradores do feminino lle
deamos máis importancia aos aspectos tácticos que aos
físicos porque as diferenzas físicas entre mulleres son
máis escasas que entre homes. No fútbol feminino
gáñanse partidos tacticamente, no masculino
fisicamente.
14. FF
14
Cando chegas ao Sárdoma, que obxectivos
formulades?
O único obxectivo que nos puxemos o primeiro ano foi
xogar, divertirnos e darlle a moitas rapazas un sitio
onde practicar o seu deporte preferido.
Non ascender e ficar subcampións de Copa FGF na
temporada 2010/11, supuxo un antes e un despois na
historia do cadro das Relfas?
Pode ser que fora un punto de inflexión porque aí nos
demos conta que podiamos e debiamos aspirar ao
ascenso a Nacional na seguinte temporada.
Reforzamos o equipo para ese obxectivo que
conseguimos de forma moi "fácil" unha temporada
despois.
O ascenso a Segunda era a meta final que podía
establecer un equipo destas características?
Penso que no momento do ascenso si que era o
máximo obxectivo ao que podía aspirar o Sárdoma, e
creo que agora mesmo tamén debe de selo. Penso que
moi poucos, ou ningún club de Galicia, están
capacitados para competir en Primeira División.
Quizais agora o Deportivo sexa o único.
Na campaña 2013/14 o club toma unha decisión
infrecuente, suprimindo o primeiro equipo masculino
para apostar pola base e o feminino de Segunda
División. Ti es parte desa toma de decisión. En que se
baseou?
Custou moito convencer á directiva de que esa aposta
era a adecuada. Por un lado estaba o equipo masculino,
que non estaba a pasar unha boa época nin a mostrar
unha boa imaxe do club; por outra banda estaba a
dificultade para conseguir xogadoras de calidade e de
garantías para competir en Segunda e asegurar
claramente a permanencia. Por iso apostouse por
formar unha base feminina que puidera chegar a xogar
no primeiro equipo. Creo que cos anos se demostrou
que foi unha boa decisión para o club.
Iso fai que ti sexas pioneiro no fútbol vigués
traballando un fútbol de base especificamente
feminino?
Basicamente é por iso, si. Era a única forma de poder
competir en Segunda con garantías e sen gastar moito
diñeiro en fichaxes. Se as tes ti e as formas ti, senten as
cores, queren xogar no primeiro equipo e buscan as
súas referentes dentro do propio club. Ademais,
ofréceslles eses adestramentos especializados máis
acordes coas características da muller, explotando as
súas virtudes futbolísticas, centrándonos nelas e non
sendo unha sección sen personalidade propia como
acontece en moitos casos cando están dentro dun
equipo masculino.
Como teorizades e desenvolvedes a idea do fútbol de
base especificamente feminino?
Todo ese ano estivemos por todos os campos da
provincia vendo partidos onde xogaban nenas, falando
cos pais, expoñéndolles a idea para a temporada
seguinte e invitándoos a que viñeran e probar. Tanto
Daniel Núñez coma eu non paramos e cada nena que
viña era un premio para nós. O último ano meu en
Sárdoma xa era diferente, chamaban elas, viñan elas
pola porta. O traballo difícil e de tempo e tempo xa
estaba feito. Agora so é cuestión de tratalas ben para
que non se vaian e sigan vindo. Non excluímos
ningunha nena ata o equipo filial, onde o tope
establecido regulamentariamente para fichas xa nos
pon un límite e obríganos a facer unha selección das
nenas.
É difícil captar futbolistas incluso nas idades máis
novas?
É igual ou máis difícil que nas xogadoras sénior. As
pequenas teñen a dificultade de que as poidan levar a
adestrar desde o lugar onde vivan. Están cos seus
amigos, cos compañeiros de clase, nos seus equipos e
non queren separarse deles. Hai poucas nenas e cada
unha nunha parroquia, equipo e lugar diferente.
Na pasada temporada traedes xogadoras de fóra.
Fixerades algún “scouting”?
Si, tiñamos unha persoa responsable de seguir posibles
incorporacións. Ante a dificultade de competir cos
outros clubs da zona á hora de fichar xente importante
para pelexar cada vez mellor na Segunda División,
decidimos apostar por elas aproveitando que algunhas
viñan a estudar cerca, outras porque non tiñan nada
que as atara aos seus lugares de orixe e todas porque
estaban dispostas a facer o esforzo de virse a Vigo.
