Historiaurrea, paleolitoa

3. Paleolitoak (duel 5 milioi urte nekazaritza
eta abeltzaintza asmatu zituzten arte
(duela 11.000 urte inguru)
Paleolitoan gizakiak tributan antolatzen
ziren; ehizaren eta bilketaren bidez
lortutakoak jaten zituzten; eta zura harriak
eta hezurrak erailtzen zituzten lanabesak
egiteko.

4. Noiz agertzen non hedatzen Zeintzuk dira Zer asmatu
da da esaugarriak zuten
Australopitecos Duela 5 milioi afrikan Bi hanketan
urte hibiltzen du
eskuekin arte
ahaldu
tresnakharriak
Homo habilisa Duela 2 milioi afrikan Lanabek egiten
urte zituzten
Homo erectusa 2 milioi urte Afrikan europan Tente ibiltzen Hildakoa
eta asian zen ehortzen
Neanderthal Duela 150.000 Kontinente Gure hantza
urte guztietan zeukaten
txikiagoa ziren
Homo sapiens Duela 130.00 kontinente Neanderthal hizkuntza
urte guztietan baino altuagoa modernoa
oso
Artea asmatu
adimentsuak
ziren lanabes
desberdin
egiten.

5. Paleolitoak:(duela 5 milioi urte) nekazaritza abeltzaintza
asmatu zituzten arte (duela 11.000 urte inguru )
Paleolitoan gizakiak tributan antolatzen ziren ehizaren eta
bilketaren bidez lortutakoak jaten zituzten; eta zura harriak
eta hezurrrak erabiltzen zituzten lanabesak

6. BizmoduaEretn
Afrikan 4 milioi urtean (kontinente) klima beroko
eremuetan bizi izan ziren.
Paisaia gaur egungo sabanaren antzeko zen.belardi handiaketa
zuhaitz sakabanatuak gizakiak oso animalia arriskitzuetan
batera bizi ziren: lehoiekin, hipopotamoekin, elefanteekin eta
krokodiloekin.

7. Europan, Asiaren, eta Ipar Amerikan oso klima hotzeko
guneetan bizitzeari: aldiluzee horiei glaziazioak*
Gizakiak hain bizi baldintza gogorretaro egokitu ziren eta
bizirik irautzea lortu zuten. Babestutako haranak eta
haitzuloan bilatzen zituzten hotzari eta elurrari aurregiteko
sua erabiltzen zuten berotzeko janariak prestatzekoeta
animaliak uxateko: mamutekin, elur – oreinekin, oreinekin,
hartzak eta bisonteekin.

8. Paleolitoko hitzak <<harri zaharrak>> esan nahi du eta aldi
horretan gizakien eginiko harrisko lanabes eta aurpegi bikoei.
Veste tresna batzuk egiteko (esterako, orratzak, arpoiak eta
amuak) hezurrak eta zura erabiltzen zituzten.

9. Paleolitoko gizakiak familia gutxi batzuez osaturiko hogei eta
berrogei kide inguruko tributan bizi ziren.
Tribuko kideek elkar lagundu eta babesten zuten maitasun eta
elkartasun sentimenduak zituzten.
Pertson haurtzaroa luzea da; zaharrak ziren tribuko
jakintsuenak.

10. Tribuek harremanak izaten zituzten elkarren artean. Horrela
gizon - emakumeek beste gizon – emakumee batzuek ezagutu
haiekin elkartu eta seme – alabak edukitzen zituzten.

11. Paleolitoan pertsonak nomadak ziren; hau da ez ziren leju
finko batean bizi baizik eta alde batetik bestera ibiltzen ziren
janari bila.
Oro har aintzinari inguruan eta ibaiertzan kokatzen.

12. Paleolito gizakiak bilketatik ehizatik eta arrantzatik bizi ziren.
Batez ere fruituak landareak eta animaliak txikiak. Makila
zorrotzak erabiliz.
Animali handiak (koreinak, bisonteak, hartzak, mamuak) ez
zituzten oso sarritan ehizaten.
Beste batzuetan tranpak eta hezurrezko arpoi txikiak
erabiltzen zituzten.

13. Lehen gizakiak eremu beroetan bizi ziren; baina europara,
asiara eta amerikara joan zirenean babestu behar izan
zituzten hezurrezko orratzez josten zituzten eta animalia
tendoiak erabiltzen zituzten harritsuak.

14. Paleolitoa bizi modua oso gogorra zen. Animalia baten erasoak
edo edozein gaixotazunek herriotsa eragin zezakeen.
Zenbait landareen sendatzen – ahalmena esagutzen zuten.
Baina hala ere haur txiki asko hiltzen ziren eta gutxek lortzen
zuten hogei urtetik gara bizitzea.

15.  Gure arbasoek hainbat espiritu bazirela
sinesten zuten: ehizan laguntzen zieten
ugalkortasuna errazten zuten eta
gaitaxunak eta heriotza eragiten zituzten
espirituak.

16.  35.000 urte inguru gizakien lehen arte
lanak egin zituzten .
 Lehen pinturak
 Polikromoak dira, errealistak, animalien
irudiak zituzten.

17.  Emakumeen eskultura txikiak egin
zituzten: venusak esaten zaie;
 Emakumeen nabarmen handituta dituzte
sexu – organoak.