The Ezdikhana newspaper of Yezidi National Union org. Director - Aziz Tamoyan Chief Editor - Khdr Hajoyan http://facebook.com/YezidiNationalUnion

1. º½¹Ç ÅáÕáíñ¹Ç ³½Ýí³½³ñÙ, ³ñų-
ݳíáñ ½³í³ÏÝ»ñÇó ¿ ØÇñ½³ âáÉáÛÇ êÉá-
Û³ÝÁ: ܳ ë»ñíáõÙ ¿ ÷³é³íáñ ¨ Ñ»ñáë³-
Ï³Ý ³ÝóÛ³É áõÝ»óáÕ º½¹Ç³Ï³Ý Ô³½³-
ÝÇ-ê³Éí³ÝÇ ïáÑÙÇó, áñÝ ¿É, Çñ Ñ»ñÃÇÝ,
ÙïÝáõÙ ¿ úñÃÁÉÇ Ñ³Ù³ÛÝùÇ Ù»ç: ´³í³-
ϳÝÇÝ Å³Ù³Ý³Ï Ýñ³ ÍÝáÕÝ»ñÁ µÝ³Ï-
í»É »Ý èáõë³Ï³Ý ϳÛëñáõÃÛ³Ý ÎáíϳëÇ
÷á˳ñù³ÛáõÃÛ³Ý ºñ¨³ÝÇ Ý³Ñ³Ý·Ç
êáõñÙ³ÉáõÇ ·³í³éÇ Ú³ëǵÁÉ³Ë µÝ³-
ϳí³ÛñáõÙ: Üñ³Ýó ·»ñ¹³ëï³Ý-ÁÝï³-
ÝÇùÁ ѳÛïÝÇ ¿ñ âáÉáÛ» êÁÉ» ØÇñ½³ÛÇ
³Ýí³ÝáõÙáí: ²Ñ³ ³Ûë ÙÇç³í³ÛñÇó »Ý
Ýñ³ ͳ·Ù³Ý ³ñÙ³ïÝ»ñÁ: ì»ñçÇÝë Ïñ»-
Éáí Çñ å³åÇ ³ÝáõÝÁ` ØÇñ½³ÛÇ, ÑÇñ³íÇ
66 ³ÙÛ³ ÅáÕáíñ¹³ë»ñÝ áõ µ³ñ»ñ³ñÁ,
ѳٳ¹ñ»Éáí º½¹Ç ¿ÃÝÇÏ³Ï³Ý Ñ³ÝñáõÃ-
Û³Ý ³ÝóÛ³ÉÝ áõ Ý»ñϳÝ, ÷áñÓáõÙ ¿ ·³-
ÉÇù ë»ñݹÇÝ ÙÇ É³í ¨ ÙݳÛáõÝ ÑÇß³ï³Ï
ÃáÕÝ»É: ػͳñ·á ØÇñ½³ âáÉáÛÇ ïñ³-
Ù³¹ñ³Í ÝÛáõÃ³Ï³Ý ÙÇçáóÝ»ñáí ¿ñ, áñ
ÐÐ ²ñÙ³íÇñÇ Ù³ñ½Ç ²ÏݳÉÇ× ·ÛáõÕÇ
ï³ñ³ÍùáõÙ í»ñ ËáÛ³ó³í Üáñ ȳÉÁßÁ,
å³ïٳϳÝÇ Ñ³Ù»Ù³ïáõÃÛ³Ùµ (º½¹Ç-
Ý»ñÇ ·É˳íáñ ëñµ³í³Ûñ ȳÉÁßÁ
·ïÝíáõÙ ¿ Æñ³ùÇ ÑÛáõëÇëáõÙ, ØáëáõÉ
Ù³Ûñ³ù³Õ³ùÇ ï³ñ³ÍùáõÙ, ȳÉÁßÇ Ëáñ
ÓáñáõÙ) ϳéáõóí»É ¿ ³í»ÉÇ Å³Ù³Ý³Ï³-
ÏÇó ׳ñï³ñ³å»ï³Ï³Ý ·»Õ»óÇÏ ×³-
ß³Ïáí: êñµ³í³ÛñÇ ·É˳íáñ ׳ñï³ñ³-
å»ïÝ ¿ñ, ßÇݳñ³ñ ÐáÙ»ñáë ä»ïñáëÛ³-
ÝÁ, ÇëÏ Ï³éáõóÙ³Ý Ï³½Ù³Ï»ñåÇãÁ ²Ý¹-
ñ³ÝÇÏ ²ñûÝÛ³ÝÁ: ´³óáõÙÁ ï»ÕÇ áõÝ»-
ó³í 2012 Ãí³Ï³ÝÇ ë»åï»Ùµ»ñÇÝ: ØÇ-
çáó³éÙ³ÝÁ Ý»ñϳ ¿ÇÝ µ³½Ù³ÃÇí ÑÛáõ-
ñ»ñ ³ñï»ñÏñÇó, å»ï³Ï³Ý ³Ûñ»ñ, »½-
¹Ç³Ï³Ý ѳٳÛÝùÇ Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñ,
·ÇïáõÃÛ³Ý ¨ Ùß³ÏáõÛÃÇ ·áñÍÇãÝ»ñ,
Éñ³·ñáÕÝ»ñ ¨ ³ÛÉÝ: ²Ûë ѳݹÇëáõÃÛáõÝÁ
í»ñ³Íí»ó º½¹Ç ÅáÕáíñ¹Ç ³½·³ÛÇÝ Ù»Í
ïáÝÇ ¨ ٻͳ·áõÛÝ Ññ×í³ÝùÇ: ´³óáõÙÇó
Ñ»ïá §²ß˳ñÑÇ ¨ г۳ëï³ÝÇ º½¹ÇÝ»-
ñÇ ³½·³ÛÇÝ ÙÇáõÃÛáõÝÝ»ñ¦-Ç Ý³Ë³·³Ñ,
º½¹Ç ÅáÕáíñ¹Ç ³½·³ÛÇÝ ÏñÏݳÏÇ Ñ»-
ñáë, §²ß˳ñÑÇ ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñÇ Ñá·¨áñ
ÙdzëÝáõÃÛ³Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ ³Ï³¹»Ùdz¦-
ÛÇ ³Ï³¹»ÙÇÏáë å³ñáÝ ². ³ÙáÛ³ÝÇ
·É˳íáñáõÃÛ³Ùµ »½¹Ç³Ï³Ý ѳٳÛÝùÇ
ß³ï Ý»ñϳ۳óáõóÇãÝ»ñ ³Ûó»É»óÇÝ
ëñµ³í³ÛñÁ: ². ³ÙáÛ³ÝÁ ³Ûëï»Õ »ÉáõÛÃ
áõÝ»ó³í, Çñ ëñïÇó µË³Í ç»ñÙ»é³Ý¹
ËáëùÁ ³ë³ó ëñµ³ï»ÕÇÇ Ï³éáõóÙ³Ý
ݳ˳ӻéÝáÕÝ»ñÇÝ, ¨ Çñ µ³ñ»Ù³ÕóÝ-
ùÇ áÕçáõÛÝÁ ÑÕ»ó ѳñ³½³ï ÅáÕáíñ¹ÇÝ:
¶Ý³Ñ³ï»Éáí ØÇñ½³ êÉáÛ³ÝÇ Í³é³ÛáõÃ-
ÛáõÝÁ, áñå»ë ³½·³ÛÇÝ µ³ñ»ñ³ñÇ, §²ß-
˳ñÑÇ ¨ г۳ëï³ÝÇ º½¹ÇÝ»ñÇ ³½·³-
ÛÇÝ ÙÇáõÃÛáõÝÝ»ñ¦-Ç Ý³Ë³·³Ñ ²½Ç½
³ÙáÛ³ÝÇ Ññ³Ù³Ý³·ñáí, í»ñçÇÝë
å³ñ·¨³ïñí»ó º½¹ÇÝ»ñÇ ÙÇáõÃÛ³Ý
§³½·³ÛÇÝ Ñ»ñáë¦-Ç ÏáãÙ³Ý` áëÏ» Ù»¹³-
Éáí: ²Û¹ ³éÝãáõÃÛ³Ùµ ѳÝå³ïñ³ëïÇ
»ñ·»ñ ¨ µ³Ý³ÑÛáõë³Ï³Ý Ù³ëáõÝùÝ»ñ
ÓáÝí»óÇÝ Ù»Í µ³ñ»ñ³ñÇ å³ïíÇÝ:
ʹñ гçáÛ³Ý
HOLE, HOLE, HOLA, SULT’AN ÿZîDÊ SORE
2013 Ã.