Con eses aportes de fóra conseguides o terceiro
lugar, a mellor clasificación na historia do club.
Todo o plantel do primeiro equipo e todas as
xogadoras do filial que participaron co primeiro equipo
foron igual de importantes, non había ninguén
prescindible para lograr ese éxito.
Ao final da temporada deixas o club de toda a túa
vida no fútbol feminino. Que pasou?
Non o deixo, fanme marchar. Polo mes de xaneiro
reuniuse comigo o presidente para comunicarme que
non vai a continuar dirixindo o club, quere
desvincularse pouco a pouco, e que a xente que o vai
dirixir non conta comigo, polo que non queren que siga
no club. Dime cal é a xente que o vai coller e eu tamén
lle digo que non quero traballar con esas persoas. Non
iamos estar cómodos nin eles nin eu. Ademais, non
estaba de acordo con case ningunha das súas ideas,
totalmente contrarias ao noso proxecto no que
15. FF
15
queriamos que as xogadoras de abaixo chegaran arriba.
Eles só querían futbolistas experimentadas, polo que
ían cerrarlles as portas ás nenas do filial que xa
debutaran con nós este ano.
Este verán estivo moi revolucionado na cidade.
Vamos a valorar seis feitos por orde cronolóxica:
1. Marcos Canle chega como o teu substituto ao
Sárdoma.
É un bo adestrador, con experiencia en equipos
masculinos importantes e dous anos no Bértola.
2. O Atlántida Matamá sube a tres o número de
equipos vigueses na Segunda española.
Cunha maioría de xogadoras do antigo Erizana
sumadas a un bo grupo que xa tiña o Matamá, xunto
cun gran traballo, fixeron o obxectivo alcanzable.
3. El Olivo perde a súa quinta tentativa nunha fase
de ascenso a Primeira División.
Por desgraza, o esperado. Vén a dicir que o Grupo I,
onde dominaban de principio a fin, é posiblemente un
dos máis frouxos de Segunda e, sen dubida, o menos
competitivo porque El Olivo era moi superior a todos.
4. Cinco das mellores futbolistas galegas que militan
en El Olivo fichan polo Sp. Braga.
Como xa fixeran antes moitas outras xogadoras de
nivel: Buceta, Lombi, Nati, Cárol, Sheila ... Buscan
mellorar e competir ao máximo nivel posible.
5. Desaparece un histórico como o Lavadores.
A peor noticia de todas as que me recordas nestas
preguntas breves. Competir nunha categoría sen
ningún tipo de axuda monetaria, xunto cun grave
problema económico no club, fan que seguir coa
sección feminina sexa imposible para o Lavadores.
Unha pena!
6. Tony Pazó ficha por El Olivo.
Aínda que non chegue no mellor momento do club, nin
nas mellores condicións, é un premio ao traballo feito
desde hai sete anos. Dirixir o mellor equipo feminino
galego, aínda que pase polo seu peor momento
deportivo e económico, é unha verdadeira honra e
satisfacción. A pena foi non poder facer o plantel con
tempo e con máis garantías.
Sentes estar condenado a iniciar proxectos e non
poder concluílos?
Para nada. O proxecto do Sárdoma rematouse. Deixo
un equipo consolidado en Segunda, terceiro na última
campaña, un equipo filial en Primeira Galega, un
equipo infantil só formado por nenas e un equipo
alevín tamén só formado con nenas. Pensas que non
está rematado o proxecto?
El Olivo é un xoguete roto que debes reparar?
El Olivo non está roto. Cambiouse de idea, de etapa.
Era un proxecto obsoleto que ano tras ano non
conseguía o seu obxectivo. Había que cambiar a idea e
o proxecto do club. Seguro que este paso atrás é para
mellorar.
De todas as xogadoras coas que levas traballado,
cales foron as máis profesionais que atopaches?
Sería moi inxusto nomear só unhas poucas, pero por
unhas cousas ou outras e se te refires a "profesional"
en todo o sentido da palabra, podería nomear varias:
Anita, a porteira, Iria Rodríguez, Desi, Sheila, Tamy e,
por suposto, Nati de Francisco.
Dinos un par de xogadoras de futuro coas que
traballaches na canteira do Sárdoma e dálles un
consello.
