Presenttie van de workshop 'Tussen de regels', gegeven door Michaël Bloemen (CPZ) op de studiedag 'Onlinehulpverlening: Wanneer afstand nabijheid creëert' (31 maart 09, Gent)
3. Centrum ter Preventie van zelfdoding
CPZ-Kenniscentrum
• informeren en sensibiliseren CPZ-Vormingsdienst
• studie en onderzoek • deskundigheid bevorderen
CPZ-Zelfmoordlijn
• Telefoon
• Online
• Wisselwerking
• Overleg en samenwerking
Werkwinkel: Tussen de regels
4. Een transcript
B: Met de Zelfmoordlijn, kan ik je helpen?
O: ik weet het niet, ik voel me zo rot
B: Je hebt het heel moeilijk?
B: Neem maar rustig je tijd hoor, ik wacht wel…
O: Je moet me echt helpen…
B: Ai je bent echt wanhopig. Zou je willen vertellen wat er gebeurd is?
O: Ik voel me zo slecht. Ik weet niet wat ik heb de laatste tijd, maar ik voel me zo leeg...
B: Ik heb de indruk dat je je enorm radeloos voelt… dat je gewoon niet meer weet wat je
moet doen..
O: Pfff, het maakt eigenlijk allemaal niks meer uit, het is toch te laat!
B: Hoe bedoel je te laat?
O: Gewoon, binnenkort is het misschien allemaal voorbij.
B: Bedoel je dan dat je misschien binnenkort zelfmoord zou plegen?
O: Ja
B: Ik merk dat je er even stil van wordt als ik het zo vraag
O: kweet ni
B: Sinds wanneer denk je hier dan al aan?
O: Sinds ik verhuisd ben en naar een verschrikkelijke rotschool gestuurd wordt…
B: Je vindt het daar vreselijk op die school.
O: ja, ik wil daar echt weg, ik wil dood.
B: Het zit je heel diep allemaal hè…
Werkwinkel: Tussen de regels
5. enkele vragen
• Indrukken?
• Hoe voelt de oproeper zich?
• Wat doet de beantwoorder?
• Welke ‘tekens’ zie je in deze tekst?
• Welke technieken worden gebruikt?
• …
Werkwinkel: Tussen de regels
7. Het verschil
of het eigene van online
• Kanalenreductie
• Interpretatiemoeilijkheden
• Geen mimiek
• Geen intonatie
• Geen non-verbale uitdrukkingen
• …
• Vaak: online is afstandelijk, koel, werkt niet
Werkwinkel: Tussen de regels
10. TAAL
• = instrument om elkaar te begrijpen
• Verschillen:
• Toegepast AN
• Geschreven spreektaal
• Chattaal (met eigen gramatica)
– Vb. ff, lol, kdurf gwn ni huile
• Ook verschillen tussen O en B
• Belang van taalvaardigheid
(zie verder: gevoelens benoemen)
Werkwinkel: Tussen de regels
11. TAAL
Chatgrammatica:
• woorden en zinnen zo kort mogelijk
• weinig hoofdletters
• laatste letter valt weg
• afkortingen
• emoticons
• Engels verweven met Nederlands
• aan elkaar geplakte woorden
• dialectwoorden
• internetjargon (letterwoorden)
• spelfouten
Werkwinkel: Tussen de regels
12. TAAL
B: hoe vind jij het dat jouw neef nu bij jullie is?
O: mn ouders hebbe het onderschat toendertijd
O: mr beter bij hen dan in weeshuis
B: En jij? Hoe heb jij dat ingeschat?
O: toen me jonger zus overleed wist ik ni beter
B: Dat moet een hele klap geweest zijn voor jullie allemaal...
O: khad m liever zelf grootgebracht toen
O: maar nu weet ik dak et zelf ook ni had gekund
B: hoe vind je t da je neef nu bij jullie is
O: mn ouders hebbe het onderschat toendertijd
of O: mr beter bij hen dan in weeshuis
B: en jij hoe hebdet ingeschat
O: toen me jonger zus overleed wist ik ni beter
B: da moet ne hele klap geweest zen voor jullie allemaal...
O: khad m liever zelf grootgebracht toen
O: maar nu weet ik dak et zelf ook ni had gekund
Werkwinkel: Tussen de regels
13. TAAL
Roept belangrijke vragen op:
• Meedoen?
(nabij, herkenbaar,…)
• Niet meedoen?
