NetHR Retail - Wpływ kultury organizacyjnej na motywowanie pracowników
Etyczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa.
1.
2.
Obecność na zajęciach (wykład i ćwiczenia)
Aktywność na zajęciach (ćwiczenia)
Praca zaliczeniowa (ćwiczenia)
Test (wykład)
Zaliczenie przedmiotu
3.
Homplewicz J., Etyka pedagogiczna: podręcznik dla
wychowawców, Wyd. Wyższej Szkoły
Pedagogicznej, Warszawa 1996.
Cichoń W., Wartości, człowiek, wychowanie: zarys
problematyki aksjologiczno - wychowawczej,
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Kraków1996. Dostępne w Bibliotece Uniwersytetu
Wrocławskiego.
Żemigała M., Społeczna odpowiedzialność
przedsiębiorstwa, Kraków 2007.
Literatura
4.
Gasparski W., Lewicka-Strzałecka A. Miller D. Etyka
biznesu, gospodarki i zarządzania, Wyd. Wyższej
Szkoły w Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi,
Warszawa 1999.
Adamczyk J. Społeczna odpowiedzialność
przedsiębiorstw. Teoria i praktyka, PWE, Warszawa
2009
Sternberg E. Czysty biznes. Etyka biznesu w
działaniu, Wydawnictwo Naukowe PWN 1998.
Literatura
5.
Klimczak B. Etyka gospodarcza, Wyd. AE we
Wrocławiu, Wrocław 2006
Lewicka-Strzałecka A, Odpowiedzialność moralna w
życiu gospodarczym, IFiS PAN, Warszawa 2006
Paliwoda-Matiolańska A, Odpowiedzialność
Społeczna w Procesie Zarządzania
Przedsiębiorstwem, CH. Beck 2009.
Literatura
6.
Etyka i technika. Etyczne, społeczne i edukacyjne
aspekty działalności inżynierskiej, pod red. M.
Małek, Wrocław 2014.
Literatura
8.
Nauka filozoficzna obejmująca zespół zagadnień
moralności w relacji do moralnego dobra i zła
(obowiązek, sumienie, cnota).
Etyka
9.
Zadaniem etyki jest nie głoszenie moralności, tylko
refleksja nad nią tj. poszukiwanie jej uzasadnienia.
Etyka
10.
Filozoficzne badanie dziedziny moralności;
Obok słowa etyka używa się bardziej znaczącego
„filozofia moralna”,
Cyceron określił dział filozofii zajmującej się
obyczajami „de moribus” stworzonym przez siebie
terminem „philosophia moralis”
Etyka
12.
NIE PYTA, JAK LUDZIE SIĘ ZACHOWUJĄ?
LECZ JAK SIĘ ZACHOWAĆ POWINNI;
NIE PYTA, CZY DANE ZACHOWANIE UWAŻA
SIĘ ZA WŁAŚCIWE?
LECZ, CZY JEST ONO WŁAŚCIWE.
Etyka
13.
Normatywna – nauka zajmująca się ustalaniem, co
jest moralnie dobre, a co złe oraz na podstawie
przyjętych ocen i związanych z nim powinności
wyznaczających dyrektywy postępowania.
Aksjologia – nauka o wartościach.
Deontologia – teoria powinności – zajmuje się
zagadnieniami norm etycznych oraz czynników
decydujących o moralnej wartości czynów ludzkich.
Rodzaje etyki
14.
Etyka opisowa- deskryptywna – etologia – nauka o
moralności – przedmiotem są zwyczaje i obyczaje
moralne.
Etyka formalna – rodzaj etyki, gdzie istota czynu
etycznego polega na spełnianiu obowiązku, a nie
wartości moralnej /imperatyw kategoryczny Kanta/
Rodzaje etyki
15.
Etyka behawioralna dotyczy analizy jednostkowych
(podmiotowych) zachowań lub decyzji a także przyczyn
tych decyzji odnoszących się powszechnie akceptowanych
norm moralnych.