No Sárdoma hai moi boa canteira de futuro e moitas
realidades. Podería nomearche moitas: Paulita, Sandra,
Rita, Lucía, Laurita e algunhas xa realidades coma
Patri, Sara Porto ou Ainoa Galarza, que a teño en El
Olivo comigo. Diríalles que non deixen de perseguir os
seus soños, que traballen forte e a diario, sempre sen
deixar os seus estudios de lado, que son os que lles van
garantir un futuro no fútbol ou noutras facetas.
17. FF
17
Apuntamento
sobre o futfem no
cine
Sara Pita
Sen dúbida, un dos momentos cos que máis
gozamos fóra do campo son as viaxes co equipo, xa
sexan traxectos curtos, intermedios ou longos. As
veces antóllanse interminables e búscase calquera
actividade para matar o tempo: música, xogos,
leriar, estudar, ler, cantar e mesmo bailar. Pero as
viaxes en bus non serían o mesmo sen esas
pantalliñas minúsculas dos autobuses, esas películas
dubidosas de calidade, tanto cinematograficamente
como de visionado, esa enquisa para escoller a
película, e as conseguintes protestas pola elección
final (lembro unha viaxe na que vimos Spice
World). Foi a suma desta pequena lembranza co
meu desexo de darlle continuidade á liña do
anterior artigo, a que fixo nacer a idea de dedicarlle
este texto a filmes que eu vin e falan de fútbol
feminino.
Cine, deporte e muller son tres termos difíciles de
irmandar nunha mesma frase. Na maior parte das
películas nas que a muller practica un deporte
transgredindo os patróns da sociedade, o desenlace
preséntase cando a protagonista abandona a carreira
deportiva e atopa o seu equilibrio como esposa, co seu
marido e os seus fillos. Neste tipo de historias amósase
o medo das deportistas a ser vistas como mulleres
masculinizadas. Medo producido pola non aceptación
na nosa cultura dos diferentes trazos que se afastan do
binomio clásico masculino e feminino.
Estamos fartas de ver películas de mulleres brancas
con roles secundarios, delgadas, novas, heterosexuais e
que destacan por calidades como a maternidade, a
beleza e a tenrura. Sen embargo, temos uns poucos
filmes que destacan por romper esta visión tradicional
da muller, presentando un patrón confrontando o
“ideal” feminino.
Gustaríame comezar falando de Ibéricas F.C. , unha
película de 1971 protagonizada por José Sacristán na
que se narran as vicisitudes dun equipo de fútbol
feminino. Para facervos unha idea do que se aveciña
antes de visionala, rescatei as seguintes “xoias”obtidas
do filme:
“Once chicas, once sueños, once lindos mini shorts”
(fragmento da canción que sirve de melodía para o
filme).
“Chelo, Menchu, Luisa, Piluca, Julita:“una delantera
de primera división”.
A película é unha ridiculización do papel da muller
como futbolista. As protagonistas son convertidas en
obxectos e insinúase o acoso sexual ao que están
sometidas, enroladas nun mundo “de machos” que non
lles corresponde. As protagonistas do filme locen uns
axustados equipamentos deportivos, e son aclamadas
con piropos e non precisamente polas súas dotes como
futbolistas.
Afortunadamente, temos algunha que outra cinta na
que se rompe ese esquema tradicional da
“sexualización cómica”, e narra os impedimentos das
mulleres deportistas que teñen que loitar contra a
sociedade, os tópicos e a propia familia ou relixión.
Exemplos como Millon Dollar Baby noutros deportes
e, xa falando de fútbol, atopamos outra cinta que se
converteu en toda unha revelación: Quiero ser como
Beckham.
A súa protagonista é unha rapaza hindú que ten que
lidar coas brechas culturais e sociais para poder xogar
nun equipo de fútbol. O espectador pode realizar unha
análise ao detalle dos estereotipos, contrastes étnicos e
roles adquiridos e preestablecidos.
19. Fractura de escafoides en
porteiras de fútbol
contextualización, prevención e
recuperación (
Verónica Giráldez Costas
(Universidade de Vigo, Preparadora física
Selección Galega futsal feminina sub’12)
David Rodríguez
(Grado Ciencias d Actividade Física e do
Deporte, Máster de Readaptación en
Lesións Físico-Deportivas)
Nesta segunda parte imos dar unhas pautas para crear un
protocolo de prevención.
O programa de recuperación e prevención terá unha
duración estimada de 16 semanas con dúas fases:
inmobilización e mobilización:
Na primeira manteremos a zona inmobilizada durante oito
semanas. Faranse protocolos de equilibrio pélvico, forza
xeral, flexibilidade e de resistencia para a condición física.