(nodige afstand, geen ‘chat’)
Werkwinkel: Tussen de regels
14. TAAL
Uitdagingen:
- Fouten inherent aan medium
- Tempo primeert, dus niet alles verbeteren
- Ongrammaticale, taaie zinsconstructies
(opletten voor interpreteren)
- Schrijf korte zinnen
- Oefen met gevoelens
- Stem je taalgebruik af aan oproeper
-…
Werkwinkel: Tussen de regels
15. TEKST
• Woorden verschijnen: zwart op wit
• Niet altijd eenduidig (moeilijk om te
begrijpen)
• typfouten (concentratieverlies vs. emotioneel
geraakt)
• verduidelijking vragen
• doorvragen
→ concretiseren
(ook om interpretatiefouten te vermijden)
• boodschappen toetsen
• Kruisverwijzingen en Lasso’s
Werkwinkel: Tussen de regels
16. TEKST
Beschrijving:
Man met arm omhoog
gebracht, vingers gespreid,
grote ogen, kijkt in de lens,
draagt ring, heeft geruit hemd
aan …
Interpretaties:
trouwring, verbaasde of
angstige blik, wil niet op de foto
staan, doet gebaar van ‘ben je
getikt’
In WKH:
Aan het dansen
Werkwinkel: Tussen de regels
17. TEKST
Beschrijving:
Man zit, heeft GSM in
rechterhand, krabt met
linkerhand in zijn nek, er zijn
veel dozen, een spiegel, een
stuk kader
Interpretaties:
Aan het verhuizen, op straat
gezet thuis, werkt bij een
kringloopcentrum, staat op de
rommelmarkt, heeft gebeld
In WKH:
Verkoper op de rommelmarkt
Werkwinkel: Tussen de regels
18. TEKST
Wat kom ik hier eigenlijk doen?
Werkwinkel: Tussen de regels
19. TEKENS
• Ik zie het niet meer zitten
• Ik zie het niet meer zitten…
• kzie t ni mee zitte
• IK ZIE HET NIET MEER ZITTEN
• Ik zie het niet meer zitten!!!
• IK ZIE HET NIET MEER ZITTEN!!!!!!
• Ik zie het niet meer zitten :-s
• Ik zie het NIET MEER zitten
• Ik zie het niet meeeeeeeeeeeeeer zitten
• (ik zie het niet meer zitten)
Werkwinkel: Tussen de regels
20. TEKENS
• Afkortingen (dit kan wijzen op taboe)
• Emoticons ☺ :’-(
• Hoofdlettergebruik
• Aanhalingstekens
• Uitroeptekens
• Drie puntjes
Werkwinkel: Tussen de regels
22. TEKENS
• Bevat meestal belangrijke info
• Laat vaak toe een gesprek op ander niveau te
voeren dan louter het inhoudelijke
• Geef er dus veel aandacht aan!!!
• Opletten met interpreteren
• ‘Borderline’-trekjes
• Aandacht vragen
• Niet serieus
→ zoek wat erachter zit
• Zelf tekens inzetten?
Werkwinkel: Tussen de regels
23. TEMPO
• Snelle traagheid van het medium
• Probeer je tempo aan te passen
– geef ruimte
– let op tempowijzigingen
– de ‘chatrakket’
– nut van afremmen
Werkwinkel: Tussen de regels
25. ‘TECHNIEK’
• Terugspelen (ifv schermpathie)
• letterlijk terugspelen
• tussen de regels terugspelen
• gevoelens benoemen
• confronteren
• Concretiseren
• Hier en nu
• Structureren
Werkwinkel: Tussen de regels
26. TRAINING
• Vorming en training
• Intervisies
• Een luisterend ooG ontwikkelen
• Inlevingsmoeheid
Werkwinkel: Tussen de regels
27. Enkele oefeningen
• Ik doe me altijd voor als de grapjas maar eigenlijk voel ik me
heel triestig. Niemand kent me helemaal…
• Wat kom ik hier eigenlijk doen? :-s
• Ik HAAT mijn ouders!!! ik mag niks meer… kweet dat ik
heeeeeel wat heb uitgestoken maar dan nog hebben ze het
recht niet om me hier op te sluiten
• ik wil mijn vrienden daar niet mee lastig vallen ze vinden me
wschlk nu al een zaag (niet?)
• Ik wou dat ik trug bij mijn oma kon zijn. Ze is vorig jaar
gestorven…
Werkwinkel: Tussen de regels