• Etyka behawioralna koncentruje się na wyjaśnianiu
zachowań pracowników (jednostek), które zachodzą w
szerszym kontekście społecznym.
Rodzaje etyki
16.
W cyklicznych raportach na temat przestępstw w
miejscu pracy The National Retail Security Survey
(NRSS), The 6th Global Economic Crime Survey, czy
Global Retail Theft Barometer 2014 to właśnie
nieetyczne i postępowanie pracowników
przyczyniają się każdego roku do kilkudziesięciu
miliardów dolarów strat (128 miliardów $ w 2014
roku.
Rodzaje etyki
17.
Z raportów badawczych na temat wykroczeń
wynika, że w blisko 77% firm w ciągu ostatnich
dwóch lat zdarzyły się pracownicze
sprzeniewierzenia (Global Economic Crime Survey,
2013).
W badaniach realizowanych przez portal Praca.pl
(2010) na 3268 respondentach ukazują, że ponad 25%
pracowników okrada swoje firmy wynosząc
najczęściej drobne artykuły biurowe (11,75%
badanych), defraudując drobne sumy pieniężne –
5,5%,
Etyka
18.
• Dobro: autoteliczne, instrumentalne, najwyższe
Summum bonum - wszystko, co jest dodatnio
wartościowane przez ludzi i stanowi przedmiot ich
dążeń i pragnień.
• Zło.
• Oceny moralne - to jeden z elementów moralności,
w których wyrażany jest emocjonalny stosunek
człowieka do czynów ludzkich i zjawisk
społecznych, polegający na ich aprobacie bądź
negacji. Z wszelkimi ocenami moralnymi wiąże się
wartościowanie.
Nazewnictwo etyczne
19.
Sankcje moralne - to reakcje grupy społecznej na
zachowanie jej członków, pożądane lub niepożądane
z punktu interesów grupy.
Zachowanie zgodne z uznaną hierarchią wartości
etycznych grupa nagradza, a niepożądane karze.
Są one specyficznymi mechanizmami oddziaływania
kontroli społecznej.
Nazewnictwo etyczne
20.
Wartość – podstawowa kategoria aksjologii,
oznaczająca to, co cenne i godne pożądania.
Wartości: instrumentalne i autoteliczne.
Aksjologia
21.
Wartości odgrywają w życiu człowieka wielkie
znaczenie.
Przede wszystkim dookreślają potrzeby człowieka i
sposób ich zrealizowania, umożliwiają jednostce
podejmowanie ważnych decyzji i kolejności w jakiej
mają być zaspokojone.
aksjologia
22.
Szymański: dzieli ogół wartości na 10 grup:
1) allocentryczne,
2) prospołeczne,
3) przyjemnościowe,
4) związane z pracą ,
5) edukacyjne,
6) związane z władzą,
7) kulturalne,
8) obywatelskie,
9) rodzinne,
10) materialne.
Wyżej wymieniony autor skonstruował własne narzędzie do
badań wartości: Kwestionariusz ankiety „100 zdań – 100 opinii.
Wartości
25.
System wartości wpływa także na wybór celów
życiowych i samoocenę człowieka, m.in. ocenę
swego wyglądu zewnętrznego, zdolności, relacji z
innymi ludźmi, zadowolenie bądź niezadowolenie z
własnych działań.
„Oddziałują też na ocenę, szerzej mówiąc –
spostrzeganie innych osób, różnych grup
społecznych, instytucji
wartości
26.
Ponadto wartości pomagają zachować poczucie
sensu, bycia i realizacji siebie w świadomości
człowieka oraz ukształtować jego dojrzałą
osobowość.
wartości
27.
Wartości maja˛ ogromy wpływ na nasze życie, jego
jakość, podejmowane na co dzień decyzje.
To one sterują˛ naszymi myślami, działając wbrew
sobie, a więc i wbrew wyznaczonym wartościom
odczuwamy niepokój, wyrzuty sumienia.
wartości
28.
Są one przedmiotem dążenia i odniesienia ludzkiego
życia. Realizują się podczas aktywności i stylu życia
człowieka.