Rematada a primeira fase, procederase á readaptación da
mesma dividindo en tres subfases:
Recuperación, 20 días; readaptación, 15; readestramento, 21
Na fase de recuperación comezará desenvolvéndose a forza
na zona afectada, e de forma xeral, para non crear
descompensacións, que xunto aos apartados de
propiocepción e carreira axudarán a recobrar niveis físicos
previos á lesión. Á vez, asistirá a sesións de tratamento
fisioterapéutico específico.
Esta é unha suxestión para esta fase:
Durante os seguintes sete días produciranse
precisas para soportar a seguinte fase chamada
Readaptación. Na mesma procederase a estudar ao
deportista analiticamente para administrar a carga correcta
de adestramento.
Podemos visualizar unha sesión desta fase neste cadro:
FF
19
ctura de escafoides en
porteiras de fútbol:
contextualización, prevención e
recuperación (II)
iráldez Costas
(Universidade de Vigo, Preparadora física
Selección Galega futsal feminina sub’12)
David Rodríguez
(Grado Ciencias d Actividade Física e do
Deporte, Máster de Readaptación en
tas para crear un
O programa de recuperación e prevención terá unha
duración estimada de 16 semanas con dúas fases:
Na primeira manteremos a zona inmobilizada durante oito
de equilibrio pélvico, forza
xeral, flexibilidade e de resistencia para a condición física.
Rematada a primeira fase, procederase á readaptación da
cuperación, 20 días; readaptación, 15; readestramento, 21
uperación comezará desenvolvéndose a forza
na zona afectada, e de forma xeral, para non crear
descompensacións, que xunto aos apartados de
propiocepción e carreira axudarán a recobrar niveis físicos
previos á lesión. Á vez, asistirá a sesións de tratamento
Durante os seguintes sete días produciranse as adaptacións
precisas para soportar a seguinte fase chamada
Readaptación. Na mesma procederase a estudar ao
dministrar a carga correcta
Podemos visualizar unha sesión desta fase neste cadro:
A progresión e recuperación do lesionado cada vez é maior.
A partir disto buscamos que a atleta volva á competición co
nivel previo a ser afastado da mesma.
fase, a de readestramento. Podemos usar este exemplo:
A progresión e recuperación do lesionado cada vez é maior.
A partir disto buscamos que a atleta volva á competición co
nivel previo a ser afastado da mesma. Iniciamos a última
fase, a de readestramento. Podemos usar este exemplo:
23. FF
23
A comunicación
(II)
Aspecto fundamental no cumprimento
dos obxectivos da temporada
Mabel Ramos Aguirre
Mabel Ramos xogou nas Celestes, no Friol, na
Milagrosa, no Victoria e na selección mexicana.
Actualmente exerce como psicóloga deportiva,
licenciatura obtida na Universidade de Anahauac.
No capítulo anterior realizamos una introdución sobre
a importancia da comunicación no fútbol, entre os
treinadores-xogadoras e viceversa. A continuación
desglosaremos os diferentes compoñentes que integran
unha verdadeira comunicación efectiva.
O primeiro aspecto que analizaremos é a
comunicación non verbal, que moitas veces é máis
importante que a linguaxe verbal, e é máis crible
porque é máis difícil de manipular. Podemos dicir que
algo nos gusta cando non é así e a xente nos cre, pero
moitas veces corporalmente é difícil mentir ou omitir
información.
É importante para mellorar a comunicación non verbal
seguir estes aspectos, que se poden utilizar na
comunicación entre xogadoras e técnicos.
- Mantén a mirada: mirar aos ollos dános seguridade.
O contrario pode xerarnos inseguridade e transmitir
indecisión.
- Sorrí: O sorriso é a expresión que máis portas abre.
As persoas interpretan que o que sorrí está facendo un
esforzo por compracer e iso é de agradecer.
- Ter coidado coa expresión da túa cara: hai persoas
que non senten ningunha expresión en concreto, a súa
cara indica tristeza ou enfado. Estas expresións non
verbais son unha barreira. Temos que ensinar ás
deportistas a seren xogadoras expresivas desde o
treino, que non sexan futbolistas que só escoiten
indicacións, senón xogadoras que saiban expresarse.
- Non realizar posturas coas que te poñas á defensiva,
como cruzar os brazos ou meter as mans no peto.
- Mantén unha postura relaxada e respira.
- Acompaña ao interlocutor con pequenos xestos que
lle dean confianza para seguir expresándose.