ÑáõÝÇë
N 7 (107)
ØÇñ½» âáÉáÝ ¨ Ýñ³ ѳÛñ»Ý³Ýí»ñ ·áñÍáõÝ»áõÃÛáõÝÁ
²¼¶àôÂÚàôÜê` º¼¸Æ, Ⱥ¼àôê` º¼¸ÆºðºÜ, ÎðàÜê` Þ²ðü²¸ÆÜ
º¼¸ÆܺðÆ ²¼¶²ÚÆÜ ØÆàôÂÚ²Ü ä²ÞîàܲºðÂ
ºñÏñáñ¹ ȳÉÇß
ϳéáõó»É ¿
ØÇñ½» âáÉáÝ
þerfedîn dînê meye
ºñÏñáñ¹ ȳÉÇß
ϳéáõóí»É ¿ 2012 Ã.
²½·³ÛÇÝ Ñ»ñáë,
³½·³ÛÇÝ µ³ñ»ñ³ñ
ØÇñ½³ âáÉáÛÇ êÉáÛ³ÝÇ
Ñáí³Ý³íáñáõÃÛ³Ùµ,
ÐÐ ²ñÙ³íÇñÇ Ù³ñ½Ç
²ÏݳÉÇ× ·ÛáõÕÇ
ï³ñ³ÍùáõÙ:

2. ²Ûë ѳ׻ÉÇ ¨ ˳ճճÝå³ëï ³Û-
ó»ÉáõÃÛáõÝÁ Ó»éݳñÏí»É ¿ñ ³ñ¹»Ý ÙÇ-
ç³½·³ÛÇÝ Ý߳ݳÏáõÃÛáõÝ ëï³ó³Í
§CACULT¦ Íñ³·ñÇ ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ
ÎáíϳëÛ³Ý ï³ñ³Í³ßñç³ÝÇ ë³ÑÙ³Ý-
Ý»ñáõÙ, ³Ûëå»ë Ïáãí³Í Íñ³·ñÇ KDW-
»ñÇ Ù³ëݳÏóáõÃÛ³Ùµ: ÐÐ º½¹Ç³Ï³Ý
ѳٳÛÝùÁ Ý»ñϳ۳óÝáõÙ ¿ñ ʹñ г-
çáÛ³ÝÁ, áñÁ Ù³ëݳ·ÇïáõÃÛ³Ùµ Çñ³-
í³µ³Ý ¿, Ññ³ß³ÉÇ Í³Ýáà Çñ ѳñ³-
½³ï ÅáÕáíñ¹Ç å³ïÙáõÃÛ³ÝÁ, ³½·³-
ÛÇÝ Ùß³ÏáõÛÃÇÝ: àõëáõóáÕ³Ï³Ý ³Ûó»-
ÉáõÃÛáõÝÁ ï»ÕÇ áõÝ»ó³í 2013 Ã. Ù³ÛÇ-
ëÇ 20-Çó 26-Ç ÙÇç³Ï³ÛùáõÙ ²íëïñdz-
ÛÇ Ù³Ûñ³ù³Õ³ù ìÇ»ÝݳÛáõÙ: ²Ûó»ÉáõÃ-
Û³Ý ÁÝóóùáõÙ »Õ³í ѳݹÇåáõÙ
²íëïñdzÛÇ ºíñáå³Ï³Ý ¨ ÙÇç³½·³-
ÛÇÝ Ñ³ñó»ñÇ ¸³ßݳÛÇÝ Ý³Ë³ñ³ñáõÃ-
Û³Ý §ØÇçÙß³ÏáõóÛÇÝ ¨ ÙÇçÏñáݳϳÝ
»ñÏËáëáõÃ۳ݦ í³ñãáõÃÛ³Ý å»ï ²-
É»ùë³Ý¹ñ ìáÛ¹³ÛÇ Ñ»ï: ܳ Íñ³·ñÇ
Ù³ëݳÏÇóÝ»ñÇÝ Ý»ñϳ۳óñ»ó áñáß³-
ÏÇ Ýå³ï³Ï³áõÕÕí³ÍáõÃÛ³Ý ËݹÇñ-
Ý»ñ, ³Ù»ÝÇó ϳñ¨áñÁ, û í»ñçÇÝÝ»ñë
ÇÝãå»±ë ϳñ»ÉÇ ¿ Çñ³·áñÍ»É ¨ ÏÛ³ÝùÇ
Ïáã»É ѳٳÛÝùÝ»ñÇ Ï³Û³óÙ³Ý ×³Ý³-
å³ñÑÇÝ, ÙÇ³Å³Ù³Ý³Ï ÙÇÙÛ³Ýó Ñ»ï
ѳٳ·áñͳÏó»Éáí: гݹÇåáõÙÝ»ñ »-
Õ³Ý Ý³¨ ²íëïñdzÛáõÙ ·áñÍáÕ ï³ñ-
µ»ñ ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃ-
ÛáõÝÝ»ñÇ, Ùß³ÏáõóÛÇÝ ·áñÍáõÝ»áõÃ-
ÛáõÝ Çñ³Ï³Ý³óÝáÕ, ³Ûɨ³ÛÉ ³ÝÓ³Ýó
Ñ»ï` ÷áñÓÇ ÷á˳ݳÏáõ٠ϳï³ñ»Éáõ
³éÝãáõÃÛ³Ùµ: Ìñ³·ñÇ ÁÝóóùáõÙ »-
Õ³Ý ³Ûó»ÉáõÃÛáõÝÝ»ñ å³ïÙ³Ï³Ý í³Û-
ñ»ñ, Ùß³ÏáõóÛÇÝ ûç³ËÝ»ñ, ÇÝãå»ë
ݳ¨ ²íëïñdzÛÇ ¶ñ³ó ¨ Îñ»Ùë ù³-
Õ³ùÝ»ñÁ: г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃ-
Û³Ý º½¹Ç³Ï³Ý ѳٳÛÝùÁ Ý»ñϳ۳ó-
ÝáõÙ ¿ñ ʹñ гçáÛ³ÝÁ: ²Ûë áõëáõóáÕ³-
Ï³Ý Ñ³Ý¹ÇåÙ³Ý Íñ³·ñÇ ¿áõÃÛáõÝÝ
³ÛÝ ¿ñ, áñ ºíñáå³Ï³Ý ³é³ç³íáñ
÷áñÓÁ ÏÇñ³éíÇ ²Ý¹ñÏáíϳëáõÙ, ¹ñ³-
Ýáí ÇëÏ Ñ³Ù³ÛÝùÝ»ñÁ Çñ»Ýó ³ñųÝÇ
ï»ÕÁ ·ïÝ»Ý ï³ñ³Í³ßñç³ÝÇ ë³Ñ-
Ù³ÝÝ»ñáõÙ: ²Ûó»ÉáõÃÛ³Ý Å³Ù³Ý³Ï
í»ñçÇÝë ѳݹÇåáõÙÝ»ñ áõÝ»ó³í ï»-
ÕáõÙ ·áñÍáÕ §º½¹ÇÝ»ñÇ ïáõݦ ϳ½Ù³-
