9-2

1. Մարտիրոսյան Լաուրա

2.  1877-78 ռուս-
թուրքական պատերազմը
մեծ հույսեր է արթնաց-
նում արևելահայության
մեջ:Ազգային իղձերի
առաջին արտահայտիչը
Հայ առաքելական
եկեղեցին էր :Պետակա-
նության բացակայության
դեպքում միայմ եկեղեցին
կարող էր հանդես
գալամբողջ հայության
անունից լինել նրա
պաշտպանը տարբեր
ատյաններում:

3.  1877թ. նոյեմբերին Կ.
Պոլսի պատրիարք Ներսես
Վարժապետյանինայցելում Մ.
Խրիմյանի գլխավորած
պատրիարքությունը, որը
կազմված էր հոգևորական-
ներից:Նրանք պահանջում
էին գործուն դիրքորոշում
բռնել հայկական հարցի
մասին:1878թ. փերվարի 13
Ներսե Վարժապետյանն
նամակ է գրում
Ռուսաստանի կայսր
Ալեքսանդր 2-ին:Ներսես
Վարժապետյանն խնդրում է
հայերին տալ այն
իրավունքները որոնք
տրվելու էին բալկանյան
ժողովուրդներին:

4.  Հայերը հույսեր էին փայփայում ռուսական
օգնությամբ ձեռք բերել ինքնավարություն:Նույն
օրը պատրիարքը դիմում է Հայոց կաթողիկոս
Գևորգ Դ-ին հուսալով, որ նույնպես կհայցի
ցարի օգնությունը:
 Մեծ Բրիտանիայի և Ավստրո-Հունգարիայի
պահանջով հրավիրվում է Բեռլինի վեհաժողովը:
 Կ. Պոլսի հայոց պատրիարքարանի հանձնարա-
րությամբ Գր.Օտյանը վեհաժողովին
ներկայացնելու համար կազմում է « Ծրագիր
կազմակերպական կանոնագրի Օսմանյան
Հայաստանի » առաջ քաշելով ինքնավարության
պահանջը:

5.  Մկրտիչ Ա Վանեցի (Խրիմյան Հայրիկ,
Ապրիլի 4, 1820 - Հոկտեմբերի 29,
1907), հայ եկեղեցու 125-րդ
կաթողիկոս,հասարակական-
քաղաքական և հոգևոր-մշակութային
գործիչ, մտավորական ու գրող։ Հաջորդել
է ակար Ա Թեղուտցուն:
 1842-ին հաստատվել է Կ. Պոլսում։
1848–1850-ին ուսուցչություն է արել Կ.
Պոլսի Խասգյուղ թաղամասի իգական
դպրոցում։
 1851-ին Կ. Պոլսի հայոց
պատրիարքարանի հանձնարարությամբ
մեկնել է Կիլիկիա՝ կրթական գործի
զարգացմանը նպաստելու և տեղի
հայության կյանքն ուսումնասիրելու
նպատակով։
 1854-ին ձեռնադրվել է վարդապետ։
 1855-ի հունիսից 1856-ի հունիսը Կ.
Պոլսում հրատարակել է «Արծվի
Վասպուրական» ամսագիրը։
։

6.  1856-ի հունիսին վերադառնալով
Վան՝ սուլթանի ֆերմանով և Կ. Պոլսի
հայոց պատրիարքի կոնդակով
ստանձնել է Վարագավանքի
վանահայրությունը։
 1857-ին վանքում հիմնադրել է
հոգևոր ժառանգավորաց վարժարան,
իսկ 1858-ին վերսկսել «Արծվի
Վասպուրական»-ի
հրատարակությունը։
 1860-ին մեկնել է Արևելյան
Հայաստան, եղել Երևանում,
Էջմիածնում, Սյունյաց աշխարհում,
Արցախում, Թիֆլիսում։
 1862-ին Կ. Պոլսի հայոց
պատրիարքարանը նրան է հանձնել
Տարոնի հոգևոր առաջնորդի պաշտոնը
և Ս. Կարապետ վանքի
վանահայրությունը։ Տարոնում
հիմնադրել է նոր հոգևոր
ժառանգավորաց վարժարան և
հրատարակել (1863–65) «Արծվիվ
Տարոնո» երկշաբաթաթերթը՝ Գարեգին
Սրվանձտյանի խմբագրությամբ։