Treina tamén a comunicación paralingüística, que é a
comunicación que pode modificar a mensaxe que
damos: o ton de voz, o volume, as pausas e as
perturbacións.
Os técnicos deben ter unha habilidade, personalidade
e, sobre todo, a preparación para ser claros no que se
quere expresar. No que respecta á comunicación verbal
é importante que o treinador siga estes pasos:
- Non dicir palabras como “nunca”, “sempre”,
“totalmente” ou dicir palabras tallantes sen dar lugar á
flexibilidade.
- Non facer reproches ás xogadoras. Lembremos que
sempre están en constante preparación.
- Non facer xuízos de valor que etiqueten ás
xogadoras, xa que se poden ir creando prexuízos que
prexudicarán a estabilidade emocional da futbolista e,
ademais, o seu rendemento.
- Non minimizar o que as xogadoras senten. O fútbol
feminino non é igual que o masculino. Os treinadores
deben ter tacto para mostrar a sensibilidade adecuada
sen perder a obxectividade da actividade deportiva.
Nesta mesma sección correspondente ás xogadoras é
importante que se volvan persoas cunha alta
capacidade de escoita activa, aspecto da comunicación
que a fai máis viva e realmente efectiva.
- Escoita ao teu técnico atentamente. É moi difícil
establecer unha boa comunicación cando non
prestamos atención, sobre todo en etapas formativas.
- Non interrompas ao teu técnico, malia que o que
debas dicir teña que ver coa mensaxe que estás
transmitindo.
A crítica
Unha das cousas que danan o proceso da
comunicación é a crítica. A crítica que non é
construtiva e que se volve nociva non só para os
resultados deportivos, senón para a autoestima e
autorrealización das xogadoras.
Primeiramente decide se paga a pena criticar. Non todo
pode ser unha batalla e non todo se pode reprochar.
Non critiques á xogadora, senón ao feito que te
incomodou e propón solucións para corrixilo porque o
último que quere unha xogadora é errar un penalti ou
dar un mal pase que comprometa ao equipo. Dille á
xogadora, ademais do que che incomodou, que é o que
esperas dela. Se ves que a xogadora no momento
crítico non ten a apertura de escoitar o teu comentario,
mellor espera e dillo máis tarde para que poda recibilo
de maneira correcta.
Non esquezas que as palabras non as leva o vento.
Cada vez que dis algo ferinte, deixas unha cicatriz a
unha xogadora. As feridas fechan, cicatrizan, pero non
desaparecen. Coidar o contido e a forma en como nos
diriximos á xente é demostrar consideración e
respecto.
24. FF
24
As competicións
Eurocopa
Noruega - Suecia
1997
No ano 1997 a UEFA decidiu regresar ao formato
de fase final agrupando por primeira vez a oito
combinados ao xeito que facía co fútbol masculino.
Dous países acordaron ser sede do evento, unha
fórmula que non fora experimentada con
anterioridade en torneos sénior de seleccións
realizados no Vello Continente, nin tampouco nas
grandes competicións mundiais organizadas pola
FIFA. Este aspecto experimental tamén serviría de
proba á Eurocopa masculina que tería lugar no ano
2000 en Holanda e Bélxica e tamén á Copa das
Confederacións e Copa do Mundo masculinas dos
anos 2001 e 2002, respectivamente, que se
celebrarían en Corea do Sur e Xapón.
A organización coordinada entre os veciños nórdicos
de Noruega e Suecia foi modélica. No torneo
participaron os dous anfitrións, que gañaran o pase ao
ficar primeiros dos grupos de clasificación 1 e 4, xunto
con Rusia e Italia, líderes dos grupos 2 e 3,
respectivamente. Os outros catro saíron dunha
eliminatoria a dobre partido entre os segundos e
terceiros clasificados desa fase previa. Na mesma non
houbo sorpresas en tres dos casos, nos triunfos de
Francia, Dinamarca e Alemaña contra Finlandia,
Portugal e Islandia, respectivamente, e si na que
disputaron España e Inglaterra. As hispanas venceron
por 2-1 no primeiro encontro para empatar a un tanto
na volta, e meterse por primeira vez nunha fase final.