Są rzeczywistością, w której człowiek uczestniczy,
do której świadomie odnosi się i do której dąży.
To świat ich najgłębszych potrzeb, odniesień dążeń i
pragnień
K. Popielski wskazuje na następujące
znaczenia wartości
29.
Są regulatorami form życia społecznego;
Stanowią rzeczywistość kulturotwórczą;
Są czynnikiem mobilizującym i wyzwalającym siły
motywacyjne;
Są czynnikami umożliwiającymi twórcze przeżycie i
radzenie sobie w sytuacji cierpienia.
K. Popielski wskazuje na
następujące znaczenia wartości
30.
• W dzisiejszych czasach problematyka etyczna
nabiera szczególnego znaczenia w zawodach,
wywierających duży wpływ na jednostki i całe
grupy społeczne.
• W ramach uniwersalnej etyki obowiązującej
wszystkich ludzi, każdy zawód posiada własną
etykę będącą uzupełnieniem i dopełnieniem
ogólnoludzkiej etyki.
Etyka zawodowa
31.
Bądź są to spisane normy odpowiadające na pytanie
jak ze względów moralnych przedstawiciele danego
zawodu powinni, a jak nie powinni postępować lub
dotyczy wewnętrznych kwalifikacji człowieka oraz
określa zawodowe postępowanie osoby z punktu
widzenia dobra i zła.
Etyka zawodowa
32.
Etyka zawodu - zespół norm i dyrektyw
wynikających z tradycji zawodu, z ducha kultury
narodowej, z podstawowych wskazań etycznych
przyjętych w danym społeczeństwie, a
zastosowanych do wykonywania danego zawodu.
Jan Szczepański
33.
Etyką zawodową nazywa spisane normy
odpowiadające na pytanie, jak ze względów
moralnych przedstawiciele danego zawodu
powinni, a jak nie powinni postępować
Lazari-Pawłowska
34.
Etyka zawodu dotyczy wewnętrznych kwalifikacji
człowieka oraz określa zawodowe postępowanie z
punktu widzenia dobra i zła moralnego.
Andrzej Sarapata
35.
Jako pierwsi zajęli się człowiekiem i zagadnieniami
jego życia,
badaniom naukowym nadali kierunek
humanistyczny,
podnosząc tak wysoko twórczą rolę człowieka,
sofiści obrali sobie jako zawód oświecanie
młodzieży i z właściwym sobie krytycyzmem zajęli
się problemami edukacji.
Sofiści
36.
Swoje zainteresowania skupił na człowieku i świecie
wartości.
Poznaj samego siebie.
Był pierwszym, który wyróżnił dobra moralne i
cenił je wyżej niż dobra materialne.
Sokrates
37.
Co znaczy określenie „dobry człowiek”?
Po koniu wyścigowym możemy oczekiwać
szybkości, a czego oczekujemy od człowieka myśląc
o nim jako o pewnej osobie w ogólności?
Arystoteles
38.
Dobroć polega na realizacji pewnej funkcji, a tą
swoistą dla człowieka jest używanie rozumu.
Bo on właśnie różni go od innych istot.
Dlatego życie poświęcone prawdzie nie tylko
dostarcza specyficznej przyjemności tkwiącej w jej
zdobywaniu, ale także mądrze kierowane,
właściwie wypełniane, czyli dzielnie realizowane
stanowi najwyższy sposób życia oraz dostarcza
najwyższych dóbr, czyli dóbr duchowych.
Arystoteles
39.
Krytyka praktycznego rozumu (etyka).
O moralnej wartości czynu decyduje jedynie motyw,
którym kieruje wola, a nie skutek działania.
Ten kupiec, który nie oszukuje swoich klientów, aby
ich nie stracić, zachowuje się pragmatycznie,
natomiast etycznie jedynie ten, który nie oszukuje,
ponieważ nie należy oszukiwać.
Kant
40.
Człowiek powinien całkowicie podporządkować
wolę rozumowi i bezinteresownie, z samego
poczucia obowiązku działać zgodnie z dyktowanym
mu przez rozum prawem moralnym.