Ï»ñåáõÃÛ³Ý Õ»Ï³í³ñ êáõݹáõë ²Éݳ-
Û³ñÇ Ñ»ï: øÝݳñÏí»óÇÝ ÙÇ ß³ñù ѳñ-
ó»ñ, ϳåí³Í »½¹Ç³Ï³Ý ѳٳÛÝùÇ
³éϳ ËݹÇñÝ»ñÇ ³éÝãáõÃÛ³Ùµ ¨ Ñ»-
ï³·³ ëå³ë»ÉÇùÝ»ñÇ ßñç³Ý³ÏÝ»-
ñáõÙ: ²ÙµáÕç ѳݹÇåáõÙÝ»ñÁ ÉÇ ¿ÇÝ
ѳËáõéÝ ïå³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñáí, áñÁ
¹ñ³Ï³Ý ¨ ¹³ëïdzñ³Ïã³Ï³Ý Ëáßáñ
¹»ñ áõÝ»ó³í Ù³ëݳÏÇóÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ:
Ø. äáÕáëÛ³Ý
2
ØÇç³½·³ÛÇÝ áõëáõóáÕ³Ï³Ý ë»ÙÇݳñ-ѳݹÇåáõÙÝ»ñ ²íëïñdzÛáõÙ:
γåí³Í ²Ý¹ñÏáíϳëÇ ³½·³ÛÇÝ ÷áùñ³Ù³ëÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¨ ѳٳÛÝùÝ»ñÇ
Ñ»ï, Ýñ³Ýó ѻﳷ³ ½³ñ·³óÙ³Ý áõ ϳ۳óÙ³Ý ×³Ý³å³ñÑÇÝ:

3. 1918 Ã. Ù³ÛÇëÇ 28-Ç Ñ»ñáë³Ù³ñï»ñáõÙ
Ý߳ݳϳÉÇó ³í³Ý¹ »Ý áõÝ»ó»É ݳ¨ »½¹Ç-
Ý»ñÁ: гۻñÇ Ñ»ï ÏáÕù ÏáÕùÇ Ýñ³Ýù å³Û-
ù³ñ»É »Ý Ãáõñù³Ï³Ý µéݳå»ïáõÃÛ³Ý
¹»Ù, ï³ñ»É ÷³é³íáñ ѳÕóݳÏ:
æ³Ñ³Ý·Çñ ²Õ³ ¨ àõëáõµ ´»Ï »Ùáõñ-
Û³Ýó` Ù³ñ¹ÇÏ, áñáÝó ³í³Ý¹Á Ù»Í ¿ Ù³ÛÇë-
Û³Ý Ñ»ñáë³Ù³ñï»ñáõÙ áõÝ»ó³Í ѳÕó-
ݳÏÇ ¨ Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç ³é³çÇÝ Ð³Ýñ³å»-
ïáõÃÛ³Ý Ó»éùµ»ñÙ³Ý ·áñÍáõÙ: 95 ï³ñÇ
³é³ç. Ù³ÛÇëÛ³Ý Ñ»ñáë³Ù³ñï»ñÇ ³Ù»Ý³-
ûŠå³ÑÇÝ, ѳÛÏ³Ï³Ý µ³Ý³ÏáõÙ Ó¨³íáñ-
í»ó ݳ¨ »½¹Ç³Ï³Ý 1500 Ñá·Ç³Ýáó Ñ»ÍÛ³É
·áõݹÁ, áñÁ ·É˳íáñáõÙ ¿ñ ½áñ³å»ï æ³-
ѳݷÇñ ²Õ³Ý: ØÇÝã ³Û¹, æ³Ñ³Ý·Çñ ²Õ³-
ÛÇ áõ ²Ý¹ñ³ÝÇÏ ½áñ³í³ñÇ Õ»Ï³í³ñáõÃ-
Û³Ùµ 1915 Ã. »½¹ÇÝ»ñÁ Ù³ëݳÏó»É »Ý` ì³-
ÝÇ, ²É³ßÏ»ñïÇ, êáõñÙ³ÉáõÇ ¨ ³ÛÉ ßñç³ÝÝ»-
ñÇ Ñ³Û µÝ³ÏãáõÃÛ³Ý ÇÝùݳå³ßïå³Ý³-
Ï³Ý Ù³ñï»ñÇÝ:
º½¹ÇÝ»ñÇ ³½·³ÛÇÝ ÙÇáõÃÛ³Ý Ý³Ë³-
·³Ñ ²½Ç½ ³ÙáÛ³ÝÁ ³ëáõÙ ¿. §æ³Ñ³Ý·Çñ
²Õ³Ý ¨ àõëáõµ ´»ÏÁ Ù»ñ ³½·³ÛÇÝ å³ï-
ÙáõÃÛáõÝÝ »Ý, Ù»Ýù ³ÝÁݹѳï ËáëáõÙ »Ýù
Ýñ³Ýó ϳï³ñ³Í ·áñÍÇ, Ñ»ñáë³Ï³Ý áõÕ-
Õáõ Ù³ëÇÝ: ²ÛÝ Ñ»ñáë³Ï³Ý áõÕáõ, áñÇ
ßÝáñÑÇí ³Ûëûñ ³-
å³Ñáíí³Í ¿ Ù»ñ
ÏÛ³ÝùÁ: æ³Ñ³Ý·Çñ
²Õ³Ý ³ÛÝ ½áñ³-
å»ïÝ ¿ »Õ»É, áõÙ
²Ý¹ñ³ÝÇÏ ú½³ÝÛ³-
ÝÁ ß³ï ¿ ѳñ·»É ¨
ѻﳷ³ÛáõÙ ¹³é-
ÝáõÙ ¿ æ³Ñ³Ý·Çñ ²-
Õ³ÛÇ Ñ³ñë³ÝÛ³ó
ù³íáñÁ (1904 Ã.)¦:
²½Ç½ ³ÙáÛ³ÝÁ
ɳí áõëáõÙݳëÇñ»É ¿
Çñ ݳËÝÇÝ»ñÇ
å³ïÙáõÃÛáõÝÁ, Áݹ-
·ÍáõÙ ¿, áñ Ù³ñï»-
ñÇó Ù»ÏÇ Å³Ù³Ý³Ï
æ³Ñ³Ý·Çñ ²Õ³Ý
ëå³Ý»É ¿ Ãáõñù³Ï³Ý ½áñù»ñÇ Ññ³Ù³Ý³-
ï³ñ ü»ñÇÏ ÷³ß³ÛÇÝ: سÛÇëÛ³Ý Ñ³Õó-
Ï³Ý Ñ»ñáë³Ù³ñï»ñáõÙ ÑÇß³ï³ÏáõÃÛ³Ý
³ñųÝÇ ¿ ݳ¨ 鳽ٳϳÝ, ù³Õ³ù³Ï³Ý ¨
³½·³ÛÇÝ ·áñÍÇã àõëáõµ ´»Ï »ÙáõñÛ³ÝóÁ:
1918 Ã. Ù³ÛÇëÇÝ àõëáõµ ´»ÏÝ Çñ ·É˳íá-
ñ³Í çáϳïáí ÙïÝáõÙ ¿ ·»Ý»ñ³É-Ù³Ûáñ
Øáíë»ë êÇÉÇÏÛ³ÝÇ Ññ³Ù³Ý³ï³ñáõÃÛ³Ùµ
·áñÍáÕ ºñ¨³ÝÛ³Ý ½áñ³çáϳïÇ Ï³½ÙÇ
Ù»ç ¨ Ù³ëݳÏóáõÙ ¿ ê³ñ¹³ñ³å³ïÇ, ³-
å³` ´³ß-²å³ñ³ÝÇ Ñ»ñáë³Ù³ñï»ñÇÝ:
§²Û¹ Å³Ù³Ý³Ï æ³Ñ³Ý·Çñ ²Õ³Ý ÙdzÛ-
Ý³Ï ã¿ñ, àõëáõµ ´»ÏÝ Çñ»Ý û·ÝáõÙ ¿ñ Çñ ϳ-
Ù³íáñ³Ï³Ý çáϳïáí: ܳ Ñ»ñáë³µ³ñ
Ïéí»É ¿ Ù»ñ ÁݹѳÝáõñ ÃßݳÙÇÝ»ñÇ ¹»Ù,
³Û¹ ·³ÉÇë ¿ Ñ³Û ¨ »½¹Ç ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñÇ ¹³-
ñ³íáñ µ³ñ»Ï³ÙáõÃÛáõÝÇó: Ø»Ýù µ³ñ»Ï³Ù
ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñ »Ýù »Õ»É ¹³ñ»ñÇó Ç í»ñ,
ÙdzëÇÝ »Ýù Ïé»É Ù»ñ »ñÏáõ ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñÇ
å³Ûù³ñÇ áõÕÇÝ áõ ¹ñ³Ýáí ÇëÏ Ñ³ñ³ï¨»É
ųٳݳÏÇ Ñ»ï¦ - ÝßáõÙ ¿ ². ³ÙáÛ³ÝÁ:
Ð³Û ÄáÕáíñ¹Ç ³½·³ÛÇÝ-³½³ï³·ñ³-
Ï³Ý Ù³ñï»ñáõÙ »½¹ÇÝ»ñÇ Ù³ëݳÏóáõÃÛáõ-
ÝÁ ãÇ ë³Ñٳݳ÷³Ïí»É ÙdzÛÝ 1918 Ã. Ù³-
ÛÇëÛ³Ý Ñ»ñáë³Ù³ñï»ñáí: ²ñó³ËÇ ³½³-
ï³Ù³ñïáõÙ »½¹ÇÝ»ñÁ ¹³ñÓÛ³É Ñ³í³-
ï³ñÙáñ»Ý ϳݷݻóÇÝ Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç ÏáÕ-
ùÇÝ: ². ³ÙáÛ³ÝÇ ·É˳íáñáõÃÛ³Ùµ
ëï»ÕÍíáõÙ ¿ §æ³Ñ³Ý·Çñ ²Õ³¦-Ç ³Ýí³Ùµ
ϳٳíáñ³Ï³Ý çáϳïÁ, áñÁ Ù³ñïÝãáõÙ ¿
ÙÇ ß³ñù Ù³ñï»ñáõÙ, ѳݹ»ë µ»ñ»Éáí á·áõ
³ñÇáõÃÛáõÝ ¨ ù³ç³Ïáñáí Ñå³ñïáõÃÛáõÝ:
ì»ñáÑÇßÛ³É Ñ³Ý·³Ù³ÝùÝ»ñÇ ³éÝãáõÃ-
Û³Ùµ ². ³ÙáÛ³ÝÁ Áݹ·ÍáõÙ ¿. §500 Ñá-
·Ç³Ýáó »½¹Ç³Ï³Ý ϳٳíáñ³Ï³Ý çáϳï
ϳ½Ù³Ï»ñå»óÇÝù` Ù³ëݳÏóáõÃÛáõÝ µ»ñ»-
Éáí ²ñó³ËÛ³Ý å³ï»ñ³½ÙáõÙ, Ù»ñ ÇëÏ
Ññ³Ù³Ý³ï³ñáõÃÛ³Ùµ: Ø»ñ Ù³ñïÇÏÝ»ñÁ
Ïéí»É »Ý ï³ñµ»ñ Ù³ñï»ñáõÙ, ѳݹ»ë µ»-
ñ»Éáí Ñ»ñáë³Ï³Ý ³ñ³ñùÝ»ñ¦:
ä³ï³Ñ³Ï³Ý ã¿, áñ Ù³ÛÇëÇ 28-Á »½¹Ç-
Ý»ñÁ ѳٳñáõÙ »Ý ݳ¨ Çñ»Ýó ѳÕóݳÏÇ
ûñÁ: ¶»Ý»ñ³É-Ù³Ûáñ Øáíë»ë êÇÉÇÏÛ³Ý,
·Ý¹³å»ï ¸³ÝÇ»É ´»Ï öÇñáõÙÛ³Ý, ¸ñ³ë-
ï³Ù³ï Î³Ý³Û³Ý ¨ ß³ï áõñÇßÝ»ñ, áñáÝó
ÏáÕùÇÝ ³Ù»Ý ï³ñÇ ÑÇß³ï³ÏíáõÙ ¿ ݳ¨
º½¹Ç ÅáÕáíñ¹Ç å³ÝͳÉÇ ½³í³ÏÝ»ñ æ³-
ѳݷÇñ ²Õ³ÛÇ ¨ àõëáõµ ´»Ï »ÙáõñÛ³ÝóÇ
³ÝÙáé³ó ³ÝáõÝÝ»ñÁ:
ʹñ гçáÛ³Ý
3
¸ñí³·Ý»ñ 1918 Ã. Ù³ÛÇëÛ³Ý Ñ»ñáë³Ù³ñï»ñÇó, Ñ³Û ¨ »½¹Ç
ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñÇ Ñ³Ù³ï»Õ å³Ûù³ñáõÙ
К’ьлaмa Сйaбәндe
Xwәдo
Әзe гӧндe Бәр’oж дьнһeр’ьм сәр кaниe,
Бәжнa Сйaбәндe Xwәдo минaни дaрa qәлeмe,
Сйaбәндe Xwәдo тӧ xәвaтчийe һ’ӧкмaтe,
Xwәйe һӧрмәт у сйaнәтe.