O sorteo xuntou no grupo A, que ía disputarse en
Suecia, á selección local e Francia, que partían
favoritas para chegar a semifinais, ademais de Rusia e
España. O encontro inaugural da Eurocopa rematou
cunha sorpresa que acabaría de tirar por terra calquera
prognóstico inicial. Ían catorce minutos do España-
Francia cando Ángeles Parejo culminou unha acción
ofensiva superando á meta gala Roux. Francia
dominou o partido pero só foi capaz de igualar o
choque cun tanto de Roujas no comezo da segunda
parte. No outro xogo, disputado entre Suecia e Rusia, o
resultado foi o previsto. As locais derrotaron ás rusas
por 2-1. O partido volveuse tolo na parte final, cando a
rusa Savina equilibrara o tanto inicial de Ljunberg.
Faltaban dez minutos, pero dous máis tarde Pohjanen
deu o triunfo ás amarelas.
Na segunda xornada, España fixo un partido moi serio
en defensa contra Suecia. Todo apuntaba a un triunfo
local, e máis tras o gol de Svensson no minuto sete.
España non tivo grandes ocasións, pero soubo conter
ao rival e estirar a incerteza do resultado até o asubío
final da norueguesa Karlsen. Pola súa banda, Francia
volveu entrar nas posibilidades clasificatorias ao
vencer con relativa comodidade a Rusia nun choque no
que Roujas fixo un hat-trick.
Na xornada decisiva, Suecia fixo valer o seu papel de
favorita contra Francia resolvendo o primeiro tempo
calquera dúbida sobre quen lideraría o grupo. Malin
Andersson marcou de penalti no minuto 18, despois
Diacre subiu o 2-0 ao bater á súa compañeira Roux, e
Jonsson fixo o 3-0 un minuto antes do descanso.
España, que se vira dependendo de si mesma gañando
ou empatando contra Rusia, non perdeu a ocasión de
facer historia e derrotou a unha frouxa Rusia cun gol
de Ángeles Parejo no minuto 67. Ignacio Quereda e as
futbolistas hispanas metíanse nas semifinais por ter
mellor diferenza de goles que a Francia de Aimé
Mignot.
Tamén houbo sorpresa no outro grupo, o B, pois as
favoritas, Noruega, anfitrioa do mesmo e naquela
altura actual campioa do mundo, e Alemaña, defensora
do título continental, foron superadas por Italia. O
primeiro lugar das transalpinas botou fóra da
competición ás norueguesas.
Italia sorprendeu ás alemás na primeira xornada ao
empatar a un tanto. Meinert adiantara ás
centroeuropeas ao comezar o segundo acto, pero Carta
empatou no 71. O resultado das xogadoras de Sergio
Guenza tivo máis mérito tendo en conta que desde o
minuto 55 xogaron cunha menos pola expulsión de
D’Astolfo. Mentres iso acontecía en Moss, en
Lillestrom Noruega masacraba a Dinamarca con catro
tantos de Pettersen e outro de Støre.
Grupo A
29/06. Karlskoga (SWE): Francia – España: 1-1
29/06. Karlstad (SWE): Suecia – Rusia: 2-1
02/07. Karlskoga (SWE): España – Suecia: 0-1
02/07: Karlstad (SWE): Rusia – Francia: 1-3
05/07. Karlstad (SWE): Suecia – Francia: 3-0
05/07: Karlskoga (SWE): Rusia – España: 0-1
1. SWE, 9; 2. ESP, 4; 3. FRA, 4; 4. RUS, 0.
25. FF
25
No segundo día de competición no grupo, Italia
pareceu baixar o seu nivel competitivo. Dinamarca deu
todo para chegar con posibilidades de entrar en
semifinais no último día e mudar a imaxe do encontro
anterior. As nórdicas foron sempre por diante no
marcador. Marcou Terp no cuarto de partido e, despois
que Italia igualara cun tanto de Morace ao comezo do
segundo tempo, retomaron a vantaxe con outra diana
de Merete Pedersen no minuto 62. Once máis tarde,
Panico fixo as táboas definitivas. No partido que se
presumía máis equilibrado, o da vinganza alemana
pola derrota na final do Mundial, Noruega foi quen de
aguantar e até ter as súas posibilidades de vitoria. Sen
embargo, o xogo non saíu do 0-0 inicial diante de
7.666 seareiros. A última xornada clasificou a unha
Alemaña dubitativa, que só foi capaz de imporse ás
dinamarquesas nos oito últimos minutos de partido cos
acertos de Meyer e Prinz, e a unha Italia pletórica, que
sorprendeu a Noruega con dous goles de Morace, o
primeiro aos tres minutos e o segundo no derradeiro
instante, co que definitivamente eliminaban ás
norueguesas dirixidas por Per-Mathias Høgmo.