Formułę tego prawa wyraził w imperatywie
kategorycznym.
Kant
41.
Postępuj tak, aby zasada twego postępowania mogła
się stać ogólnym prawem. Aby człowieczeństwo
było zawsze celem, a nigdy środkiem służącym
realizacji innych celów.
W myśl tej maksymy moralne postępowanie
powinno odznaczać się poszanowaniem wolności i
godności ludzkiej jako autonomicznego celu.
Kant
42.
Zawód inżyniera ewoluował na przestrzeni
dziesięcioleci.
Zmieniał się zakres obowiązków i
odpowiedzialności, który spadał na barki inżyniera.
Postawa inżyniera na przestrzeni
dziesięcioleci
43.
Inne zadania musiał spełniać w okresie
dwudziestolecia wojennego,
inne zadania czekały kadrę inżynierską w latach
powojennych kiedy została zaangażowana do
„programu szybkiej industrializacji”, realizacji
planów stawianych przez kolejne zjazdy partii i
wznoszenia „socjalistycznej ojczyzny”.
44.
Sporo wysiłku i wiele nauki kosztowało polskiego
inżyniera dostosowanie się do warunków
gospodarki wolnorynkowej jakie przyniosły reformy
po 1989 roku.
Przyglądając się postawie inżynierów należałoby
wyraźnie odróżnić okres II Rzeczypospolitej, lata
po II wojnie światowej oraz uważnie przeanalizować
zamiany jakie dokonały się w świadomości
inżynierów po 1989 roku, kiedy wkroczyliśmy w erę
wolnorynkową.
45.
Realizacja ogromnego dzieła odbudowy II
Rzeczypospolitej ze zniszczeń wojennych oraz
integracja gospodarki i społeczeństwa z trzech
zaborów — rosyjskiego, pruskiego i austriackiego,
na pewno nie odbyłaby się bez zaangażowania
polskich inżynierów, piastujących odpowiedzialne
stanowiska w gospodarce, nauce i przemyśle.
Dwudziestolecie międzywojenne
46.
„Obserwacje praktyki oraz liczne publikacje
dotyczące tamtych lat, wykazują w sposób wyraźny,
że środowisko inżynierów i techników odznaczało
się patriotyzmem, gotowością do poświęceń dla
dobra narodu, odpowiedzialnością za podjęte
zobowiązania i wysokimi wartościami moralnymi”
Dwudziestolecie
47.
Zawód inżyniera był dowodem przynależności do
elity intelektualnej narodu, elity, która pamiętała
jeszcze idee pozytywistyczne wytężonej pracy dla
dobra kraju.
Bez silnego zaangażowania inżynierów i techników
na pewno nie powstałyby takie przedsięwzięcia II
Rzeczypospolitej jak port w Gdyni, Centralny Okręg
Przemysłowy czy rozwój Śląska.
Dwudziestolecie
48.
W okresie powojennym gdy Polska dźwigała się ze
zniszczeń, szczególny nacisk kładziono na możliwie
najszybszy przyrost kadry inżynierskiej.
Wielkie inwestycje tamtego okresu wymagały
bardzo licznej kadry o kwalifikacjach technicznych.
Odbudowa kraju ze zniszczeń po II
wojnie światowej
49.
Jak przedstawia to autor jednego z opracowań
poświęconych inżynierom zaczynającym pracę tuż
po wojnie: „Kadra inżynierska jako całość stanowi
elitę społeczeństwa przemysłowego, ponieważ bez
niej — to znaczy bez dostatecznej liczby ludzi
posiadających wiedzę techniczną — społeczeństwo
przemysłowe nie może istnieć”
Odbudowa kraju ze zniszczeń po II wojnie światowej
50.
W związku z ogromnym zapotrzebowaniem na
wyspecjalizowaną kadrę wzrasta liczba uczelni
technicznych, w których jest kształcony młody
narybek.
W porównaniu z okresem dwudziestolecia
międzywojennego znacznie wzrosła liczba
absolwentów wyższych uczelni technicznych.