Xwәдeвa ә’йaнә тьштәки п’aйa тe тӧнинә,
Qәлeмa дeстдa т’axьмa we к’aр у бaрә.
Чaxe дьбу щьвaтa мә эздйaнә,
Сйaбәндe Xwәдo, кәкe Aрмaн мeрxaсe эздийa,
Дькьр мaqул xәвәрдaнә.
Сйaбәндe Xwәдo дьвe динe мә Шәрфәдинә,
Әм мьләтe Мәләк Тaусe нурaнинә,
Xwәйe бәйрaqa сoр-сьпинә,
Сәр т’oпa дьнйaйe әм бәлaбунә.
Щaрa пeшьн сәрк’aрe мьләт Ә’зизe Ә’мәр,
Пe дәwләтa Әрмәнистaнe у Aврoпaйe әм дa
нaскьрьн мьләт Эзди,
Ьсaжи зьмaнe Эздики,
Мәр’a дәрxьст рaдиo,гaзeт, к’ьтeвe дәрсe зьмaнe
эздики,
Бьрa мәрт’aлa Шeшьмс нaмьлa wи.
Әм Эздинә гәрәкa xwәйкьн qәйдә-qaнунe мьләтиe,
Сәр т’oпa дьнйae бьльнд кьн бәйрaqa Сoлт’aн
Эздийe,
К’e пәй мә нaйe, әw кәләмe р’йa динә.

4. 4
www.yezidis.am, www.ezdixandi.com
E-mail khdr.yezid@gmail.com
www.yezdistan.com
http://www.facebook.com/YezidiNationalUnion
ÐÆØܲ¸Æð ºì Ðð²î²ð²ÎÆâ`
º¼¸ÆܺðÆ Ò²ÚÜ êäÀ,
îÜúðºÜ` ²¼Æ¼ ²ØàÚ²Ü
ÊØ´²¶Æð` ʸð вæàÚ²Ü
»ñÃÁ Ññ³ï³ñ³Ïí³Í ¿ å»ï³Ï³Ý
³ç³ÏóáõÃÛ³Ùµ:
Ø»ñ ѳëó»Ý` ºñ¨³Ý 23, ²ñß³ÏáõÝÛ³ó 2, 12-ñ¹
ѳñÏ, 7-ñ¹ ë»ÝÛ³Ï, Ñ»é.` 52 25 50
¶ñ³ÝóÙ³Ý ÃÇíÁ` 1164 ïå³·ñ³Ï³Ý Ù³ÙáõÉ,
ïå³ù³Ý³ÏÁ` 500, ·ÇÝÁ` å³Ûٳݳ·ñ³ÛÇÝ:
»ñÃÁ ïå³·ñíáõÙ ¿ §ê³Ù³ñϦ êäÀ ïå³ñ³ÝáõÙ
ù. ºñ¨³Ý, Î. àõÉÝ»óáõ 57, Ñ»é.` 24-75-50
º½¹Ç ÅáÕáíñ¹Ç ³½·³ÛÇÝ å³ïÙáõÃÛáõÝÁ
/ѳٳéáï/
º½¹ÇÝ»ñÁ ³ß˳ñÑÇ Ñݳ·áõÛÝ ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñÇó
»Ý: Üñ³Ýó ݳ˳ѳÛñ»ÝÇùÁ, Áëï ѳí³ëïÇ ³Õµ-
ÛáõñÝ»ñÇ, Ðݹϳëï³ÝÝ ¿, ³í»ÉÇ ëïáõÛ·` ´ÁÙµ³
/´áÙµ»Û/ ù³Õ³ùÁ ¨ Ýñ³Ýó Çñ³Ï³Ý ѳÛñ»ÝÇùÁ Æñ³-
ùÇ ÑÛáõëÇë³ÛÇÝ Ù³ëÝ ¿, áñï»Õ ³ÛÅÙ ·ïÝíáõÙ ¿
Ýñ³Ýó ·É˳íáñ ëñµ³í³Ûñ ȳÉÁßÁ: º½¹Ç ÅáÕáíáõñ-
¹Á áõÝÇ ³ñÇ³Ï³Ý Í³·áõÙ ¨, ÉÇÝ»Éáí ³ñ¨³å³ßï`
³ß˳ñÑÇ ³Ù»Ý³ÑÇÝ ³½·»ñÇó ¿, سɳù» ³áõëÇ
ÅáÕáíáõñ¹, áñÇ ÏñáÝÁ Þ³ñý³¹ÇÝÝ ¿: º½¹ÇÝ»ñÁ ³-
é³ÝÓÇÝ ¿ÃÝÇÏ³Ï³Ý Ùdzíáñ »Ý ¨ ϳå ãáõÝ»Ý áñ¨¿
³ÛÉ ³½·Ç Ñ»ï, ÇëÏ Ù»ñ É»½áõÝ å³ïϳÝáõÙ ¿ Ñݹ-»í-
ñáå³Ï³Ý ÁÝï³ÝÇùÇ Çñ³Ý³Ï³Ý É»½í³ËÙµÇÝ /¿½¹Ç-
ÏÇ/:
º½¹ÇÝ»ñÇ ²ëïí³ÍÁ ·»ñµÝ³Ï³Ý áõÅáí ûÅïí³Í
Êáõ¹»Ý ¿, áñÁ ѳٳñíáõÙ ¿ ïÇ»½»ñùÇ ²ñ³ñÇãÁ: Àëï
»½¹ÇÝ»ñÇ ³½·³ÛÇÝ ûñ»ÝùÝ»ñÇ, »½¹ÇÝ ÍÝíáõÙ ¿ »½¹Ç
¨ áã ÙÇ ³Ûɳ½·Ç Ý»ñϳ۳óáõóÇã ãÇ Ï³ñáÕ »½¹Ç ÉÇ-
Ý»É:
²ÛÝ ÃÛáõñ ϳñÇùÁ, û ǵñ »½¹ÇÝ»ñÁ »Õ»É »Ý ½ñ³-
¹³ßï³Ï³ÝÝ»ñ` ëË³É ¿: ¼ñ³¹³ßïÁ »Õ»É ¿ Ïñáݳ-
Ï³Ý ù³ñá½Çã /³½·áõÃÛ³Ùµ å³ñëÇÏ, ³åñ»É ¿ Ù.Ã.³.
