Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
En vedette
Similaire à อวัยวะรับความรู้สึก
Similaire à อวัยวะรับความรู้สึก (20)
Plus de Nokko Bio
Plus de Nokko Bio (20)
อวัยวะรับความรู้สึก
- 3. ตา มีส่วนประกอบ 2 ส่วน คือ 1. ส่วนประกอบภายนอกตา ได้แก่ ☞คิ้ว ทำาหน้าที่ป้องกันมิให้ เหงื่อไหลเข้าตา ☞ขนตา ช่วยป้องกันไม่ให้ฝุ่น ละอองเข้าตา ☞หนังตา ทำาหน้าที่ช่วยปิดเปิด เพื่อรับแสงและควบคุม
- 4. ☞ต่อมนำ้าตา เป็นต่อมเล็กๆ อยู่ ใต้หางคิ้ว ต่อมนี้จะขับนำ้าตา มาหล่อเลี้ยงอยู่ตลอดเวลา นำ้าตาส่วนใหญ่จะระเหยไป ในอากาศ ส่วนที่เหลือระบาย ออกที่รูระบายนำ้าตา ซึ่งอยู่ที่ หัวตา รูนี้เชื่อมกับท่อนำ้าตาที่ ต่อไปถึงในจมูก ถ้าต่อมนำ้าตา ขับนำ้าตาออกมามาก เช่นเมื่อ
- 5. 2. ส่วนประกอบภายในดวงตา ☞ตาขาว (Sclera) คือส่วนสี ขาวของนัยน์ตา ประกอบด้วย เนื้อเยื่อเหนียวไม่ยืดหยุ่นแต่ แข็งแรง ทำาหน้าที่หุ้มลูกตาไว้ ด้านหลังลูกตา มีกล้ามเนื้อยืด อยู่ 6 มัด ทำาให้กลอกตาไป ทางซ้ายขวา หรือขึ้น-ลงได้ ผนังด้านหน้าของลูกตาเป็น เนื้อเยื่อใสเรียกว่า กระจกตา
- 6. ☞โครอยด์ (choroid) เป็นชั้นที่มี เส้นเลือดมาเลี้ยงมากมาย ส่วนที่ ยื่นออกไปด้านหน้าเรียกว่า ซี เลียรีบอดี้ (ciliary body) ทำา หน้าที่สร้างของเหลวที่เรียกว่า เอเควียวฮิวเมอร์ (aqueous humor) เข้าไปอยู่ในช่องว่าง ของลูกตาด้านหน้าเลนซ์ ในชั้น นี้ยังมีรงควัตถุ หรือสารสีแผ่ กระจายอยู่เป็นจำานวนมากเพื่อ
- 7. ☞จอตา หรือฉากตา (Ratina) เป็นเนื้อเยื่อชั้นในสุดประกอบ ด้วยเซลล์ประสาท และเซลล์ ซึ่งไวต่อแสงเรียงตัวกันเป็น ชั้นในช่องว่างของลูกตาด้าน หลังของเลนซ์ และส่วนที่ติด กับเรตินามีของเหลวลักษณะ คล้ายวุ้นเรียกว่า วิสเทรียสฮิว เมอร์ (vitreous humor) บรรจุอยู่ ช่วยทำาให้ลูกตาคง รูปร่างอยู่ได้
- 8. เรตินาทำาหน้าที่เป็นจอรับภาพ เนื่องจากมีเซลล์รับแสง 2 ชนิดคือ เซลล์รูปแท่ง (rod cell)ซึ่งไวต่อการรับแสงสว่าง แต่ไม่สามารถแยกความแตก ต่างของสีได้ ส่วนเซลล์อีก ประเภทหนึ่งเป็นเซลล์รูปกรวย (cone cell) ซึ่งเป็นเซลล์ที่ แยกความแตกต่างของสีได้แต่
- 10. ☞ตาดำา คือส่วนที่เป็นม่านตา (Iris) มีลักษณะเป็นกล้ามเนื้อ ยืดหดได้และมีสีตามชาติพันธุ์ คนไทยส่วนใหญ่มีตาสีนำ้าตาล เข้ม ดูเผินๆ คล้ายสีดำา จึง เรียกว่าตาดำา ตรงกลาง ม่านตามีรูกลม เรียกว่า รู ม่านตา (Pupil) ซึ่งเป็นทางให้ แสงผ่านเข้าทำาให้เข้ารู