Z 11% w roku akademickim 1937/38 do 34% w roku
1960/61.
Odbudowa kraju ze zniszczeń po II wojnie światowej
51.
Okres powojenny przyniósł więc znaczny przyrost
kadry inżynierskiej, powstało dużo uczelni
specjalistycznych w ramach których stworzono wiele
nowych, nie istniejących wcześniej specjalności.
Wymagały tego oczywiście powojenne realia, rozwój
nowych gałęzi przemysłu, innowacyjne techniki
wytwarzania, w końcu zupełnie prekursorskie
zagadnienia techniczne (telekomunikacja,
informatyka, technologie komputerowe).
52.
Mówiąc o latach powojennych nie sposób
przemilczeć, aspektu „błędów i wypaczeń” jakie
miały miejsce w okresie budowy socjalizmu w
Polsce, kiedy nieróbstwo i nieefektywność osiągnęły
nienotowany wcześniej poziom a wielkie zakłady
przemysłowe niszczyły środowisko naturalne. Za
ten stan rzeczy odpowiedzialność ponoszą także
inżynierowie.
53.
Mocno zaangażowani w dzieło realizacji planów
narodowych, często ulegali namowom politruka-
gigantomana i wznosili projekty-molochy, zakłady
widma, zużywające ogromne ilości energii i
zanieczyszczające środowisko naturalne w
znacznym stopniu.
54.
Przykładem może być Nowa Huta, która nie dość, że
zatruwa środowisko, groziła także – poprzez kwaśne
deszcze – uszkodzeniem murów Wawelu.
Kadra inżynierska szczególnie predysponowana do tego
aby przewidywać skutki swoich działań powinna
zdecydowanie przeciwstawiać się projektom niosącym
tak wielkie i niekorzystne zmiany urbanistyczne
(budownictwo z wielkiej płyty), krajobrazowe
(dewastacja Śląska) czy kulturowe (opisywany wcześniej
przykład Nowej Huty, robotniczego miasta
mającegostanowić przeciwwagę dla inteligencji
Krakowa).
55.
Proces reform i demokratyzacji życia rozpoczęty w
czerwcu 1989 roku spowodował zmianę sytemu
społeczno-politycznego, charakteryzującą się
przechodzeniem z gospodarki nakazowo-
rozdzielczej, do systemu gospodarki rynkowej, co
spowodowało gwałtowny wzrost liczby podmiotów
gospodarczych.
Demokratyzacja po 1989 roku
56.
Zmiany te dotknęły także grupę zawodową inżynierów.
Wielu z nich „dusząc” się w państwowych zakładach
molochach zaczęło uprawiać własną działalność
gospodarczą, upatrując w nowych czasach możliwości
sprawdzenia samego siebie a także szansy na dostatnie
życie.
Wielu przeszło do firm zagranicznych (polskie
przedsiębiorstwa dopiero się reformowały), obejmując
wielce odpowiedzialne stanowiska, wymagające —
oprócz kwalifikacji i doświadczenia, które wynieśli z
poprzedniego miejsca pracy — kreatywności,
elastyczności myślenia, umiejętności kierowania ludźmi,
w końcu zdolności podejmowania racjonalnego ryzyka
57.
W obu przypadkach, czy to we własnej firmie, czy na
etacie w nowoczesnym przedsiębiorstwie
kapitalistycznym, inżynier staje się czymś więcej niż
tylko specjalistą odpowiedzialnym za fragment
dziedziny techniki, w której został wykształcony i w
ramach której zdobył doświadczenie — współczesny
inżynier łączy funkcje zarówno specjalisty jak i
przedsiębiorcy oraz kierownika-menedżera.
58.
W demokratycznym systemie politycznym,
wprowadzanym w Polsce po roku 1989, jakość
działania przedsiębiorstw zależy od tego czy decyzje
podejmowane przez inżynierów będą racjonalne
społecznie i ekonomicznie oraz — co jest
szczególnie ważne i etyczne.