1. DE DERDE GOLF – SAMENVATTING TEKST VAN ALVIN TOFFLER KARIN BEUKERS
Alvin heeft het over een Eerste Golf, waarin mensen eigenlijk consumeerden wat zij produceerden.
In die zin zijn deze mensen van de Eerste Golf al prosumers. Het gaat hierbij om een agrarische
samenleving. Hij constateert dat deze agrarische samenleving (productie voor eigen gebruik)
overgaat op een industriële samenleving (productie voor de markt) met de komst van de Tweede
Golf. Slechts een gering deel van de productie was voor eigen gebruik, terwijl bij de Eerste Golf
slechts een gering deel bestemd was voor goederenruil.
In de industriële samenleving ontstaat er een wig tussen producent en consument. Vandaar dat
Toffler de soorten economie herindeelt: Sector A bestaat uit al het onbetaalde werk, dat mensen
voor zichzelf of directe omgeving verrichten. Sector B bestaat uit het geheel van goederen- en
dienstenproductie, bestemd voor de markt. Sector A werd daarbij langzamerhand als onzichtbaar
gevonden, omdat deze niet meetbaar was voor economen.
Dit terwijl sector B niet kan bestaan zonder sector A. Iets wat niet wordt erkend en wel zou moeten,
want er ontwikkeld zich een fundamentele verandering in de verhouding tussen de twee sectoren.
De scheidslijn tussen producent en consument wordt steeds vager en de prosument komt wederom
aan het licht.
De wederopkomst van de prosument (de Derde Golf) zal leiden tot nieuwe economische conflicten,
diepgaander dan ooit tevoren. Strijd zal oplaaien over de vraag welke behoeften door welke sector
van de economie dienen te worden gedekt. Daarbij komt er deels een einde aan de markteconomie
met zijn pijplijn waar wij historisch lang in hebben geïnvesteerd. De markt werd bij de Tweede
Golfbeschaving altijd vergroot door het toenemende aantal gebruikers, mede als gebruiksartikelen
en transacties. Het ging om de innerlijke dynamiek die brandstof leverde voor de vooruitgang.
De Derde Golf heeft niet meer als centrale doelstelling het opbouwen van een markt. Het zal gaan
om de rol die de markt in ons leven speelt en de toekomst van de beschaving zelf. Dat is waar het bij
de opkomst van de prosumptie eigenlijk om gaat.
DEFINITIE VAN ‘PROSUMENT’ VOLGENS TOFFLER
Mens die produceert alvorens het geproduceerde zelf te consumeren. Er is dus zodanig geen
producent en consument in de eigenlijke zin van het woord: het is een prosument, een koppeling van
de woorden produceren (maken) en consumeren (gebruiken).
VOORBEELDEN PROSUMPTIE
Verleden:
- Producten als otoscopen en oorreinigers
- Zelfhulpgroepen (cross-counseling)
- Zelfbediening (bv. pompstations)
Heden:
- Fablab: productietools in handen van consument (maar ook 3D printing, etc.)
- Nike-id: Meedenken met ontwerp van schoen
- Ikea: Do It Yourself > zelf in elkaar zetten van producten, je bespaart daarmee ook kosten