- 11. ☞แก้วตา (Lens) อยู่หลังรู ม่านตา มีลักษณะเป็นแผ่น ใสๆ เหมือนแก้ว คล้าย เลนส์นูนธรรมดา มีเอ็นยึด แก้วตา (Ciliary muscle) ยึดระหว่าง แก้วตาและ กล้ามเนื้อ และกล้ามนี้ยึดอยู่ โดยรอบที่ขอบของแก้วตา กล้ามเนื้อนี้ทำาหน้าที่ปรับ แก้วตาให้โค้งออกมาเมื่อมา
- 12. การมองเห็นภาพ คนเรามองเห็นภาพ ต่างๆ ได้เพราะแสงไปกระทบกับ วัตถุแล้วสะท้อนเข้าสู่นัยน์ตาเรา ผ่านกระจกตา รูม่านตา แก้วตา ไปตกที่จอตา เซลล์รับภาพที่จอ ตาจะรับภาพ ในลักษณะหัวกลับ แล้วส่งไปตามเส้นประสาทสู่สมอง ส่วนท้ายทอย สมองทำาหน้าที่แปล ภาพหัวกลับเป็นหัวตั้งตามเดิม ของสิ่งที่เห็น
- 13. ความผิดปกติของสายตา 1.สายตาสั้น คือ การที่มองเห็น เฉพาะสิ่งที่อยู่ใกล้ๆ สิ้งที่อยู่ไกล จะเห็นไม่ชัด สาเหตุ เกิดจากลูกตามีความยาว มากกว่าปกติ ทำาให้ระยะระหว่าง แก้วตา และจอตาอยู่ห่างกันเกิน ไป ทำาให้ภาพของสิ่งที่มองตก ก่อนจะถึงจอตา การแก้ไข ใส่แว่นตาที่ทำาด้วย เลนส์เว้า เพื่อช่วยหักเหแสงให้ลง
- 14. 2. สายตายาว คือ การที่มองเห็น เฉพาะสิ่งที่อยู่ไกลๆ สิ่งที่อยู่ใกล้จะ เห็นไม่ชัด สาเหตุ เกิดจากลูกตามีความสั้น กว่าปกติ หรือผิวของแก้วตาโค้ง นูนน้อยเกินไป ทำาให้ภาพของสิ่งที่ มองตกเลยจอตาไป ทำาให้มองเห็น ภาพใกล้ๆไม่ชัดเจน การแก้ไข ใส่แว่นตาที่ทำาด้วย เลนส์นูน เพื่อช่วยหักเหแสงให้ลงที่
- 15. 3. สายตาเอียง คือ การที่มองเห็น บิดเบี้ยวจากรูปทรงที่แท้จริง บาง คนมองเห็นภาพในแนวดิ่งชัด แต่ มองภาพในแนวระดับมองไม่ชัด เช่น มองดูนาฬิกา เห็นเลข 3,9 ชัด แต่เห็นเลข 6,12 ไม่ชัด สาเหตุ ส่วนใหญ่เกิดจากความ โค้งนูนของแก้วตาไม่สมำ่าเสมอ จอ ตาจึงรับภาพได้ไม่ชัดเจนเท่าทุก
- 16. 4. ตาส่อน ตาเอก ตาเข ตาเหล่ ตาส่อนและตาเอก หมายถึง คนที่มีตาดำาสอง ข้างอยู่ในตำาแหน่งไม่ตรงกัน ถ้าเป็นมากขึ้น เรียกว่า ตาเข และถ้าตาเขมากๆ เรียกว่า ตาเหล่ ซึ่งจะมองเห็นภาพเดียวกันเป็น 2 ภาพ เพราะ ภาพจาก ตาสองข้างทับกัน ไม่สนิท สาเหตุ ส่วนใหญ่เกิดจากกล้ามเนื้อบางมัดที่ใช้ กลอกตา อ่อนกำาลัง หรือเสียกำาลังไป กล้ามเนื้อ มัดตรงข้าม ยังทำางานปกติ จะดึงลูกตาให้เอียง ไป ทำาให้สมองไม่สามารถบังคับตาดำาให้มองไป ยังสิ่งที่ต้องการ เหมือนลูกตาข้างที่ดีได้ การแก้ไข ควรปรึกษา จักษุแพทย์ในระยะที่ เริ่มเป็น แพทย์อาจรักษาโดยการใช้แว่นตา
- 17. Rhodopsin (retinal + opsin) เป็นเม็ดสีในการ มองเห็น (visual pigment) ของ rods
- 18. ขณะที่เรากำาลังอ่านหนังสือ เราจะ มองตัวหนังสือตรงหน้าได้ชัดกว่า ตัวหนังสือที่อยู่ข้างๆ การเกิดปรากฏการณ์ดังกล่าวนั้น เนื่องจากภาพตัวหนังสือที่อยู่ตรง หน้าตกลงบริเวณที่เห็นชัดเจน ที่สุดของชั้นเรตินาหรือจอตา เรียกว่า บริเวณโฟเวีย (fovea) ซึ่งเป็นบริเวณที่มีเซลล์รูปกรวย อยู่หนาแน่นมากกว่าบริเวณอื่นๆ ส่วนบริเวณอื่นของเรตินาที่มีแต่