As semifinais volveron a confirmar o gran nivel
competitivo de Alemaña. A nationalmannschaft, nun
encontro de máxima seriedade e compromiso,
agrandou o seu peso continental derrotando a Suecia
nun partido que se decidiu por detalles. Un deles, no
minuto 84, foi o que permitiu a Wiegmann bater a
Karlsson permitindo que as centroeuropeas puideran
defender o título conquistado dous anos e cuarto antes
en Kaiserlautern.
A outra foi a semifinal das revelacións, dos
combinados que non se esperaba superasen a primeira
fase. Entre Italia e España o favoritismo recaía nas
azzurri, con futbolistas de máis calidade e afeitas a este
tipo de encontros. Algunhas delas xa coñecían o que
era vencer unha semifinal e estar presentes no partido
decisivo, como había catro anos na final de Cesena
contra Noruega. Italia non demorou moito en decantar
o marcador á súa prol. No minuto once, Fiorini
superou a Roser. O gol descompuxo a España, que
antes da media hora recibía un segundo tanto en contra
obra de Carolina Morace. No segundo tempo, Italia
mostrouse máis conservadora, o que deu posibilidades
a unha España que sempre buscou como referente
ofensiva a Ángeles Parejo, afeita a lidar coas
transalpinas na súa Lega igual que a súa irmá Isabel,
ao estar a primeira no Torres e a segunda no Oblia. As
xogadoras dirixidas por Quereda reduciron a diferenza
por medio da citada Ángeles a falta dun minuto para o
remate. A eliminación non borrou da historia o grande
éxito do futfem hispano por moito que pasara
desapercibido para os medios de comunicación do
estado.
Só faltaba a final de Oslo que decidiría se Alemaña
sumaba o seu cuarto título continental ou chegara a vez
para o fútbol do sur do continente. A historia repetiuse
e as alemás venceron ás italianas na final inédita. O
partido non tivo moito que ver co da Primeira Fase.
Minnert adiantouse como entón, pero as xogadoras de
Christina Theune, coa lección aprendida, fixeron unha
marcaxe rigorosa sobre Panico, que a falta de media
hora foi substituída por Guarino ante a imposibilidade
de superar á defensa xermana, e sobre Morace, a
atacante azzurra máis eficiente, que liderou a táboa de
goleadoras do torneo con catro dianas, as mesmas que
a norueguesa Pettersen e a gala Roujas. Ao comezo do
segundo tempo, Alemaña sentenciou o partido cun
novo tanto da nationalmannschaft, obra de Prinz.
Grupo B
30/06. Moss (NOR): Alemaña – Italia: 1-1
30/06. Lillestrom (NOR): Dinam. – Noruega: 0-5
03/07. Lillestrom (NOR): Italia – Dinamarca: 2-2
03/07: Moss (NOR): Noruega – Alemaña: 0-0
06/07. Moss (NOR): Dinamarca – Alemaña: 0-2
06/07: Lillestrom (NOR): Noruega – Italia: 0-2
1. ITA, 5; 2. DEU, 5; 3. NOR, 4; 4. DNK, 1.
Semifinais
09/07. Karlstad (SWE): Suecia – Alemaña: 0-1
09/07. Lillestrom (NOR): Italia – España: 2-1
FINAL
SÁBADO 12/07/1997 (20,30)
Campo: ULLEVAAL (Oslo-Noruega)
(2.221)
ITALIA : 0 - ALEMAÑA : 2 (0-1)
ITA : Brenzan; Tesse, Tavalazzi, Salmaso
(De Iana 72’), Nannini (Fiorini 31’); Iozzelli,
D’Astolfo, Ciardi, Carta; Panico (Guarino
61’), Morace. Sel. Sergio Guenza.
DEU : Rottenberg; Minnert, Fitschen, Pia
Wunderlich, Jones; Wiegmann, Hingst,
Stegemann, Meyer (Müller 68’); Prinz
(Smisek 81’), Meinert (Klein 87’). Sl.
Christina Theune.
Goles: 0-1 Minnert 23’; 0-2 Prinz 49’.
Árbitro: Nielsen (Danesa). Auxiliares: .
Disciplina: CA: Pia Wunderlich; Iozzelli.