635 Ãí³Ï³ÝÇÝ ¨ ϳå ãáõÝÇ »½¹ÇÝ»ñÇ Ñ»ï/:
º½¹ÇÝ»ñÇÝ Û³½³ïÝ»ñÇ Ñ»ï ϳå»ÉÁ ÝáõÛÝå»ë
ëË³É ¿: Ú³½³ïÁ ÑÇÝ Çñ³Ý³Ï³Ý ³ëïí³Í ¿, áñÁ
ÍÝí»É ¿ Ù. Ã. ³. 3000 ï³ñÇ ³é³ç: ÐÇß»Ýù, áñ §Á½-
¹³ÛǦ Ý߳ݳÏáõÙ ¿ §»ë ïí»óǦ, áñÁ áã ÙÇ Ï³å ãáõ-
ÝÇ »½¹Ç ³Ýí³Ý Ñ»ï:
àÙ³Ýù »½¹ÇÝ»ñÇÝ ÝáõÛݳóÝáõÙ »Ý ùñ¹»ñÇ Ñ»ï:
¸³ ÝáõÛÝå»ë ëË³É ¿: §øáõñ¹¦ Çñ³Ý³Ï³Ý áñáß É»½áõ-
Ý»ñáõÙ Ý߳ݳÏáõÙ ¿ §ÑáíÇí¦: øñ¹»ñÁ Ó¨³íáñí»É »Ý
10-12-ñ¹ ¹³ñ»ñáõÙ, ѻ勉µ³ñ, Ýñ³Ýù ϳå ãáõÝ»Ý
»½¹ÇÝ»ñÇ Ñ»ï: ²Û¹ µáÉáñ ϳñÍÇùÝ»ñÇó ¨ áã Ù»ÏÁ ãÇ
ϳñáÕ ÉÇÝ»É Î³ñÙÇñ êáõÉÃ³Ý º½Ç¹ ¨ áã ¿É áñ¨¿ ³éÝ-
ãáõÃÛáõÝ áõÝÇ í»ñçÇÝÇë Ñ»ï: ²Û¹ í³ñϳÍÝ»ñÁ ½áõñÏ
»Ý å³ïÙ³Ï³Ý ÑÇÙùÇó:
سñ¹ÏáõÃÛ³Ý å³ïÙáõÃÛ³Ý Ñ»é³íáñ ųٳݳÏ-
Ý»ñáõÙ, ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñÇ ï»Õ³ß³ñÅ»ñÇ ÁÝóóùáõÙ
»½¹ÇÝ»ñÁ Ðݹϳëï³ÝÇ ´áÙµ»Û (´ÁÙµ³) ù³Õ³ùÇó
ï»Õ³÷áËí»óÇÝ ´ÇñÙ³, ²ýÕ³Ýëï³Ý, γݹ³Ñ³ñ
ù³Õ³ùÝ»ñ, ³å³` Æñ³Ý: лﳷ³ÛáõÙ »½¹ÇÝ»ñÝ Æ-
ñ³ÝÇó ï»Õ³÷áËí»É »Ý ÂáõñùdzÛÇ Ê³ñ½³ /ʳ½³-
ÉÇ/, ²í³Ë, ²Ýóí, æ½Çñ³ ´áï³Ý, Þ³ñÏ áõ Þ³Ù, ÇÝã-
å»ë ݳ¨ ï³ñµ»ñ »ñÏñÝ»ñÇ ù³Õ³ùÝ»ñ, ÇÝãåÇëÇù »Ý
޳ݷ³É, Ô³ÙßÉáõ, ´³ëñ³, øáõý, ´³Õ¹³¹: 7-ñ¹ ¹³-
ñÇó »½¹ÇÝ»ñÝ Çñ»Ýó ѳٳñ»óÇÝ »½¹Ç: ÐÇß»Ýù, áñ º-
½Ç¹Á سídzÛÇ áñ¹ÇÝ ¿` γñÙÇñ êáõÉÃ³Ý º½Ç¹ ³Ýáõ-
Ýáí: ê³Ï³ÛÝ å»ïù ¿ Ýß»É Ý³¨, áñ »½¹ÇÝ»ñÁ í³ÕÁÝ-
ç³Ï³Ý ųٳݳÏÝ»ñÇó Ïáãí»É »Ý سɳù» ³áõëÇ
ÅáÕáíáõñ¹, ѻﳷ³ÛáõÙ` ³¹³íÇÝ»ñ /³É³íÇÝ»ñ/, ³-
å³` ëáõÝÇÝ»ñ: 683Ã. ÑáÏï»Ùµ»ñÇ 10-ÇÝ ëå³ÝíáõÙ ¿
Þdz ²ÉÇÇ` ²ÉÇ» Þ»ñÇ áñ¹Ç Ðáõë»ÛÝÁ, ³ÛÝáõÑ»ï¨ ýÇ-
½Çϳå»ë ³ÝÑ»ï³ÝáõÙ ¿ γñÙÇñ êáõÉÃ³Ý º½Ç¹Á
/Ýñ³ ׳ϳﳷÇñÁ ÙÇÝ㨠³Ûëûñ ³ÝѳÛï ¿/: ÐÇß»Ýù,
áñ ø»ñµ³É³ÛÇ ¹³ßïáõÙ Ðáõë»ÛÝÇ ëå³ÝáõÃÛáõÝÇó Ñ»-
ïá Ù³ÑÙ»¹³Ï³ÝÝ»ñÁ, áñå»ë ë·á Ýß³Ý, ϳåáõÛï
ßáñ »Ý ѳ·ÝáõÙ: ÆëÏ »½¹ÇÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ÙÇÝã ûñë ¿É
ϳåáõÛï ßáñ ѳ·Ý»ÉÁ Ù»Õù ¿ ѳٳñíáõÙ: ÐÇß»Ýù
ݳ¨, áñ ø»ñµ³É³ÛÇ ¹³ßïáõÙ Ðáõë»ÛÝÇ ëå³ÝáõÃÛ³Ý
ųٳݳÏ, »ñµ êáõÉÃ³Ý º½Ç¹Á Ý»ñÏí»ó ϳñÙÇñ ³ñ-
Û³Ùµ, ëÏëí»ó Ïáãí»É γñÙÇñ êáõÉÃ³Ý º½Ç¹: л-
ï³ùñùÇñ ÷³ëï ¿ ݳ¨ ³ÛÝ, áñ »½¹ÇÝ»ñÇ ¹ñáßÁ
ÙÇÝ㨠ø»ñµ³É³Ý »Õ»É ¿ ëåÇï³Ï /µ» ɳù³µÇ»/: ø»ñ-
µ³É³ÛÇ ÏéíÇó Ñ»ïá, Ç Ýß³Ý Ã³÷í³Í ϳñÙÇñ ³ñ-
Û³Ý, »½¹ÇÝ»ñÇ ¹ñáßÁ ¹³ñÓ³í ϳñÙÇñ ¨ ëåÇï³Ï ¨
³Û¹å»ë ¿É å³Ñå³ÝíáõÙ ¿ ÙÇÝã ûñë:
11-ñ¹ ¹³ñáõÙ` 1110 Ã. Þ»Ë ²¹ÇÇ Å³Ù³Ý³Ï, »½¹Ç-
Ý»ñÇ ÙÇ Ù³ëÁ Þ³ÙÇó ï»Õ³÷áËíáõÙ ¿ ȳÉÁß, Þ³Ý-