- 19. การที่คนเรามองเห็นวัตถุเป็นสีต่างๆ ได้ เป็นผลจากการทำางานของเซลล์ รูปกรวย(cone cell) ซึ่งเป็นเซลล์ที่มี ความไวต่อช่วงความยาวคลื่นของแสง ได้แตกต่างกันแบ่ง เป็น 3 ชนิดคือ 1.เซลล์รูปกรวยที่ไวต่อแสงสี แดง(erythrolabe) จะดูดกลืนแสงใน ช่วงความยาวคลื่นแสงสีแดง (565 nm) 2.เซลล์รูปกรวยที่ไวต่อแสงสีนำ้าเงิน (cyanolabe) จะดูดกลืนแสงในช่วง
- 20. สมองมนุษย์สามารถแยกสีต่างๆ ได้มากกว่า 3 สี เนื่องจากมีการก ระตุ้นเซลล์รูปกรวยแต่ละชนิด พร้อมๆกัน ด้วยความเข้มของแสง ที่แตกต่างกัน จึงเกิดการผสมของ แสงสีต่างๆกัน เช่นถ้ามีการกระ ตุ้นเซลล์รูปกรวยสีแดงกับสีเขียว พร้อมๆกัน ก็จะทำาให้เห็นวัตถุเป็น สีเหลือง ถ้ากระตุ้นเซลล์รูปกรวย ที่ไวต่อแสงสีแดงกับสีนำ้าเงิน
- 22. ส่วนประกอบของหู หูของคนเราแต่ละข้างแบ่งออก เป็น 3 ชั้น 1.หูชั้นนอก ประกอบไปด้วย 1.1 ใบหู เป็นกระดูกอ่อนที่หุ้ม ด้วยผิวหนังบางๆ ทำาหน้าที่ดักและรับ เสียงเข้าสู่รูหู 1.2 รูหู เป็นท่อคดเคี้ยวเล็ก น้อย ลึกประมาณ 2.5 ซม. ผนังของรู หูบุด้วยเยื่อบาง และใต้เยื่ออ่อนนี้เต็ม ไปด้วยต่อมนำ้ามัน ทำาหน้าที่ขับไขมัน เหนียวและเหลว มาหล่อเลี้ยงรูหู ไข
- 23. 1.3 เยื่อแก้วหู เป็นเยื่อบางๆ อยู่ลึก เข้าไปในส่วนของรูหู กั้นอยู่ ระหว่างหูชั้นนอกและหูชั้นกลาง ทำาหน้าที่รับแรงสั่นสะเทือนของ คลื่นเสียงที่เดินทางเข้ามาทางรูหู
- 24. 2.หูชั้นกลาง มีลักษณะเป็นโพรง ติดต่อกับ โพรงจมูกและมีท่อติดต่อกับ คอหอยเรียกว่า ท่อยูสเตเชียน (eustachian tube) ปกติท่อนี้จะ ปิด แต่ขณะเคี้ยวหรือกลืนอาหาร ท่อนี้จะขยับเปิดเพื่อปรับความดัน 2 ด้านของเยื่อแก้วหูให้เท่ากัน ความแตกต่างระหว่างความดัน อากาศภายนอกและภายในหูชั้น กลางอาจทำาให้เยื่อแก้วหูถูกดัน
- 25. กระดูกหู ประกอบด้วย กระดูก ค้อน (malleus) กระดูกทั่ง (incus) กระดูกโกลน (stapes) หน้าที่ เพิ่มแรงสั่นสะเทือนได้ ประมาณ 22 เท่า แล้วส่งคลื่น เสียงไปยังหูชั้นในทางช่องรูปไข่
- 26. 3.หูชั้นใน อยู่ถัดจากกระดูกโกลนเข้า มา หูชั้นนี้ประกอบด้วยอวัยวะที่ สำาคัญ 2 ส่วน คือ 3.1 ส่วนที่ทำาหน้าที่รับเสียง มี ลักษณะเป็นท่อเล็กๆ ที่ขดเป็นวงซ้อน กันอยู่หลายชั้นคล้ายหอยโข่ง ภายในมีท่อของเหลวบรรจุอยู่ ตาม ผนังด้านในของท่อมีอวัยวะรับเสียง อยู่ทั่วไป