26. FF
26
A competición en
setembro
Primeira División
Barcelona e Valencia comezan a Liga con tres vitorias
e as súas guardarredes, Paños nas azulgrana, e Endler e
Esther, nas valencianas, non apañan goles. Tampouco
os recibiron as levantinistas Torres e Bermúdez.
A galega Mari Paz (Valencia) foi a única en arrancar o
torneo facendo goles en cada partido e liderando a
táboa de realizadoras con seis dianas.
O Rayo Vallecano porta a lanterna vermella e ocupa
praza de descenso xunto ao estreante, Tacuense. O
cadro canario, o Espanyol e a R. Sociedad descoñecen
o que é lograr un gol.
Tacuese e Transportes Alcaine, con dez tantos en
contra, son os máis goleados da máxima categoría.
Segunda División – Grupo I
Catro equipos permanecen sen coñecer a derrota tras o
primeiro mes de competición: Ave Fénix, Deportivo,
Oviedo Moderno e Friol.
O cadro cántabro, no seu segundo ano de existencia,
logra o primeiro liderado en Segunda da súa historia.
O Oviedo Moderno é quen mellor rendibiliza os seus
goles. Con catro logrados suma sete puntos.
As do Manuel Díaz Vega, con Cheza e Cristina na
meta, non recibiron goles en setembro.
Seis goles nun partido foron os que logrou a
deportivista Estefanía no derbi contra o Victoria. É a
maior cifra conseguida nun partido pola mexicana na
división de prata.
O At. Arousana e o Tordoia, finalistas da Copa FGF de
categoría estatal da pasada campaña, non saben o que é
gañar. As auringras, ademais, igual que o estreante
Monte, non conseguiron sumar puntos. O Monte e o
Victoria, con catorce tantos en contra, son os máis
goleados do grupo.
Primeira División Galega
Dous dos favoritos, Portonovo e Valladares, fan un
comezo de Liga inmaculado. Os dous equipos vencen
nos seus tres partidos e desde o primeiro mes póñense
á fronte da táboa.
Ángela e o Arcadia comezan a Liga demostrando o
máximo rigor defensivo. O cambio de técnico, coa
chegada de Alejandro Torres no lugar de Fran Iglesias,
non modificou en nada esa filosofía do conxunto de
Arcade. Tampouco o Ourense, con Chester na meta,
pero cun encontro xogado menos, viu perforada a súa
portería nos seus dous primeiros partidos da historia na
categoría. As ourensás contan os seus choques por
empates sen goles.
No outro lado das historias, equipos que hai pouco
aspiraban ao ascenso, como O Val, un histórico como
o Aguiño, e un conxunto da zona media, como o San
Miguel, teñen un comezo de Liga para esquecer ao
acumularen tres derrotas.
Segunda División Galega –
Grupo I
Nada máis comezar, con futbolistas experimentdas
como Isa, Ceci ou Rosado, o Ural mostra a súa
candidatura ao ascenso cunhas cifras brutais. Tres
vitorias en tres encontros, 43 goles a prol (unha media
de catorce por partido) e un en contra. Do total, Lucía
Rosado marcou trece. Dez deles contra o estreante
Brexo Lema.
Tamara, do Santo Estevo de Abellá, fíxolle sete na
segunda xornada o propio Brexo Lema.
Segunda División Galega –
Grupo II
Na primeira xornada adiouse o partido entre dous
novatos, Cambados e At. Estrada.
O Puente Arnelas, con 22 goles a favor e cero en
contra, e o Victoria B, cun 15-0 de saída, son os
equipos que lideran a táboa. Como eles, sen coñecer a
derrota están o Concello de Boiro, Rúa Valdeorras e o
Villestro, este ademais, sen recibir dianas.
A goleada do grupo fíxolla o Touro ao Armenteira.
Dos 21 goles locais, oito levaron o selo de Laura
Mosquera.
Segunda División Galega –
Grupo III
Ningún dos doce equipos que compiten gañou os dous
encontros nas dúas primeiras xornadas. Ben é certo
que catro tíñano imposible pois só xogaron un. Deles,
só están en condicións de facelo o Tyde e o Concello
de Mos.
O Balaídos comezou a Liga de xeito ben distinto á
pasada temporada: Andrea Chaga, Jennifer Pérez e
Ángela Chaga, fixéronlle tres tantos ao Pereiró e
colocáronse terceiras ao remate da data inaugural.
O polo oposto é o Racing Vilariño. Na pasada
campaña ficou terceiro e meses máis tarde remata o
primeiro mes de competición no penúltimo lugar por
diante do Pereiró.