·³É /êÇÝç³ñ/: Þ»Ë ²¹ÇÇ Ù³ÑÇó Ñ»ïá, 1162 Ã., »½¹Ç-
Ý»ñÇ ÙÇ ëïí³ñ Ù³ëÁ ÏñáÝ³Ï³Ý ß³ñųéÇÃÝ»ñáí Æ-
ñ³ùÇ ÑÛáõëÇë³ÛÇÝ Ù³ëÇó ï»Õ³÷áËíáõÙ ¿
²ñ¨ÙïÛ³Ý Ð³Û³ëï³ÝÇ ì³ÝÇ, ¸Ç³ñµ»ùÇñÇ, ØáõßÇ,
´³Û³½»ïÇ, úñóɳÛÇ, ¾ñ½ñáõÙÇ, γñëÇ, ¸Ç·áéÇ,
êáõñÙ³ÉáõÇ, Æ·¹ÇñÇ, γñ³ÏáõÛÇ, êÇݳÏÇ Ùáï³Ï³
ݳѳݷݻñÁ, ù³Õ³ùÝ áõ ·ÛáõÕ»ñÁ, ¨ ³ÛÉ µÝ³Ï³í³Û-
ñ»ñ:
âÝ³Û³Í Ù»Ýù ãáõÝ»Ýù å»ï³Ï³ÝáõÃÛáõÝ, ¨ óñí³Í
»Ýù ³ß˳ñÑÇ ï³ñµ»ñ »ñÏñÝ»ñáõÙ, Ù»Ýù å³Ñå³Ý»É
»Ýù Ù»ñ ³½·³ÛÇÝ áõñáõÛÝ ¹ÇÙ³·ÇÍÁ, ù³ÝÇ áñ ³åñ»É
»Ýù Ïáõé ѳٳÛÝùÝ»ñáí ¨ ѳñ³½³ï »Ýù Ùݳó»É
Ù»ñ ¹³í³Ý³ÝùÇÝ: ¶áõó» å»ï³Ï³ÝáõÃÛáõÝ ãáõÝ»-
ݳÉÝ ¿ å³ï׳éÁ, áñ ï³ñµ»ñ »ñÏñÝ»ñáõÙ Ù»½ ï³ñ-
µ»ñ ³Ýí³ÝáõÙÝ»ñ »Ý ïí»É: ÂáõñùdzÛáõÙ »½¹ÇÝ»ñÇ
ÙÇ Ù³ëÇÝ ³Ýí³ÝáõÙ »Ý Ãáõñù-»½¹ÇÝ»ñ, Æñ³ùáõÙ` ³-
ñ³µ-»½¹ÇÝ»ñ, ݳ¨` ùáõñ¹-»½¹ÇÝ»ñ: ê³Ï³ÛÝ ³ÛÝ
»ñ¨áõÛÃÁ, áñ Ù»½ ѳٳñ»É »Ý Ù³ÑÙ»¹³Ï³ÝÝ»ñ, ãÇ
ËáãÁݹáï»É, áñ ³Ûë »ñÏñÝ»ñáõÙ Çñ³·áñÍíÇ »Õ»éÝ
»½¹ÇÝ»ñÇ Ýϳïٳٵ: ÆÝãå»ë ³ëáõÙ »Ý` §î»ñáíÇÝ
ï»ñÝ ¿ ï³ñ»É, ³Ýï»ñÇÝ` ·³ÛÉÁ¦, Ù»½ Ñáßáï»É ¨ Ñá-
ßáïáõÙ »Ý ·³ÛÉ»ñÇ ÝÙ³Ý:
ä»ïù ¿ Ýß»É, áñ Ù»Ýù áõÝ»ó»É »Ýù ¹Åí³ñÇÝ ï³-
ñÇÝ»ñ, »ñµ ³Ûë å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, ѳïϳå»ë` úë-
Ù³ÝÛ³Ý ÂáõñùdzÝ, ¹³ñ»ñÇ ÁÝóóùáõÙ 72 ³Ý·³Ù
ý³ñÙ³Ý /»Õ»éÝ/ ¿ Çñ³·áñÍ»É »½¹Ç ÅáÕáíñ¹Ç Ýϳï-
ٳٵ: ØdzÛÝ 1915-1918 ÃÃ. ëå³Ýí»É »Ý ³í»ÉÇ ù³Ý
500 000 »½¹ÇÝ»ñ: ºí ³Ûë »ñ¨áõÛÃÁ ¹»é ß³ñáõݳÏíáõÙ
¿, ù³ÝÇ áñ 2007 Ã. û·áëïáëÇ 14-ÇÝ Æñ³ùÇ ÑÛáõëÇë³-
ÛÇÝ Ù³ëÇ º½¹Çëï³Ý, /޳ݷ³É ϳ٠êÇÝç³ñ/ ÏáãíáÕ
ï³ñ³ÍùáõÙ »ñÏáõ ·ÛáõÕ` ѳ½³ñÇó ³í»ÉÇ µÝ³ÏãáõÃ-
Û³Ùµ ÑÇÙÝáíÇÝ ³í»ñí»óÇÝ ¨ ÑñÇ Ù³ïÝí»óÇÝ Ù³ÑÙ»-
¹³Ï³Ý ͳÛñ³Ñ»Õ ÏñáݳÙáÉÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó: ê³Ï³ÛÝ
»½¹Ç ÅáÕáíáõñ¹Á ÍÝÏÇ ã»Ï³í ¨ Ùݳó ϳÛáõÝ, Ñ»ñá-
ë³µ³ñ ¹ÇÙ³¹ñ»Éáí ³Ù»Ý áïÝÓ·áõÃÛ³Ý: ØÇ³Ï »ÉùÁ
·á۳層Éáõ, ³ß˳ñÑÇ »ñ»ëÇó ãçÝçí»Éáõ ѳٳñ` ë³
¿:
ì»ñçÇÝ ï³ñÇÝ»ñÇ Ýáñ ѳí³ëïÇ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ Ñ³-
Ù³Ó³ÛÝ, »½¹ÇÝ»ñÇ ÃÇíÝ ³ß˳ñÑáõ٠ϳ½ÙáõÙ ¿ Ùáï
3 ÙÇÉÇáÝ: º½¹ÇÝ»ñÇ ³Ù»Ý³Ëáßáñ ѳٳÛÝùÁ
·ïÝíáõÙ ¿ Æñ³ùáõÙ, áõñ ³åñáõÙ ¿ Ù»Ï ÙÇÉÇáÝÇó ³í»-
ÉÇ »½¹Ç: Æñ³ùÇó µ³óÇ, »½¹ÇÝ»ñÁ ³åñáõÙ »Ý
Ðݹϳëï³ÝáõÙ, ´ÇñÙ³ÛáõÙ ²ýÕ³Ýëï³ÝÇ Î³Ý¹³-
ѳñ ù³Õ³ùáõÙ, Æñ³ÝáõÙ /100 000/, áõñ Ýñ³Ýù Ïáã-
íáõÙ »Ý سɳù» ³áõëÇ ÅáÕáíáõñ¹, ÂáõñùdzÛáõÙ