- 27. 3.2 เซมิเซอร์คิวลาร์แคแนล (semicircular canal) มีลักษณะเป็นท่อครึ่งวงกลม 3วงโค้งอยู่ ในหูชั้นใน ภายในท่อมีของเหลวบรรจุอยู่ ที่โคนท่อมีส่วนโป่งพองออกมาเรียกว่า แอมพูลา(ampulla) ซึ่งภายในมีเซลล์รับ ความรู้สึกที่มีขน (hair cell) ซึ่งไวต่อการ ไหลของของเหลวภายในหลอดที่ เปลี่ยนแปลงตามตำาแหน่งศีรษะ และ ทิศทางการวางตัวของร่างกาย โดยขณะที่ ร่างกายเคลื่อนไหว จะกระตุ้นเซลล์ที่ทำา หน้าที่รับรู้เกี่ยวกับการทรงตัว ให้ส่ง กระแสประสาทไปตามเส้นประสาทที่ออก
- 29. จมูกเป็นอวัยวะรับความรู้สึกเกี่ยวกับ การดมกลิ่น (chemoreceptor) ภายในเยื่อบุจมูก (olfactory epithelium) มีเซลล์รับกลิ่น (olfactor y cell)ซึ่งเป็นเซลล์ประสาท 2 ขั้ว ที่ปลาย dentrite มี cilia ทำาหน้าที่รับ กลิ่น ที่ปลาย axon จะรวมเป็นเส้นประสาท สมองคู่ที่ 1 (olfactory nerve) สรุปเส้นทางการรับกลิ่น ได้ดังนี้ คือ กลิ่น - - > เยื่อบุจมูก - - > เซลล์รับกลิ่น
- 31. ลิ้น(Tongue) ☞ทำาหน้าที่ในการรับรส โดย เป็นอวัยวะรับความรู้สึก ประเภทสารเคมี ☞บริเวณผิวลิ้นจะมีตุ่มเล็กๆ เรียกว่า พาพิลลา(Papilla) แต่ละปุ่มจะมีตุ่มรับรส (taste bud) ซึ่งแต่ละตุ่มจะประกอบ ด้วย เซลล์รับรส(taste
- 32. การทำางานของตุ่มรับรส เมื่อเรารับประทานอาหารเข้าไป บริเวณ ตุ่มรับรส จะขนของเซลล์รับรสไป สัมผัสกับรสของอาหาร เกิดกระแส ประสาทไปตามเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7ซึ่งรับรสบริเวณปลายลิ้นและข้างลิ้น และเส้นประสาทสมองคู่ที่ 9 ซึ่งรับรส จากบริเวณโคนลิ้น โดยแต่ละตุ่มรับรส จะมีเซลล์ที่ทำาหน้าที่ในการรับรส ประมาณ 4-20 เซลล์ แต่ละตุ่มรับรสจะ ทำาหน้าที่รับรสเพียงรสเดียวเท่านั้น ตุ่มรับรสจะมีอยู่ 4 ชนิด คือ 1. ตุ่มรับรสหวาน อยู่บริเวณปลายลิ้น
- 33. 3. ตุ่มรับรสเค็ม อยู่บริเวณปลายลิ้นและ ข้างลิ้น เกิดจากอณูของเกลือ แต่ เกลือบางชนิดก็ไม่ให้รสเค็มเพราะ ส่วนที่ให้รสเค็มคือ ส่วนที่เป็นประจุ บวก คือ โซเดียมไอออน 4. ตุ่มรับรสขม อยู่บริเวณโคนลิ้น เกิด จากสาร 2 ชนิด คือ พวกสารอินทรีย์ ที่มีโมเลกุลยาวและพวกสารแอลคา ลอยด์ เช่น คาเฟอีน นิโคติน ปัจจุบันได้มีการค้นพบรสใหม่ขึ้นมา เรียกว่า อูมามิ (Umami) แต่ยังไม่ได้ รับการยอมรับอย่างแพร่หลาย แต่ได้
- 35. ผิวหนัง(skin)ป็นอวัยวะรับความรู้สึกที่มี พื้นที่มากกว่าอวัยวะรับสัมผัสอื่นๆ โดยจะมีอวัยวะรับสัมผัสหลายชนิดซึ่ง ประกอบด้วยปลายของเส้นประสาท กระจายอยู่ในบริเวณต่างๆของชั้น ผิวหนัง ผิวหนังแบ่งออกเป็น 2 ชั้น คือ หนังกำาพร้า(epidermis) อยู่เหนือชั้น ของหนังแท้ โดยชั้นที่อยู่ที่ด้านบนสุด มันเป็นเซลล์ที่ตายแล้ว ส่วนชั้นที่ติด กับชั้นของหนังแท้จะเป็นเซลล์ที่ยังมี ชีวิตอยู่ โดยในชั้นนี้จะมีปลาย