/10 000/, êÇñdzÛáõÙ /20 000/, èáõë³ëï³ÝáõÙ Ùáï
350 000, ¶»ñÙ³ÝdzÛáõÙ /300 000/, ìñ³ëï³ÝáõÙ
50 000 ¨ »íñáå³Ï³Ý ³ÛÉ »ñÏñÝ»ñáõÙ Ùáï 300 000:
г۳ëï³ÝáõÙ »½¹ÇÝ»ñÇ ÃÇíÁ ѳëÝáõÙ ¿ 60 000-
Ç: г۳ëï³ÝÁ ÙÇ³Ï »ñÏÇñÝ ¿, áñï»Õ ϳ 31 ¹åñáó
»½¹Ç»ñ»Ý É»½íÇ ¨ ·ñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý áõëáõóٳٵ /1-10
¹¹./, ïå³·ñí»É ¨ ïå³·ñíáõÙ »Ý »½¹Ç»ñ»Ý ¹³-
ë³·ñù»ñ ¨ ·»Õ³ñí»ëï³Ï³Ý ·ñù»ñ, §¾½¹Ç˳ݳ¦
Éñ³·ÇñÁ, ûñ³Ï³Ý Ï»ë ųÙÛ³ »½¹Ç»ñ»Ý é³¹Çáѳ-
Õáñ¹áõÙ: ²Ûëï»Õ ¿ ·ïÝíáõÙ ²ß˳ñÑÇ ¨ г۳ëï³ÝÇ
º½¹ÇÝ»ñÇ ³½·³ÛÇÝ ÙÇáõÃÛáõÝÝ»ñÁ, áñáÝó ݳ˳-
·³ÑÝ ¿ ²½·³ÛÇÝ ÏñÏݳÏÇ Ñ»ñáë, ²ß˳ñÑÇ ÅáÕá-
íáõñ¹Ý»ñÇ Ñá·¨áñ ÙdzëÝáõÃÛ³Ý ÙÇç³½·³ÛÇÝ ³Ï³-
¹»ÙdzÛÇ ³Ï³¹»ÙÇÏáë` ²½Ç½ ³ÙáÛ³ÝÁ:
²ÛÝáõ³Ù»Ý³ÛÝÇí, »½¹ÇÝ»ñÇ Ñ³Ûñ»ÝÇùÁ ѳٳñ-
íáõÙ ¿ Æñ³ùÁ: Ø»ñ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ëñµ³í³ÛñÁ ·ïÝíáõÙ ¿
Æñ³ùÇ ÑÛáõëÇëáõÙ, ȳÉÁßÇ Ëáñ ÓáñáõÙ, áñÁ »½¹ÇÝ»ñÇ
Ñá·¨áñ å»ï (Çß˳Ý)` ØÇñÇ /ÙÇñ»ß»Ë³/ Ýëï³í³ÛñÝ
¿:
ºñÏñáñ¹ ȳÉÁßÁ ·ïÝíáõÙ ¿ г۳ëï³ÝÇ
гÝñ³å»ïáõÃÛ³Ý ²ñÙ³íÇñÇ Ù³ñ½Ç ²ÏݳÉÇ× ·ÛáõÕÇ
ï³ñ³ÍùáõÙ: γéáõóí»É ¿ 2012 Ã. ³½·³ÛÇÝ Ñ»ñáë,
³½·³ÛÇÝ µ³ñ»ñ³ñ ØÇñ½³ âáÉáÛÇ êÉáÛ³ÝÇ
Ñáí³Ý³íáñáõÃÛ³Ùµ:
ÐÐ »½¹ÇÝ»ñÇ ³½·³ÛÇÝ ÙÇáõÃÛ³Ý
ݳ˳·³ÑáõÃÛ³Ý ËáñÑáõñ¹
К’ЬЛAМA ЗӦРБE ЩӘЛИЛ
Зӧрбe Щәлил 1936-e сaлe т’әви
Ә’ли у Ә’мәрe Т’әмo
Aвaкьр гӧндe Ә’мo,
Лe сәкьнин шex, пир, мьрид,
Т’әвaйи дькьрьн ширьн щинaр-
тиa бәсти,
Әw нaйe ль һ’әму дәсти.
Зӧрбe Щәлил бaвe Ә’рәб, кәкe
Һ’әсән,
Xwәйe кoнe р’әши ә’рәби, пeнщ
ьстуни,
Лeдaбу зoзaнa К’aвeр’e, waрe
Xaнгӧлe бәр ч’йae Сьпи гӧлә
бинә,
Р’o тӧнәбу мaлa Зӧрбe Щәлил
бьмa бe мeвaнә.
Xwәдeвa ә’йaнә тьштәки п’aйa тe
т’ӧнинә,
Зӧрбe Щәлил бaвe Ә’рәб, кәкe
Һ’әсән,
Мeрxaс у щә’һудe мeрa,
Xwәйe һӧрмәт-сйaнәтa мә Эздиa.
Гӧндe Ә’мo тe бaки сaрә,
Шә’дә шудe Зӧрбe Щәлил
гәләкьн гәлә һәнә,
1937-e сaлe сaлә тьрсә,
Мaлa qoмсиa у нәмaмa нә xaнa
Xwәдeвә,
Сaлa исaльн бәрe бaвe Ә’рәб,
кәкe Һ’әсән,
Дaнә чeкa р’әwaнe, wәлaтe
Ур’ьсә.
Бьрa xwәшвьн дәwсa бaвe Ә’рәб
у Һ’әсән бьрaнә,
Чaxe дьбу мьщьльсa мә
Эздиaнә,
Һ’әрд бьрa дькьрьн һӧрмәт,
ширьн xәвәрдaнa гьрaнә.
Ә’рәб бaвe пeнщ кӧр’aнә,
Һ’әсән бaвe һ’әйшт кӧр’aнә,
Бьрa xwәшвьн бoй т’ьфaqa мә
Эздиaнә,
Әwәжи к’әрәмә, к’әрәмa Xӧдaнә.